Skutki podatkowe likwidacji działalności gospodarczej

W jaki sposób najkorzystniej przeprowadzić likwidację działalności gospodarczej?

Odpowiedź: najkorzystniejszym podatkowo rozwiązaniem jest w przedstawionej sytuacji darowanie całej firmy (przedsiębiorstwa) poprzedzone uprzednią sprzedażą tych składników majątku firmy (chodzi w szczególności o towary handlowe, materiały oraz wyposażenie niebędące środkami trwałymi), których darowanie wymagało korekty kosztów uzyskania przychodów.

Uzasadnienie: w obecnym stanie prawnym likwidacja działalności gospodarczej przez osobę fizyczną nie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych (obowiązek taki powstaje dopiero na skutek ewentualnej sprzedaży majątku pozostałego po likwidacji firmy). A zatem z punktu widzenia skutków w podatku dochodowym od osób fizycznych najkorzystniejsza jest likwidacja działalności firmy bez uprzedniej sprzedaży towarów.

Rozwiązanie to nie jest jednak korzystne z punktu widzenia VAT, gdyż towarzyszy mu obowiązek zapłaty podatku VAT od towarów obejmowanych tzw. remanentem likwidacyjnym (zob. art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm. - dalej u.p.t.u.). Z punktu widzenia VAT najkorzystniejsze jest zbycie (odpłatne lub nieodpłatne) prowadzonej firmy w całości, tj. jako przedsiębiorstwa. Przepisów u.p.t.u. nie stosuje się bowiem do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa (zob. art. 6 pkt 1 u.p.t.u.), a w konsekwencji transakcje takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Dodatkowo, gdyby przedsiębiorstwo miało być darowane osobie z bliskiej rodziny (np. dziecku czy dzieciom), darowizna taka mogłaby być zwolniona od podatku od spadków i darowizn. Stosowne zwolnienie przewiduje art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

Niestety, darowizna przedsiębiorstwa nie jest rozwiązaniem całkowicie bez wad, gdyż może wiązać się z koniecznością skorygowania części kosztów uzyskania przychodów (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 grudnia 2010 r., ILPB1/415-1010/10-2/TW). Dlatego też najkorzystniejszym podatkowo rozwiązaniem jest w przedstawionej sytuacji darowanie całej firmy (przedsiębiorstwa) poprzedzone uprzednią sprzedażą tych składników majątku firmy (chodzi w szczególności o towary handlowe, materiały oraz wyposażenie niebędące środkami trwałymi), których darowanie wymagało korekty kosztów uzyskania przychodów.