Zm.: zarządzenie z dnia 20 lutego 1953 r. w sprawie inwentaryzacji oraz sporządzania i zatwierdzania sprawozdań finansowych.

ZARZĄDZENIE

MINISTRA FINANSÓW

z dnia 28 czerwca 1957 r.

zmieniające zarządzenie z dnia 20 lutego 1953 r. w sprawie inwentaryzacji oraz sporządzania i zatwierdzania sprawozdań finansowych.

Na podstawie § 1 ust. 1 pkt 8 i 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1950 r. w sprawie zakresu działania Ministra Finansów i zmiany zakresu działania Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz. U. z 1950 r. Nr 22, poz. 188 i z 1951 r. Nr 25, poz. 185) zarządza się, co następuje:

§ 1. W zarządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 lutego 1953 r. w sprawie inwentaryzacji oraz sporządzania i zatwierdzania sprawozdań finansowych (Monitor Polski z 1953 r. Nr A-29, poz. 359, z 1956 r. Nr 38, poz. 448 i z 1957 r. Nr 6, poz. 41) wprowadza się następujące zmiany:

1) § 8 otrzymuje brzmienie:

"§ 8. 1. Spisy z natury powinny być dokonane na arkuszach bądź oddzielnych dla każdego składnika kartach, zawierających co najmniej następujące dane:

1) nazwę przedsiębiorstwa;

2) nazwę lub numer pola spisowego oraz określenie magazynu, składowiska, sklepu itp.;

3) nr kolejny arkusza (karty);

4) datę spisu;

5) nr kolejny pozycji (dotyczy arkusza spisu);

6) nr inwentarzowy, nr symbolu indeksu materiałów, wyrobów, towarów, nr zlecenia produkcyjnego itp.;

7) szczegółowe określenie przedmiotu inwentaryzowanego;

8) jednostkę miary;

9) ilość stwierdzoną w czasie spisu;

10) nazwiska i podpisy osób dokonujących spisu oraz osób odpowiedzialnych za stan danych składników;

11) cenę za jednostkę miary;

12) wartość wynikającą z pomnożenia ilości danego składnika stwierdzonej w czasie spisu przez cenę jednostkową;

13) nazwiska i podpisy osób dokonujących wyceny.

2. Arkusze (karty) spisów z natury, od momentu ich ostemplowania i ponumerowania, traktuje się jako dokumenty ścisłego zarachowania. Ostemplowanie i ponumerowanie arkuszy (kart) spisów powinno nastąpić przed wydaniem ich członkom zespołów spisowych. Za prawidłowe rozliczenie się z otrzymanych przez zespoły spisowe arkuszy (kart) spisów odpowiedzialny jest przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej.";

2) § 9 otrzymuje brzmienie:

"§ 9. W przypadku, gdy spis z natury sporządza się na arkuszach spisowych, składniki majątkowe powierzone jednej osobie odpowiedzialnej za całość i stan tych składników należy ująć na odrębnym arkuszu.";

3) w § 11 skreśla się ust. 2;

4) w § 13:

a) skreśla się ostatnie zdanie i dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1,

b) dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

"2. W przypadku, gdy ilościowy stan zapasów nie może być ustalony w drodze przeliczenia, zważenia lub zmierzenia ani też w drodze oszacowania dokonanego na podstawie obliczeń technicznych, właściwi ministrowie (kierownicy urzędów centralnych) określą sposób inwentaryzacji tych składników majątkowych, stosownie do warunków branżowych.";

5) po § 13 dodaje się § 13a w brzmieniu:

"§ 13a. 1. W przypadku stwierdzenia, że składniki majątkowe uległy zepsuciu lub zniszczeniu w pełni lub częściowo (np. na skutek długotrwałego lub niewłaściwego przechowywania), w arkuszach (kartach) spisów z natury należy zamieścić odpowiednią uwagę.

2. Zepsute lub zniszczone składniki środków obrotowych i materiały na inwestycje należy protokolarnie oszacować. Dyrektor przedsiębiorstwa, na wniosek komisji inwentaryzacyjnej, zarządzi oszacowanie oraz wyznaczy osoby, które dokonają szacunku.";

6) w § 14:

a) wyrazy "komisji (podkomisji) inwentaryzacyjnej" zastępuje się wyrazami "zespołu spisowego", a dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1,

b) dodaje się ust. 2 i 3 w następującym brzmieniu:

"2. Osoby dokonujące liczenia, ważenia, pomiarów i oszacowania składników majątkowych nie mogą być informowane o wielkości zapasów tych składników wynikającej z ewidencji.

3. Przed rozpoczęciem spisu z natury osoba odpowiedzialna za całość i stan składników majątkowych powinna złożyć pisemne oświadczenie stwierdzające, że wszelkie dowody przychodu i rozchodu inwentaryzowanych składników zostały ujęte w ewidencji ilościowej oraz przekazane do działu księgowości.";

7) w § 15 ust. 3 wyrazy "komisji (podkomisji) inwentaryzacyjnej przeprowadzający spis" zastępuje się wyrazami "zespołu spisowego";

8) § 17 otrzymuje brzmienie:

"§ 17.

1. Główny księgowy zarządza wycenę składników ujętych na arkuszach (kartach) spisu. Można jednak zaniechać wyceny składników majątkowych, jeżeli są one ujęte w księdze remanentów, prowadzonej zgodnie i zasadami uproszczonej ewidencji materiałów i towarów.

2. Główny księgowy zleca ustalenie różnic inwentaryzacyjnych (niedoborów i nadwyżek) wynikających z porównania ilości i wartości poszczególnych składników ustalonej w toku inwentaryzacji z ilością i wartością wynikającą z ewidencji tych składników. Przeprowadzenie porównania powinno być należycie udokumentowane.

3. Różnice, o których mowa w ust. 2, należy ująć w zestawieniach liczbowych sporządzanych w sposób umożliwiający ustalenie łącznej sumy różnic inwentaryzacyjnych z podziałem jej według poszczególnych kont syntetycznych przewidzianych w branżowym planie kont oraz według osób odpowiedzialnych za stan powierzonych ich pieczy składników majątkowych.

4. Zestawienia, o których mowa w ust. 3, należy sporządzić w sposób umożliwiający stwierdzenie powiązania poszczególnych pozycji zestawienia z pozycjami arkuszy spisowych (kartami spisu), na podstawie których zostało ono sporządzone.";

9) § 18 otrzymuje brzmienie:

"§ 18.

1. Inwentaryzacja książek, czasopism i innych druków wchodzących w skład biblioteki przedsiębiorstwa może być przeprowadzona według uproszczonych zasad.

2. Inwentaryzacja książek, czasopism i innych druków według uproszczonych zasad polega na sprawdzeniu prawidłowości ewidencji książek, czasopism i innych druków przez porównanie zapisów w księdze inwentarzowej biblioteki ze stanem rzeczywistym oraz z kartami książek lub kartami czytelników oraz na wyrywkowym sprawdzeniu zgodności zapisów w kartach książek lub kartach czytelników ze stanem rzeczywistym.

3. Stwierdzone w czasie inwentaryzacji niedobory lub nadwyżki powinny być ujęte na odrębnych arkuszach, zawierających wszelkie dane przewidziane w księdze inwentarzowej biblioteki. Przepisy § 7 ust. 5, §§ 8, 9, 14 ust. 1

i 3, § 15 ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.

4. W księdze inwentarzowej biblioteki po ostatnio wpisanej pozycji należy zamieścić klauzulę stwierdzającą przeprowadzenie spisu z natury książek, czasopism i innych druków, datę spisu oraz numery arkuszy, o których mowa w ust. 3. Klauzulę podpisują członkowie zespołu spisowego przeprowadzający spis oraz osoby odpowiedzialne za całość i stan biblioteki.";

10) § 19 otrzymuje brzmienie:

"§ 19.

Inwentaryzację rozpoczętych inwestycji i remontów kapitalnych należy przeprowadzić w sposób umożliwiający skontrolowanie prawidłowości ewidencji księgowej ze stanem rzeczywistym. W szczególności należy stwierdzić:

1) czy nie ujęto na kontach inwestycji rozpoczętych materiałów wydanych, lecz jeszcze nie użytych na cele inwestycyjne lub też części przekazanych do montażu, których montaż nie został rozpoczęty,

2) czy na kontach inwestycji rozpoczętych nie figurują inwestycje zakończone,

3) czy rzeczywisty stopień zaawansowania inwestycji lub remontów kapitalnych odpowiada stanowi wynikającemu z księgowości.";

11) § 21 otrzymuje brzmienie:

"§ 21.

1. Przedsiębiorstwa obowiązane są ustalić w drodze inwentaryzacji stan:

1) środków trwałych, inwestycji i kapitalnych remontów rozpoczętych - przynajmniej raz do roku, nie wcześniej jednak niż 31 października każdego roku;

2) materiałów podstawowych, wyrobów gotowych, półfabrykatów (wyrobów półgotowych) - co najmniej dwa razy do roku;

3) materiałów pomocniczych, paliwa, części zapasowych maszyn i urządzeń, przedmiotów nietrwałych, opakowań i towarów (z wyjątkiem przedsiębiorstw handlowych), zapasów nieprzemysłowych, inwentarza żywego, materiałów i części do montażu na cele inwestycyjne, odpadków - co najmniej raz do roku;

4) produkcji w toku - co najmniej 2 razy do roku, z tym że ostatnią inwentaryzację w ciągu roku przeprowadza się nie wcześniej niż 30 listopada każdego roku;

5) produkcji w toku w gospodarstwach rolnych - raz do roku, na koniec roku sprawozdawczego;

6) towarów i opakowań w punktach sprzedaży detalicznej raz na kwartał, a w pozostałych jednostkach handlowych co najmniej dwa razy do roku;

7) artykułów spożywczych w zakładach gastronomicznych - dwa razy do roku;

8) wszelkich innych nie wymienionych wyżej składników materiałowo-towarowych - przynajmniej raz do roku;

9) rozliczeń międzyokresowych - co najmniej 2 razy do roku, na koniec drugiego i czwartego kwartału;

10) gotówki w kasie, czeków i weksli obcych, papierów wartościowych - co najmniej raz na miesiąc;

11) środków pieniężnych na rachunku rozliczeniowym oraz na innych rachunkach bankowych (także na rachunku środków na inwestycje i remonty kapitalne), zobowiązań z tytułu kredytów obrotowych - bieżąco w miarę otrzymywania wyciągów z rachunków bankowych;

12) sald rozrachunków z bankami w zakresie finansowania inwestycji - bieżąco w miarę otrzymywania wyciągów z rachunków bankowych;

13) sald rozrachunków z tytułu podatków oraz z tytułu wpłat z zysku, pokrywania strat i środków obrotowych na koniec każdego kwartału;

14) należności i zobowiązań regulowanych w trybie inkasa bankowego (faktury w inkasie) - czterokrotnie w ciągu roku, na koniec każdego kwartału;

15) sald rozrachunków nie regulowanych w trybie inkasa bankowego z odbiorcami i dostawcami - co najmniej dwukrotnie w ciągu roku, w ciągu drugiego i czwartego kwartału;

16) sald rozrachunków wewnętrzno-branżowych - co najmniej czterokrotnie w ciągu roku, na koniec każdego kwartału;

17) sald wszystkich innych rozrachunków - co najmniej dwukrotnie w ciągu roku, w ciągu drugiego i czwartego kwartału.

2. Termin inwentaryzacji powinien przypadać zawsze na koniec miesiąca; zasada ta nie dotyczy przedsiębiorstw handlowych i przemysłu gastronomicznego.

3. Inwentaryzację danych składników majątkowych przeprowadza się również na dzień, w którym nastąpił wypadek losowy lub inna okoliczność naruszająca stan składników majątkowych.

4. W przypadku gdy w myśl przepisów niniejszego zarządzenia inwentaryzacja danego rodzaju składników majątkowych powinna być przeprowadzona dwukrotnie w ciągu roku, terminy tej inwentaryzacji nie mogą przypadać na jedno półrocze, przy czym okres dzielący dwa terminy nie może być krótszy niż 3 miesiące.

5. W przypadkach szczególnych, uzasadnionych względami branżowymi, właściwi ministrowie (kierownicy urzędów centralnych) mogą ustalić inne terminy inwentaryzacji, a także odmienną częstotliwość inwentaryzacji. W odniesieniu do przedsiębiorstw podległych centralnym zarządom (jednostkom równorzędnym) uprawnienia te przysługują dyrektorom właściwych centralnych zarządów (jednostek równorzędnych).

6. Właściwi ministrowie (kierownicy urzędów centralnych), a w odniesieniu do przedsiębiorstw podległych centralnym zarządom (jednostkom równorzędnym) dyrektorowie właściwych centralnych zarządów (jednostek równorzędnych) mogą udzielić zezwoleń podległym jednostkom na stosowanie inwentaryzacji ciągłej zapasów materiałów, towarów i wyrobów. Uzyskanie zezwolenia na inwentaryzację ciągłą zwalnia przedsiębiorstwo od przeprowadzania spisów w terminach określonych w ust. 1.

7. Cechami niezbędnymi dla uznania danego sposobu inwentaryzacji za inwentaryzację ciągłą są:

1) ustalenie rocznego planu i zasad inwentaryzacji dla każdej grupy zapasu materiałów, przedmiotów nietrwałych na składzie, towarów, wyrobów i półfabrykatów, z tym że częstotliwość inwentaryzacji danego składnika w ciągu roku nie może być mniejsza, niż wynika to z przepisów ust. 1 i 5;

2) bieżące prowadzenie szczegółowej ilościowej ewidencji księgowej zgodnie z przepisami § 6 zarządzenia Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 1953 r. w sprawie zasad ewidencji materiałów, towarów i wyrobów w uspołecznionych przedsiębiorstwach i zakładach (Monitor Polski z 1953 r. Nr A-52, poz. 587 i z 1954 r. Nr 94, poz. 1034), opartej o sprawnie działający system dokumentacji źródłowej; przepis ten w odniesieniu do handlu detalicznego należy rozumieć w ten sposób, że dla każdego punktu sprzedaży powinna być prowadzona ewidencja towarów według cen sprzedaży.";

12) w rozdziale 4 działu II dodaje się § 21a w brzmieniu:

"§ 21a.

Różnice inwentaryzacyjne należy wyjaśnić i przeksięgować na właściwe konta w takim terminie, aby znalazły one wyraz w najbliższym kwartalnym sprawozdaniu finansowym sporządzonym za okres obejmujący dzień, na który przypadał termin inwentaryzacji. W przypadku gdy termin inwentaryzacji przypadał w czwartym kwartale, różnice inwentaryzacyjne należy wyjaśnić i przeksięgować na właściwe konta w takim terminie, aby znalazły one wyraz w najbliższym sprawozdaniu rocznym.";

13) w § 27 ust. 5 otrzymuje brzmienie:

"5. Obowiązek uzgodnienia z kontrahentami nie dotyczy jednak sald zerowych ani też sald nie przekraczających kwoty 20 zł. Salda nie przekraczające 20 zł mogą być przyjęte do bilansu w wysokości wynikającej z ksiąg rachunkowych. Jeśli dane konto nie wykazuje obrotów w ciągu ostatnich trzech miesięcy, saldo nie przekraczające kwoty zł 20 powinno być przeksięgowane na straty lub zyski, przy czym decyzję o przeksięgowaniu wydaje dyrektor przedsiębiorstwa na wniosek głównego (starszego) księgowego. Nie dotyczy to jednak rozrachunków z pracownikami przedsiębiorstwa pozostającymi nadal w stosunku pracy."

§ 2. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

• Identyfikator: M.P.1957.54.341
• Rodzaj: Zarządzenie
• Tytuł: Zm.: zarządzenie z dnia 20 lutego 1953 r. w sprawie inwentaryzacji oraz sporządzania i zatwierdzania sprawozdań finansowych.
• Data aktu: 28/06/1957
• Data ogłoszenia: 12/07/1957
• Data wejścia w życie: 12/07/1957