Do problematyki bezpieczeństwa podczas wycieczek turystycznych młodzieży szkolnej odnoszą się dwa rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu: z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. Nr 135, poz. 1516 z późn. zm.) oraz z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.) – dalej r.b.h.s.p.
Każdy wycieczki, który jest świadkiem wypadku osoby pozostającej pod jego opieką powinien niezwłocznie ocenić stan poszkodowanego i udzielić mu w miarę swoich możliwości pierwszej pomocy. Opiekunowie wycieczek szkolnych powinni być przeszkoleni w udzielaniu pierwszej pomocy przedmedycznej i wiedzieć, jak postępować w zależności od rodzaju urazu.
W razie wypadku należy wezwać fachową pomoc medyczną (dzwoniąc pod 999 lub 112), w szczególności gdy wskutek przewrócenia się uczeń uderzył głową o twarde podłoże, gdy skręcona przy wyskakiwaniu noga boli i puchnie, gdy doszło do poważniejszego zranienia, lub gdy z jakiegoś powodu (lub bez) uczeń nagle straci przytomność. Gdy przyjedzie karetka, któryś z opiekunów jest obowiązany udzielić lekarzowi lub sanitariuszowi wyczerpujących informacji, a następnie towarzyszyć poszkodowanemu do pogotowia. Jeżeli po zbadaniu, ewentualnym prześwietleniu i opatrzeniu lekarza stwierdzi, że poszkodowany może kontynuować wycieczkę, opiekun wraca z nim na miejsce postoju grupy.
Zobacz także: Wypadki na terenie publicznej i niepublicznej szkoły i placówki>>
O każdym wypadku ucznia powinni być powiadomieni (niezwłocznie po powrocie z wycieczki) jego rodzice lub opiekunowie oraz pracownik służby bhp w szkole lub placówce oświatowej, z której pochodzi poszkodowany. O wypadku śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym należy niezwłocznie zawiadomić prokuratora i kuratora oświaty, natomiast o wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia musi być niezwłocznie zawiadomiony państwowy inspektor sanitarny. Obowiązek zawiadomienia o wypadku spoczywa na dyrektorze lub pracowniku szkoły upoważnionym przez dyrektora.
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870) dyrektor szkoły lub placówki oświatowej jest zobowiązany do niezwłocznego powołania 2-osobowego zespołu powypadkowego (por. § 52 r.b.h.s.p.).
Zadaniem tego zespołu jest ustalić, możliwie wnikliwie, okoliczności i przyczyny wypadku, a w szczególności wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala oraz zebrać informacje dotyczące zdarzenia od świadków. Rozmowa powinna odbyć się możliwie najszybciej po zaistnieniu zdarzenia, gdy ilość zapamiętanych informacji jest największa. W przesłuchaniu poszkodowanego(ych) i świadka(ów) powinni uczestniczyć obydwaj członkowie powołanego zespołu.
W protokole powinny się m.in. znaleźć: opis wypadku z podaniem jego przyczyn, imię i nazwisko osoby sprawującej nadzór nad poszkodowanym w chwili wypadku, stwierdzenie, czy ta osoba była obecna w chwili wypadku w miejscu, w którym zdarzył się wypadek (jeżeli nie, należy podać, z jakiej przyczyny była nieobecna), określenie środków zapobiegawczych mających na celu zapobieżenie podobnym zdarzeniom. Wzór protokołu jest określony w załączniku nr 1 do r.b.h.s.p. Protokół powypadkowy sporządzają i podpisują członkowie zespołu oraz dyrektor. Na protokole powinna ponadto znaleźć się pieczęć okrągła szkoły.
Protokół powypadkowy sporządza się w dwóch egzemplarzach, z których jeden doręcza się osobom uprawnionym do zaznajomienia się z materiałami postępowania powypadkowego, tzn. poszkodowanemu pełnoletniemu lub rodzicom (opiekunom) poszkodowanego małoletniego, drugi zaś pozostaje w aktach szkoły lub placówki. Na wniosek organu prowadzącego lub kuratora oświaty, protokół powypadkowy (kopię) doręcza się również tym organom. Jeżeli poszkodowany pełnoletni zmarł lub nie pozwala mu na to stan zdrowia, z protokołem i materiałami postępowania powypadkowego zaznajamia się jego rodziców lub opiekunów.
Szkoła (ściślej - dyrektor) jest obowiązana prowadzić rejestr wypadków, który zakłada się z chwilą zaistnienia pierwszego wypadku. Wzór tego dokumentu określa załącznik nr 2 do r.b.h.s.p.
Zobacz także: Okoliczności wypadku przy pracy pracownika młodocianego ustali zespół powypadkowy>>
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.