Pełna treść komentarza dostępna jest w  programie Serwis Budowlany .


Zasady nakładania administracyjnych kar pieniężnych
Przepisy art. 9x ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1399) - dalej u.u.c.p.g. - regulują zasady odpowiedzialności administracyjno-karnej za naruszenie przepisów materialnych przez przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Kary te stanowią dochód gminy, a organami właściwymi do ich wymierzania są wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności (art. 9zb ust. 1 u.u.c.p.g.).

Wysokość kar jest zróżnicowana, choć tylko w niektórych przypadkach właściwy organ bierze pod uwagę stopień szkodliwości czynu, zakres naruszenia oraz dotychczasową działalność podmiotu, o czym mowa w art. 9zc u.u.c.p.g.

Zważywszy, że u.u.c.p.g. nie definiuje pojęcia „stopień szkodliwości czynu", w piśmiennictwie prezentowany jest pogląd, że należy posiłkować się definicją zawartą w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.). Konsekwencją tego poglądu jest przyjęcie, że sposób miarkowania kary pieniężnej polega na tym, że im wyższy jest stopień szkodliwości czynu, tym wyższa jest kara.

Analizując zakres naruszenia, organ może odwołać się do aspektu czasowego lub ilościowego.

„Miarka" określająca czas trwania czynu zabronionego znajdzie zastosowanie w przypadku złożenia sprawozdania kwartalnego z opóźnieniem. Natomiast „miarka ilościowa" znajdzie zastosowanie np. w przypadku mieszania odpadów zebranych selektywnie ze zmieszanymi odpadami komunalnymi, nieprzekazywania zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości po sortowaniu odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania. Przesłanka określona mianem „dotychczasowa działalność" powinna być interpretowana jako ustalenie, czy dany podmiot narusza przepisy po raz pierwszy, czy też jest to już kolejne naruszenie.

Zatem, w zależności od charakteru uchybienia, zwanego deliktem administracyjnym, jest to:
– kara, gdzie organ może ustalić jej wysokość w granicach ustawowych (art. 9x ust. 1 pkt 2-4 u.u.c.p.g.);
– kara, której wysokość zależy od czasu, w którym trwało uchybienie, lub ilości odpadów odebranych spoza regionu gospodarki odpadami komunalnymi (art. 9x ust. 1 pkt 1 i 5 u.u.c.p.g);
– kara obliczana za nieosiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania, przy czym kary te nakładane są na przedsiębiorcę, który odbiera odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielami nieruchomości niezamieszkałych nieobjętych systemem gospodarowania odpadami komunalnymi (art. 9x ust. 3 u.u.c.p.g.).

W celu wymierzenia kary wójt (burmistrz, prezydent miasta) powinien wszcząć postępowanie administracyjne, podczas którego wezwie przedsiębiorcę do złożenia wyjaśnień i ustali, czy faktycznie doszło do popełnienia czynu zabronionego przez u.u.c.p.g. Nie ma znaczenia, że wójt "wie" o tym, że przedsiębiorca faktycznie dopuścił się deliktu.

Ma on obowiązek ustalenia wszystkich faktów stanowiących podstawę nałożenia kary. Jeśli z całości zgromadzonego materiału wynika, ponad wszelką wątpliwość, że przedsiębiorca naruszył zakazy lub nakazy, postępowanie powinno zakończyć się decyzją nakładającą karę. Wymierzając karę, organ powinien przywołać odpowiedni przepis, będący podstawą nałożenia kary oraz przepisy art. 9u w zw. z art. 9zb ust. 1 u.u.c.p.g. Do wszczętej kontroli zastosowanie mają art. 379 i 380 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232) - dalej p.o.ś.


Zgodnie z art. 9zf u.u.c.p.g., do kar pieniężnych wymierzanych przedsiębiorcy odbierającemu odpady komunalne stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) – dalej o.p., z tym że uprawnienia organów podatkowych przysługują wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta). W świetle art. 21 § 1 pkt 2 o.p. zobowiązanie (tj. uiszczenie kary) powstaje z chwilą doręczenia decyzji przez organ. Natomiast art. 47 § 1 o.p. ustala termin płatności. Akt o.p. wyznacza procedury związane z ustanowieniem zabezpieczenia na majątku dłużnika (art. 34 o.p. - hipoteka przymusowa, art. 39 o.p. - oświadczenia o posiadanym majątku), ubieganiem się o udzielenie ulgi (art. 67a o.p.), sposobem naliczania odsetek (art. 53 i nast. o.p.) i opłat prolongacyjnych (art. 57 o.p.), zakres odpowiedzialności zobowiązanego do zapłacenia kary (podatku), np. gdy pozostaje w związku małżeńskim (art. 29 o.p.), zasady odpowiedzialności solidarnej (art. 91 o.p. – według ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121)) i inne. Przepisy te stosuje się w zależności od indywidualnej sytuacji zobowiązanego, jednakże to u.u.c.p.g. określa sposób naliczania kary, a nie o.p.

Rodzaje deliktów administracyjnych
W art. 9x ust. 1 u.u.c.p.g. ustawodawca stypizował pięć deliktów administracyjnych. Są to kary za:
– odbieranie odpadów komunalnych bez wymaganego wpisu do rejestru działalności regulowanej;
– mieszanie selektywnie zebranych odpadów komunalnych ze zmieszanymi odpadami komunalnymi;
– przekazywanie odebranych od właścicieli nieruchomości zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania do innych instalacji niż do regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK);
– przekazywanie nierzetelnych kwartalnych sprawozdań, o których mowa w art. 9n u.u.c.p.g.;
– przekazywanie sprawozdań kwartalnych po terminie.


O ile odpowiedzialność z tytułu deliktów administracyjnych określonych w art. 9x ust. 1 pkt 1-3 u.u.c.p.g. mogą ponieść przedsiębiorcy, którzy faktycznie prowadzą działalność, to odpowiedzialność z tytułu deliktów administracyjnych określonych w art. 9x ust. 1 pkt 4-5 u.u.c.p.g. mogą ponieść także przedsiębiorcy, którzy posiadają wpis do rejestru działalności regulowanej, ale faktycznie działalności nie prowadzą. Nie ma przy tym znaczenia, na jakiej podstawie prawnej przedsiębiorca świadczy usługi, tj. czy działa na podstawie umowy zawartej z wójtem w wyniku wygrania przetargu na odbiór albo przetargu na odbiór i zagospodarowanie odpadów, czy świadczy usługi na podstawie wyboru z wolnej ręki (art. 6f ust. 2 u.u.c.p.g.), czy też na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości nieobjętej systemem gospodarowania odpadami komunalnymi.

Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany .