Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Czy istnieją przeszkody, żeby przedsiębiorca jednoosobowej działalności przebywający na długim zasiłku chorobowym zawiesił działalność?
Czy zawieszenie będzie miało jakiś wpływ na przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego w przypadku, gdy nie wróci do zdrowia przez 182 dni?
Przedsiębiorcy upłynie okres zasiłkowy w październiku 2015 r., a uprawnienia do ustawowej emerytury nabędzie w marcu 2016 r. Istnieje duże prawdopodobieństwo że nie będzie mógł pracować jeszcze przez dłuższy czas, a zawieszenie działalności dałoby wymierne korzyści dotyczące składek zdrowotnych i ewentualnej obsługi księgowej.
Czy jest jakaś różnica gdyby teraz zamknął działalność, czy lepiej ją zawiesić (na wypadek jakby zdrowie mu pozwoliło w przyszłości prowadzić działalność)?
Odpowiedź:
Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej w trakcie pobierania zasiłku chorobowego nie pozbawia przedsiębiorcy prawa do tego zasiłku, jak również nie wyklucza nabycia przez niego, po wyczerpaniu okresu zasiłkowego, prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 159) – dalej u.ś.p., zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Wyjątkowo, po spełnieniu warunków określonych w art. 7 u.ś.p., zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego. Podkreślenia przy tym wymaga, że zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie przysługuje, jeżeli po stronie zainteresowanego występuje którakolwiek z okoliczności wymienionych w art. 13 u.ś.p. Z przepisu tego wynika bowiem, że zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli:
1) osoba niezdolna do pracy:
a) ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
b) kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby,
c) nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia z uwagi na brak wymaganego na mocy art. 4 ust. 1 u.ś.p. okresu nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, d) jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
e) podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,
2) ubezpieczenie chorobowe to ustało po wyczerpaniu prawa do zasiłku chorobowego. Powyższe prowadzi do wniosku, że zawieszenie przez przedsiębiorcę wykonywania działalności gospodarczej i związane z tym ustanie tytułu ubezpieczenia chorobowego w okresie pobierania zasiłku chorobowego, nie powoduje utraty prawa do tego zasiłku. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej w trakcie okresu zasiłkowego nie wyklucza również nabycia przez przedsiębiorcę prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. Jeżeli bowiem zainteresowany po okresie pobierania zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy, może ubiegać się przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego. W tym zakresie należy jednak zauważyć, że zgodnie z 18 ust. 7 u.ś.p. świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje osobie uprawnionej do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz do urlopu dla poratowania zdrowia, udzielonego na podstawie odrębnych przepisów. Ponadto na mocy art. 22 u.ś.p. do świadczenia rehabilitacyjnego stosuje się odpowiednio m. in. art. 13 ust. 1 u.ś.p. Oznacza to, że świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego wówczas, gdy po stronie zainteresowanego występuje jednak z okoliczności wymienionych w art. 13 ust. 1 u.ś.p. (np. zainteresowany kontynuuje działalność zarobkową lub podjął działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby). Z punktu wiedzenia prawa do zasiłku chorobowego bądź świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego nie ma różnicy pomiędzy definitywnym zaprzestaniem wykonywania działalności gospodarczej a zawieszeniem wykonywania takiej działalności. Zarówno bowiem definitywne zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej, jak również czasowe zawieszenie jej wykonywania, powoduje ustanie tytułu ubezpieczenia chorobowego. Przedsiębiorca - co wynika z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) – dalej u.s.u.s. – podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu pod warunkiem, że z tytułu działalności gospodarczej jest objęty obowiązkowymi ubezpieczeniami zdrowotnymi. Natomiast z art. 13 pkt 4 i art. 36a ust. 2 u.s.u.s. wynika, że zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej oraz zawieszenie jej wykonywania zgodnie z przepisami o swobodzie działalności gospodarczej sprawia, że po stronie przedsiębiorcy ustaje obowiązek ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
Piotr Kostrzewa,
autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 27.07.2015 r.