We wrześniu 2019 r. portugalski organ ochrony konkurencji (AdC) nałożył na 14 instytucji kredytowych (w tym sześć największych w Portugalii) grzywnę w łącznej wysokości 225 mln euro. AdC uznał, że instytucje te naruszyły krajowe i unijne prawo konkurencji, uczestnicząc w obszernej comiesięcznej wymianie szczególnie chronionych informacji przez ponad dziesięć lat w okresie od 2002 do 2013 r. Informacje te dotyczyły: rynków kredytów hipotecznych, kredytów konsumenckich i kredytów dla przedsiębiorstw. Odnosiły się m.in. do marż kredytowych i zmiennych ryzyk, a także zindywidualizowanych danych liczbowych dotyczących produkcji uczestników tej wymiany.
AdC stwierdził, że wymiana informacji nie była związana z uzgodnioną praktyką ograniczającą konkurencję, taką jak porozumienie w sprawie cen lub podziału rynków. Uznał jednak, że stanowi ona ograniczenie konkurencji ze względu na cel. Oznacza to, że zdaniem tego organu waga tej uzgodnionej praktyki jest taka, że nie jest konieczne badanie jej ewentualnego wpływu na rynki właściwe, aby stwierdzić, że narusza ona prawo konkurencji.
Czytaj też: TSUE: Hiszpański pozew zbiorowy przeciwko 101 bankom jest dopuszczalny
Banki: Wymiana informacji nie jest szkodliwa
Większość uczestniczących instytucji kredytowych zaskarżyła decyzję AdC do portugalskiego sądu ds. konkurencji. Ich zdaniem rozpatrywana wymiana informacji nie była sama w sobie wystarczająco szkodliwa, aby mogła zostać uznana za ograniczenie konkurencji ze względu na cel. Wymagane jest zatem zbadanie jej skutków. Dodają, że w każdym razie AdC powinien był uwzględnić kontekst gospodarczy, prawny i regulacyjny tej wymiany. Portugalski sąd zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem o możliwość i warunki, w jakich wymiana informacji może zostać zakwalifikowana jako ograniczenie konkurencji ze względu na cel.
TSUE: Doszło do naruszenia zasad konkurencji
Trybunał odpowiedział, że autonomiczna wymiana informacji między konkurentami może stanowić ograniczenie konkurencji ze względu na cel. Wystarczy, by wymiana ta stanowiła formę koordynacji, która z samej swej natury, w kontekście takim jak obejmujący tę wymianę, jest siłą rzeczy szkodliwa dla prawidłowego funkcjonowania normalnej konkurencji. Aby rynek funkcjonował w normalnych warunkach, podmioty gospodarcze muszą określać w sposób autonomiczny politykę, jaką zamierzają realizować i pozostawać w niepewności co do przyszłych zachowań innych uczestników na tym rynku.
W konsekwencji wymiana informacji stanowi formę koordynacji, która może zostać zakwalifikowana jako ograniczenie ze względu na cel, jeżeli pozwala wyeliminować taką niepewność. Jest tak wówczas, gdy wymieniane informacje są poufne i strategiczne w tym znaczeniu, że mogą ujawnić przyszłe zachowanie konkurenta na rynkach właściwych. Zdaniem TSUE może tak być w niniejszej sprawie, ponieważ z opisu okoliczności faktycznych przekazanego przez sąd portugalski wydaje się wynikać, że wymieniane informacje dotyczyły w szczególności zamiarów przyszłej zmiany marż kredytowych uczestników wymiany.
Ponadto TSUE stwierdził, że gdyby tak było, biorąc pod uwagę, że marże kredytowe stanowią jeden z parametrów, na podstawie których kształtuje się konkurencja na rynku, jedynym celem takiej wymiany mogłoby być wyłącznie zakłócenie konkurencji. Niemniej do sądu portugalskiego należy dokonanie ocen stanu faktycznego niezbędnych do ustalenia, czy rozpatrywana wymiana rzeczywiście stanowi ograniczenie ze względu na cel.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.