Przetarg na zbycie nieruchomości stanowiących własność gminy został przeprowadzony na podstawie nieaktualnej uchwały - uchwała nie dotyczy całości terenu, nie zgadza się powierzchnia oraz aktualne oznaczenie nieruchomości.
Czy prawidłowa uchwała może zostać podjęta po przeprowadzonym przetargu?
Jaki jest tryb unieważnienia przetargu?
Przetarg przeprowadzany jest na podstawie uchwały rady gminy przeznaczającej określoną nieruchomość do sprzedaży, zatem nie jest możliwe przyjęcie odwrotnej kolejności i podjęcie uchwały w tej sprawie dopiero po przeprowadzonym przetargu. Jeżeli w uchwale błędnie oznaczono nieruchomość przeznaczoną do sprzedaży, istnieją podstawy do unieważnienia przetargu. Unieważnienie przetargu może nastąpić na skutek zaskarżenia czynności związanych z przeprowadzeniem przetargu do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, bądź też na skutek zaskarżenia do sądu administracyjnego uchwały rady gminy w sprawie przeznaczenia nieruchomości do sprzedaży.
Zgodnie z brzmieniem art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) - dalej u.s.g., do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy. Z powyższego przepisu wynika, że w sytuacji, gdy rada gminy nie uchwaliła zasad zbywania nieruchomości, czynności te mogą być dokonane przez organ wykonawczy gminy wyłącznie za zgodą rady gminy wyrażoną w uchwale.
Problematykę sprzedaży nieruchomości przez jednostki samorządu terytorialnego reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) – dalej u.g.n. W świetle art. 40 ust. 5 u.g.n., uczestnik przetargu może, w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyniku przetargu ustnego lub doręczenia zawiadomienia o wyniku przetargu pisemnego, zaskarżyć czynności związane z przeprowadzeniem przetargu do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli przetarg dotyczy nieruchomości stanowiących własność tej jednostki. Bardziej szczegółowo powyższej kwestii poświęcone jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz. U. Nr 207, poz. 2108 z późn. zm.) – dalej r.p.z.n. W świetle § 11 ust. 1 r.p.z.n., skargę na czynności związane z przeprowadzeniem przetargu uczestnik przetargu składa co do zasady za pośrednictwem właściwego organu. W przypadku wniesienia skargi, właściwy organ wstrzymuje czynności związane ze zbyciem nieruchomości (§ 11 ust. 2 r.p.z.n.). Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje skargę w terminie 7 dni od daty jej otrzymania i może uznać skargę za zasadną nakazując powtórzenie czynności przetargowych lub też może unieważnić przetarg albo uznać skargę za niezasadną (§ 11 ust. 3 i 4 rozporządzenia). Po rozpatrzeniu skargi organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego zawiadamia skarżącego, a właściwy organ wywiesza niezwłocznie, na okres 7 dni, w swojej siedzibie informację o sposobie rozstrzygnięcia skargi (§ 11 ust. 5 r.p.z.n.). W przypadku niezaskarżenia w wyznaczonym terminie czynności związanych z przeprowadzeniem przetargu albo w razie uznania skargi za niezasadną, właściwy organ, z zastrzeżeniem ust. 2, podaje do publicznej wiadomości, wywieszając w siedzibie właściwego urzędu, na okres 7 dni, informację o wyniku przetargu (§ 12 ust. 1 r.p.z.n.).
Uwagi
Do unieważnienia przetargu może też dojść w rezultacie zaskarżenia uchwały rady gminy w sprawie sprzedaży nieruchomości do sądu administracyjnego w trybie art. 101 u.s.g. Przepis ten stanowi, że każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ gminy w sprawie zakresu administracji publicznej, może – po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 lipca 2008 r., I OSK 177/08, w orzecznictwie sądów administracyjnych – w przeciwieństwie do orzecznictwa Sądu Najwyższego – dominuje pogląd, iż uchwała rady gminy o przeznaczeniu do sprzedaży nieruchomości stanowiącej mienie komunalne w trybie przetargu, może być zaskarżona do sądu administracyjnego na podstawie art. 101 u.s.g.
Anna Kamińska
Czy prawidłowa uchwała może zostać podjęta po przeprowadzonym przetargu?
Jaki jest tryb unieważnienia przetargu?
Przetarg przeprowadzany jest na podstawie uchwały rady gminy przeznaczającej określoną nieruchomość do sprzedaży, zatem nie jest możliwe przyjęcie odwrotnej kolejności i podjęcie uchwały w tej sprawie dopiero po przeprowadzonym przetargu. Jeżeli w uchwale błędnie oznaczono nieruchomość przeznaczoną do sprzedaży, istnieją podstawy do unieważnienia przetargu. Unieważnienie przetargu może nastąpić na skutek zaskarżenia czynności związanych z przeprowadzeniem przetargu do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, bądź też na skutek zaskarżenia do sądu administracyjnego uchwały rady gminy w sprawie przeznaczenia nieruchomości do sprzedaży.
Zgodnie z brzmieniem art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) - dalej u.s.g., do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy. Z powyższego przepisu wynika, że w sytuacji, gdy rada gminy nie uchwaliła zasad zbywania nieruchomości, czynności te mogą być dokonane przez organ wykonawczy gminy wyłącznie za zgodą rady gminy wyrażoną w uchwale.
Problematykę sprzedaży nieruchomości przez jednostki samorządu terytorialnego reguluje ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) – dalej u.g.n. W świetle art. 40 ust. 5 u.g.n., uczestnik przetargu może, w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyniku przetargu ustnego lub doręczenia zawiadomienia o wyniku przetargu pisemnego, zaskarżyć czynności związane z przeprowadzeniem przetargu do organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli przetarg dotyczy nieruchomości stanowiących własność tej jednostki. Bardziej szczegółowo powyższej kwestii poświęcone jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (Dz. U. Nr 207, poz. 2108 z późn. zm.) – dalej r.p.z.n. W świetle § 11 ust. 1 r.p.z.n., skargę na czynności związane z przeprowadzeniem przetargu uczestnik przetargu składa co do zasady za pośrednictwem właściwego organu. W przypadku wniesienia skargi, właściwy organ wstrzymuje czynności związane ze zbyciem nieruchomości (§ 11 ust. 2 r.p.z.n.). Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje skargę w terminie 7 dni od daty jej otrzymania i może uznać skargę za zasadną nakazując powtórzenie czynności przetargowych lub też może unieważnić przetarg albo uznać skargę za niezasadną (§ 11 ust. 3 i 4 rozporządzenia). Po rozpatrzeniu skargi organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego zawiadamia skarżącego, a właściwy organ wywiesza niezwłocznie, na okres 7 dni, w swojej siedzibie informację o sposobie rozstrzygnięcia skargi (§ 11 ust. 5 r.p.z.n.). W przypadku niezaskarżenia w wyznaczonym terminie czynności związanych z przeprowadzeniem przetargu albo w razie uznania skargi za niezasadną, właściwy organ, z zastrzeżeniem ust. 2, podaje do publicznej wiadomości, wywieszając w siedzibie właściwego urzędu, na okres 7 dni, informację o wyniku przetargu (§ 12 ust. 1 r.p.z.n.).
Uwagi
Do unieważnienia przetargu może też dojść w rezultacie zaskarżenia uchwały rady gminy w sprawie sprzedaży nieruchomości do sądu administracyjnego w trybie art. 101 u.s.g. Przepis ten stanowi, że każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ gminy w sprawie zakresu administracji publicznej, może – po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 lipca 2008 r., I OSK 177/08, w orzecznictwie sądów administracyjnych – w przeciwieństwie do orzecznictwa Sądu Najwyższego – dominuje pogląd, iż uchwała rady gminy o przeznaczeniu do sprzedaży nieruchomości stanowiącej mienie komunalne w trybie przetargu, może być zaskarżona do sądu administracyjnego na podstawie art. 101 u.s.g.
Anna Kamińska