Ryczałt (za godziny nadliczbowe oraz za pracę w nocy) powinien być wyraźnie wyodrębniony od innych składników wynagrodzenia. Ryczałt za godziny nadliczbowe jako składnik wynagrodzenia jest ustalony w stawce miesięcznej (Pismo GIP z dnia 29 maja 2009 r., GPP-110-4560-14/09/PE/RP). Rozliczenie wynagrodzenia ryczałtowego za godziny nadliczbowe następuje po zakończeniu okresu rozliczeniowego, ponieważ dopiero wówczas możliwe jest pełne ustalenie liczby godzin nadliczbowych przypadających w tym okresie. Z kolei pracodawca jest w stanie po każdym miesiącu ustalić ile godzin pracy przypadało w nocy, w związku z czym rozliczenie ryczałtu za pracę w nocy powinno nastąpić po upływie każdego miesiąca okresu rozliczeniowego. Dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych oraz dodatkowe wynagrodzenie z tytułu pracy w porze nocnej są od siebie niezależne. Jeśli więc godziny nadliczbowe przypadają w porze nocnej, pracownikowi należy wypłacić dwa dodatki. Podobnie ryczałty za godziny nadliczbowe i za pracę w nocy są od siebie niezależne.
Dodatek za pracę w porze nocnej można zastąpić ryczałtem
Czy pracodawca może zastąpić dodatek za pracę w porze nocnej ryczałtem?
Odpowiedź: pracodawcy mogą zastąpić dodatek za pracę w porze nocnej ryczałtem.
Uzasadnienie:
Możliwość taka została zarezerwowana tylko dla pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy -art. 1518 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. Pracodawcy mają także możliwość zastąpienia ryczałtem dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 1511 § 4 k.p.). Rozwiązanie to może być wprowadzone także tylko w stosunku do pracowników wykonujących stale pracę poza zakładem pracy, jak np. przedstawicieli handlowych. Pracodawca nie ma obowiązku prowadzić ewidencji godzin pracy pracowników, którym przyznany został ryczałt za godziny nadliczbowe (art. 149 § 2 k.p.).
Wysokość ryczałtu (zarówno za pracę w nocy, jak i za godziny nadliczbowe) musi odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych. W razie znacznych rozbieżności między faktycznym wymiarem pracy ponadwymiarowej a ryczałtem pracownik ma prawo żądać wypłacenia dodatku za godziny ponadwymiarowe nieobjęte ryczałtem (wyrok SN z 20 maja 1998 r., I PKN 143/98, OSNAPiUS 1999, Nr 12, poz. 389).