Uelastycznianie czasu pracy można rozpatrywać w kontekście szerokim - ewolucji zmian w prawie pracy zmierzającej do lepszego dostosowania jego przepisów do warunków gospodarczych oraz w ujęciu węższym - odnosząc się do indywidualnych stosunków pracy. W każdej z tych perspektyw, poza rozważaniami prawnymi, należy jednak wziąć pod uwagę także kontekst ekonomiczny i społeczny. Taką optykę prezentuje Krzysztof Stefański w książce pt. „Elastyczny czas pracy”.

Instrumenty pozwalające w bardziej elastyczny sposób zarządzać czasem pracy to w polskim prawie pracy systemy czasu pracy, przedłużanie okresów rozliczeniowych, ruchomy czas pracy oraz elastyczne zasady pracy w godzinach nadliczbowych. Choć wiele już w tym zakresie osiągnęliśmy, Polska nie wykorzystuje wszystkich możliwości uelastyczniania regulacji o czasie pracy, jakie przewidują przepisy unijne. Zmiany w tym zakresie wiążą się jednak z niebezpieczeństwem nadmiernego rozszerzenia uprawnień pracodawców, kosztem usprawiedliwionych potrzeb pracowników. Trzeba to mieć na uwadze.

Rozważania autora „Elastycznego czasu pracy” zostały podzielone na cztery rozdziały. Pierwszy zawiera uwagi o charakterze terminologicznym, a także ma za zadanie wskazać tło do dalszych rozważań. To w tej części znajdują się uwagi odnoszące się do tych ekonomicznych i społecznych aspektów elastyczności czasu pracy. W drugim rozdziale zostały przedstawione doświadczenia państw obcych w ich drodze do uelastyczniania czasu pracy. Trzeci rozdział zawiera omówienie polskich doświadczeń we wprowadzaniu elastycznych metod czasu pracy. Czwarty natomiast poświęcony został analizie możliwości zmian w polskim prawie pracy w celu zwiększenia elastyczności czasu pracy.

Zmiany, które wpływają na rozłożenie w czasie pracowniczego obowiązku świadczenia pracy, to m.in. rezygnacja ze sztywnej regulacji doby i tygodnia, rozszerzenie katalogu odstępstw od obowiązku udzielania okresów odpoczynku, a także unormowania służące wprowadzeniu kont czasu pracy. Możliwe są także rozwiązania służące modyfikacji wymiaru świadczenia, a wśród nich unormowania służące rezygnacji z ustawowych norm czasu pracy, wprowadzenie możliwości zawierania porozumień opt-out oraz zmiany w zakresie pracy w godzinach nadliczbowych.

Czwarty rozdział zawiera wiele postulatów de lege ferenda pod adresem ustawodawcy i jednocześnie, w zamyśle autora, ma stać się elementem dyskusji nad kształtem polskiej regulacji prawnej dotyczącej czasu pracy.

W monografii uwzględniono stan prawny na dzień 20 stycznia 2016 r.

Publikacja dostępna jest w księgarni Profinfo.pl >>

Opracowanie: Agnieszka Zatyka-Szlachcic, RPE WK

Źródło: profinfo.pl, stan z dnia 2 marca 2016 r.