NSA: parki narodowe w sądzie na prawach strony

Parki narodowe mogą występować w postępowaniu administracyjnym i sądzie na prawach strony, gdyż od 2012 roku uzyskały tytuł prawno-rzeczowy w postaci użytkowania wieczystego - stwierdził NSA.

Naczelny Sąd Administracyjny 10 lipca br. rozpatrzył osiem skarg Samorządowego Kolegium Odwoławczego od wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krośnie w sprawie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Chodziło o podział działek w kilku gminach m.in. w Lutowiskach znajdujących się w obszarze parku. Bieszczadzki Park Narodowy kwestionował sposób podziału terenu i jego przedstawiciele odwołali się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. SKO w decyzjach z maja 2011 roku stwierdził, że BPN nie może być stroną w sporze, gdyż nie posiada osobowości prawnej, a jedynie sprawuje trwały zarząd nad nieruchomościami. Natomiast uprawnionym jako strona w tej sprawie jest reprezentant skarbu państwa – starosta.


Park nabył prawo użytkowania wieczystego

Z tymi decyzjami nie zgodziła się dyrekcja parku i odwołała do WSA w Krośnie. WSA w wyroku z 8 listopada 2011 roku i następnych zajął przeciwne stanowisko. Powołał się na art. 43 ustawy o gospodarce nieruchomościami, a także art.10 ust.3 ustawy o ochronie przyrody. Zgodnie z tym przepisem „z dniem wejścia w życie ustawy o utworzeniu parku narodowego albo rozporządzenia w sprawie zmiany jego granic park narodowy nabywa z mocy prawa prawo użytkowania wieczystego nieruchomości Skarbu Państwa położonych w jego granicach i służących realizacji jego celów oraz własność położonych na tych nieruchomościach budynków, innych urządzeń i lokali.” I dalej w ust.3b. czytamy, że nabycie praw, potwierdza wojewoda w drodze decyzji administracyjnej wydanej w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o utworzeniu parku narodowego albo rozporządzenia w sprawie zmiany jego granic.

Kasacja nieuwzględniona

W kilku kasacjach wniesionych do NSA Samorządowe Kolegium Odwoławcze twierdziło, że podział nieruchomości nie narusza interesu parku narodowego, nie ma też żadnego wpływu na wykonywanie zadań publicznych. Zdaniem SKO sąd błędnie ocenił uprawnienia parku.

NSA w wyrokach z 10 lipca br. stwierdził, że SKO nie ma racji i osiem kasacji oddalił, utrzymując wyrok WSA w mocy. Jak powiedziała sędzia Joanna Junge-Lissowska 1 stycznia 2012 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o ochronie przyrody zmieniająca dotychczasowy tytuł prawny parków narodowych. Dotychczasowe prawo do zarządzania terenami pozostającymi we ich władaniu zmieniło się w prawo użytkowania wieczystego nieruchomości. Wprawdzie w jednym z wyroków WSA orzekał w 2011 roku, czyli przed wejściem w zycie nowelizacji, ale wobec zmian jakie nastapoły parkowi nie można odmówić przymiotu strony – dodał NSA..

Sygnatura akt I OSK338/12, I OSK 339/12, I OSK 661/12, I OSK 721/12, I OSK 746/12, I OSK 806/ 12, wyroki z 10 lipca 2012 r.