Przedsiębiorca Mariola P. jest użytkownikiem wieczystym działki o powierzchni 5 540 metrów kwadratowych, którą nabyła w lutym 1996 r. od Ośrodka Badawczo-Rozwojowego w Chorzowie. Na działce znajduje się duża stacja transformatorowa obejmująca 320 metrów oraz kable ułożone na ziemi.

Utrudnienia dla biznesu

W związku z tymi urządzeniami teren nie jest w pełni wykorzystany, gdyż przedsiębiorca musi zapewnić swobodny dostęp do tych obiektów w celu przeprowadzenia konserwacji i napraw. A naprawy zdarzają się przynajmniej trzy razy na miesiąc w nocy.

Mariola P. wynajmująca hale magazynowe i naczepy samochodowe zmuszona jest parkować je z dala od stacji transformatorowej, co zakłóca ciąg komunikacyjny.

Właściciel stacji spółka akcyjna Tauron Dystrybucja zaproponowała Marioli P. za wykorzystanie dostępu do urządzeń symboliczną złotówkę. Gdy uczestniczka procesu nie zgodziła się, jednorazowo oferowała 16 tys. zł, co nie zadowoliło przedsiębiorcy.

Czytaj: SN: służebność przesyłu tylko na dotychczasowej linii>>

Przedsiębiorca Mariola P. jest użytkownikiem wieczystym działki o powierzchni 5 540 metrów kwadratowych, którą nabyła w lutym 1996 r. od Ośrodka Badawczo-Rozwojowego w Chorzowie. Na działce znajduje się duża stacja transformatorowa obejmująca 320 metrów oraz kable ułożone na ziemi.

Utrudnienia dla biznesu

W związku z tymi urządzeniami teren nie jest w pełni wykorzystany, gdyż przedsiębiorca musi zapewnić swobodny dostęp do tych obiektów w celu przeprowadzenia konserwacji i napraw. A naprawy zdarzają się przynajmniej trzy razy na miesiąc w nocy.

Mariola P. wynajmująca hale magazynowe i naczepy samochodowe zmuszona jest parkować je z dala od stacji transformatorowej, co zakłóca ciąg komunikacyjny.

Właściciel stacji spółka akcyjna Tauron Dystrybucja zaproponowała Marioli P. za wykorzystanie dostępu do urządzeń symboliczną złotówkę. Gdy uczestniczka procesu nie zgodziła się, jednorazowo oferowała 16 tys. zł, co nie zadowoliło przedsiębiorcy.

Czytaj: Uchwała SN: roszczenie o ustanowienie służebności przesyłu nie przedawnia się>>

Spółka Tauron wniosła sprawę do sądu o ustanowienie służebności przesyłu na prawie użytkowania wieczystego.

Obciążenie nieruchomości, nie prawa

Sąd Rejonowy oddalił wniosek, uznając niedopuszczalność obciążenia nieruchomości służebnością przesyłu. W świetle art. 305 (1) kc obciążona służebnością przesyłu może być nieruchomość, a nie prawo użytkowania wieczystego. Choć są wyjątki od tej zasady.

Sąd powołał się m. in na postanowienie z 28 marca 2014 r. ( III CSK 174/13), a także uchwałę o sygnaturze III CZP 101/16.

SN w składzie 7 sędziów 16 maja 2017 roku orzekł, że służebność przesyłu może być ustanowiona na prawie użytkowania wieczystego. Użytkownik wieczysty nie może jednak skutecznie żądać ustanowienia takiej służebności, jeżeli urządzenia przesyłowe - zainstalowane przez przedsiębiorstwo państwowe w okresie obowiązywania zasady jednolitej własności państwowej - znajdowały się na nieruchomości Skarbu Państwa przed oddaniem jej w użytkowanie wieczyste.

Odmowa podjęcia uchwały

Spółka Tauron wniosła apelację. A Sąd Okręgowy powziął wątpliwość czy przedsiębiorstwo przesyłowe może żądać ustanowienia służebności przesyłu na prawie użytkowania wieczystego, jeżeli urządzenia przesyłowe, zainstalowane przez przedsiębiorstwo państwowe w okresie obowiązywania zasady jednolitej własności państwowej znajdowały się na nieruchomości Skarbu Państwa przed jej oddaniem w użytkowanie wieczyste?

Sąd Najwyższy postanowił odmówić podjęcia uchwały. Jak wyjaśniał sędzia sprawozdawca Władysław Pawlak sprawa instalacji pochodzących z okresu jednolitej własności państwowej została rozstrzygnięta w uchwale 7 sędziów z 16 maja 2017 roku. Użytkownik wieczysty nie może jednak skutecznie żądać ustanowienia takiej służebności.

Treść tej uchwały odnosi się także do przedsiębiorcy przesyłowego, którym jest spółka Tauron.

Jak dodał sędzia Pawlak uregulowanie opłat za korzystanie z urządzeń powinno nastapić w wyniku porozumienia między użytkownikiem wieczystym a spółką.

Sygnatura akt III CZP 24/18, postanowienie z 19 października 2018 r.