Elektronarzędzia, maszyny przenośne – wg PN-EN 50144-1:2000 nazywane „narzędziami ręcznymi” – to urządzenia napędzane silnikiem elektrycznym lub magnetycznie, przeznaczone do wykonywania pracy mechanicznej i tak skonstruowane, że silnik i urządzenie tworzą jeden zespół, który można łatwo przenosić na miejsce pracy i który podczas pracy jest trzymany w ręku lub zawieszony. Co jaki czas należy przeprowadzać okresowe badania techniczne elektronarzędzi? Kto je przeprowadza? Co wchodzi w skład dokumentacji eksploatowanych elektronarzędzi? Kto dokonuje w niej wpisów, jakich wpisów i kiedy? Jaka jest podstawa prawna odpowiedzi na powyższe pytania? Odpowiedzi i informacji dotyczących bezpiecznej obsługi oraz konserwacji elektronarzędzi należy szukać w instrukcjach obsługi konkretnych urządzeń, do których opracowania i dostarczenia są zobowiązani obowiązującymi przepisami producenci maszyn i narzędzi przenośnych, a także w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. Nr 155, poz. 1089)
Elektronarzędzia, maszyny przenośne – wg PN-EN 50144-1:2000 nazywane „narzędziami ręcznymi” – to urządzenia napędzane silnikiem elektrycznym lub magnetycznie, przeznaczone do wykonywania pracy mechanicznej i tak skonstruowane, że silnik i urządzenie tworzą jeden zespół, który można łatwo przenosić na miejsce pracy i który podczas pracy jest trzymany w ręku lub zawieszony. Urządzenie może być wyposażone w wałek giętki, a silnik może wówczas być albo zamocowany na stałe, albo przenośny.
Odpowiedź na pytania Czytelnika mogłaby być następująca: wszelkich informacji dotyczących bezpiecznej obsługi oraz konserwacji elektronarzędzi należy szukać w instrukcjach obsługi konkretnych urządzeń, do których opracowania i dostarczenia są zobowiązani obowiązującymi przepisami producenci maszyn i narzędzi przenośnych.
Wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy obsłudze maszyn przenośnych trzymanych w ręku lub prowadzonych ręką można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. Nr 155, poz. 1089) oraz 18 Polskich Normach na ten temat, np. takich jak:
- PN-EN 60745-1:2003. Bezpieczeństwo użytkowania narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym. Część 1. Wymagania ogólne;
- PN-EN 60745-2-1:2006. Bezpieczeństwo użytkowania narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym. Wymagania szczegółowe dotyczące wiertarek;
- PN-EN 60745-2-2:2007. Bezpieczeństwo użytkowania narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym. Wymagania szczegółowe dotyczące wkrętarek i kluczy udarowych;
- PN-EN 50144-2-3:2005. Bezpieczeństwo użytkowania narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym. Wymagania szczegółowe dotyczące szlifierek, polerek i szlifierek dyskowych.
Zgodnie z powyższymi przepisami maszyny zasilane energią elektryczną powinny być projektowane, wykonane i wyposażone w sposób zapobiegający lub umożliwiający zapobieganie wszelkim zagrożeniom o charakterze elektrycznym, w tym również związanym z gromadzeniem się ładunków elektrostatycznych, przenośne zaś maszyny i narzędzia ręczne muszą być tak skonstruowane, aby podczas nawet niedbałego obchodzenia się z nimi praktycznie niemożliwe było powstanie zagrożeń elektrycznych, pożarowych i innych oraz uszkodzeń mechanicznych.
Praktyka i zdrowy rozsądek podpowiada, że przed włączeniem elektronarzędzia do gniazdka dobrze jest obejrzeć wtyczkę, przewód przyłączeniowy i całe narzędzie, w celu naocznego przekonania się, czy nie mają widocznych uszkodzeń. W razie zauważenia uszkodzenia, narzędzia nie należy naprawiać samemu, lecz oddać do serwisu.
Jak już było powiedziane, każda maszyna i urządzenie, w tym również maszyny ręczne, powinny być wyposażone w instrukcję obsługi. Producent powinien określić w instrukcji m. in. rodzaj i częstotliwość przeglądu (kontroli) i konserwacji maszyny oraz częstotliwość wymiany części wymaganą ze względów bezpieczeństwa.
Instrukcja powinna ponadto zawierać m. in. następujące dane:
• informacje (instrukcję) dotyczące bezpiecznego użytkowania maszyny (narzędzia), warunków pracy, montażu, nastawiania, konserwacji itp., a także wskazówki, w jaki sposób maszyny nie należy używać;
• wykaz wyposażenia przeznaczonego do maszyny;
• nazwę i adres producenta lub kraj pochodzenia;
• oznaczenie maksymalnej prędkości, wydajności itp., które powinny być podane również na narzędziu;
• objaśnienie symboli lub piktogramów dotyczących bezpieczeństwa pracy umieszczonych na maszynie (narzędziu).
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.