Prezydent 15 grudnia br. podpisał ustawę zwaną Tarczą 6.0 i tekst jej ukazał się już w Dzienniku Ustaw (z 15 grudnia 2020 poz. 2255). Objęła ona także działalność związaną z produkcją filmów, nagrań wideo i programów telewizyjnych, działalność postprodukcyjna związana z filmami, nagraniami wideo i programami telewizyjnymi, działalność fotograficzna.

Wsparcie producentów filmów i muzealników

Jak wyjaśniają przedstawiciele ministerstwa kultury w nowej Tarczy Antykryzysowej 6.0, zostały zamieszczone przepisy dotyczące wsparcia osób świadczących pracę wyłącznie w oparciu o umowy cywilnoprawne, takich jak: osoby wykonujące prace twórcze, artystyczne, upowszechnieniowe lub wspierające działalność twórczą i artystyczną, przewodnicy i edukatorzy muzealni oraz osoby pracujące przy tworzeniu utworów audiowizualnych. Osoby te będą mogli skorzystać ze świadczenia postojowego i możliwości zwolnienia ze składek ZUS.

Czytaj: Jest już ostateczna wersja tarczy branżowej 6.0. Kto i kiedy może liczyć na pomoc>>

Czytaj też:  Nowa komisja, nowe kryteria przyznawania pomocy artystom w czasie COVID-19

W Tarczy 6.0 znalazły się także zapisy znacznie rozszerzające dostępność przedsiębiorców z sektora kultury – w tym producentów i dystrybutorów filmów oraz kina, a także przewodników i edukatorów muzealnych oraz podmiotów prowadzących działalność muzealną – do narzędzi wparcia finansowego - tłumaczą pracownicy z Centrum Prasowego Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Przedsiębiorcy będą mogli korzystać z takich rozwiązań jak:

  • aplikowanie o środki na ochronę miejsc pracy (dofinansowanie wynagrodzeń pracowników w kwocie 2 tys. zł przez 3 miesiące),
  • zwolnienie ze składek ZUS,
  • dotacje dla małych i średnich przedsiębiorców w wysokości do 5 tys. zł.​

Czytaj w LEX: Tarcza 6.0 - pomoc dla niektórych branż >


Marna sytuacja na rynku

I tak np. właściciel studyjnego kina w Łodzi - Sławomir Fijałkowski - czeka na pomoc Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej i uruchomienie kolejnych tarcz.  PISF miał utworzyć odrębny program wsparcia dla kin studyjnych, producentów i dystrybutorów.

Plastyczka z Warszawy wykonująca dekoracje w salach koncertowych, w restauracjach i kawiarniach od kilku miesięcy ma przestój, bo lokale są zamknięte. Żyje z oszczędności. Plastycy mówią, że jednorazowe wsparcie postojowe podratuje chwilowo sytuację, ale jeśli restrykcje zostaną przedłużone na kolejne miesiące, to będzie finansowa katastrofa.

Podobnie twierdzi reżyser Filip Dzierżawski, autor filmu "Miłości":  W czasie pandemii Polski Instytut Sztuki Filmowej zwiększył liczbę sesji z trzech do pięciu i producenci mogli składać projekty scenariuszy, i w ten sposób pomagali branży. - Zapomóg takich, jak w wypadku muzyków nie było - dodaje.

Wsparcie dla właścicieli kin i ogólnie kinematografii jest potrzebne, gdyż inaczej niektóre placówki i osoby znikną z rynku, zbankrutują, "wszystko się rozwali" - mówi Dzierżawski. - Jeśli obostrzenia zostaną, nie będzie się opłacać otwierać kin - dodaje.

Tylko 7 dni na wniosek do ZUS

Zwolnienie ze składki ZUS obejmie przychody z umów zawartych między 31 grudnia 2020 r. a 1 kwietnia 2021 r. Z tym, że przychód z wszystkich umów zlecenia z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku nie przekroczy 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Dodatkowo ustawa 6.0 wprowadza jego limit, przychód zawiera do 100 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału. Od nadwyżki ponad tę kwotę składki trzeba naliczyć i przekazać ZUS.

Wniosek o niepłacenie składek trzeba złożyć w ciągu siedmiu dni od zawarcia umowy.

Jednorazowe wsparcie

Zgodnie z nowymi przepisami osobie nieposiadającej innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, przysługuje prawo do jednorazowego dodatkowego świadczenia postojowego – jeśli dochód uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek o to jednorazowe dodatkowe świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa GUS.

Warunek jednorazowej pomocy - złożenie wniosku oraz przychód z umowy cywilnoprawnej zawartej do dnia wejścia w życie ustawy, z tytułu:

  1.  działalności twórczej w zakresie sztuk plastycznych, literatury, muzyki, twórczości audialnej, utworów audiowizualnych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego i sztuki ludowej,
  2. działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki,
  3. działalności technicznej wspomagającej produkcję audiowizualną lub produkcję i wystawianie wydarzeń artystycznych,
  4. usług w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu oraz usług w zakresie architektury świadczonych przez osoby nieposiadające uprawnień budowlanych w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane,
  5. usług świadczonych na rzecz muzeów w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach: np.  w zakresie pozaszkolnych form edukacji, a także przez przewodników muzeów

Wniosek o zapomogę obejmuje osoby wykonującej umowę agencyjną, umowę zlecenia albo inną umowę o świadczenie usług albo umowę o dzieło.

Programy operacyjne - przyjęte

Jak twierdzą przedstawiciele resortu kultury - pieniądze, które mają pochodzić ze wsparcia Covidowego, programy operacyjne są już przyjęte, dyrektor Państwowego Instytutu Sztuki Filmowej czeka teraz na pieniądze, które mają spłynąć. - Branża kinematograficzna będzie mogła otrzymać wsparcie w wysokości 120 mln zł z Funduszu Przeciwdziałania COVID­‑19. Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu będzie mógł przekazywać środki Polskiemu Instytutowi Sztuki Filmowej. Wsparcie będzie dotyczyć m.in. produkcji filmowej, promocji czy stypendiów.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy tj. 16 grudnia, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach. 

Kryteria - nie na ekspres do kawy

Innego rodzaju pomocą były dotacje przyznawane niedawno na wniosek dla muzyków, teatrów, menedżerów i ośrodków kultury. Wywołały one burzę w środowisku.  Teraz ministerstwo ponownie zweryfikowało te wnioski. A więc i wypłata pieniędzy przedłużyła się.

Ministerstwo wyjaśnia, że  do tej pory ze wsparcia rządowego skorzystały takie placówki jak Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej w Gdyni, Teatr Muzyczny Roma, Teatr Kwadrat im. Edwarda Dziewońskiego czy Opera i Filharmonia Podlaska Europejskie Centrum Sztuki imienia Stanisława Moniuszki.

Pieniądze otrzymali nie tylko znani i bogaci, ale przedsiębiorstwa, mające na utrzymaniu wiele osób zatrudnionych także na umowach o dzieło i zlecenia - dodają pracownicy resortu kultury. Ponoszą oni różne koszty, w tym koszty sprzętu, są niejednokrotnie obciążeni wysokimi kredytami, leasingami i muszą utrzymać siedziby firmy. Wysokość dotacji zależała od spadku przychodów w porównaniu rok do roku oraz – oczywiście – od wnioskowanej kwoty. Aż 81 podmiotów otrzymało taką samą kwotę – 664 500 zł.

Ministerstwo Kultury, stwierdza, że przyznanie pieniędzy np. Kamilowi Bednarkowi albo Piotrowi Polkowi, co wywołało burzę krytyki, było wynikiem  tego co  artyści wpisali we wniosku. Mogli wpisać wynagrodzenia dla współpracujących ze sobą ekip, ale mogli również tak wypełnić wniosek, że wszystkie środki skonsumuje sam artysta, np. część sobie wypłacając, a za część lecieć na Jamajkę i wykupić z dotacji noclegi w ekskluzywnym hotelu, by nagrać teledysk. Co istotne, zgodnie z kryteriami w ogóle nie było oceniane to, na co wydatkowane zostaną środki. Jedynym warunkiem jest to, by były to wydatki kwalifikowane - w największym uproszczeniu – na działalność artystyczną, a nie np. na nowy ekspres do kawy.

Ministerstwo podkreśla, że wynagrodzenia mogą wchodzić w zakres tych wydatków. I dodaje, że z przyznanych dotacji twórcy będą musieli się rozliczyć. Jeśli korzystali wcześniej z pomocy, a tego nie zadeklarowali - będą musieli zwrócić przyznane środki - potwierdzają eksperci  z Ministerstwa Kultury.