Kiedy występuje obowiązek złożenia deklaracji VAT-8, a kiedy VAT-9M?

Deklaracja VAT-8 jest przeznaczona dla podatników niebędących podatnikami VAT czynnymi. Natomiast deklaracja VAT-9M jest przeznaczona dla tych podmiotów prowadzących działalność, którzy nie są podatnikami VAT czynnymi.

Pytanie:
Kiedy występuje obowiązek złożenia deklaracji VAT-8, a kiedy VAT-9M?
Czy jest obowiązek składania zerowych deklaracji VAT-8 i VAT-9M?
Odpowiedź:
Deklaracja VAT-8 jest przeznaczona dla podatników niebędących podatnikami VAT czynnymi (i w związku z tym nieskładających deklaracji VAT-7, VAT-7K), u których występują opodatkowane nabycia wewnątrzwspólnotowe oraz (ewentualnie w tym samym miesiącu) importy usług, dostawy, dla których podatnikiem jest nabywca (w tym również krajowe).

Natomiast deklaracja VAT-9M jest przeznaczona dla tych podmiotów prowadzących działalność, którzy nie są podatnikami VAT czynnymi (i w związku z tym nie składają deklaracji VAT-7, VAT-7K), u których w danym miesiącu nie wystąpiły nabycia wewnątrzwspólnotowe, jednakże w danym miesiącu ma u nich miejsce import usług, bądź dostawa, dla których podatnikiem jest nabywca (w tym również krajowa).
O obowiązku składania deklaracji VAT-8 stanowią przepisy art. 99 ust. 8 u.p.t.u. Powołany przepis stanowi, że podatnicy wymienieni w art. 15, inni niż zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni i osoby prawne niebędące podatnikami w rozumieniu art. 15, u których wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przekroczyła kwotę, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, lub którzy skorzystali z możliwości wymienionej w art. 10 ust. 6, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe w zakresie dokonywanych nabyć za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.
Powołane przepisy stanowią zatem o tym, że deklaracje VAT-8 składa się w zakresie dokonanych nabyć. Skoro zatem w danym miesiącu nabyć nie było – to oznacza to (moim zdaniem) brak obowiązku składania zerowych deklaracji VAT-8.
O obowiązku składania deklaracji VAT-9M stanowi art. 99 ust. 9 u.p.t.u. Powołany przepis stanowi, że w przypadku gdy podatnicy wymienieni w art. 17 ust. 1 pkt 4, 5 i 8 nie mają obowiązku składania deklaracji podatkowej, o którym mowa w ust. 1-3 lub 8, deklarację podatkową składa się w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Po pierwsze zatem obowiązek składania tej deklaracji mają tylko podmioty, które są podatnikami z tytułu importu usług, bądź jako nabywca towarów lub usług w kraju rozliczają podatek należny. Jeśli w danym miesiącu nie dokonują takich czynności, to nie są podatnikami z tego tytułu, a więc nie ciąży na nich ten obowiązek.
Po drugie – przepis stanowi o składaniu deklaracji VAT-9M w określonym terminie po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Ten fragment przepisu także zatem wskazuje na brak obowiązku składania deklaracji VAT-9M pustych (zerowych).
Nie ma zatem także obowiązku składania pustych deklaracji VAT-9M.
Wzory deklaracji podatkowych są określone w przepisach rozporządzenia Ministra Finansów z 18.03.2013 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług – dalej r.w.d.p.t.u.
Wspólną cechą deklaracji VAT-8 oraz VAT-9M jest to, że deklaracje te składane są (w określonych sytuacjach) przez podatników, którzy nie składają periodycznych deklaracji VAT-7 (ewentualnie VAT-7K). Deklaracje VAT-8 oraz VAT-9 przeznaczone są dla tych podatników VAT, którzy nie są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni, a którzy w pewnych przypadkach muszą się rozliczyć z podatku ze swoich transakcji.
Deklaracja VAT-8 jest przeznaczona dla podatników niebędących podatnikami VAT czynnymi (i w związku z tym nieskładających deklaracji VAT-7, VAT-7K), u których występują opodatkowane nabycia wewnątrzwspólnotowe oraz (ewentualnie w tym samym miesiącu) importy usług, dostawy, dla których podatnikiem jest nabywca (w tym również krajowe).

Przykładowo:
Rolnik zryczałtowany nabył towary z UE o wartości w danym roku większej niż 50.000 zł. Począwszy od przekroczenia tej kwoty będzie musiał złożyć deklaracje VAT-8, aby tam ujawnić nabycia wewnątrzwspólnotowe.
Lekarz dentysta nabył w innym państwie UE specjalistyczne wyposażenie o wartości przekraczającej (jednorazowo) 50.000 zł. Powinien złożyć deklaracje VAT-8 i ujawnić w niej dokonane transakcje.
Jednocześnie w deklaracji VAT-8 ujmuje się – jeśli jest ona składana przez danego podatnika w danym miesiącu, z uwagi na transakcje wewnątrzwspólnotowe – przypadki importu usług oraz dostawy, dla której podatnikiem jest nabywca.

Przykładowo
Rolnik z pierwszego przypadku w tym samym miesiącu, za który składa VAT-8, kupił blachę stalową. Została ona opodatkowana w procedurze reverse chargé (odwrotnego obciążenia). Powinien wykazać zakup i podatek od tego zakupu w deklaracji VAT-8.
Lekarz z drugiego przypadku w tym samym miesiącu, za który składa VAT-8, nabył z zagranicy usługę elektronicznej prenumeraty czasopisma branżowego. Powinien wykazać ten zakup i podatek od niego w deklaracji VAT-8.
Natomiast deklaracja VAT-9M jest przeznaczona dla tych podmiotów prowadzących działalność, którzy nie są podatnikami VAT czynnymi (i w związku z tym nie składają deklaracji VAT-7, VAT-7K), u których w danym miesiącu nie wystąpiły nabycia wewnątrzwspólnotowe, jednakże w danym miesiącu ma u nich miejsce import usług, bądź dostawa, dla których podatnikiem jest nabywca (w tym również krajowa).

Przykładowo
Rolnik ryczałtowany kupił w czerwcu blachę stalową na odwrotne obciążenie. Nie ma transakcji wewnątrzwspólnotowych. Powinien złożyć deklarację VAT-9M za czerwiec i wykazać tam obrót z tytułu tego zakupu - dostawa dla której podatnikiem jest nabywca.
Podatnik korzystający ze zwolnienia podmiotowego zakupił usługę reklamową od podmiotu z Irlandii z miesiącu kwietniu. Nie ma nabyć wewnątrzwspólnotowych. Powinien złożyć za kwiecień deklarację VAT-9M, w której rozliczy import usług.

[UWAGA - Ta odpowiedź była aktualna do 31 X 2019 r.]