Ustawodawca zdefiniował w art. 2 ust. 1 pkt 47 pojęcie zwrotu jako wycofanie środków zgromadzonych w PPK przed osiągnięciem przez uczestnika PPK 60. roku życia na wniosek uczestnika PPK, małżonka lub byłego małżonka uczestnika PPK, małżonka zmarłego uczestnika PPK lub osoby uprawnionej. We wspomnianej definicji najważniejszym elementem jest ustanowienie cezury 60 roku życia uczestnika PPK. Czyni to zwrot jedną z możliwości wycofania środków na etapie akumulacji, jednocześnie czyniąc go gwarantem prywatności środki uczestnika, o czym traktuje art 3 ust 2.

Ponadto ustawodawca posłużył się terminem zwrotu w art. 83 ustawy o PPK - następuje on w momencie, kiedy były współmałżonek uczestnika PPK nie posiada rachunku PPK, a będzie chciał dokonać wypłaty środków przypadających byłemu współmałżonkowi.

Czytaj w LEX: Pracownicze Plany Kapitałowe - księgowanie oraz opodatkowanie >

Trzecią sytuacją w ustawie o PPK, w której pojawia się pojęcie zwrotu, jest przekazanie osobie uprawnionej środków uczestnika PPK po jego śmierci, o czym mowa w art. 86 ust. 2. 

W przypadku pierwszej i drugiej sytuacji ustawodawca nie pozostawia wątpliwości dotyczącej obowiązku dokonywania potrąceń przed przekazaniem środków na rachunek uprawnionej osoby. Problematyczny jest trzeci przypadek.  

 

 

Wyjście z systemu z niejasnym zwrotem

Ustawodawca posługuje się w art. 86 ust. 2 i 3 zdefiniowanym wcześniej pojęciem zwrotu w sytuacji, kiedy osoba uprawniona po śmierci uczestnika PPK będzie chciała skorzystać z wypłaty przypadającej jej części środków w gotówce zamiast wypłaty transferowej na swój rachunek w PPK, IKE lub PPE. Zasady techniki prawidłowej legislacji stanowią, że ustawodawca poprzez wprowadzenie do ustawy zdefiniowanego w słowniczku ustawowym pojęcia posługuje się nim we wszystkich miejscach. W przypadku ustawy o PPK pojawia się jednak wątpliwość interpretacyjna, czy w niniejszej sytuacji aby na pewno ustawodawca prawidłowo użył tego pojęcia. Ciężko znaleźć ratio legis takiego rozwiązania, w którym ustawodawca celowo chce dokonywać potrąceń ze środków uczestnika PPK już po jego śmierci. Wspomniane potrącenia zostały szczegółowo opisane np. w art. 105 ust. 1 - dotyczą one sytuacji zwrotu środków przez żyjącego uczestnika.

 

Czytaj też: PPK: Pracodawca ma obowiązek zapytać pracownika o adres e-mail i numer prywatnego telefonu >
 

Co więcej tego rodzaju zabiegi mają na celu (zgodnie z zasadami ekonomii behawioralnej) zniechęcić uczestnika do wcześniejszego wycofania środków. Tego rodzaju potrącenie jest bezcelowe, bowiem ma ono zniechęcić uczestników do wypłaty, a nie osobę uprawnioną - osoba uprawniona powinna otrzymać całość środków, a nie tylko jego część.

Oskar Sobolewski, prawnik w Kancelarii Wojewódka i Wspólnicy, ekspert Instytutu Emerytalnego

 

Sprawdź również książkę: Pracownicze Plany Kapitałowe. Pytania, odpowiedzi, listy kontrolne ebook >>


 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.