WSA: legalizacja robót budowlanych wyprzedza legalizację samowolnej zmiany sposobu użytkowania

Jeśli inwestor samowolnie zmienił sposób użytkowania obiektu, ale wcześniej wykonał pod tę zmianę roboty budowlane, w pierwszej kolejności należy ocenić wykonanie tych robót pod kątem samowoli budowlanej, a dopiero potem rozpocząć procedurę legalizacji zmienionego sposobu użytkowania obiektu budowlanego.

Tak orzekł WSA w Białymstoku w wyroku z dnia 18 sierpnia 2015 r., sygn. akt II SA/Bk 363/15.

PINB prowadził postępowanie w sprawie legalności sposobu użytkowania budynku gospodarczego, w którym Z.A. zajmował się produkcją łodzi z laminatów poliestrowo-szklanych. Impulsem do wszczęcia postępowania była skarga D.W. - siostry Z.A., która zarzucała uciążliwości bliskości zakładu produkcyjnego, emitującego odór i hałas dla jej domu mieszkalnego. W chwili przeprowadzenia oględzin PINB ustalił, że budynek nie jest już użytkowany jako zakład produkcyjny łodzi z laminatów. Z.A. oświadczył, że czasowo zrezygnował z produkcji z powodu ciągłych skarg siostry. Powróci do produkcji po uzyskaniu niezbędnych pozwoleń. Inwestor wyjaśnił również, że sporny obiekt był wcześniej stodołą. W latach 90. wykonał w nim roboty budowlane, które przekształciły stodołę w budynek gospodarczy. Przyznał, że roboty te prowadził bez żadnych pozwoleń. Organ nałożył na Z.A. obowiązek przedłożenia oceny technicznej wykonanych prac, co inwestor uczynił w styczniu 2015 r. Z oceny wynikało, że roboty zostały wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną, a zastosowane materiały budowlane posiadały atesty i aprobaty techniczne. Na tej podstawie PINB odstąpił od czynności związanych z oceną legalności wykonanych robót. D.W. złożyła odwołanie od tej decyzji, ale WINB utrzymał ją w mocy. D.W. skierowała więc skargę do Sądu.

  Maksymilian Cherka,Wojciech Grecki
Samowola budowlana w polskim prawie budowlanym>>>

WSA w Białymstoku stwierdził, że skarga podlegała uwzględnieniu. Zauważył, że postępowanie administracyjne nie wyjaśniło należycie okoliczności sprawy, a to nie pozwoliło Sądowi na ocenę prawidłowości zastosowania procedury naprawczej z art. 50-51 Prawa budowlanego zamiast wskazanej przez skarżącą procedury legalizacyjnej z art. 48. Oczywiste było jednak to, że przepis art. 51 ust. 1 pkt 2 pr. bud., przyjęty za podstawę materialnoprawną, był całkowicie oderwany od przedmiotu postepowania. Dotyczyło ono bowiem legalności zmiany sposobu użytkowania budynku gospodarczego, a kwestię tę reguluje art. 71a pr. bud. Dodatkowo w trakcie postępowania okazało się, że przed zmianą sposobu użytkowania inwestor wykonał w obiekcie roboty budowlane, na które nie posiadał zezwolenia. Organ powinien więc wstrzymać się z oceną samowolnej zmiany sposobu użytkowania do czasu przeprowadzenia odrębnej procedury w sprawie oceny robót budowlanych przystosowujących budynek dawnej stodoły do funkcji budynku gospodarczego. Legalizacja robót budowlanych, ze względu na wyższy stopień skomplikowania, wyprzedza legalizację samowolnej zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego.

Sąd zauważył również, że postępowanie mające wyjaśnić zakres przeprowadzonych robót przystosowawczych było szczątkowe. Organ nie dokonał żadnej weryfikacji wyjaśnień inwestora, a powinien był ustalić cechy ocenianego obiektu oraz jednoznaczną datę ich wykonania.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji.

Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl, stan z dnia 10 września 2015 r.