Odpowiedź:
Jeżeli tantiema z zysku za 2015 r. dla członka zarządu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych, to należy ją uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Przedmiotową tantiemę należy również uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie zdrowotne członka rady nadzorczej, jeżeli podlega on tym ubezpieczeniom.
Uzasadnienie:
Stosownie do art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 963) – dalej u.s.u.s., oraz art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581 z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych. Z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wyłączone są jednak zasiłki i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego oraz przychody wymienione w § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 2205 z późn. zm.) – dalej r.sz.z. Ponadto podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowi wynagrodzenie chorobowe, co wynika z art. 18 ust. 2 u.s.u.s. Powyższe oznacza, że jeżeli członek zarządu jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, to osiągany przez niego przychód stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli jest przychodem ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych i nie należy do przychodów wolnych od składek.
Z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., wynika, że za przychód ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Dotyczy to w szczególności: wynagrodzenia zasadniczego, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatków, nagród, ekwiwalentów za niewykorzystany urlop i wszelkich innych kwot niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczeń pieniężnych ponoszonych za pracownika, jak również wartości innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. O zakwalifikowaniu świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy, zgodnie z art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., decyduje to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik, czy również inna osoba niezwiązana tego rodzaju stosunkiem prawnym. Istotne jest więc to, czy istnieje związek prawny lub też faktyczny danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy (np. wyrok WSA we Wrocławiu z 10 lutego 2005 r., I SA/Wr 1038/03, wyrok NSA z dnia 24 czerwca 2009 r., II FSK 251/08).
W sytuacji, gdy pełnienie obowiązków członka zarządu należy do obowiązków pracowniczych, wynikających z umowy o pracę, osiągane przez członka zarządu z tego tytułu przychody są przychodami ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów u.p.d.o.f. Odrębnym od stosunku pracy źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście, a przychodami z tego źródła są m. in. przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych. W doktrynie wyrażany jest pogląd, że w przypadku wątpliwości, czy dany przychód jest przychodem ze stosunku pracy, czy przychodem z działalności wykonywanej osobiście, należy badać postanowienia umowy o pracę, aby rozstrzygnąć, czy wykonanie danej czynności wchodzi w zakres obowiązków pracowniczych, czy też nie. Wówczas, gdy do wykonania danego rodzaju czynności podatnik jest zobowiązany jako pracownik, przychód z niej będzie przychodem z pracy. Natomiast jeżeli podatnik wykonuje daną czynność poza stosunkiem pracy łączącym strony i nie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – przychód tego rodzaju będzie przychodem z działalności wykonywanej osobiście (A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, Wyd. LEX, 2010). Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że jeżeli tantiema z zysku za 2015 r. dla członka zarządu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów u.p.d.o.f. (tj. członek zarządu ma prawo do tego rodzaju świadczenia w związku z pełnieniem funkcji członka rady nadzorczej w ramach stosunku pracy), to należy ją uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Jeżeli chodzi o członków rad nadzorczych, to należy wskazać, że zgodnie z art. 18 ust. 4 pkt 10 w zw. z art. 4 pkt 9 u.s.u.s. oraz art. 81 ust. 1 u.ś.o.z. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne członka rady nadzorczej stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania. Stąd też, jeżeli członek rady nadzorczej podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (przedmiotowym ubezpieczeniom podlega członek rady nadzorczej, który pełni swoją funkcję za wynagrodzeniem) lub ubezpieczeniu zdrowotnemu (przedmiotowemu ubezpieczeniu podlega członek rady nadzorczej, który posiada miejsce zamieszkania w Polsce), a tantiema z zysku za 2015 r. stanowi przychód z tytułu pełnienia tej funkcji (tj. członek rady nadzorczej ma prawo do tego rodzaju świadczenia w związku z pełnioną funkcją), to należy ją uwzględnić w podstawie wymiaru składek na te ubezpieczenia.
Piotr Kostrzewa,
autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 3.10.2016 r.
Czy od tantiemy wypłaconej zarządowi oraz radzie nadzorczej należy pobrać składki ZUS?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychCzy od tantiemy z zysku za 2015 r. wypłaconej zarządowi oraz radzie nadzorczej należy pobrać składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotną?
