Zdaniem ekspertów ZPP nie jesteśmy krajemy perfekcyjnie szanującym prawa przedsiębiorców (wartość wskaźnika w takim przypadku wynosi 56+ pkt.), ale również nie jesteśmy krajem, który je masowo łamie (według skali 0-11 pkt.).
W opracowaniu przeanalizowano między innymi: pewność prawa, prawo do domniemania uczciwości, prawo do szybkiego i transparentnego procesu, prawo do egzekucji wierzytelności, prawo do swobodnego zawierania umów oraz inne obszary.
- Na przestrzeni lat 2014-2016 możemy zaobserwować nieznaczną poprawę sytuacji osób prowadzących własny biznes. W porównaniu do roku 2015 współczynnik „przestrzegania praw polskich przedsiębiorców” wzrósł bowiem z 26 do 30 punktów. Trzeba przyznać, że jest to naprawdę niewielka różnica – powiedział Kamil Rybikowski, ekspert ZPP w dziedzinie prawa gospodarczego.
Jak wynika z raportu, na lepszy wynik w 2016 roku wpływ miały przede wszystkim: zmniejszona ilość uchylonych decyzji podatkowych, zmniejszona ilość kontroli oraz większa skuteczność w egzekucji zobowiązań. Pozostałe badane obszary pozostały na mniej więcej podobnym poziomie. Podobnie, jak w latach ubiegłych, należy uznać, że prawa przedsiębiorców są w sposób umiarkowany przestrzegane, z niewielką tendencją wzrostową.
- Dzisiejszy stan sektora przedsiębiorstw na pewno jest daleki od fatalnego, lecz właściwie w każdym elemencie funkcjonowania firm w Polsce znaleźć można mankamenty – w sądownictwie, działalności administracji skarbowej czy legislacji – skomentował Maciej Letkiewicz, ekspert ZPP (prawo podatkowe).
Fundamentalny wpływ na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce mają koszt i skomplikowanie podatków. Zdaniem analityków ZPP zbyt wysokie obciążenia podatkowe, jak również ich skomplikowanie i czasochłonność, mogą stać się elementem blokującym powstawanie nowych przedsiębiorstw w Polsce, jak również ucieczkę istniejących do szarej strefy. W ramach tego elementu wskaźnika wzięto pod uwagę jedynie podatki dotykające większości spółek z.o.o tj. podatek CIT, VAT oraz obciążenia podatkowe związane z zatrudnianiem pracowników na umowę o pracę.
- Dla przedsiębiorców ogromną barierą zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw w Polsce jest zmienność i niepewność prawa. W samym 2016 roku w naszym kraju przyjęto blisko 32 tys. nowych aktów prawnych W tym zakresie jesteśmy rekordzistami wśród innych państw UE – powiedział Cezary Kaźmierczak, prezes ZPP. – Pocieszająca jest natomiast tendencja spadkowa w zakresie przeprowadzanych kontroli podatkowych. Spadła również ilości uchylanych decyzji organów podatkowych w stosunku do ilości odwołań. Oznacza to, że organy podatkowe wydają swoje decyzje z większą roztropnością, niestety nadal wiele ich decyzji jest błędnych – dodał.
Zdaniem ZPP wyraźny trend spadkowy w zakresie przeprowadzanych kontroli podatkowych, został osiągnięty dzięki wyspecjalizowaniu organów kontrolnych i zastosowaniu nowoczesnych narzędzi informatycznych, które pozwoliły na bardziej efektywne selekcjonowanie podmiotów poddawanych następnie kontroli.
W raporcie podjeto także temat wyłudzeń podatku VAT, który niewątpliwie jest istotnym problemem w działalności uczciwych przedsiębiorców. - To ich dotyczy kwestia przerzucania odpowiedzialności za popełnione przestępstwa podatkowe – powiedział Kamil Rybikowski. - Dla osób prowadzących własne biznesy bardzo istotną kwestią jest utrzymanie płynności finansowej, tak, aby mogli realizować transakcje i aktywnie uczestniczyć w obrocie gospodarczym. Pozbawianie przedsiębiorców zwrotów VAT, w wyniku przerzucania odpowiedzialności za działania kontrahentów, w znacznym stopniu narusza płynność ich finansów - dodał ekspert.
Za inne mankamenty autorzy raportu uznaja niską skuteczność egzekucji wierzytelności, niewydolność działania systemu rejestracji firm przez internet, przewlekłość postępowań sądowych. Dla przykładu w 2016 roku zakończono ponad 523 tys. spraw gospodarczych w sądach powszechnych, z czego niezałatwiona pozostała blisko połowa.
- Nasz Raport o przestrzeganiu praw przedsiębiorców w Polsce miał na celu pokazać przedsiębiorców jako obywateli, którzy poza szeregiem obowiązków, jakie nakłada na niech ustawodawca względem państwa czy pracownika, posiadają też swoje prawa, które powinny być respektowane. W dalszym ciągu, pod tym względem, wiele rzeczy wymaga zmian, a poprawa jeśli w ogóle występuje to przebiega zbyt wolno – podsumował Maciej Letkiewicz.
Eksperci ZPP zgodnie twierdzą, że wpływ na zmianę sytuacji przedsiębiorców mogą mieć przede wszystkim reformy w wymiarze sprawiedliwości, zarówno na płaszczyźnie sądownictwa, jak i egzekucji. Wspomnieć należy również o przeprowadzanych, jak i planowanych w przyszłości zmianach w zakresie uszczelniania systemu podatkowego, które zdecydowanie przełożą się na sytuację rodzimych przedsiębiorstw.
Przedsiębiorcy: nasze prawa szanowane umiarkowanie
Pomimo nieznacznego postępu w stosunku do ubiegłego roku, prawa przedsiębiorców są w Polsce umiarkowanie przestrzegane - wynika z analizy Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.