Rewitalizacja Kaliny to jeden z 14 projektów w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, wdrażanych przez katowicki WFOŚ. Ich łączna wartość to ok. 400 mln zł. Realizacji tych inwestycji była poświęcona piątkowa konferencja prasowa w Katowicach.
„Rewitalizacja stawu Kalina to bardzo ciekawy projekt i niebywale istotny dla mieszkańców Świętochłowic, ale też Chorzowa i całego województwa. Po raz pierwszy na taką skalę w Polsce wykonamy kompleksową rewitalizację stawu poprzemysłowego” - powiedział zastępca prezesa WFOŚ Adam Liwochowski.
Poza środkami unijnymi, które pokryją większość kosztów, do oczyszczenia Kaliny dołoży się także WFOŚ. Projekt ma się zakończyć do połowy 2015 r. Jego koszt jest szacowany na ponad 40 mln zł. „Zakładamy, że wartość tego projektu może o kilka-kilkanaście procent spaść po przeprowadzeniu postępowań przetargowych” - zaznaczył Liwochowski.
Wiceprezes WFOŚ przypomniał, że w skali całego kraju woj. śląskie należy do najskuteczniej pozyskujących środki z programu Infrastruktura i Środowisko - zaabsorbowało blisko 20 proc. ogólnej puli środków. Czyli prawie 6 mld zł z ponad 31 zostanie wydatkowanych na inwestycje w tym województwie - powiedział.
Spośród projektów w ramach programu Infrastruktura i Środowisko WFOŚ wdraża tylko te małe, do 25 mln euro. Jest ich obecnie 14 (10 z nich to projekty wodno-kanalizacyjne, a 4 dotyczą gospodarki odpadami i rewitalizacji). Bardzo możliwe, że wkrótce zostaną podpisane umowy z kilkoma kolejnymi beneficjentami ze Śląska. Spada rynkowa wartość projektów, dlatego pojawiają się wolne środki na nowe – wyjaśnił Liwochowski.
Jak dodał wiceprezes, w skali kraju te wolne środki wyniosą kilkaset milionów złotych. Ogłoszenie o rozpoczęciu kolejnego naboru na projekty w ramach programu ma się ukazać najpóźniej w najbliższy poniedziałek. Projekty mają być zrealizowane do końca 2015 r.
Jak podają przedstawiciele WFOŚW, w ramach 14 podpisanych umów wydatkowanych zostało już ponad 52 proc. środków, czyli 203 mln zł. Nastepne 200 mln zł będzie wydane w kolejnych 2,5-3 latach. Najwięcej projektów ma zostać zrealizowanych do 2014 r., ostatnie z nich - w 2015.
Staw Kalina od ponad dwudziestu lat uprzykrza życie mieszkańcom dzielnicy Zgoda. Ze zbiornika, położonego w bezodpływowym obniżeniu, wydobywa się fetor na skutek zanieczyszczenia fenolem. Głównym sprawcą zanieczyszczeń były produkujące farby i lakiery pobliskie zakłady chemiczne. W pobliżu stawu powstała hałda odpadów poprodukcyjnych, która także miała olbrzymi wpływ na skażenie zbiornika.
W poprzednich latach podejmowano już próby ograniczenia zanieczyszczenia Kaliny i okolicy. W pierwszym etapie rekultywacji wykonano wokół hałdy ekran o głębokości 10-12 m, który zapobiega przedostawaniu się zanieczyszczeń z hałdy do wód powierzchniowych.
To okazało się jednak niewystarczające, bo sam staw ciągle jest skażony - na dnie zalega warstwa chemicznego osadu i z pobliskiego terenu nadal napływają zanieczyszczenia. Właśnie przede wszystkim na oczyszczeniu dna mają polegać prace, które ruszą w przyszłym roku.
Staw Kalina jest największym akwenem w Świętochłowicach. Jego powierzchnia to ok. 5 ha, a głębokość - do 3,5 m. Powstał na początku XX wieku w wyniku osiadania terenu, spowodowanego płytką eksploatacją węgla. Do początku lat 50. zbiornik był względnie czysty. Później był coraz bardziej degradowany na skutek wieloletniej działalności pobliskich zakładów chemicznych.
Poza rewitalizacją Kaliny, wśród 14 wdrażanych przez katowicki WFOŚ projektów są m.in.: budowa kanalizacji w gminie Kłobuck (całkowita wartość projektu to ponad 80 mln zł), kanalizacji w gminie Buczkowice (38 mln zł), budowa zakładu gospodarki odpadami w Bielsku-Białej (90 mln zł) oraz rozbudowa zakładu zagospodarowania odpadów w Częstochowie (54 ml zł).
kon/ pad/