Zasady i tryb oraz organy właściwe do ustalania norm ubytków naturalnych.

ZARZĄDZENIE Nr 27
PREZESA RADY MINISTRÓW
z dnia 26 sierpnia 1983 r.
w sprawie zasad i trybu oraz organów właściwych do ustalania norm ubytków naturalnych.

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 dekretu z dnia 29 października 1952 r. o gospodarowaniu artykułami obrotu towarowego i zaopatrzenia (Dz. U. z 1952 r. Nr 44, poz. 301, z 1956 r. Nr 54, poz. 244 i z 1971 r. Nr 12, poz. 115) zarządza się, co następuje:
§  1.
Zarządzenie określa zasady i tryb ustalania norm ubytków naturalnych oraz organy właściwe do ich ustalania.
§  2.
Przez ubytek naturalny należy rozumieć zmniejszenie masy (ciężaru) lub wymiarów artykułów (surowców, półfabrykatów, wyrobów) spowodowane:
1)
zachodzącymi procesami biochemicznymi i fizycznymi,
2)
czynnościami manipulacyjnymi (przyjmowanie, wydawanie, składowanie, transportowanie, przemieszczanie, rozlewanie, rozważanie, sortowanie, rozkruszanie, rozkurz, pakowanie itp.), którym nie można zapobiec przy obecnym stanie wiedzy i stosowanej technice.
§  3.
Nie są ubytkami naturalnymi straty spowodowane:
1)
zepsuciem lub zniszczeniem artykułu albo obniżeniem jego jakości w wyniku nieodpowiedniego opakowania, niewłaściwego przechowywania, braku dbałości (np. stłuczenie, złamanie, rozerwanie),
2)
przyczynami losowymi, nieszczęśliwymi wypadkami, kradzieżami,
3)
nieprzestrzeganiem wymagań i postanowień określonych we właściwych Polskich Normach (PN), normach branżowych (BN) lub normach zakładowych (ZN).
§  4.
Ustalone normy ubytków naturalnych są wielkościami maksymalnymi i mogą być stosowane tylko w okolicznościach, w których ubytek naturalny powstaje.
§  5.
Normy ubytków naturalnych powinny być ustalone na artykuły, w których powstają ubytki:
1)
podczas przechowywania oraz niezbędnych czynności manipulacyjnych w magazynach i innych miejscach składowania,
2)
przy przewozie i związanym z nim załadunkiem, przeładunkiem i wyładunkiem w transporcie kolejowym, drogowym, wodnym śródlądowym i morskim.
§  6.
1.
Norm ubytków naturalnych nie ustala się na artykuły:
1)
przyjmowane lub wydawane (sprzedawane) na sztuki, pęczki itp. lub w jednostkowych opakowaniach producenta,
2)
w transporcie lotniczym.
2.
Norm ubytków naturalnych nie stosuje się w jednostkach organizacyjnych obrotu towarowego (handlu i gastronomii) oraz świadczących usługi dla ludności, jeżeli dla tych jednostek są ustalane limity na pokrycie niedoborów.
3.
Właściwi ministrowie ustalają limity, o których mowa w ust. 2.
4.
Ministrowie mogą upoważnić dyrektorów (kierowników) jednostek gospodarki uspołecznionej do ustalania limitów na pokrycie niedoborów występujących w tych jednostkach.
§  7.
Ustala się następujące rodzaje norm ubytków naturalnych:
1)
krajowa norma ubytku naturalnego w procesie składowania (KNU),
2)
zakładowa norma ubytku naturalnego w procesie składowania (ZNU),
3)
krajowa norma ubytku naturalnego w transporcie (TNU).
§  8.
1.
Normy ubytków naturalnych w procesie składowania ustalają:
1)
krajowe normy ubytków - ministrowie, po uzgodnieniu z Ministrem Gospodarki Materiałowej, na artykuły wymienione w załączniku do zarządzenia,
2)
zakładowe normy ubytków - dyrektorzy (kierownicy) jednostek gospodarki uspołecznionej na artykuły nie wymienione w załączniku do zarządzenia, a będące przedmiotem obrotu w tych jednostkach.
2.
W jednostkach gospodarki uspołecznionej powinny być ustalane także zakładowe normy ubytków naturalnych na artykuły wymienione w załączniku do zarządzenia, jeżeli występujące w nich warunki składowania powodują powstawanie ubytków na poziomie niższym od normy krajowej.
3.
Dopuszcza się ustalenie zakładowej normy ubytku naturalnego na artykuły wymienione w załączniku do zarządzenia na poziomie wyższym od normy krajowej, za zgodą organu ustalającego tę normę.
§  9.
1.
W razie gdy ubytki naturalne powstają podczas załadunku, przeładunku i wyładunku artykułów, ich normy ustalają ministrowie nadzorujący lub koordynujący głównych producentów tych artykułów, w porozumieniu z Ministrem Komunikacji.
2.
W razie gdy ubytki naturalne powstają podczas przewozu artykułów środkami transportu kolejowego, samochodowego, zaprzęgowego, wodnego śródlądowego, ich normy ustala Minister Komunikacji w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.
3.
Norm ubytków naturalnych w transporcie kolejowym, ustalonych na podstawie ust. 2, nie stosuje się przy ustalaniu ubytku masy, za który nie odpowiada kolej na podstawie art. 97 dekretu z dnia 24 grudnia 1952 r. o przewozie przesyłek i osób kolejami (Dz. U. z 1953 r. Nr 4, poz. 7) oraz na podstawie umów międzynarodowych o przewozie towarów kolejami.
4.
Minister Komunikacji w okresie dwóch lat od wejścia w życie zarządzenia zweryfikuje normy ubytków naturalnych ustalone na podstawie art. 97 dekretu z dnia 24 grudnia 1952 r. o przewozie przesyłek i osób kolejami.
5.
W razie gdy ubytki naturalne powstają w transporcie morskim i związanym z nim załadunkiem, przeładunkiem i wyładunkiem artykułów, ich normy ustala Minister - Kierownik Urzędu Gospodarki Morskiej w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.
§  10.
Ustalone przez właściwych ministrów krajowe normy ubytków naturalnych podlegają ogłoszeniu w Monitorze Polskim.
§  11.
Minister Gospodarki Materiałowej ustala zasady opracowywania i stosowania norm ubytków naturalnych oraz stałego doskonalenia metodyki ustalania wysokości ubytków, uwzględniającej postęp techniczno-organizacyjny w gospodarce magazynowej i transporcie.
§  12.
1.
Zainteresowani ministrowie wyznaczą jednostki naukowo-badawcze do prowadzenia prac związanych z ustalaniem i stosowaniem norm ubytków naturalnych.
2.
Minister Gospodarki Materiałowej wyznaczy jednostkę naukowo-badawczą do prowadzenia badań związanych z doskonaleniem metodyki i trybu ustalania norm ubytków naturalnych i współpracy w tym zakresie z właściwymi resortowymi jednostkami badawczymi.
§  13.
Ministrowie i terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego zapewnią przeprowadzanie kontroli ustalania przez jednostki gospodarki uspołecznionej norm ubytków naturalnych i ich stosowania.
§  14.
1.
Normy ubytków naturalnych podlegają rewizji i weryfikacji po każdej zmianie warunków wpływających na zmniejszenie ubytku naturalnego, a w szczególności w razie poprawy technicznych warunków magazynowania, stosowania opakowań lepszej jakości oraz wprowadzenia specjalistycznych środków transportu.
2.
Obowiązujące normy ubytków naturalnych powinny być analizowane pod względem ich aktualności nie rzadziej niż co pięć lat.
3.
Właściwi ministrowie zweryfikują normy ubytków naturalnych na artykuły ujęte w załączniku do zarządzenia w okresie dwóch lat od wejścia w życie zarządzenia.
4.
Normy ubytków naturalnych na artykuły nie wymienione w załączniku do zarządzenia, aktualnie obowiązujące w jednostkach gospodarki uspołecznionej - jednostki te zweryfikują w okresie dwóch lat od wejścia w życie zarządzenia, dostosowując je do istniejących w nich warunków technicznych i organizacyjnych.
§  15.
Właściwy minister może zobowiązać dyrektora (kierownika) jednostki gospodarki uspołecznionej do zmiany zakładowej normy ubytków naturalnych, jeżeli określona w niej wielkość ubytków znacznie przewyższa wielkości ubytków naturalnych określone w innych zakładowych normach ubytków naturalnych, ustalonych dla jednostek, w których występują porównywalne warunki składowania.
§  16.
1.
Minister Gospodarki Materiałowej ustali na lata 1984 i 1985 listę surowców, materiałów i artykułów rolno-spożywczych oraz określi jednostki obrotu towarowego, w których należy przeprowadzić obserwację w celu ustalenia rozmiaru strat, jakie powstają podczas przechowywania i transportu tych artykułów.
2.
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie ustaleń, o których mowa w ust. 1, zapewni od 1984 r. odpowiednią informację statystyczną dotyczącą kształtowania się wielkości strat.
§  17.
Normy ubytków naturalnych artykułów przechowywanych w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej, w warunkach odbiegających od ustalonych przez właściwych ministrów, określa Minister Obrony Narodowej.
§  18.
Przepisy zarządzenia dotyczące ministrów stosuje się odpowiednio do kierowników urzędów centralnych.
§  19.
Do czasu ustalenia i ogłoszenia zweryfikowanych norm ubytków naturalnych stosuje się normy dotychczas obowiązujące.
§  20.
Traci moc zarządzenie nr 13 Prezesa Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 1975 r. w sprawie właściwości, zasad i trybu ustalania norm ubytków naturalnych oraz kontroli ich stosowania (Monitor Polski Nr 5, poz. 25).
§  21.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK

WYKAZ ARTYKUŁÓW (SUROWCÓW, MATERIAŁÓW), NA KTÓRE NORMY UBYTKÓW NATURALNYCH USTALAJĄ MINISTROWIE

Lp. Nazwa artykułu Ustalający
1 2 3
1 Ziarna zbóż: żyto, pszenica, jęczmień, owies, mieszanka zbożowa, proso, gryka, kukurydza Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
2 Ziarna roślin strączkowych: groch, bobik, łubin, mieszanka strączkowa, mieszanka strączkowo-zbożowa, fasola, gorczyca, mak Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
3 Ziarna roślin oleistych: rzepak, rzepik Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
4 Przetwory zbożowe: kasze, mąka, płatki owsiane, ryż Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
5 Ziemniaki Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
6 Mąka ziemniaczana Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
7 Buraki cukrowe (korzenie) Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
8 Cebula Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
9 Jabłka Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
10 Zwierzęta rzeźne, mięso i przetwory mięsne Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
11 Mleko i przetwory mleczne, z wyłączeniem twarogów Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w porozumieniu z Prezesem Zarządu Centralnego Związku Spółdzielni Mleczarskich
12 Spirytus etylowy Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
13 Cukier Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
14 Tytoń Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej
15 Paliwa płynne Minister Przemysłu Chemicznego i Lekkiego
16 Siarka Minister Przemysłu Chemicznego i Lekkiego
17 Bawełna Minister Przemysłu Chemicznego i Lekkiego
18 Wełna Minister Przemysłu Chemicznego i Lekkiego
19 Nawozy sztuczne Minister Przemysłu Chemicznego i Lekkiego
20 Paliwa stałe Minister Górnictwa i Energetyki
21 Rudy żelaza i metali kolorowych Minister Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego
22 Cement Minister Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych
23 Wapno Minister Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych
24 Papier i tektura Minister Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego
25 Ryby Minister - Kierownik Urzędu Gospodarki Morskiej

Zmiany w prawie

Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Na zwolnieniu w jednej pracy, w drugiej - w pełni sił i... płacy

Przebywanie na zwolnieniu lekarskim w jednej pracy nie wykluczy już możliwości wykonywania pracy i pobierania za nią wynagrodzenia w innej firmie czy firmach. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało właśnie projekt ustawy, który ma wprowadzić też m.in. definicję pracy zarobkowej - nie będzie nią podpisanie w czasie choroby firmowych dokumentów i nie spowoduje to utraty świadczeń. Zwolnienie lekarskie będzie mogło przewidywać miejsce pobytu w innym państwie. To rewolucyjne zmiany. Zdaniem prawników, te propozycje mają sens, nawet jeśli znajdą się tacy, którzy będą chcieli nadużywać nowych przepisów.

Beata Dązbłaż 29.10.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do połowy przyszłego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz trzeci czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa medycznego. Ostatnio termin wyznaczono na koniec tego roku, teraz ma to być czerwiec 2025 r.

Beata Dązbłaż 23.09.2024
Darowizny dla ofiar powodzi z zerową stawką VAT

Można już stosować zerową stawkę VAT na darowizny dla ofiar powodzi - rozporządzenie w tej sprawie obowiązuje od 18 września, ale z możliwością stosowania go do darowizn towarów i nieodpłatnych usług przekazanych począwszy od 12 września do 31 grudnia 2024 r. Stawka 0 proc. będzie stosowana do darowizn wszelkiego rodzaju towarów lub usług niezbędnych do wsparcia poszkodowanych.

Monika Sewastianowicz 18.09.2024