Odpowiedź:

Praca w niedzielę i święto dopuszczalna jest jedynie w przypadkach enumeratywnie wymienionych w przepisach ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p

Uzasadnienie:
 
Praca w niedziele i święta jest generalnie niedozwolona. Niedziele i święta są dniami ustawowo wolnymi od pracy. Jedynie w wyjątkowych, enumeratywnie wymienionych w przepisach okolicznościach pracodawca może polecać pracownikom pracę w tych dniach. Pozytywny katalog takich okoliczności określa art. 15110 k.p. Zgodnie z nim praca w niedzielę i święta jest dopuszczalna m.in.:
- w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
- w ruchu ciągłym,
- przy pracy zmianowej,
- przy niezbędnych remontach,
- w transporcie i w komunikacji,
- w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
- przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób,
- w rolnictwie i hodowli,
- przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:
a) zakładach świadczących usługi dla ludności,
b) gastronomii,
c) zakładach hotelarskich,
d) jednostkach gospodarki komunalnej,
- zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,
- jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych, zapewniających całodobową opiekę,
- zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku,
- w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta (np. w ramach weekendowego systemu czasu pracy).
Jeżeli nie występuje żadna z wymienionych w tym przepisie przesłanek uzasadniających pracę w niedzielę lub święto pracodawca nie może nakazać pracownikom pracy w takim dniu. A zatem pracodawca prowadzący kantor, wobec tego iż prowadzenie tego rodzaju działalności samo przez się nie uzasadnia zatrudniania pracowników w niedziele i święta, aby polecać pracę w tych dniach musi spełniać choć jeden z wskazanych wyżej warunków organizacyjnych. Przykładowo w kantorze pracownicy muszą pracować w systemie pracy zmianowej, bądź pracownik, który ma pracować w niedziele i święta zatrudniony być musi w systemie weekendowego czasu pracy, zgodnie z art. 144 k.p.
2. Kantor wymiany walut nie jest placówką handlową.
Zgodnie z art. 1519a k.p., praca w święta w placówkach handlowych jest niedozwolona. Praca w placówkach handlowych jest niedozwolona we wszystkie święta wymienione w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz. U. Nr 4, poz. 28 z późn. zm.). Niedozwolona jest również praca w te święta, które przypadają w niedzielę. Wyjątkowo praca w niedziele jest dozwolona w placówkach handlowych przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.
Przepisy prawa pracy nie określają jednak co dokładnie należy rozumieć pod pojęciem placówki handlowej. Zdaniem Ministerstwa Pracy "(...) W praktyce przy wykładni pojęcia "placówka handlowa" można posługiwać się posiłkowo Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) oraz wyjaśnieniami występującymi w słownikach języka polskiego. Przydatne może być także orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Sądu Najwyższego. Korzystając z powyższych źródeł, można przyjąć, że pojęcie "placówka handlowa" występujące w kodeksie pracy obejmuje wszelkie instytucje i zakłady, których główną działalnością jest działalność handlowa, zarówno hurtowa jak i detaliczna, a więc które kupują wyroby w celu ich sprzedaży. "Placówką handlową" będą zatem np. sklepy, stoiska, hurtownie, stragany, stacje paliw, składy węgla, składy materiałów budowlanych, domy towarowe, domy wysyłkowe, biura zbytu. W ocenie departamentu pojęcie to powinno objąć także nowoczesne formy sprzedawania i kupowania towarów, np. przez Internet, przy założeniu że czynności charakterystyczne dla sprzedaży towarów w taki sposób byłyby dokonywane przez osobę mającą status pracownika" (Stanowisko MPiPS, sygn. DPR-079-578/JS/MF/07).

 

Mając na uwadze przytoczone powyżej stanowisko, stwierdzić należy, iż kantor wymiany walut nie jest placówką handlową. Nie spełnia bowiem jednego z elementów skonstruowanej na potrzeby k.p. definicji placówki handlowej – nie kupuje "wyrobów" w celu ich sprzedaży. Wyrobem, czy nawet towarem nie można bowiem nazwać kupowanych przez kantor pieniędzy, nawet jeżeli celem ich kupna jest następnie sprzedaż. Pieniądze, choć mogą być w potocznym rozumieniu nazwane rzeczami, należą do kategorii papierów wartościowych oraz środków płatniczych, którym nie można nadać, w mojej ocenie, przymiotu wyrobu, którym posługuje się przytoczona powyżej definicja.