Pełna treść artykułu dostępna jest w Serwisie Budowlanym>>>
Podjęcie przez radę gminy uchwały określającej zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabarytów, standardów jakościowych oraz rodzajów materiałów budowlanych, z jakich mogą być wykonane (dalej jako uchwała reklamowa) poprzedza szereg sformalizowanych, ściśle określonych w art. 37b p.z.p. działań. Kluczową rolę w tej procedurze odgrywają: rada gminy, która formalnie początkuje i kończy proces uchwalania uchwały reklamowej, a także wójt (burmistrz, prezydent miasta), do którego zadań należy głównie opracowanie projektu tej uchwały, a także uzyskanie wymaganych opinii i uzgodnień do projektu.
Wstęp
Prawna regulacja trybu uchwalania uchwały reklamowej nawiązuje do procedur uchwalania dwóch pozostałych gminnych aktów planowania przestrzennego: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (dalej jako studium) oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (dalej jako plan miejscowy), aczkolwiek – w zamierzeniu ustawodawcy – tryb ten jest mniej skomplikowany i – co za tym idzie – mniej czasochłonny i mniej kosztowny niż dwa pozostałe. Niektóre rozwiązania prawne budzą jednak wątpliwości.
Etap I – uchwała o przygotowaniu przez wójta projektu uchwały reklamowej (uchwała intencyjna)
Pierwszym formalnym etapem uchwalania uchwały reklamowej jest podjęcie przez radę gminy tzw. uchwały intencyjnej, tzn. uchwały zobowiązującej wójta do przygotowania projektu uchwały reklamowej. Uchwała intencyjna nie jest aktem prawa miejscowego, ale jest niezbędna dla wszczęcia procedury uchwalenia uchwały reklamowej. Jeżeli chodzi o przedmiot uchwały intencyjnej, to – ogólnie rzecz ujmując – wyraża ona zamiar gminy uregulowania kwestii ładu przestrzennego obejmującego nośniki reklamy, obiekty małej architektury oraz ogrodzenia w drodze aktu powszechnie obowiązującego prawa. Skoro treść tej uchwały sprowadza się do zobowiązania wójta do przygotowania projektu uchwały reklamowej, to jej ustalenia nie oddziałują na prawa i obowiązki jednostek. Rada gminy nie powinna w uchwale intencyjnej określać nawet ogólnych, podstawowych założeń uchwały finalnej. Rodziłoby to bowiem ryzyko naruszenia właściwości organów gminy przy sporządzaniu uchwały, co skutkowałoby stwierdzeniem jej nieważności.
W związku z tym, że przepisy prawa nie wymagają od rady gminy określenia terminu zakończenia prac nad realizacją uchwały reklamowej, a sama ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym też takiego terminu nie zakreśla, w uchwale intencyjnej nie wskazuje się okresu, w którym mają być zakończone prace planistyczne1. Jeżeli zostanie on ewentualnie określony, nie ma on charakteru wiążącego dla organów gminy, a jedynie walor dyscyplinujący. Ustawodawca nakazuje jedynie, by poszczególne czynności w ramach procedury uchwalania uchwały reklamowej wójt podejmował niezwłocznie.
Będąca regułą fakultatywność uchwały reklamowej oznacza zarówno uprawnienie do jej uchwalania, jak i do odstąpienia od czynności planistycznych. Inicjatywa w zakresie przystąpienia do sporządzenia uchwały i odstąpienia od procedury planistycznej należy bowiem do organów gminy, które nie są w tym zakresie związane wnioskami członków wspólnoty samorządowej. Skutecznym bodźcem do podjęcia procedury uchwalania uchwały reklamowej oraz nieodstępowania od czynności planistycznych, a także do przeprowadzenia tej procedury w jak najkrótszym czasie będą dla gmin z pewnością spodziewane zyski z opłat reklamowych.
Uchwała intencyjna wprawdzie podlega kognicji sądu administracyjnego na zasadzie art. 3 § 2 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi2, jednak z uwagi na zawarty w art. 101 ust. 1 u.s.g. wymóg wykazania przez skarżącego, że jego interes prawny został tą uchwałą naruszony, nie ma w zasadzie możliwości, by sąd skargę uwzględnił (poza oczywistym naruszeniem prawa polegającym na podjęciu uchwały przez niewłaściwy organ).
