Tylko dwa oddziały ZUS rozpatrują wnioski o umorzenie długów składkowych

Od 1 sierpnia ZUS scentralizował rozpatrywanie wniosków o umorzenie zaległych składek. Powstały w tym celu specjalne Centra Umorzeń. To tu trafiają teraz wnioski z całego kraju. Te składane po raz pierwszy rozpatrywane są w oddziale łódzkim i rzeszowskim. Postępowanie odwoławcze prowadzi wyłącznie Bielsko-Biała.

Problem z nieopłaconymi składkami do ZUS ma już ponad 1,47 mln płatników, a ich zaległości przekroczyły 30 mld zł (według stanu na 30 czerwca bieżącego roku, ogółem za lata 1999 - I półrocze 2018 r.).  Z tej kwoty ponad 20 mld zł to zaległości w składkach na ubezpieczenie społeczne, 7,5 mld na ubezpieczenie zdrowotne, niecałe 2 mld zł na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i blisko 7 mln zł na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Szybciej, sprawiedliwiej i bezpieczniej

Od 1 sierpnia 2018 r. wnioski o umorzenie długów z całego kraju rozpatrywane są już nie w poszczególnych oddziałach, a trafiają do Centrów Umorzeń. Dwa z nich - w łódzkim i rzeszowskim Oddziale ZUS - rozpatrują pierwszorazowe wnioski o umorzenie należności z tytułu składek. Rozstrzygnięcia wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy, czyli postępowanie odwoławcze, również zostało scentralizowane. Obsługą tych wniosków zajmuje się Centrum Umorzeń w Oddziale ZUS w Bielsku-Białej.

Jednolitość podejmowanych rozstrzygnięć w sprawach z zakresu umarzania należności z tytułu składek, szybsza ich obsługa dzięki specjalizacji pracowników oraz niższe ryzyko nadużyć podczas procedowania wniosków ze względu na bezstronność osób podejmujących rozstrzygnięcie - to oczekiwane przez ZUS efekty wprowadzonych zmian.

Gdzie złożyć wniosek o umorzenie?

Tak jak do tej pory, klienci mogą składać wnioski o umorzenie należności lub ponowne rozpatrzenie sprawy w każdej placówce ZUS. Wniosek zostanie przesłany do właściwego doradcy ds. ulg i umorzeń, który będzie odpowiedzialny za kontakt z klientem, przeprowadzenie postępowania administracyjnego, zebranie dokumentacji i przekazanie sprawy do merytorycznego rozpatrzenia przez Centrum Umorzeń. Centralizacja nie spowoduje więc żadnego utrudnienia w tym zakresie. Doradcy pomogą również w skompletowaniu oraz wypełnieniu niezbędnych dokumentów i udzielą informacji o m.in. przesłankach i warunkach udzielania ulg w spłacie należności oraz sposobie prowadzenia sprawy na każdym etapie postępowania. Numery telefonów do doradców dostępne są na stronie ZUS.

Kiedy można ubiegać się o umorzenie zaległości?

Umorzenie należności z tytułu składek może nastąpić tylko w przypadku stwierdzenia całkowitej nieściągalności lub ze względu na ważny interes osoby zobowiązanej. Jednakże ten drugi przypadek dotyczy wyłącznie należności za osoby opłacające składki na własne ubezpieczenia. O tym, kiedy ma miejsce całkowita nieściągalność, stanowi przepis art. 28 ust 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych*.

Możliwe jest także umorzenie należności, pomimo braku całkowitej nieściągalności, jednak tylko w odniesieniu do płatników opłacających składki na własne ubezpieczenie. Zobowiązany powinien wówczas wykazać, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla niego i jego rodziny w szczególności:
-   gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych,
-   poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności,
-   w przypadku przewlekłej choroby zobowiązanego lub konieczności sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny pozbawiającej zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności.

Rozstrzygnięcie, czy w konkretnej sprawie zachodzą okoliczności przemawiające za umorzeniem należności jest uzależnione od udowodnienia przez zobowiązanego, że ze względu na jego sytuację materialną i rodzinną uregulowanie zaległości spowodowałoby zbyt ciężkie skutki dla niego i jego rodziny. Podejmując rozstrzygnięcie w tym zakresie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ogranicza się wyłącznie do ustalenia sytuacji materialnej dłużnika. Bierze również pod uwagę możliwość odzyskania należności w ramach egzekucji, czy też rozważa możliwość udzielenia ulgi w spłacie w postaci układu ratalnego, zawartego na dogodnych dla obu stron warunkach.

Ważne!
Obowiązujące przepisy prawa zabraniają umarzania części składek, które finansują sami ubezpieczeni, a więc części składek na ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne za te osoby. Ograniczenie to wynika z art. 30 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jeżeli więc przedsiębiorca zatrudnia lub zatrudniał pracowników, część składek nie podlega umorzeniu.

----------------------------------------------------------------------------
* Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu.