Wysokości i zasady ustalania kar pieniężnych określa rozdział 9a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243) - dalej u.o. W rozdziale tym jest budzący wiele kontrowersji art. 79 b u.o., w którym określono m.in. wysokość kary pieniężnej za wytwarzanie odpadów bez wymaganej decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi lub zatwierdzającej program gospodarki odpadami, wytwarzanie odpadów z naruszeniem warunków, jednej z ww. decyzji, a także za wytwarzanie odpadów bez wymaganego złożenia informacji o wytworzonych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami lub prowadzenie gospodarki odpadami niezgodnie ze złożoną informacją.

Kara za tego rodzaju wykroczenia, w ustalonej jednoznacznie wysokości 5000 zł, zostaje wymierzona w drodze decyzji przez właściwego wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Powyższy przepis kierowany jest jednak wyłącznie do „małych wytwórców odpadów", omija natomiast podmioty, które wytwarzają odpady w związku z eksploatacją instalacji w znacznych ilościach.

Przepis art. 17 u.o. wyraźnie precyzuje w jaki sposób należy legalizować działalność związaną z wytwarzaniem odpadów. Sposób takiej legalizacji ustawodawca uzależnił od ilości i rodzaju wytwarzanych odpadów, a także od rodzaju prowadzonej działalności. Z analizy przywołanego przepisu wynika, że do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania nimi zostały zobowiązane podmioty wytwarzające relatywnie niewielkie ilości odpadów, tj. odpady niebezpieczne w ilości nieprzekraczającej 100 kg rocznie albo odpady inne niż niebezpieczne w ilości powyżej 5 Mg rocznie.

Do uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi ustawodawca zobowiązał tych, którzy rocznie wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości powyżej 100 kg rocznie.

Relatywnie najwięksi wytwórcy odpadów, tj. podmioty, które wytwarzają odpady w związku z eksploatacją instalacji w ilościach przekraczających 1 Mg rocznie (w przypadku odpadów niebezpiecznych) lub 5 tysięcy Mg rocznie (w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne), obowiązane są natomiast do uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Tymczasem, komentowany art. 79b u.o. nie wspomina o tej, zdaniem autora najbardziej istotnej z punktu widzenia potencjalnego oddziaływania na środowisko, grupie wytwórców odpadów.

Powyższe nie oznacza wprawdzie, że tego rodzaju podmioty zupełnie bezkarnie mogą wytwarzać odpady bez wymaganego pozwolenia lub z naruszeniem jego warunków, jednak realne sankcje za tego rodzaju wkroczenie są mniej dotkliwe, niż w przypadku „małych wytwórców odpadów".

Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Prawo Ochrony Środowiska