Mały pracodawca musi przestrzegać przepisów o czasie pracy

Czas pracy stanowi niezwykle ważny aspekt bez względu na rozmiar prowadzonej firmy. Fakt zatrudniania pracownika powoduje powstanie po stroniepracodawcyobowiązków, jakie k.p. nakłada w kontekście planowania i rozliczania czasu pracy. Z tym zagadnieniem styka się równieżmałypracodawca, czytamy wKompasie Księgowo-Kadrowym.

Tekst jest kontynuacją I części poradnika "Przepisy o czasie pracy dotyczą także małych pracodawców".

 

Dotychczasowe regulacje do czasu wejścia w życie ustawy nowelizującej nie nakładały na pracodawców obowiązku tworzenia harmonogramów. Obowiązek ten został wprowadzony od dnia 23 sierpnia 2013 r.

W myśl obecnie obowiązujących przepisów pracodawcy mają obowiązek tworzyć rozkłady czasu pracy. Taki harmonogram może być utworzony w formie elektronicznej lub pisemnej na okres obejmujący co najmniej 1 miesiąc. Tak więc ustawodawca dopuścił możliwość tworzenia harmonogramów na okresy krótsze niż obowiązujący okres rozliczeniowy.

Z obowiązku tworzenia rozkładu czasu pracy został zwolniony pracodawca, w sytuacji gdy:

a) określony rozkład czasu pracy wynika z prawa pracy albo z umowy o pracę.

 

Przykład

Mały pracodawca (nie obowiązuje u niego układ zbiorowy, ani nie ma on obowiązku tworzenia regulaminu) prowadzący warsztat samochodowy określił w umowie o pracę, że pracownik zatrudniony na stanowisku mechanika będzie rozpoczynał pracę o 7.00 i kończył o 15.00.

W takiej sytuacji ten pracodawca nie musi tworzyć harmonogramu.

b) pracodawca ustali w porozumieniu z pracownikiem czas konieczny do wykonania zadań przy założeniu, że czas ten musi uwzględniać wymiar czasu pracy określony w art. 129 § 1 k.p. W takiej sytuacji to pracownik ustala rozkład czasu pracy;

c) z obwieszczenia wynika rozkład czasu pracy (art. 150 § 1 k.p.);

d) na wniosek pracownika został zastosowany wobec niego system ruchomego czasu pracy i indywidualny harmonogram.

Termin przekazania harmonogramów

Pracodawca ma obowiązek przekazania harmonogramów co najmniej na tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został zaplanowany rozkład czasu pracy.

Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że obowiązujące przepisy nie zawierają uregulowań w kontekście sposobu zmiany ustalonego i podanego do wiadomości harmonogramu.

 

Przerywany system czasu pracy

 

Zgodnie z art. 139 k.p., przerywany system czasu pracy będzie mógł być wprowadzony na podstawie porozumienia z zakładową organizacją związkową, a w przypadku jej braku z przedstawicielem pracowników wyłonionym w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Pracodawca, który nie będzie miał możliwości uzgodnienia porozumienia ze wszystkimi organizacjami związkowymi będzie mógł uzgodnić jego treść tylko z tą, która jest reprezentatywna w myśl art. 241^25a k.p. Nadal w przepisach wyjątek od zasady ma zastosowanie w stosunku do pracodawcy, który prowadzi działalność w zakresie rolnictwa i hodowli, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. W tej sytuacji pracodawca postanowienie o wprowadzeniu przerywanego systemu czasu pracy może wprowadzić w umowie o pracę. Pracownikowi wówczas będzie przysługiwało wynagrodzenie za czas przerwy o ile będzie to wyraźnie wynikało z treści umowy o pracę.

Bardzo pozytywnie należy ocenić wprowadzenie przepisów o możliwości przedłużenia okresu rozliczeniowego i rozliczania wyjść prywatnych i ruchomego systemu czasu pracy. Mały pracodawca nie uzyskał żadnych dodatkowych profitów, poza tymi przepisami, które dotyczą ogólnie wszystkich pracodawców. Nadal bowiem musi prowadzić całą masę dokumentacji by móc w konsekwencji prawidłowo dokonywać rozliczenia czasu pracy swoich pracowników.

W odniesieniu do małych pracodawców dobrym rozwiązaniem jest wprowadzenie np. sytemu skróconego tygodnia pracy, systemu pracy weekendowej, czy zadaniowego systemu czasupracy.

Powyższe formy świadczenia pracy w ww. systemach charakteryzują się dużą elastycznością, choć pewne kwestie są stałe.

 

Kim jest mały pracodawca? Czytaj więcej>>>

 

Dwa pierwsze systemy są przydatne w sytuacji, gdy pracodawca musi zapewnić obsługę swoich klientów przez pełny tydzień. W takiej sytuacji możemy rozważyć np. zatrudnienie 2 osób, z których jedna wykonywałaby pracę od poniedziałku do czwartku, a druga od piątku do niedzieli. Oba systemy wprowadzone są na pisemny wniosek pracownika. Zarówno system pracyweekendowej i skróconego tygodnia pracy dają możliwość przedłużenia normy dobowej czasu pracy do 12 godzin na dobę.Należy zauważyć, że pracownik zatrudniony w systemie pracy weekendowej, a więc wykonujący prace w niedziele i święta pracując w tym systemie nie wypracuje pełnego wymiaru czasupracy. Dlatego w odniesieniu do takiej osoby pracodawca powinien zatrudnić go na część etatu, wówczas rozplanowanie czasu pracy powinno mieścić się w normie czasu pracy obowiązującej pracownika.

 

Zadaniowy system czasu pracy

Pracodawca może w nim zatrudnić pracownika, którego czas pracy z uwagi na charakter i organizację czasu pracy nie może być monitorowany. W takiej sytuacji pracodawca nie prowadzi dla takiego pracownika ewidencji godzin pracy, natomiast prowadzi ewidencję obecności i nieobecności. To co jest istotne w tym przypadku, to fakt, iż czas zadań takiego pracownika jest określony wymiarem zadań.

 

Zobacz także: Elastyczny czas pracy w kodeksie pracy

 

W praktyce pracodawca jest zobligowany przedstawić do wykonania zadania, które pracownik powinien obiektywnie móc wykonać w ciągu 8 godzin na dobę, w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy.

Plan pracy powinien być skonsultowany z pracownikiem.

Wykonywanie zadań po przekroczeniu norm czasu pracy upoważnia pracownika do wynagrodzenia i dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.

Ten system może być przydatny dla osób zatrudnionych np. jako przedstawiciele handlowi, osoby, które pracują w terenie, a którym z uwagi na wykonywane czynności można wyznaczyć określone zadania do wykonania w ciągu danej doby pracowniczej.

 

Przykład

Pracodawca prowadzi zakład elektroniczny. Część osób zatrudnia w terenie. Osoby te realizują naprawy urządzeń wcześniej zgłoszonych usterek. Pracownik dwa razy w tygodniu stawia się w siedzibie firmy w celu odebrania grafiku napraw. Z racji tego, iż część drobnych napraw odbywa się w domach klientów pracownicy muszą świadczyć pracę w różnych godzinach, najczęściej popołudniowych. Wobec takiej organizacji czasu pracy pracodawca może w tym celu wprowadzić zadaniowy system czasu pracy.

Czas pracy jest zagadnieniem trudnym do jednoznacznego przedstawienia. Niniejsze opracowanie zawiera krótką charakterystykę nowych obszarów. Autorka chciała też zachęcić czytelników do korzystania z dobrodziejstwa regulacji. W gruncie rzeczy chodzi o to, aby pracodawcy nie bali się korzystać z tych systemów czasu pracy, które są elastyczne i mogą pomóc w uszczelnieniu luk. Warto czasami odejść od powszechnych systemów czasu pracy na rzecz tych, które również są niezwykle przydatne.

Podsumowując należy mieć na uwadze, że mały pracodawca jest zobligowany przestrzegać przepisów o czasie pracy, a przepisy obowiązującego prawa pracy nie przewidują w tym zakresie ulg ani możliwości odejścia od tych regulacji. Dlatego warto w wolnej chwili bliżej zapoznać się z zagadnieniami wskazanymi w niniejszym opracowaniu.

 

Zajrzyj także do I części poradnika "Przepisy o czasie pracy dotyczą także małych pracodawców".