W ramach projektu zlecono prywatnej firmie saperskiej z Gdańska, zabezpieczenie, sprawdzenie i oczyszczenie blisko ośmiu hektarów lasu w pobliżu trasy kolejowej Szczytno-Pisz - poinformował PAP Adam Gełdon z Nadleśnictwa Spychowo.

Jak wyjaśnił, miejsce od lat było uważane za niebezpieczne ze względu na niewybuchy i niewypały odnajdywane na powierzchni ziemi i pod ściółką. Z tego powodu podczas prac leśnych leśnicy nie mogli tam używać ciężkiego sprzętu. Przed kilkunastu laty podczas pożaru lasu w tym rejonie eksplodujące pociski uniemożliwiły akcję gaśniczą.

Janusz Lemieszek z firmy wykonującej prace saperskie poinformował, że podczas trwającej dwa tygodnie akcji cały teren sprawdzono kilka razy. W sumie wydobyto ponad 250 niemieckich pocisków artyleryjskich - przeciwpancernych i odłamkowych różnych kalibrów, granatów moździerzowych, pocisków rakietowych oraz skorupy pocisków, łuski z materiałem wybuchowym i amunicję.

Jak podkreślił Lemieszek, większość zapalników jest świetnie zachowana, więc znaleziska są nadal groźne - wysoka temperatura albo uderzenie łyżką koparki mogły spowodować detonację.

Część pocisków wykopano z głębokości ponad dwóch metrów. Według saperów mogli pozostawić je tam żołnierze niemieccy, którzy na początku 1945 roku wycofywali się z Prus Wschodnich przed nacierającą Armią Czerwoną. Prawdopodobnie próbowali je wówczas zdetonować w specjalnie przygotowanych dołach, ale użyli zbyt mało materiałów wybuchowych.

Jak powiedział PAP zastępca nadleśniczego ze Spychowa Maciej Ligocki, zgodnie z umową firma saperska miała przeszukać i oczyścić z niebezpiecznych przedmiotów teren do głębokości 30 cm. Dlatego niewybuchy i niewypały, które znaleziono głębiej, zostaną przekazane do zniszczenia saperom wojskowym.

Zdaniem dowódcy patrolu rozminowania I batalionu składowania z Olsztyna chorążego Mieczysława Kościńskiego, podobnych znalezisk jest nadal bardzo dużo. Tylko w tym roku jego patrol, jeden z czterech w woj. warmińsko-mazurskim, otrzymał 186 wezwań do niewypałów i niewybuchów.

Jedną z większych akcji prowadzono w lasach k. Stryjewa, skąd wywieziono ponad 300 pocisków rakietowych o łącznej masie 12,5 tony. Niedaleko miejscowości Iłowo Osada saperzy znaleźli pociski artyleryjskie i ponad 600 przeciwlotniczych.

Jak przyznają saperzy, w ostatnich latach nasiliły się nielegalne poszukiwania niewybuchów, prowadzone przez miłośników militariów oraz zbieraczy złomu, którzy pozyskują żelazo i mosiężne pierścienie z płaszczy pocisków. Zdarzają się nawet próby piłowania niewypałów i usuwania zapalników - przed rokiem k. Nidzicy jeden ze zbieraczy został ciężko ranny przy próbie rozmontowania bomby kasetowej.

Rozminowanie lasu administrowanego przez Nadleśnictwo Spychowo zostało sfinansowane ze środków UE w ramach projektu "Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe". Uczestniczy w nim 57 nadleśnictw z całej Polski. Całość prac ma kosztować 130 mln zł i objąć ponad 24 tys. ha lasów.