Od 12 października 2022 r. obowiązuje nowela kodeksu spółek handlowych. Wprowadza ona do polskiego porządku prawnego tzw. prawo holdingowe, zwane również prawem koncernowym. Do KSH została wprowadzona definicja nowego pojęcia „grupa spółek” – co oznacza spółkę dominującą i spółkę lub spółki od niej zależne, kierujące się wspólną strategią gospodarczą w celu realizacji wspólnego interesu, uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną albo spółkami zależnymi.

Czytaj w LEX: Grupa spółek - definicja, kierowanie się interesem grupy, wiążące polecenia, odpowiedzialność spółki dominującej (wobec wierzycieli spółki zależnej, spółki zależnej i wspólników / akcjonariuszy spółki zależnej) >>>

Czytaj więcej w LEX: Grupa spółek – definicja i praktyczne problemy holdingów >>>

 

 

Interes grupy spółek

Przyjęcie tego założenia pozwoliło na wyróżnienie nowej kategorii prawnej, jaką jest „interes grupy spółek”. Grupa spółek ma zatem, obok własnego interesu każdej spółki, kierować się także wspólnym interesem grupy spółek, o ile nie zmierza to do pokrzywdzenia wierzycieli lub wspólników mniejszościowych albo akcjonariuszy mniejszościowych spółki zależnej.

Nowelizacja KSH – przez wprowadzenie nowego Działu IV pt. "Grupy spółek" w ramach tytułu pierwszego KSH pt. Przepisy ogólne (art. 21(1) – art. 21(15) KSH) – dotyczy zasadniczo holdingów faktycznych. Przepisy te mogą jednak znaleźć zastosowanie także do holdingów umownych, gdyż holding umowy spełnia z reguły przesłanki istnienia holdingu faktycznego. Dopuszczalność tworzenia holdingów umownych wynika też z zasady wolności umów (art. 353 ze zn. 1  KC w zw. z art. 2 KSH), co – jak wskazuje ustawodawca - wobec braku wystarczająco ukształtowanej praktyki kontraktowej wyklucza potrzebę szczegółowej regulacji takich holdingów w ramach kodeksu spółek handlowych.

PROCEDURY w LEX krok po kroku - NOWOŚĆ:

 

Warto zauważyć, że w pracach legislacyjnych nad kodeksem spółek handlowych w 2000 roku przyjęto koncepcję ograniczonej (szczątkowej) regulacji prawa holdingowego w ramach tego kodeksu. Regulacja ta ograniczyła się wówczas do – uchylonego w ramach obecnej nowelizacji – art. 7 KSH, który odnosił się do tzw. holdingów umownych, a więc takich, w których spółka dominująca i spółka zależna zawierają między sobą umowę o zarządzanie spółką zależną przez spółkę dominującą lub umowę o odprowadzanie zysku spółki zależnej do spółki dominującej.

Wspomniana wyżej regulacja (dawnego art. 7 KSH) nie uwzględniła natomiast unormowania kwestii prawnych dotyczących tzw. holdingów faktycznych, a więc spółek, pomiędzy którymi powstał stosunek dominacji i zależności (art. 4 par. 1 pkt 4 KSH).

 

Rola spółki dominującej

W nowym kształcie - spółka dominująca będzie mogła wydać spółce zależnej uczestniczącej w grupie spółek wiążące polecenie dotyczące prowadzenia spraw spółki, jeżeli jest to uzasadnione interesem grupy spółek oraz przepisy szczególne nie stanowią inaczej (przesądza o tym nowo dodany art. 21(2) par. 1 KSH). Wiążące polecenie jest czynnością prawną i musi być wydane w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności.

Zarząd spółki zależnej może podjąć uchwałę, w której odmawia wykonania polecenia, gdy jego wykonanie doprowadziłoby do niewypłacalności albo zagrożenia niewypłacalnością tej spółki zależnej; istnieje uzasadniona obawa, że polecenie jest sprzeczne z interesem spółki zależnej i wyrządzi jej szkodę, która nie zostanie naprawiona przez spółkę dominującą lub inną spółkę zależną uczestniczącą w grupie spółek w okresie dwóch lat (chyba że umowa albo statut spółki stanowi inaczej); występują inne przesłanki wprost wskazane w umowie lub statucie spółki zależnej.

WZORY dokumentów w LEX NOWOŚĆ:

 

Trzeba zwrócić uwagę, że na tle powyższych zmian, organy spółek akcyjnych mają sporo nowych obowiązków. Dla przykładu - każda transakcja z podmiotem powiązanym powyżej określonego limitu dla swojej ważności wymaga zgody rady nadzorczej. Z kolei zarząd musi bez dodatkowego wezwania informować radę nadzorczą o każdej uchwale zarządu i jej przedmiocie (bez względu na poziom jej istotności), każdej zmianie uprzednio udzielonych radzie nadzorczej informacji.

Zmiany można podzielić więc na takie, które ułatwiają zarządzanie złożonymi strukturami podmiotów, oraz na takie, które zapewniają ochronę określonych grup interesu. Jak wskazuje projektodawca w uzasadnieniu do omawianego projektu, wprowadzenie prawa grup spółek ma na celu umożliwienie usprawnienia funkcjonowania tych przedsiębiorców, którzy działają z wykorzystaniem złożonych struktur korporacyjnych. To z kolei – zdaniem autorów projektu – powinno przyczynić się do poprawy konkurencyjności i wyników polskich przedsiębiorstw oraz atrakcyjności inwestycyjnej kraju jako całości.

Autorka: Wioletta Borysewicz, aplikantka adwokacka w Gardocki i Partnerzy

Sprawdź w LEX: Wiążące polecenie w nowym prawie holdingowym - procedury, ryzyka i kontrowersje - odpowiedzi na pytania >>>

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.