Wraca problem odorów związanych z jesiennymi pracami w rolnictwie

Wszystkie nawozy naturalne oraz komposty organiczne, przy ich wykładaniu na pola stanowią źródło uciążliwych zapachów (odorów). Jeżeli jednak zachowane są określone w przepisach zasady i warunki, a nawozy zostaną przykryte lub zmieszane z glebą nie później niż następnego dnia, nie ma podstaw do interwencji.

Jesień to bardzo pracowity okres w rolnictwie i najlepszy okres do aplikacji nawozów naturalnych, które w postaci płynnej lub stałej (obornik, gnojówka, gnojowica) można stosować w terminie od 1 marca do 30 listopada. Zgodnie z założeniami programów działań dla OSN (obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu) nawozy naturalne  można stosować jedynie do 15 listopada.

Należy zaznaczyć, że mimo wzrostu oczekiwania społecznego na skuteczne rozwiązanie problemów występowania uciążliwości odorowych, w obecnym stanie prawnym nadal nie ma przepisów, które pozwoliłyby weryfikować, czy dany zapach mieści się w granicach wyznaczonych przez normy prawne czy je przekracza. Jest to powodem braku skutecznych decyzji nakazujących ograniczenie emisji substancji uciążliwych zapachowo. Nie ma również przepisów wskazujących organy administracji właściwe do podejmowania działań kontrolnych w zakresie emisji odorów.

Odczucie zapachowe jest cechą indywidualną, dlatego obiektywna i jednoznaczna odpowiedź na pytanie o występowanie i skalę oddziaływania jest trudna, zwłaszcza w sytuacji konfliktu, gdy w sprawę zaangażowani są emocjonalnie przedstawiciele różnych grup społecznych, mających często odmienne interesy: mieszkańcy, władze samorządowe oraz rolnicy. Należy wskazać, że rolnictwo jest podstawową funkcją gospodarowania na terenach wiejskich naszego województwa, a grunty orne stanowią ok. 38% jego powierzchni. Zatem należy liczyć się z tym, że w czasie nawożenia pól nawozami naturalnymi i kompostami organicznymi występować będzie okresowo (kilka lub kilkanaście razy w roku) intensywna emisja odorów stwarzająca dyskomfort życia niektórych mieszkańców.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że nawożenie jest nieodłącznym elementem prowadzenia działalności rolniczej, a nie działaniem sprzecznym z prawem mającym na celu uprzykrzyć życie mieszkańcom. Z uwagi na brak uregulowań prawnych dotyczących norm emisji substancji zapachowo czynnych działania w sprawie uciążliwości zapachowej powinny być podejmowane przez organy samorządowe - zgodnie z art. 363 ustawy Prawo ochrony środowiska, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może, w drodze decyzji, nakazać osobie fizycznej, której działalność negatywnie oddziaływuje na środowisko, wykonanie w określonym czasie czynności zmierzających do ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko.

Postępowanie z nawozami naturalnymi powinno odbywać się przede wszystkim zgodnie z:

- ustawą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu i aktami wykonawczymi do tej ustawy,

- rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie szczególnych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczanie odpływu azotu ze źródeł rolniczych, wydanym na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.

Dodatkowo funkcjonuje tzw. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej określający m.in. zasady i procedury takich działań jak nawożenie z wykorzystaniem nawozów naturalnych. KDPR stanowi zbiór przyjaznych środowisku praktyk rolniczych, których stosowanie powinno przyczynić się również do ograniczenia emisji substancji odorowych w czasie przechowywania i stosowania nawozów naturalnych. Mimo, że nie jest to akt prawny, wskazane byłoby jego stosowanie a promowanie tych zasad należy, w szczególności do władz samorządowych, organizacji rolniczych i rolniczych jednostek doradczych.

Jednocześnie, podkreślając, że wojewódzki inspektor ochrony środowiska nie jest organem właściwym w sprawach odorów informuję, że do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska należy kontrola podmiotów dotycząca przestrzegania przepisów w zakresie przechowywania i stosowania nawozów, zawartych w szczególności w art. 17-20 ustawy o nawozach i nawożeniu. Szczegółowy sposób stosowania nawozów, mający na względzie zapewnienie ochrony zdrowia ludzi lub zwierząt lub ochrony środowiska zawarty został w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania. Przy czym podstawowe zasady i warunki, które należy stosować mają na celu przede wszystkim ochronę wód.

Kto stosuje nawozy niezgodnie z zasadami i warunkami określonymi w art. 17-20 ustawy o nawozach i nawożeniu oraz w przepisach rozporządzenia w sprawie szczegółowego sposobu stosowania nawozów oraz prowadzenia szkoleń z zakresu ich stosowania, powodując zagrożenie zdrowia ludzi lub zwierząt lub środowiska podlega karze grzywny.

Źródło: www.gdansk.wios.gov.pl, stan z dnia 13 września 2016 r.