Komisja Europejska zaproponowała wczoraj zaostrzenie przepisów dotyczących krajowych inspekcji przemieszczania odpadów w celu zapewnienia podobnego poziomu kontroli we wszystkich państwach członkowskich.
Podejrzewa się, że około 25 proc. odpadów wysyłanych z UE do krajów rozwijających się w Afryce i w Azji jest niezgodnych z przepisami międzynarodowymi. Po przybyciu do kraju przeznaczenia odpady takie często są składowane na wysypiskach lub zarządza się nimi w nieodpowiedni sposób, co powoduje poważne negatywne skutki dla zdrowia ludzi i dla środowiska.
Komisarz ds. środowiska, Janez Potočnik, stwierdził: „Nadszedł czas, aby wprowadzić bardziej rygorystyczne inspekcje we wszystkich państwach członkowskich — to najlepszy sposób na powstrzymanie nieuczciwych eksporterów przed wykorzystywaniem systemu. Dzisiejszy wniosek pozwoli na ograniczenie niewłaściwego zarządzania odpadami, zagwarantowanie, że odpady niebezpieczne będą unieszkodliwiane w prawidłowy sposób oraz że cenne zasoby będą ponownie wykorzystywane.”
W ramach podjętej inicjatywy proponuje się inspekcje oparte na analizie ryzyka, przeprowadzane regularnie przez państwa członkowskie przy większej współpracy między organami, jak również lepsze szkolenia inspektorów. Dzięki temu organy będą mogły skupić się na tych trasach, okresach i pojazdach, które najczęściej są powiązane z nielegalnym przemieszczaniem odpadów. Skupienie większej uwagi na punktach zbiórki i magazynach umożliwi ponadto przeprowadzanie inspekcji na wcześniejszym etapie. Zapobieganie nielegalnemu eksportowi odpadów u źródła pozwoli odciążyć regularne punkty wyjścia. Dzięki planowaniu inspekcji organy będą mogły prowadzić skuteczniejsze kontrole.
Inspekcje na miejscu — kluczowy element wniosku — umożliwią pozyskiwanie dowodów świadczących o legalności przesyłki od osoby za nią odpowiedzialnej, potwierdzających na przykład, że odpady zostaną przetworzone w państwie trzecim w sposób bezpieczny dla środowiska.
Skuteczne kontrole przyniosą oszczędności i bezpośrednie korzyści gospodarcze dla państw członkowskich i przemysłu dzięki uniknięciu kosztów likwidacji szkód i odesłania do kraju pochodzenia. Mogłyby one również przyczynić się do zapobiegania „wyciekowi” cennych surowców zawartych w odpadach, takich jak minerały szlachetne (np. kobalt i ind w zużytym sprzęcie elektronicznym), które będzie można poddać recyklingowi i ponownie wprowadzić na rynek. Działania te przyczynią się ostatecznie do optymalizacji procesów unieszkodliwiania odpadów, poprawy technik sortowania i recyklingu oraz do zapewnienia lepszego dostępu do wysokiej jakości surowców.
Opracowanie: Łukasz Matłacz
Źródło: www.europa.eu, stan z dnia 12 lipca 2013 r.