Finansowanie przez pracodawcę transportu dla pracowników do i z pracy a przychód pracownika

W prowadzonej działalności gospodarczej zdarza się, że pracodawcy chcąc podnieść atrakcyjność zatrudnienia w swoich firmach finansują koszty związane z dojazdem pracownikw do miejsca zatrudniania. Często świadczenie takie polega na zakontraktowaniu u zewnętrznego dostawcy (firmy transportowej) określonej ilości miejsc w środkach transportu, na określonych trasach, w określonych godzinach i miejscowościach. Oznacza to w praktyce, że pracodawca poniesie uzgodnione koszty niezależnie od rzeczywistego wykorzystania ilości miejsc w środkach transportu. Zwykle prawo wejścia do takiego środka transportu i skorzystania z przewozu do zakładu pracy mają osoby zatrudnione u danego pracodawcy, na podstawie indywidualnej przepustki. Pracodawcy w takiej sytuacji mają wątpliwości, czy pracownicy korzystający ze środkw transportu nie będą obciążani podatkiem dochodowym od osb fizycznych na podstawie ustawy o podatku pochodowym od osb fizycznych.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz.176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52 a i 52 c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Natomiast art. 12 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależne od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym podatnika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przy czym art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy stanowi, że wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się - jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione według cen zakupu.

Wartość otrzymanego od pracodawcy świadczenia w zakresie przewozu pracownika do pracy jak i z pracy stanowi – co do zasady -  przychód pracownika ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Niemniej jednak przychodem pracownika są wyłącznie te świadczenia, w przypadku których możliwe jest ustalenie wartości świadczenia przypadającego na poszczególnego pracownika.

W omawianej sprawie pracodawca ponosi uzgodnione koszty niezależnie od rzeczywistego wykorzystania ilości miejsc w środkach transportu. Prawo do korzystania z usługi ma każdy pracownik. W przypadku takiego sposobu finansowania przez pracodawcę dojazdu do pracy każdy z pracowników samodzielnie może podejmować decyzję o skorzystaniu, bądź też nie w danym dniu ze środka transportu finansowanego przez pracodawcę. W takiej sytuacji zarówno pracodawca, jak i przewoźnik nie mają możliwości ustalenia, który pracownik i w jakim dniu korzystał z przewozu do pracy i z pracy.

W sytuacji więc, w której pracodawca nie ma możliwości określenia, który z pracowników w danym dniu korzystał z przewozu do pracy i z pracy, przychód u pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie powstanie. W związku z tym pracownicy nie będą obciążani podatkiem dochodowym od osób fizycznych.