600. rocznica nadania praw miejskich Łodzi.

UCHWAŁA
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 27 lipca 2023 r.
w 600. rocznicę nadania praw miejskich Łodzi

600 lat temu, w 1423 r., nadane zostały Łodzi prawa miejskie przez króla Władysława Jagiełłę. Początkowo rozwijała się ona jako miasteczko rolnicze, którego właścicielem było biskupstwo włocławskie. Z czasem stała się lokalnym ośrodkiem handlowym i rzemieślniczym. Król Jan I Olbracht w 1496 r. potwierdził przywileje królewskie dla miasta. Rozwój Łodzi został przerwany w okresie najazdów szwedzkich w XVII wieku, które doprowadziły do jej upadku i znacznego wyludnienia. Po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1798 r. stała się ona miastem rządowym, a w okresie zaborów należała do Imperium Rosyjskiego.

Dynamiczny, wręcz bezprecedensowy rozwój Łodzi jest związany z włączeniem jej w 1820 r. do grupy osad przemysłowych jako ośrodka tkackiego i sukienniczego. Decyzja ta została podjęta z inicjatywy Rajmunda Rembielińskiego, prezesa ówczesnej Komisji Województwa Mazowieckiego, a podpisana przez namiestnika Królestwa Polskiego Józefa Zajączka.

Rozpoczął się najbardziej dynamiczny okres rozwoju, mającego wówczas kilkuset mieszkańców, miasta, tzw. Łodzi przemysłowej. Przybywali do niego ci, którzy widzieli tu swoją szansę na lepsze życie. I do wybuchu I wojny światowej w 1914 r. ludność Łodzi przekroczyła pół miliona. W tym czasie była ona jednym z kilku najszybciej rozwijających się miast na świecie, zmieniając się w silny ośrodek wielkoprzemysłowy.

Jednym z symboli Łodzi stały się rody przemysłowców: Scheiblerów, Grohmanów, Poznańskich, a miasto miało charakter wielonarodowy i wielokulturowy, z dominującymi grupami ludności polskiej, żydowskiej i niemieckiej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Łódź stanowiła drugie co do wielkości miasto II Rzeczypospolitej, utrzymując swój charakter miasta wieloetnicznego. W tamtym czasie była m.in. miastem, które jako pierwsze, w 1919 r., wprowadziło powszechny obowiązek szkolny, finansowało budowę sieci szpitali czy nowoczesnych szkół. W 1939 r. magistrat wsparł utworzenie jednego z pierwszych w Europie muzeów sztuki nowoczesnej.

Łódź w czasie II wojny światowej bardzo dotkliwie doświadczyła niemieckiej okupacji. Ludność miasta zmniejszyła się z 680 tysięcy do ok. 300 tysięcy w wyniku prawie całkowitej eksterminacji Żydów, wysiedlenia dużej części Polaków oraz powojennych wyjazdów Niemców.

Okres po II wojnie światowej to okres ponownego dynamicznego rozwoju miasta, w którym powstały pierwsze wyższe uczelnie, w tym znana na całym świecie Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera, tzw. łódzka filmówka, czy Wytwórnia Filmów Fabularnych (WFF), która w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) była największym ośrodkiem produkcji filmowej w Polsce. W latach 1945-1989 o Łodzi mówi się jako o "polskiej stolicy przemysłu lekkiego".

Przemiany zapoczątkowane w 1989 r. oznaczały dla miasta upadek wielu zakładów przemysłowych, szczególnie odzieżowo-włókienniczych, ale także poszukiwanie nowych szans jego rozwoju, miasto m.in. zostało gospodarzem tzw. Zielonego Expo w 2024 r. Dzisiaj Łódź to czwarte co do wielkości miasto w Polsce, duży ośrodek akademicki, miasto przyciągające zróżnicowane inwestycje i zmieniające swoją tożsamość zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców. Kapitalistyczny rodowód, robotniczy charakter i wielokulturowość miasta, jego wyróżniki z przeszłości, są uzupełniane o centrum przemysłów kreatywnych czy tzw. Łódź filmową.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej w 600. rocznicę nadania praw miejskich Łodzi zauważa niezwykłe jej znaczenie i docenia wkład jej mieszkańców w rozwój Polski. W różnych okresach historycznych, czy w okresie Łodzi przemysłowej opisanej przez Władysława Reymonta w powieści "Ziemia obiecana", czy w okresie bezpośrednio po II wojnie światowej, kiedy Łódź pełniła rolę nieformalnej stolicy Polski, miasto odciskało istotne piętno na całym kraju.

Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Zmiany w prawie

MSZ tworzy dodatkowe obwody głosowania za granicą

We Francji, Irlandii, Stanach Zjednoczonych oraz Wielkiej Brytanii utworzono pięć dodatkowych obwodów głosowania w czerwcowych wyborach do Parlamentu Europejskiego. Jednocześnie zniesiono obwód w Iraku - wynika to z nowego rozporządzenia ministra spraw zagranicznych. Po zmianach łączna liczba obwodów poza granicami Polski wynosi 299.

Krzysztof Koślicki 28.05.2024
Rząd nie dołoży gminom pieniędzy na obsługę wygaszanego dodatku osłonowego

Na obsługę dodatku osłonowego samorządy dostają 2 proc. łącznej kwoty dotacji wypłaconej gminie. Rząd nie zwiększy wsparcia uzasadniając, że koszt został odpowiednio skalkulowany – wyjaśnia Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Ponadto dodatek osłonowy jest wygaszany i gminy kończą realizację tego zdania.

Robert Horbaczewski 23.05.2024
Będą dodatki dla zawodowych rodzin zastępczych i dla pracowników pomocy społecznej

Od 1 lipca 2024 roku zawodowe rodziny zastępcze oraz osoby prowadzące rodzinne domy dziecka mają dostawać dodatki do miesięcznych wynagrodzeń w wysokości 1000 zł brutto. Dodatki w tej samej wysokości będą też wypłacane - od 1 lipca 2024 r. - pracownikom pomocy społecznej. W środę, 15 maja, prezydent Andrzej Duda podpisał obie ustawy.

Grażyna J. Leśniak 16.05.2024
Powstańcy nie zapłacą podatku dochodowego od nagród

Minister finansów zaniecha poboru podatku dochodowego od nagród przyznawanych w 2024 roku powstańcom warszawskim oraz ich małżonkom. Zgodnie z przygotowanym przez resort projektem rozporządzenia, zwolnienie będzie dotyczyło nagród przyznawanych przez radę miasta Warszawy od 1 stycznia do końca grudnia tego roku.

Monika Pogroszewska 06.05.2024
Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.2023.835

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: 600. rocznica nadania praw miejskich Łodzi.
Data aktu: 27/07/2023
Data ogłoszenia: 10/08/2023