Odpowiedź:

Obowiązek ubezpieczeń społecznych i obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego związany jest z faktycznym wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarczej. Jeżeli więc zainteresowany pomimo to, że w dniu 2 grudnia 2015 r. uzyskał wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), nie rozpoczął wykonywać pozarolniczej działalności gospodarczej nie powstał po jego stronie obowiązek ubezpieczeń społecznych i obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.

Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Osoba fizyczna, która na obszarze Polski prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, na mocy art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 u.s.u.s. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Ubezpieczenie chorobowe dla takiej osoby – stosownie do art. 11 ust. 2 u.s.u.s. - jest dobrowolne. Przedsiębiorca, który spełnia warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej z jej tytułu na mocy art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 581 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z. jest objęty obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym. Z art. 13 pkt 4) u.s.u.s. i art. 69 ust. 1 u.ś.o.z. wynika, że obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym przedsiębiorca jest objęty od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że w świetle przepisów u.s.u.s. obowiązek ubezpieczeń społeczny jest związany z faktycznym wykonywaniem pozarolniczej działalności gospodarczej, a formalne zarejestrowanie takiej działalności nie przesądza o podleganiu obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (wyrok SN z dnia 11 lutego 2010 r., I UK 240/09, wyrok SN z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 240/09, wyrok SN z dnia 18 listopada 2011 r., I UK 156/11, wyrok SN z dnia 24 maja 2012 r., II UK 259/11). Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że jeżeli zainteresowany pomimo to, że w dniu 2 grudnia 2015 r. uzyskał wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), nie rozpoczął wykonywać pozarolniczej działalności gospodarczej, nie powstał po jego stronie obowiązek ubezpieczeń społecznych i obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego, a co za tym idzie nie powinien zgłosić się do tych ubezpieczeń. Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.)  domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe. Jeżeli do CEIDG wpisano dane niezgodnie z wnioskiem lub bez tego wniosku, osoba wpisana do CEIDG nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej, działającej w dobrej wierze, zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli po powzięciu informacji o tym wpisie zaniedbała wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu. Oznacza to, że z wpisem do CEIDG związane jest domniemanie, że osoba, która uzyskała wpis do tej ewidencji prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. W przypadku ewentualnego sporu z ZUS to na zainteresowanym będzie spoczywał ciężar wykazania, że pomimo wpisu do CEIDG faktycznie nie rozpoczął wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.

Piotr Kostrzewa

Odpowiedzi udzielono  11.01.2016 r.