Postęp technologiczny, automatyzacja pracy i presja czasowa powoduje, że dynamika pracy jest znacznie większa niż kilka lat temu. Raport Instytutu Gallupa pt. Employee Burnout: Causes and Cures wskazuje na to, że zdecydowana większość pracowników doświadcza wypalenia zawodowego. Dlatego jeszcze ważniejsze, niż wcześniej, jest dbanie o balans między życiem zawodowym i osobistym oraz własny dobrostan.
To, jak Polacy pomagają sobie odpocząć „po robocie” postanowiło sprawdzić Pracuj.pl w badaniu „Praca w czasach zmian”, przeprowadzonym na reprezentatywnej grupie 2110 Polaków. Jego wyniki pokazują, że napięć i zmęczenia nam nie brakuje, ale także sięgamy po wiele form odpoczynku. Pracodawcy starają się, by ich wsparcie dla pracowników w obszarze zachowania balansu mogło również pozytywnie działać na przyciąganie nowych talentów.
Czytaj również: Raport. Dobry pracodawca na trudne czasy>>
Balans czy integracja
Przedsiębiorstwa od wielu lat wprowadzają pewne udogodnienia w miejscach pracy, takie jak pokoje relaksacyjne, w których można pograć m.in. w piłkarzyki, w ping-ponga, na konsoli czy nawet skorzystać z krzesła do masażu. Pomimo tych udogodnień jedynie 35 proc. pracowników badanych przez Pracuj.pl uważa, że ich pracodawca dba o ich równowagę pomiędzy życiem osobistym a pracą. Dodatkowo tylko 25 proc. Polaków twierdzi, że ich pracodawca dba o to, aby się nie przepracowywali.
Jednak potrzeby pracowników ewoluują. Według opinii specjalistów, aktualnie następuje coraz większy nacisk na tzw. work-life integration, czyli życia zawodowego, które jest dobrze zintegrowane z prywatnym. Szczególnie pracownicy młodszych pokoleń są najbardziej zainteresowani znalezieniem ścieżki kariery, która będzie wspierać ich styl życia, co w tym kontekście oznacza realizowanie ich zainteresowań i preferencji poza pracą. Szukają oni ścieżek rozwoju, które będą integralną częścią ich życia.
Czerpanie satysfakcji z pracy to przywilej?
Jak wykazały badania Pracuj.pl, 63 proc. Polaków lubi swoją obecną pracę. Jednocześnie jednak niepokojące są dane dotyczące młodszych pokoleń pracowników, wśród których sympatia wobec obecnego miejsca zatrudnienia jest wyrażana rzadziej. Jedynie 56 proc. osób w wieku 18-24 lat oraz 59 proc. w wieku 25-34 lat czerpie satysfakcję z wykonywania swoich zawodowych zadań w obecnej pracy.
Pytanie, dlaczego ponad ⅓ Polaków, w tym aż 4 na 10 przedstawicieli młodszych pokoleń, odczuwa niechęć wobec pracy. Często deklarowaną przyczyną jest zmęczenie bieżącymi zadaniami. Odczuwa je często lub bardzo często 36 proc. badanych Polaków. Szczególnie często wykazują się tym kobiety (41 proc.). Warto dodać, że ponad ⅓ pracowników (34 proc.) ma regularnie poczucie przeładowania codziennymi obowiązkami. Nie może więc dziwić, że ponad ⅓ mężczyzn (38 proc.) i co druga kobieta (51 proc.) często lub bardzo często wyczekują niecierpliwie zakończenia dnia pracy. Z naszych badań wyraźnie wynika, że obowiązki w pracy zauważalnie bardziej negatywnie wpływają na kobiety, a także na przedstawicieli młodszych pokoleń.
Trudno się też dziwić, że ⅓ Polaków często odczuwa mocno chęć odcięcia się od tematów zawodowych. Najczęściej dotyczy to najmłodszych pracowników (43 proc.), a najrzadziej pracowników najstarszych, czyli po 55. roku życia (24 proc.). Jak zauważa Jolanta Lewandowska-Bitkowska, HR Business Partner w Grupie Pracuj, wszystkie powyższe tendencje dostrzec można w codziennej praktyce kontaktów z pracownikami.
- Ostatnich kilka lat dostarczyło ludziom na całym świecie wiele nowych trudności i wyzwań, z którymi wcześniej nie musieli się mierzyć na płaszczyźnie zawodowej. Na rynek pracy wchodzą także pokolenia o innej wrażliwości od starszych pracowników. Wszystkie te tendencje przekładają się na dodatkowe wyzwania i trudne uczucia wobec pracy wielu Polaków, dostrzegalne w naszym badaniu – mówi Jolanta Lewandowska-Bitkowska. I dodaje: - Pracując z nowymi kadrami, ale także doświadczonymi ekspertami często podkreślamy, że dziś jak nigdy ważne jest rozwijanie w sobie zdolności zachowania odpowiedniej proporcji między pracą, a czasem po pracy. W czasach, w których łatwo o przebodźcowanie zdolność regeneracji i odpoczynku jest niezbędna, by pracować dobrze i mądrze.
Ulubione formy odpoczynku Polaków po pracy
Jednym z kluczowych elementów zachowania równowagi umysłowej oraz fizycznej jest odpoczynek. Co robią Polacy, by odpocząć „po robocie”? Najczęściej po zakończeniu pracy nabierają sił podczas oglądania seriali lub dobrych filmów (69 proc.). Kontakt z kulturą i rozrywką odzwierciedla także słuchanie muzyki. Sześciu na dziesięciu Polaków relaksuje się właśnie w taki sposób. Z kolei ⅔ z nas preferuje czytanie książek.
Spoglądając na TOP 5 najczęściej wybieranych form relaksu można dostrzec, że bardzo ważną rolę mimo rosnącej cyfryzacji odgrywają realne spotkania i kontakty. 61 proc. ankietowanych Polaków odpoczywa spędzając czas z członkami swojej rodziny, natomiast 57 proc. - spotykając się ze znajomymi. Te formy wciąż są deklarowane częściej od korzystania z mediów społecznościowych (55 proc.).
Jak twierdzą autorzy badania, przyglądając się preferencjom kobiet i mężczyzn można zaobserwować dużą rozbieżność pomiędzy ich ulubionymi formami odpoczynku. To właśnie panie są bardziej chętne do spotkań zarówno z rodziną, jak i z przyjaciółmi niż panowie. Mężczyźni są bardziej wycofani w życiu towarzyskim. Po godzinach pracy kobiety najchętniej relaksują się w domowym zaciszu. Najczęstszą formą wypoczynku jest obejrzenie filmu lub serialu (74 proc.). ⅔ Polek równie dobrze relaksuje się czytając książkę czy spędzając czas z rodziną i dziećmi. Co ciekawe, taki sam odsetek (64 proc.) Polek odpoczywa w gronie znajomych, jak i korzystając z mediów społecznościowych. Panie sięgają po tzw. social media znacznie częściej od panów.
Jeśli zaś chodzi o różne pokolenia, to osoby w wieku 18-24 lat najczęściej relaksują się podczas oglądania filmów (68 proc.). Jeszcze częściej w ten sposób odpoczywają osoby w wieku 25-34 lat. Natomiast między 35. a 44. rokiem życia Polaków następuje przełom. Osoby w tym wieku najczęściej relaksują się podczas spędzania czasu z rodziną i dziećmi.
- Nasze badanie wykazuje, że Polacy i Polki sięgają po bardzo różnorodne formy odpoczynku po pracy. Nasze preferencje mogą się różnić w zależności od płci czy wieku, ale łączy nas potrzeba odreagowania, odcięcia myśli, a często także spędzenia czasu z innymi ludźmi, nie związanymi z naszą pracą. Cieszy, że osobiste kontakty z bliskimi wciąż znajdują się wyżej na liście naszych priorytetów po pracy niż media społecznościowe. Wszystkie te formy odpoczynku są niezwykle istotne zarówno dla pracowników i pracowniczek, jak i zatrudniających ich firm. Odpowiedni odpoczynek chroni nas przed stresem i wypaleniem zawodowym. Pracodawcy powinni dbać o ten dobrostan, by uniknąć odejść z pracy czy utraty motywacji – podkreśla Konstancja Zyzik, ekspertka ds. rekrutacji i rozwoju talentów w Grupie Pracuj.
Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 1/2022 >>
Chwila oddechu w pędzie
Czy jednak odpoczywamy tylko „po godzinach”? Wielu z nas zdaje sobie sprawę, jak ważne w trakcie wykonywania obowiązków są małe przerwy. Kluczową rolę w codzienności zawodowej odgrywa oczywiście… kawa. Aż 79 proc. badanych Polaków przynajmniej raz na jakiś czas robi sobie w pracy przerwy na jej wypicie lub zjedzenie drugiego śniadania. Sześciu na dziesięciu Polaków uważa, że rozpoczęcie dnia pracy od dobrej kawy wprowadza ich w pozytywny nastrój.
Inną popularną formą odpoczynku w trakcie godzin pracy są przerwy na obiad. Przynajmniej raz na jakiś czas robi je sobie 58 proc. badanych Polaków. Tego typu przerwy służą często budowaniu lepszych relacji ze współpracownikami - taką opinię podziela co drugi badany. Jeszcze więcej, bo 6 na 10 respondentów przyznaje, że smaczny posiłek w godzinach pracy potrafi ich wprawić w dobry nastrój.
Metodą na złapanie luzu w trakcie tygodnia pracy jest robienie sobie… wolnego. Najczęstszą formą, po którą sięgają Polacy, są krótkie przerwy w trakcie godzin wykonywania obowiązków. Pozwala sobie na nie 2 na 3 badanych (66 proc.). Tylko nieco mniejszy odsetek (63 proc.) sięga po dodatkowe dni wolne przy tzw. długich weekendach, co często pozwala znacząco wydłużyć czas wolny i odetchnąć od środowiska pracy. W tym czasie można np. wyjechać na krótką wizytę na działkę, do innego miasta czy za granicę, ale także spędzać czas realizując ulubioną pasję.
Benefity, jakich szuka pracownik
Co ważne, w skutecznym odpoczynku po pracy dużą rolę mogą odgrywać pracodawcy. Coraz więcej firm gwarantuje pracownikom benefity związane z realizacją pasji lub ułatwiające przysłowiowe naładowanie baterii. Autorzy badania sprawdzili więc, z jakich świadczeń od firm korzystaliby Polacy, gdyby mieli taką możliwość? Respondentów poproszono o wskazanie trzech najbardziej atrakcyjnych.
Najczęściej wskazywane były dodatkowe wolne dni od pracy - wybrało je aż 67 proc. respondentów. Na drugim miejscu znalazły się zniżki na podróże w ciekawe zakątki świata, preferowane przez 41 proc. badanych. Trzecim najczęściej wskazywanym benefitem był ten, który występuje w firmach najczęściej, czyli karta sportowa. W czołowej piątce znalazły się także vouchery do instytucji kultury (30 proc.) oraz do restauracji (29 proc.).
- Włączenie do firmowej oferty benefitów takich świadczeń, które wspierają pracowników w odpoczynku “po godzinach” jest świetnym krokiem ze strony pracodawcy. Ważne jednak, by taka oferta była możliwie szeroka i uwzględniała różne typy aktywności. Oczywiście nie każdą firmę będzie stać na bardzo szeroki pakiet. Wówczas warto skupić się na mniejszym, ale bardziej jakościowym pakiecie. Taka dbałość o wypoczynek pracowników nie tylko procentuje podczas rekrutacji, ale także pomaga w utrzymaniu talentów - komentuje Jolanta Lewandowska-Bitkowska.
W poszukiwaniu balansu
Autorzy badania twierdzą, że dane potwierdzają, iż współczesnym „świętym Graalem” na rynku pracy jest miejsce zatrudnienia, które łączy możliwość realizacji ambicji zawodowych z zachowaniem odpowiedniego balansu. Niewątpliwie jedną z metod, by osiągać ten stan jest uważne przyglądanie się ofertom pracy, dobre przygotowanie do procesu rekrutacyjnego i poznanie przyszłego pracodawcy. Istotne jest także, by umieć zidentyfikować swoje pasje i czynniki, które pozwalają skutecznie odpocząć od myśli o zawodowych obowiązkach. - Niezależnie, czy jest to dobra kawa, chwila przerwy, dobry film po pracy czy spontaniczny długi weekend - warto pamiętać o tym, by w pogoni za ambicjami nie zapominać o tym co po robocie – podkreślają autorzy badania.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.