Możliwość prowadzenia działalności nieewidencjonowanej wynika z art. 5 prawa przedsiębiorców. Zgodnie z przepisem par. 1 nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną:
- której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej (zawieszenie działalności jest liczone jak jej niewykonywanie).
Jak widać, limit przychodów, jakie można osiągnąć bez konieczności rejestrowania działalności, zmienia się wraz z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2025 r. limit miesięcznych przychodów dla działalności nierejestrowanej wynosi 3499,50 zł.
Obowiązki ewidencyjne przy działalności nierejestrowanej
Jak należy rozumieć przychody na potrzeby obliczania tego limitu? Wyjaśnia to art. 5 ust. 6 prawa przedsiębiorców, stanowiący, że chodzi o kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Są to więc przychody wynikające z faktur lub rachunków wystawionych w danym miesiącu, choćby nie zostały jeszcze opłacone (inaczej niż przy przychodzie obliczanym na potrzeby podatkowe). Trzeba bowiem pamiętać, że prowadzenie działalności nierejestrowej nie zwalnia z obowiązku wystawiania faktury lub rachunku na żądanie kupującego.
Aby na bieżąco sprawdzać, czy nie został przekroczony limit, należy prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. To kolejny z obowiązków, jakie musi spełniać osoba decydująca się na działalność nierejestrową. Przepisy nie precyzują, jak taka ewidencja powinna wyglądać.
Brak obowiązku rejestracji działalności gospodarczej nie zwalnia też z obowiązku przestrzegania praw konsumentów. Ten aspekt może się okazać szczególnie istotny, jeśli działalność nierejestrowana polega na sprzedaży przez internet. Zgodnie ze stanowiskiem zaprezentowanym na portalu Biznes.gov.pl nadzorowanym przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, przy działalności nierejestrowej nadal należy przestrzegać prawa do odstąpienia od umowy zawartej na odległość w terminie 14 dni i realizować obowiązki związane z reklamacją, zwrotem czy naprawą.
Działalność nierejestrowana a podatki
Przychody z działalności nierejestrowanej (po odliczeniu kosztów) należy uwzględnić w zeznaniu rocznym PIT. Rozlicza się je według skali podatkowej, na formularzu PIT-36.
Prowadząc taką działalność, co do zasady jest się zwolnionym z VAT. Zwolnienie przysługuje bowiem tym, których sprzedaż w minionym roku nie przekroczyła 200 tys. zł, a przy działalności nierejestrowej nie jest możliwe osiągnięcie tak wysokich przychodów.
Cena promocyjna: 198 zł
|Cena regularna: 220 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 165 zł
Są jednak wyjątki.
Po pierwsze, można zostać VAT-owcem dobrowolnie. Może być to opłacalne, jeśli ktoś planuje odliczyć VAT naliczony z tytułu większych zakupów.
Po drugie, zwolnienie z VAT nie przysługuje, jeśli podatnik zajmuje się sprzedażą towarów lub usług wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług. Są to m.in. wyroby jubilerskie, metale szlachetne, produkty akcyzowe, części samochodowe, usługi prawnicze i większość usług doradczych (z wyjątkiem doradztwa rolniczego), ale też - w przypadku handlu przez internet – sprzedaż takich towarów jak: – preparaty kosmetyczne i toaletowe (PKWiU 20.42.1), – komputery, wyroby elektroniczne i optyczne (PKWiU 26), – urządzenia elektryczne (PKWiU 27), – maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 28).
Czytaj także: Działalność nierejestrowana coraz popularniejsza, ale są też bariery
A co z kasą fiskalną? Może się okazać, że mimo prowadzenia działalności nierejestrowej, należy takiej kasy używać. Stanie się tak, jeśli ubiegłoroczna wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekracza 20 tys. zł, a danej osobie nie przysługuje zwolnienie z obowiązku posiadania kasy na podstawie innych przepisów.
Sprawdź w LEX: Influencer marketing – wybrane zagadnienia prawne > >
Gdy przekroczy się limit
Prawo przedsiębiorców reguluje też sytuację, w której dana osoba przekroczy miesięczny limit przychodów dla działalności nierejestrowanej. Zgodnie z art. 5 ust. 3 i 4, należy wówczas w terminie 7 dni wystąpić o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Działalność nierejestrowa stanie się więc zwykłą działalnością gospodarczą. Wiąże się to z nowymi obowiązkami księgowymi i podatkowymi oraz koniecznością opłacania składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – chociaż nowy przedsiębiorca może mieć prawo do zwolnienia ze składek na ubezpieczenie społeczne.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
