Sposób przeprowadzania kontroli podatkowej w jednostkach gospodarki uspołecznionej.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW
z dnia 28 lutego 1983 r.
w sprawie sposobu przeprowadzania kontroli podatkowej w jednostkach gospodarki uspołecznionej.

Na podstawie art. 32 ust. 6 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1980 r. Nr 27, poz. 111 i z 1982 r. Nr 45, poz. 289) zarządza się, co następuje:
§  1. 
1. 
Zarządzenie określa sposób przeprowadzania kontroli wykonywania obowiązku podatkowego przez jednostki gospodarki uspołecznionej, zwanej dalej "kontrolą podatkową".
2. 
Kontrolę podatkową przeprowadza się w zakresie niezbędnym do ustalenia zobowiązań podatkowych i innych świadczeń pieniężnych od jednostek gospodarki uspołecznionej, na które zostały rozciągnięte przepisy ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1980 r. Nr 27, poz. 111 i z 1982 r. Nr 45, poz. 289), zwanej dalej "ustawą".
3. 
Przez użyte w zarządzeniu określenia:
1)
"organ podatkowy" - rozumie się organy, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy,
2)
"podatnik" - rozumie się jednostki, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 26 lutego 1982 r. o opodatkowaniu jednostek gospodarki uspołecznionej (Dz. U. Nr 7, poz. 55 i Nr 45, poz. 289).
§  2. 
1. 
Organy podatkowe przeprowadzają kontrolę wstępną i źródłową.
2. 
Kontrola wstępna przeprowadzana jest w siedzibie organu podatkowego na podstawie przedstawionych przez podatnika dokumentów, dotyczących zobowiązań podatkowych.
3. 
Kontrola źródłowa przeprowadzana jest w siedzibie podatnika.
§  3. 
1. 
Kontrola wstępna ma na celu zbadanie prawidłowości deklarowanych zobowiązań podatkowych, terminowości ich uiszczania oraz wniosków i dokumentów dotyczących pobrania dotacji.
2. 
Kontrola wstępna obejmuje w szczególności badanie, czy dokumentacja:
1)
została złożona we właściwym terminie,
2)
jest zgodna z obowiązującymi formularzami rozliczeń i czy formularze te zostały prawidłowo wypełnione,
3)
zawiera właściwe dane niezbędne do prawidłowego ustalenia zobowiązania podatkowego, a w szczególności podstawę opodatkowania, obowiązujące stawki podatkowe, podstawę prawną stosowania ulg i zwolnień,
4)
jest zgodna ze sprawozdawczością statystyczną.
3. 
Kontrola wstępna powinna być przeprowadzana w miarę otrzymywania dokumentów rozliczeniowych, nie później jednak niż w ciągu 10 dni od dnia ich wpływu do organu podatkowego.
§  4. 
1. 
Kontrolami źródłowymi są kontrole: roczna, bieżąca i problemowa.
2. 
Kontrole źródłowe mają w szczególności na celu:
1)
zbadanie prawidłowości ustalenia podstaw opodatkowania oraz obliczenia, zadeklarowania i wpłacenia podatków, niepodatkowych należności budżetowych, a także prawidłowość korzystania z ulg podatkowych oraz rozliczeń z tytułu dotacji budżetowych,
2)
dokonanie oceny funkcjonowania systemu podatkowego.
§  5. 
1. 
Kontrola roczna obejmuje rok podatkowy.
2. 
Kontrola roczna ma w szczególności na celu zbadanie, czy:
1)
podstawy obliczania zobowiązań podatkowych:
a)
wynikają z prawidłowo prowadzonej ewidencji księgowej,
b)
zostały ustalone zgodnie z zasadami określonymi w przepisach dotyczących poszczególnych podatków, niepodatkowych należności budżetowych lub dotacji,
2)
stawki podatków, niepodatkowych należności budżetowych lub dotacji oraz ulgi i zwolnienia zostały zastosowane przez podatnika w sposób prawidłowy,
3)
były przestrzegane obowiązujące terminy wpłat do budżetu oraz zasady określające wysokość zaliczek na podatki lub dotacje,
4)
w razie dokonania wpłat podatków, niepodatkowych należności budżetowych lub nadmiernie pobranych dotacji budżetowych po obowiązujących terminach, odsetki za zwłokę zostały obliczone i uiszczone zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.
3. 
W toku kontroli rocznej bada się również:
1)
rentowność wybranych wyrobów (grup wyrobów) i usług objętych dotacjami przedmiotowymi,
2)
rozliczenia jednostek gospodarki uspołecznionej:
a)
z Państwowym Funduszem Aktywizacji Zawodowej,
b)
z rachunkiem wyrównawczym w handlu zagranicznym,
c)
z rachunkiem wyrównawczym cen wewnętrznych,
3)
obowiązkowe odpisy na fundusze,
4)
rozliczenia z budżetem z tytułu osiągania kwot nienależnych i kwot dodatkowych, określonych w przepisach o cenach,
5)
inne zagadnienia dotyczące zobowiązań podatkowych, określone przez Ministra Finansów lub organ podatkowy.
§  6. 
1. 
Kontrole roczne przeprowadzane są co roku u każdego podatnika.
2. 
Kontroli rocznych nie przeprowadza się w przedsiębiorstwach państwowych, których bilans roczny został zweryfikowany przez właściwy organ podatkowy.
3. 
Organ podatkowy może:
1)
w planie kontroli:
a)
określić podatników, u których kontrola roczna będzie przeprowadzana co dwa lata,
b)
ograniczyć zakres kontroli do niektórych tylko zagadnień wymienionych w § 5,
2)
objąć badaniem inne niż wymienione w § 5 zagadnienia wiążące się z opodatkowaniem, jeżeli jest to niezbędne do ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązań podatkowych lub dotacji budżetowych.
4. 
Organ podatkowy może przeprowadzać u niektórych podatników kontrolę co dwa lata, jeżeli uzasadniają to wyniki poprzednio przeprowadzonych kontroli (w tym również kontroli wstępnej), a także gdy wskazują na to dokumenty będące w posiadaniu organu podatkowego (sprawozdania finansowe, dokumentacja dotycząca podatków i dotacji, orzeczenia biegłych księgowych, protokoły innych organów kontroli itp.).
5. 
U podatników, o których mowa w ust. 4, kontrolę roczną przeprowadza się za drugi rok podatkowy. W razie stwierdzenia w toku tej kontroli nieprawidłowości w zakresie ustalenia zobowiązań podatkowych, badaniem należy objąć również pierwszy rok tego okresu.
§  7. 
1. 
Kontrola bieżąca jest przeprowadzana za okres krótszy niż rok podatkowy.
2. 
Kontrola bieżąca ma w szczególności na celu:
1)
zbadanie zagadnień, o których mowa w § 5 ust. 2 i 3,
2)
uzyskanie niezbędnych danych do sporządzenia planu:
a)
dochodów budżetowych z tytułu podatków i niepodatkowych należności budżetowych,
b)
wydatków budżetowych z tytułu dotacji przedmiotowych,
3)
uzyskanie danych do bieżącej analizy wykonania planowanych dochodów i wydatków budżetowych,
4)
badanie zasadności zarzutów podniesionych przez podatników w odwołaniach w sprawach zobowiązań podatkowych, jeżeli ich rozpatrzenie wymaga zebrania dodatkowych dowodów u podatnika,
5)
badanie innych niż wymienione w pkt 1-4 zagadnień określonych przez organ podatkowy, dotyczących zobowiązań podatkowych oraz ulg podatkowych.
3. 
Przepisy § 6 ust. 3 pkt 1 i 2 mają odpowiednie zastosowanie do kontroli bieżących.
§  8. 
1. 
Kontrola problemowa jest przeprowadzana przez organy podatkowe na polecenie Ministra Finansów lub na wniosek terenowych organów administracji państwowej stopnia wojewódzkiego.
2. 
Kontrola problemowa ma w szczególności na celu:
1)
ocenę systemu podatkowego, w tym również niepodatkowych należności budżetowych i dotacji,
2)
ocenę oddziaływania podatków, niepodatkowych należności budżetowych oraz dotacji na sytuację finansową podatników,
3)
analizę rentowności wyrobów (grup wyrobów), robót i usług, w tym szczególnie objętych dotacjami przedmiotowymi lub korzystających z ulg i zwolnień w podatku obrotowym,
4)
zbadanie innych zagadnień dotyczących zobowiązań podatkowych, określonych przez Ministra Finansów.
3. 
Kontrola problemowa przeprowadzana jest na podstawie wytycznych opracowanych przez wyznaczony do koordynacji kontroli organ podatkowy.
§  9. 
W toku kontroli źródłowych należy sprawdzić wykonanie zaleceń pokontrolnych, wydanych w wyniku przeprowadzonych poprzednio kontroli podatkowych, oraz zgodność danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym ze stanem faktycznym.
§  10. 
1. 
Podstawą do przeprowadzenia kontroli źródłowej jest polecenie przeprowadzenia kontroli podatkowej, zawierające imię i nazwisko oraz numer legitymacji służbowej pracownika przeprowadzającego kontrolę, a także nazwę podatnika, u którego ma być przeprowadzona kontrola, oraz czas jej trwania.
2. 
Polecenie przeprowadzenia kontroli wydaje właściwy organ podatkowy.
3. 
Kontrole podatkowe przeprowadza się w dniach i godzinach pracy obowiązujących u podatnika.
4. 
Pracownicy przeprowadzający kontrolę podatkową:
1)
uprawnieni są do wstępu i poruszania się na terenie zakładu podatnika na podstawie legitymacji służbowej i upoważnienia do przeprowadzenia kontroli,
2)
nie podlegają rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie pracy kontrolowanego podatnika.
5. 
Podatnik jest obowiązany przydzielić przeprowadzającemu kontrolę odpowiednie pomieszczenie do pracy, sprzęt biurowy oraz inne środki techniczne.
§  11. 
1. 
Z ustaleń kontroli sporządza się protokół kontroli zawierający:
1)
nazwę podatnika oraz określenie przedmiotu i okresu, którego kontrola dotyczy,
2)
wyliczenie dni, w których kontrola została przeprowadzona,
3)
imię, nazwisko i stanowisko służbowe przeprowadzającego (przeprowadzających) kontrolę,
4)
imię i nazwisko kierownika i głównego księgowego podatnika,
5)
wyszczególnienie przedmiotu kontroli oraz fakty stwierdzone w toku kontroli, stanowiące podstawę do oceny działalności podatnika w zakresie wykonania zobowiązań podatkowych, a w szczególności konkretne nieprawidłowości z uwzględnieniem ich przyczyn i skutków,
6)
określenie metody stosowanej przy kontroli, a w szczególności liczebności i sposobu doboru próbek przy badaniu metodą reprezentacyjną,
7)
inne dane określone przez organ podatkowy,
8)
podpisy przeprowadzającego kontrolę i przedstawicieli podatnika oraz datę podpisania protokołu.
2. 
Protokół kontroli sporządza się u podatnika.
3. 
Protokół kontroli powinien być bezpośrednio po jego sporządzeniu i odczytaniu podpisany przez pracownika przeprowadzającego kontrolę oraz przedstawicieli podatnika: kierownika lub jego zastępcę i głównego księgowego lub jego zastępcę.
4. 
Pracownik przeprowadzający kontrolę podatkową wręcza jeden egzemplarz protokołu, bezpośrednio po jego podpisaniu, przedstawicielowi podatnika: kierownikowi lub jego zastępcy.
5. 
Odmowa podpisania protokołu przez przedstawicieli podatnika nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez pracownika przeprowadzającego kontrolę oraz do wszczęcia postępowania pokontrolnego.
6. 
O odmowie podpisania protokołu przez przedstawicieli podatnika oraz jej przyczynach należy zamieścić odpowiednią wzmiankę w protokole.
7. 
Zasady doręczania i przechowywania protokołu (załączników) zawierającego dane z materiałów tajnych określają przepisy o postępowaniu z aktami tajnymi.
§  12. 
1. 
Organ podatkowy przeprowadzający kontrolę przekazuje 1 egzemplarz protokołu organowi podatkowemu właściwemu do poboru należności z tytułu zobowiązań podatkowych.
2. 
W razie stwierdzenia w toku kontroli, że podatnik nie wykonał ciążącego na nim zobowiązania podatkowego, organy podatkowe wydają decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego.
3. 
W razie stwierdzenia w toku kontroli nieprzestrzegania przepisów mających wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych, organ podatkowy kieruje do podatnika, a w razie poważniejszych nieprawidłowości również do organu sprawującego nadzór - wystąpienie pokontrolne z odpowiednimi zaleceniami, mającymi na celu usunięcie tych nieprawidłowości. Nie dotyczy to jednak zagadnień objętych decyzją, o której mowa w ust. 2.
§  13. 
1. 
Podatnicy, do których skierowano wystąpienia pokontrolne, są obowiązani zawiadomić organ podatkowy w terminie 30 dni od daty otrzymania wystąpienia pokontrolnego o wykonaniu zaleceń lub o przyczynach ich niewykonania.
2. 
W razie niewykonania przez podatnika obowiązku, o którym mowa w ust. 1, organ podatkowy zawiadamia organ sprawujący nadzór. Organ sprawujący nadzór zawiadamia organ podatkowy o podjętych w tej sprawie działaniach.
§  14. 
Organy podatkowe współdziałają w zakresie kontroli z okręgowymi urzędami cen.
§  15. 
1. 
Izby skarbowe sporządzają roczne plany kontroli źródłowych.
2. 
Plany kontroli źródłowych powinny zawierać:
1)
liczbę podatników mających siedzibę na terenie województwa,
2)
liczbę podatników, u których nie będą przeprowadzone kontrole roczne,
3)
liczbę podatników podlegających kontroli rocznej,
4)
liczbę podatników przewidzianych do kontroli bieżącej.
3. 
Plany, o których mowa w ust. 1, powinny ponadto określać zadania urzędów skarbowych w zakresie kontroli źródłowych.
§  16. 
Organy podatkowe składają Ministerstwu Finansów za okresy roczne, w terminie 15 dni roboczych po upływie każdego roku, sprawozdania z przeprowadzonych kontroli źródłowych w jednostkach gospodarki uspołecznionej na odrębnie ustalonym formularzu.
§  17. 
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Zmiany w prawie

Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024