Podstawą prawną do ustalenia opłaty planistycznej stanowi ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2003 Nr 80 poz. 717 z późn. zm., zwana w dalszej części artykułu ustawą o planowaniu).
Zgodnie z art. 15 ust. 2 pkt 12) ustawy o planowaniu, wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządzając projekt planu miejscowego zobowiązany jest do określenia obligatoryjnie stawek procentowych, na podstawie których ustala się opłatę planistyczną. Wysokość powyższych stawek, w myśl normy określonej w art. 36 ust. 4 zd. trzecie ustawy o planowaniu, nie może być wyższa, niż 30 % wzrostu wartości nieruchomości.
Ustalenie wysokości opłaty planistycznej następuje poprzez przemnożenie wartości wzrostu nieruchomości przez powyższą stawkę.
Należy zauważyć, iż ustawodawca uzależnił pobranie opłaty planistycznej od łącznego spełnienia trzech przesłanek: po pierwsze, w wyniku uchwalenia lub zmiany planu miejscowego musi nastąpić zwiększenie wartości nieruchomości, po drugie, właściciel nieruchomości zamierza sprzedać nieruchomość, wreszcie po trzecie, nie zachodzą określone w ustawie o planowaniu przesłanki negatywne, wyłączające pobranie opłaty planistycznej.
Więcej: Różnice pomiędzy opłatą planistyczną i adiacencką >>>