Odpowiedź:
Obowiązek ubezpieczeń społecznych i obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego związany jest z faktycznym wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarczej. Jeżeli więc zainteresowany pomimo to, że w dniu 2 grudnia 2015 r. uzyskał wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), nie rozpoczął wykonywać pozarolniczej działalności gospodarczej nie powstał po jego stronie obowiązek ubezpieczeń społecznych i obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Osoba fizyczna, która na obszarze Polski prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, na mocy art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 u.s.u.s. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe dla takiej osoby – stosownie do art. 11 ust. 2 u.s.u.s. - jest dobrowolne. Przedsiębiorca, który spełnia warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej z jej tytułu na mocy art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 581 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z. jest objęty obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym. Z art. 13 pkt 4) u.s.u.s. i art. 69 ust. 1 u.ś.o.z. wynika, że obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym przedsiębiorca jest objęty od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że w świetle przepisów u.s.u.s. obowiązek ubezpieczeń społeczny jest związany z faktycznym wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarczej, a formalne zarejestrowanie takiej działalności nie przesądza o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (wyrok SN z dnia 11 lutego 2010 r., I UK 240/09, wyrok SN z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 240/09, wyrok SN z dnia 18 listopada 2011 r., I UK 156/11, wyrok SN z dnia 24 maja 2012 r., II UK 259/11). Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że jeżeli zainteresowany pomimo to, że w dniu 2 grudnia 2015 r. uzyskał wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), nie rozpoczął wykonywać pozarolniczej działalności gospodarczej, nie powstał po jego stronie obowiązek ubezpieczeń społecznych i obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego, a co za tym idzie nie powinien zgłosić się do tych ubezpieczeń. Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe. Jeżeli do CEIDG wpisano dane niezgodnie z wnioskiem lub bez tego wniosku, osoba wpisana do CEIDG nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej, działającej w dobrej wierze, zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli po powzięciu informacji o tym wpisie zaniedbała wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu. Oznacza to, że z wpisem do CEIDG związane jest domniemanie, że osoba, która uzyskała wpis do tej ewidencji prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. W przypadku ewentualnego sporu z ZUS to na zainteresowanym będzie spoczywał ciężar wykazania, że pomimo wpisu do CEIDG faktycznie nie rozpoczął wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.
Piotr Kostrzewa
Odpowiedzi udzielono 11.01.2016 r.
Czy przedsiębiorca, który mimo wpisu do CEIDG faktycznie nie rozpoczął prowadzenia działalności gospodarczej, powinien zgłosić się do ZUS?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychPodatnik zarejestrował działalność gospodarczą 2 grudnia 2015 r. Nie rozpoczął prowadzenia działalności w grudniu. Od 2 stycznia 2016 r. przystąpił do spółki cywilnej. Czy powinien zgłosić się do ubezpieczenia ZUA w grudniu?Czy od stycznia powinien się wyrejestrować z ZUS?Czy za jeden dzień stycznia (1 stycznia 2016 r.) powinien zapłacić składkę zdrowotną?