Wprowadzenie jednolitych norm i stawek akordowych dla robotników zatrudnionych przy pracach załadunkowych i wyładunkowych.

UCHWAŁA NR 344
PREZYDIUM RZĄDU
z dnia 3 maja 1952 r.
w sprawie wprowadzenia jednolitych norm i stawek akordowych dla robotników, zatrudnionych przy pracach załadunkowych i wyładunkowych. *

W celu ujednolicenia norm i stawek akordowych dla robotników, zatrudnionych przy pracach załadunkowych i wyładunkowych, Prezydium Rządu po porozumieniu się z Centralną Radą Związków Zawodowych uchwala, co następuje:
§  1.
1.
Wprowadza się jednolite normy i stawki akordowe dla prac załadunkowych i wyładunkowych dla towarów masowych, objęte katalogiem stanowiącym załącznik do uchwały.
2.
Katalog norm i stawek akordowych, o którym mowa w ust. 1, obowiązane są stosować jednostki gospodarcze, podległe Ministrom: Transportu Drogowego i Lotniczego, Kolei, Przemysłu Rolnego i Spożywczego, Handlu Wewnętrznego i Centralnemu Urzędowi Skupu i Kontraktacji, przy wszystkich pracach załadunkowych i wyładunkowych oraz jednostki gospodarcze, podległe innym ministrom (poza kopalnictwem węgla), przy załadunkach i wyładunkach nawozów sztucznych i węgla.
3.
Stawki akordowe nie mają zastosowania do prac załadunkowych i wyładunkowych w transporcie wewnętrznym przedsiębiorstw przemysłowych oraz w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych.
§  2.
Dla prac załadunkowych i wyładunkowych, wyjątkowo dokonywanych za wynagrodzeniem dniówkowym, jako też dla opłacania czasu przejazdu z ładunkiem i po ładunek, a także nie zawinionego przez robotnika przestoju, zachowuje się nadal stawki godzinowe według obowiązujących układów zbiorowych pracy.
§  3.
1.
Dla prac załadunkowych i wyładunkowych, wykonywanych przez robotników dorywczo zatrudnionych, tj. nie pozostających w stałym stosunku pracy w danej jednostce gospodarczej, stawki akordowe ustalone w załączonym katalogu podwyższa się o 15%.
2.
W uzasadnionych przypadkach minister, za zgodą Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego, może stawki te podwyższyć ponad 15%, jednakże nie powyżej 25%.
§  4.
Ministrowie, wymienieni w § 1 ust. 2, opracują na podstawie załączonego katalogu norm i stawek akordowych wykaz norm i stawek akordowych dla podległych im przedsiębiorstw, obejmujący konkretne ładunki, które występują w tych przedsiębiorstwach.
§  5.
Kierownik przedsiębiorstwa lub osoba przez niego upoważniona jest obowiązana podać robotnikom każdorazowo przed przystąpieniem do pracy stawkę akordową, właściwą dla wykonywanej pracy.
§  6.
Ministrowie, sprawujący nadzór nad gospodarczą działalnością spółdzielni, wprowadzą w trybie określonym w § 13 uchwały Nr 55 Prezydium Rządu z dnia 16 lutego 1952 r. w sprawie zasad wynagradzania członków spółdzielni pracy (Monitor Polski Nr A-17, poz. 204) jednolite normy i stawki akordowe dla prac załadunkowych i wyładunkowych, wykonywanych przez członków spółdzielni, objęte katalogiem norm i stawek, stanowiącym załącznik do uchwały.
§  7.
Z dniem wejścia w życie uchwały tracą moc normy pracy i stawki akordowe dla prac załadunkowych i wyładunkowych, sprzeczne z katalogiem, stanowiącym załącznik do uchwały.
§  8.
Wykonanie uchwały porucza się zainteresowanym ministrom.
§  9.
Uchwała wchodzi w życie z dniem 15 maja 1952 r.

ZAŁĄCZNIK  1

KATALOG NORM ZAŁADUNKOWYCH I WYŁADUNKOWYCH DLA ŁADUNKÓW MASOWYCH

Omówienie ogólne.
§ 1.
1.
Katalog norm załadunkowych dla ładunków masowych składa się z:
a)
strony opisowej,
b)
norm na załadunek i wyładunek,
c)
alfabetycznego wykazu ładunków.
2.
Katalog norm załadunkowych i wyładunkowych dla ładunków masowych służy do normowania (ustalania) czasu pracy robotników transportowych zatrudnionych przy załadunku lub wyładunku ładunków masowych.
3.
Katalog zawiera normy czasowe i stawki akordowe na załadunek i wyładunek ładunków masowych, obejmując 5 kategorii tych ładunków wyszczególnionych w alfabetycznej kolejności w wykazie ładunków.
4.
Alfabetyczny wykaz ładunków ujmuje w kolejności alfabetycznej nazwy ładunków, rodzaj ich opakowania, kategorię oraz skorowidz stosowania norm, który podaje stronę i pozycję, według której należy stosować dla danego ładunku normę czasową.
5.
Norma czasowa na załadunek i wyładunek ładunków masowych jest zróżnicowana w zależności od poziomów, na których jest wykonywany załadunek bądź wyładunek. W katalogu norm załadunkowych i wyładunkowych dla ładunków masowych rozróżnia się następujące poziomy:
a)
rampa - środek transportowy - według tabeli A,
b)
ziemia - środek transportowy - według tabeli B,
c)
piętro - piwnica - środek transportowy - według tabeli C.
6.
Norma czasowa na załadunek i wyładunek, wykonywany w poszczególnych poziomach, jest w dalszej kolejności zróżnicowana w zależności od występujących sposobów załadunkowych i wyładunkowych. W sposobach załadunkowych bądź wyładunkowych rozróżnia się załadunek i wyładunek wykonywany przez:
a)
przenoszenie,
b)
przewożenie,
c)
toczenie,
d)
suwanie,
e)
narzutem bądź wyrzutem.
7.
Norma czasowa na załadunek i wyładunek powinna być stosowana zgodnie ze skorowidzem stosowania norm w zależności od poziomu i sposobów załadunkowych i wyładunkowych ujętych w katalogu.
8.
Katalog norm załadunkowych i wyładunkowych dla ładunków masowych obejmuje ładunki o wadze jednostkowej do 500 kg.

Warunki techniczne.

§  2.
1.
Normy czasowe, podane w katalogu norm załadunkowych i wyładunkowych dla ładunków masowych, przedstawiają ilość roboczo-godzin potrzebnych do załadowania bądź wyładowania 1 tony ładunku.
2.
Normy czasowe obejmują załadunek i wyładunek na podstawowe środki transportowe, jak samochody ciężarowe, ciągniki, wagony kolejowe i wozy konne. Przyczepy samochodowe lub ciągnikowe należy traktować jak samochody. Dla samochodów wywrotnych-samowyładowawczych normy czasowe obejmują wyłącznie załadunek ręczny, wykonywany narzutem. Normy czasowe nie obejmują załadunku i wyładunku, wykonywanego przy pomocy urządzeń zmechanizowanych.
3.
Normy czasowe obejmują załadunek bądź wyładunek środka transportowego łącznie z donoszeniem, dowożeniem, toczeniem i suwaniem ładunków od lub do środka transportowego.
4.
Normy czasowe obejmują załadunek bądź wyładunek środka transportowego łącznie z układaniem i sztaplowaniem ładunków.
5.
Przy załadunku i wyładunku w poziomie jak rampa - środek transportowy norma czasowa uwzględnia tolerancję różnicy poziomów + 30 cm i - 30 cm.
6.
Do norm czasowych na załadunek i wyładunek ładunków szkodliwych dla zdrowia przyznaje się dopłaty w następujących wysokościach:
a)
alabaster - luzem + 10% od stawki akordowej z tabeli V A, B, C, poz. 3;
b)
benzyna - beczki + 10% " " " " " IV A, B, C, " 2;
c)
butle - balony z gazem + 10% " " " " " V A, B, C, " 1;
d)
cement - luzem + 10% " " " " " V A, B, C, " 3;
e)
gips - luzem + 10% " " " " " V A, B, C, " 3;
f)
kreda - luzem + 10% " " " " " V A, B, C, " 3;
g)
kwasy wszelkie w słojach + 10% " " " " " V A, B, C, " 1;
h)
nafta - beczki + 10% " " " " " IV A, B, C, " 2;
i)
nawozy sztuczne + 10% " " " " " IV A, B, C, " 4;
j)
szkło o wadze ponad 80 kg + 10% " " " " " IV A, B, C, " 1;
k)
sadze - luzem + 10% " " " " " V A, B, C, " 3;
l)
terpentyna - beczki + 10% " " " " " IV A, B, C, " 2;
ł)
wapno w proszku - luzem + 10% " " " " " V A, B, C, " 3.
7.
Norma czasowa i stawka akordowa za 1 tonę są niezmienne bez względu na ilość robotników transportowych zatrudnionych w brygadzie przy załadunku bądź wyładunku i wysokością swoją obejmują łącznie całą zatrudnioną brygadę.

Warunki umowne.

§  3.
1.
Załadunek jest to czynność wykonywana przez robotnika transportowego, który zapełnia środek transportowy ładunkiem, pobieranym z ziemi, magazynu bądź z innego środka transportowego, jak samochód, wagon kolejowy, wóz konny z przeznaczeniem dalszego transportu ładunku;

2. wyładunek jest to czynność wykonywana przez robotnika transportowego, który opróżnia środek transportowy z ładunku, składając go na ziemię, do magazynu itp., to jest na miejsce przeznaczenia, zakończające transport zewnętrzny danego ładunku;

3. przeładunek jest to czynność wykonywana przez robotnika transportowego, który zapełnia środek transportowy, wysyłany w dalszą drogę, przejmując ładunek z innego środka transportowego. Czynność ta w katalogu norm załadunkowych i wyładunkowych dla ładunków masowych jest opłacana tak samo jak czynność załadunku;

4. normy załadunkowe i wyładunkowe obowiązują przy samochodach ciężarowych i ciągnikach z przyczepami, zarówno dla stale pracujących brygad na miejscu załadunku bądź wyładunku jak i dla brygad przejeżdżających z ładunkiem. Czas jazdy z ładunkiem lub po ładunek nie jest objęty normą czasową na załadunek i wyładunek w katalogu dla ładunków masowych i winien być opłacany według stawki dniówkowej;

5. do obowiązków kierownika przedsiębiorstwa należy:

a)
zabezpieczenie ciągłości pracy robotnikowi transportowemu,
b)
dostarczenie narzędzi i urządzeń pomocniczych,
c)
zapewnienie bezpieczeństwa pracy robotnikom transportowym,
d)
przestrzeganie dyscypliny właściwego stosowania norm i dokumentacji pracy i płacy;

6. do obowiązków robotnika transportowego należy:

a)
wykonanie pracy zgodnie z treścią zlecenia i zachowanie środków ostrożności zabezpieczających całość ładunku;
b)
utrzymanie w stanie gotowości do pracy narzędzi i urządzeń pomocniczych;
c)
przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa pracy,
d)
przestrzeganie dyscypliny pracy.

Sposób stosowania katalogu norm.

§  4.
1.
W oparciu o zlecenie spedycyjne wystawia się kartę pracy, wypisując w niej treść zlecenia do wykonania. Następnie według wynikających warunków pracy, potrzebnych do wykonania danego zlecenia spedycyjnego, odszukuje się w katalogu norm nazwę ładunku, jego kategorię, a z rubryki skorowidza stosowania norm odczytuje się stronę i pozycję, według której powinna być przyznana norma na załadunek i wyładunek. Otwierając katalog norm według wskazówek skorowidza stosowania norm na bazie zlecenia spedycyjnego ustala się warunki pracy w odniesieniu do poziomu i sposobu załadunku i wyładunku, natomiast normę z właściwej pozycji wraz z stawką akordową wpisuje do karty pracy. Karta pracy po wypełnieniu powinna być doręczona robotnikowi transportowemu jako zlecenie wykonania załadunku i wyładunku.
2.
Przykład stosowania norm: Załadunek z wagonu kolejowego 5 ton benzyny w beczkach na samochód ciężarowy i wyładunek z samochodu do magazynu bez rampy:
a)
benzyna w beczkach jest zaliczona w wykazie alfabetycznym ładunków do kategorii IV, natomiast skorowidz stosowania norm kieruje nas do norm zawartych na str. 9 - 11 w tabelach IV;
b)
z treści zlecenia wynika, że załadunek jest wykonywany w równym poziomie (wagon-samochód), natomiast wyładunek jest wykonywany przy różnym poziomie (samochód-ziemia). W dalszej kolejności wynika, że benzyna w beczkach podlega sposobowi załadunku i wyładunku przez toczenie;
c)
otwierając katalog norm według wskazań skorowidza stosowania norm odnajdujemy dla załadunku tabelę IV A na str. 9, dla wyładunku tabelę IV B na str. 10;
d)
po wypełnieniu w karcie pracy treści zlecenia odnajdujemy w tabeli IV A czynność toczenia podaną w poz. 2, a w rubryce norm załadunkowych odnajdujemy wysokość normy załadunkowej, która wynosi 0,76 godz. na 1 tonę, a wysokość stawki akordowej wynosi 2,20 zł na 1 tonę; dla wyładunku w tabeli IV B przy pozycji Nr 2 odpowiadającej toczeniu odnajdujemy normę czasową w wysokości 0,66 godz. za 1 tonę, natomiast wysokość stawki akordowej wynosi 1,91 zł za 1 tonę;
e)
ponieważ benzyna w beczkach zalicza się do ładunków szkodliwych dla zdrowia, należy za każdą 1 tonę załadowaną i wyładowaną dodać dopłatę 10% od stawek akordowych, zgodnie z § 2 pkt 6 poz. b);
f)
zestawienie pracy i płacy:
Lp. Załadunek Wyładunek
norma czasowa akordowa stawka akordowa wykonano ton norma na całość razem złotych norma czasowa stawka akordowa wykonano ton norma na całość razem złotych
1 0,76 2,20 5 3,80 11,00 0,66 1,91 5 3,30 9,55
2 dopłata 0,22 5 - 1,10 - 0,191 5 - 0,96
3 Razem 0,76 2,44 5 3,80 12,10 0,66 2,10 5 3,30 10,51
g)
brygada 4-osobowa zarobiła: 12,10 + 10,51 = 22,61 zł;
h)
na 1 robotnika wypada: 22,61 : 4 = 5,65 zł;
i)
zarobek, wynikający z norm i stawek akordowych powinien być dzielony w równych częściach pomiędzy robotników wykonujących daną czynność w zależności od ilości przepracowanych godzin przy wykonywaniu załadunku i wyładunku.

Tabela Nr I A

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 1)

Kategoria ładunku I

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 Załadunek lub wyładunek środka transportowego przy tym samym poziomie, tzn. z poziomu podłogi skrzyni pojazdu narzutem lub na poziom podłogi skrzyni pojazdu wyrzutem łopaty, szufle itp. tona 0,35 1,02 22,8 0,30 0,87 26,6

Tabela Nr I B

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 2)

Kategoria ładunku I

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 Załadunek lub wyładunek środka transportowego z ziemi narzutem lub na ziemię wyrzutem łopaty, szufle itp. tona 0,39 1,13 20,5 0,23 0,67 34,5
2 Wyładunek środka transportowego na ziemię wyrzutem na obydwie strony przy otwartych bokach pojazdu " " - - - 0,16 0,46 48,0

Tabela Nr II A

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 3)

Kategoria ładunku II

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego przy tym samym poziomie, tzn. z poziomu podłogi skrzyni pojazdu lub na poziom podłogi skrzyni pojazdu:
1 przenoszeniem ręcznie tona 0,40 1,16 20,0 0,50 1,45 16,0
2 przez toczenie bale, szyny itp. " 0,36 1,04 22,2 0,42 1,22 19,0
3 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,36 1,04 22,2 0,40 1,16 20,0
4 narzutem lub wy rzutem łopaty, szufle itp. " 0,42 1,22 19,0 0,36 1,04 22,2

Tabela Nr II B

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 4)

Kategoria ładunku II

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego z ziemi na pojazd lub z pojazdu na ziemię
1 przenoszeniem ręcznie tona 0,49 1,42 16,3 0,49 1,42 16,3
2 przez toczenie:

a) w szt. do 100 kg

b) w szt. ponad 100 kg

bale, szyny itp. "

"

0,44

0,66

1,28

1,91

18,2

12,2

0,36

0,50

1,04

1,45

22,5

16,0

3 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,44 1,28 18,2 0,33 0,96 24,0
4 przez suwanie (szt. ponad 150 kg) bale, szyny itp. " 0,60 1,74 13,3 0,50 1,45 16,0
5 narzutem lub wyrzutem łopaty, szufle itp. " 0,52 1,51 15,4 0,35 1,02 23,0

Tabela Nr II C

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 5)

Kategoria ładunku II

Lp. wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego z poziomu poniżej ziemi (piwnica) lub z poziomu powyżej pojazdu

(I piętro):

1 przenoszeniem ręcznie tona 0,69 2,00 11,5 0,69 2,00 11,5
2 przez toczenie: bale, szyny itp.
a) w szt. do 100 kg " 0,62 1,80 12,9 0,62 1,80 12,9
b) w szt. ponad 100 kg " 0,93 2,70 8,5 0,93 2,70 8,5
3 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,62 1,80 12,9 0,62 1,80 12,9
4 przez suwanie (szt. ponad 150 kg) bale, szyny itp. " 0,59 1,71 13,5 0,59 1,71 13,5
5 narzutem lub wyrzutem przy użyciu rynny łopaty, szufle itp. oraz rynny " 0,57 1,65 14,0 0,57 1,65 14,0

Tabela Nr III A

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 6)

Kategoria ładunku III

Lp. wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego przy tym samym poziomie, tzn. z poziomu podłogi skrzyni pojazdu lub na poziom podłogi skrzyni pojazdu
1* * ) przenoszeniem ręcznie tona 0,55 1,60 14,5 0,63 1,83 12,7
2 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,50 1,45 16,0 0,53 1,54 15,0
3 narzutem lub wyrzutem łopaty, widły, szufle itp. " 0,46 1,33 17,4 0,40 1,16 20,0

Tabela Nr III B

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 7)

Kategoria ładunku III

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego z ziemi na pojazd lub z pojazdu na ziemię
1 przenoszeniem ręcznie tona 0,63 1,83 12,7 0,63 1,83 12,7
2 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,57 1,65 14,0 0,45 1,31 17,8
3 przez suwanie (szt. ponad 150 kg) bale, szyny itp. " 0,80 2,32 10,0 0,63 1,83 12,7
4 narzutem lub wyrzutem łopaty, szufle itp. " 0,55 1,60 14,5 0,38 1,10 21,0
5 wyładunek środka transportowego na ziemię wyrzutem na obydwie strony przy otwartych bokach pojazdu łopaty, widły, szufle itp. " - - - 0,27 0,78 29,5

Tabela Nr III C

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 8)

Kategoria ładunku III

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego z poziomu, poniżej ziemi (piwnica) lub z poziomu powyżej pojazdu (I piętro):
1 przenoszeniem ręcznie tona 0,75 2,18 10,6 0,75 2,18 10,6
2 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,67 1,94 11,9 0,67 1,94 11,9
3 przez suwanie (szt. ponad 150 kg) bale, szyny itp. " 0,64 1,86 12,5 0,64 1,86 12,5
4 narzutem lub wyrzutem przy użyciu rynny łopaty, szufle itp. oraz rynny " 0,60 1,74 13,3 0,60 1,74 13,3

Tabela Nr IV A

Normy czasu na załadunek 1 wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 9)

Kategoria ładunku IV

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego przy tym samym poziomie tzn. z poziomu podłogi skrzyni pojazdu lub na poziom podłogi skrzyni pojazdu
1 przenoszeniem ręcznie tona 0,84 2,44 9,5 0,67 1,94 11,9
2 przez toczenie bale, szyny itp. " 0,76 2,20 10,5 0,60 1,74 13,3
3 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,76 2,20 10,5 0,60 1,74 13,3
4 narzutem (wrzucaniem) lub wyrzutem (zrzucaniem). łopaty, szufle itp. " 0,56 1,62 14,3 0,62 1,80 12,9

Tabela Nr IV B

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 10)

Kategoria ładunku IV

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego z ziemi na pojazd lub z pojazdu na ziemię i
1 przenoszeniem ręcznie tona 0,88 2,55 9,0 0,75 2,18 10,6
2 przez toczenie bale, szyny itp. " 0,80 2,32 10,0 0,66 1,91 12,1
3 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,80 2,32 10,0 0,66 1,91 12,1
4 narzutem lub wyrzutem łopaty, szufle itp. " 0,62 1,80 12,9 0,60 1,74 13,3

Tabela Nr IV C

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 11)

Kategoria ładunku IV

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego z poziomu poniżej ziemi (piwnica) lub z poziomu powyżej pojazdu (I piętro)
1 przenoszeniem ręcznie tona 1,00 2,90 8,0 1,00 2,90 8,0
2 przez toczenie bale, szyny itp. " 0,95 2,76 8,4 0,95 2,76 8,4
3 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,95 2,76 8,4 0,95 2,76 8,4
4 narzutem lub wyrzutem przy użyciu rynny łopaty, szufle itp. oraz rynny " 0,62 1,80 12,9 0,62 1,80 12,9

Tabela Nr V A

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 12)

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego przy tym samym poziomie, tzn. z poziomu podłogi skrzyni pojazdu lub na poziom podłogi skrzyni pojazdu
1 przenoszeniem ręcznie tona 0,93 2,70 8,0 0,75 2,18 10,6
2 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,84 2,44 9,5 0,68 1,97 11,7
3 przez narzucanie lub wyrzucanie łopaty, widły, szufle, itp. " 0,66 1,91 12,1 0,73 2,12 10,9

Tabela Nr V B

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 13)

Kategoria ładunku V

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego z ziemi na pojazd lub z pojazdu na ziemię
1 przenoszeniem ręcznie tona 1,02 2,96 7,8 0,82 2,38 9,7
2 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 0,93 2,70 8,6 0,78 2,26 10,2
3 przez narzucanie lub wyrzucanie łopaty, widły, szufle itp. " 0,72 2,09 11,0 0,73 2,12 10,9

Tabela Nr V C

Normy czasu na załadunek i wyładunek 1 tony ładunku.

(str. 14)

Kategoria ładunku V

Lp. Wyszczególnienie czynności Narzędzia i urządzenia Jednostka Załadunek Wyładunek Uwagi
za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach za tonę norma ilościowa na 8 godzin w tonach
norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę norma czasu na tonę stawka akordowa w zł za tonę
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Załadunek lub wyładunek środka transportowego z poziomu poniżej ziemi (piwnica) lub z poziomu powyżej pojazdu (I piętro)
1 przenoszeniem ręcznie tona 1,12 3,25 7,1 1,12 3,25 7,1
2 przez przewożenie wózki, taczki itp. " 1,06 3,07 7,5 1,06 3,07 7,5
3 przez narzucanie lub wyrzucanie łopaty, widły, szufle itp. " 0,76 2,20 10,5 0,76 2,20 10,5

ALFABETYCZNY WYKAZ ŁADUNKÓW

Lp. Nazwa towaru Rodzaj opakowania Kategoria Skorowidz stosowania norm załadunkowych i wyładunkowych
1 2 3 4 5
A.
1 akumulatory skrzynie III str. 6 - 8 tab. III
akumulatory luzem IV " 9 - 11 " IV
2 alabaster beczki, worki II " 3 - 5 " II
alabaster luzem V " 12 - 14 " V
3 antracyt luzem III " 6 - 8 " III
4 apatyt beczki II " 3 - 5 " II
apatyt skrzynie III " 6 - 8 " III
5 aparatura radiowa kartony IV " 9 - 11 " IV
aparatura radiowa skrzynie III " 6 - 8 " III
6 arbuzy luzem V " 12 - 14 " V
7 armatura elektryczna skrzynie III " 6 - 8 " III
armatura elektryczna kartony IV " 9 - 11 " IV
8 asfalt beczki, worki II " 3 - 5 " II
asfalt w płytach luzem III " 6 - 8 " III
9 azbest beczki, worki II " 3 - 5 " II
azbest w arkuszach paczki III " 6 - 8 " III
azbest w arkuszach luzem III " 6 - 8 " III
B.
10 bawełna prasowana bele III str. 6 - 8 tab. III
bawełna nieprasowana worki IV " 9 - 11 " IV
bawełna nieprasowana luzem V " 12 - 14 " V
11 baraki - elementy luzem V " 12 - 14 " V
12 balony i butelki próżne kosze i skrzynie III " 6 - 8 " III
balony i butelki próżne luzem V " 12 - 14 " V
13 belki żelazne do 4 m luzem IV " 9 - 11 " IV
belki żelazne ponad 4 m luzem V " 12 - 14 " V
14 beton masa luzem V " 12 - 14 " V
15 benzyna beczki IV " 9 - 11 " IV
16 bielizna różna skrzynie III " 6 - 8 " III
bielizna różna paczki, pudełka IV " 9 - 11 " IV
17 bitum beczki otwarte IV " 9 - 11 " IV
bitum luzem V " 12 - 14 " V
18 bloki budowlane kam. i inne luzem IV " 9 - 11 " IV
19 bób i inne strączkowe (fasola, groch) worki, kosze II " 3 - 5 " III
20 buty filcowe kosze III " 6 - 8 " III
buty filcowe luzem IV " 9 - 11 " IV
21 buraki luzem III " 6 - 8 " III
buraki wory, worki II " 3 - 5 " II
22 a) budulec drzewny grub. 27 cm i tarcica do 3 cm grub. luzem III " 6 - 8 " III
b) ponad 27 cm i 3 cm grub. luzem V " 12 - 14 " V
23 bydło luzem IV " 9 - 11 " IV
24 blacha dachowa luzem III " 6 - 8 " III
25 błoto (lepki grunt) luzem V " 12 - 14 " V
26 butle z tlenem, acetylenem luzem V " 12 - 14 " V
C.
27 cegła budowlana luzem III str. 6 - 8 tab. III
28 ceglany tłuczeń luzem III " 6 - 8 " III
29 celuloid skrzynie IV " 9 - 11 " IV
30 celuloza luzem IV " 9 - 11 " IV
31 celofan skrzynie III " 6 - 8 " III
celofan wiązki wiązki IV " 9 - 11 " IV
32 cement beczki, worki II " 3 - 5 " II
cement luzem V " 12 - 14 " V
33 chemikalia różne wory, worki, beczki II " 3 - 5 " II
chemikalia różne skrzynie III " 6 - 8 " III
chemikalia różne (nawozy sztuczne) luzem IV " 9 - 11 " IV
34 chleb skrzynie otwarte IV " 9 - 11 " IV
chleb pudla V " 12 - 14 " V
35 chmiel worki II " 3 - 5 " II
36 chrzan skrzynie III "6 - 8 " III
37 cukier beczki, worki II " 3 - 5 " II
cukier skrzynie III " 6 - 8 " III
38 cukierki skrzynie III "6 - 8 " III
cukierki kartony, paczki IV " 9 - 11 " IV
39 czyściwo różne wory II " 3 - 5 " II
czyściwo różne luzem V " 12 - 14 " V
D.
40 darń luzem V str. 12 - 14 tab. V
41 dachówka luzem V " 12 - 14 " V
dachówka wiązki IV " 9 - II " IV
42 deski podokienne; kamienne, mozaikowe i żelazo-betonowe luzem II " 6 - 8 " III
43 deseczki skrzyniowe wiązki III " 6 - 8 " III
deseczki skrzyniowe luzem IV " 9 - 11 " IV
44 dolomit beczki II " 3 - 5 " II
dolomit luzem III " 6 - 8 " III
45 drożdże skrzynie III " 6 - 8 " III
46 drut różny kręgi, motki IV " 9 - 11 " IV
47 drzewo różne luzem IV " 9 - 11 " IV
drzewo różne drobne paczki, wiązki IV " 9 - 11 " IV
drzewo różne drobne luzem V " 12 - 14 " V
48 drzewa sadzonki luzem IV " 9 - 11 " IV
49 drzwi drewniane " luzem IV " 9 - 11 " IV
drzwi żelazne luzem III " 6 - 8 " III
50 dykta luzem IV " 9 - 11 " IV
51 dziegieć beczki, skrzynie III " 6 - 8 " III
E.
52 ebonit różny skrzynie III str. 6 - 8 tab. III
ebonit różny luzem IV " 9 - 11 " IV
F.
53 farby (barwniki) różne beczki, worki II str. 3 - 5 tab. II
farby (barwniki) różne blaszanki, wiadra IV " 9 - 11 " IV
farby (barwniki) różne skrzynie III " 6 - 8 " III
54 fasola i inne strączkowe worki II " 3 - 5 " II
55 fornier arkusze, paczki III " 6 - 8 " III
56 futra różne wyprawione kosze, toboły, skrzynie III " 6 - 8 " III
G.
57 galanteria skrzynki III str. 6-8 tab. III
galanteria pudełka, paczki IV " 9 - 11 " IV
58 gałgany luzem III " 6-8 " III
59 gaśnice luzem III " 6 - 8 " III
60 garnki żeliwne luzem IV " 9 - 11 " IV
garnki fajansowe i gliniane luzem V " 12 - 14 " V
61 gips beczki II " 3 - 6 " II
gips skrzynie, worki III " 6 - 8 " III
gips luzem V " 12 - 14 " V
62 glin w blokach (aluminium) luzem III " 6 - 8 " III
63 gliceryna butle V " 12 - 14 " V
64 grabie drewniane wiązki IV " 9 - 11 " IV
grabie metalowe wiązki III " 6 - 8 " III
65 glina i ziemia gliniasta luzem III " 6 - 8 " III
66 grafit beczki, worki II " 3 - 5 " II
grafit w kawałkach luzem III " 6 - 8 " III
grafit w kawałkach beczułki, skrzynki III " 6 - 8 " III
67 grafit w płytach luzem III " 6 - 8 " III
grafit w bryłach luzem IV " 9 - 11 " IV
68 grzejniki żeliwne luzem IV " 9 - 11 " IV
69 grzyby suszone kosze, worki III " 6 - 8 " III
grzyby solone beczki II " 3 - 5 " II
grzyby solone w słojach szklanych (skrzynie zamknięte) III " 6 - 8 " III
grzyby solone w słojach (skrzynie otwarte) IV " 9 - 11 " IV
70 grunt lepki (błoto) luzem V " 12 - 14 " V
71 gruz budowlany luzem III " 6 - 8 " III
72 gudron luzem III " 6 - 8 " III
gudron beczki otwarte IV " 9 - 11 " IV
73 guma surowa skrzynie III " 6 - 8 " III
74 gwoździe skrzynki III " 6 - 8 " III
H.
75 herbata różna skrzyni III str. 6-8 tab. III
J.
76 inkubatory luzem IV str. 9 - 11 tab. IV
77 instrumenty muzycz. (w pokr. i futer.) w opakowaniu V " 12 - 14 " V
instrumenty muzyczne (w pokr. i futer.) skrzynie III " 6 - 8 " III
78 jagody różne beczki II " 3 - 5 " II
jagody różne kosze III " 6 - 8 " III
jagody różne klatki IV " 9 - 11 " IV
jagody różne koszyki IV " 9 - 11 " IV
79 jaja skrzynie IV str. 9 - 11 tab. IV
80 jarzyny ogrodowe kosze III " 6 - 8 " III
jarzyny różne klatki IV " 9 - 11 " IV
jarzyny różne luzem V " 12 - 14 " V
jarzyny różne worki II " 3 - 5 " II
81 jedwab surowy bele, toboły III " 6 - 8 " III
K.
82 kabel elektryczny na drewn. szpulach luzem III str. 6 - 8 tab. III
83 kafle paczki IV " 9 - 11 " IV
kafle bez opakowania V " 12 - 14 " V
84 kalosze gumowe (buty) skrzynie III " 6 - 8 " III
kalosze gumowe (buty) bez opakowania V " 12 - 14 " V
85 kalafonia skrzynie III " 6 - 8 " III
86 kamień budowlany luzem III " 6 - 8 " III
87 kapusta kiszona beczki II " 3 - 5 " II
kapusta kiszona kadzie i beczułki III " 6 - 8 " III
88 karton rulony II " 3 - 5 " II
karton bele III " 6 - 8 " III
karton luzem IV " 9 - 11 " IV
89 kartofle wory i worki II " 3 - 5 " II
kartofle luzem III " 6 - 8 " III
90 karma mieszana wory, worki II " 3 - 5 " II
91 karma mieszana luzem IV " 9 - 11 " IV
92 kasze różne worki II " 3 - 5 " II
93 kawa różna worki II " 3 - 5 " II
kawa różna skrzynie III " 6 - 8 " III
94 kiełbasa i wyroby masarskie skrzynki III " 6 - 8 " III
kiełbasa i wyroby masarskie kosze, wiązki i pęczki IV " 9 - 11 " IV
kiełbasa i wyroby masarskie luzem IV " 9 - 11 " IV
95 kiszki beczki II " 3 - 5 " II
kiszki skrzynie III " 6 - 8 " III
96 kit skrzynie, beczki II " 3 - 5 " II
97 klepki różne wiązki i luzem III " 6 - 8 " III
98 kleje różne beczki, worki II " 3 - 5 " II
kleje różne skrzynki III " 6 - 8 " III
99 klisze drukarskie skrzynki III " 6 - 8 " III
100 kokony jedwabników wory, worki III " 6 - 8 " III
101 koks różny luzem III " 6 - 8 " III
102 kołdry różne toboły III " 6 - 8 " III
kołdry różne wiązki IV " 9 - 11 " IV
103 konserwy różne skrzynie III " 6 - 8 " III
104 kora różna bele III " 6 - 8 " III
kora różna luzem V " 12 - 14 " V
105 korek luzem V " 12 - 14 " V
106 korund worki II " 3 - 5 " II
korund luzem III " 6 - 8 " III
107 kostka drewniana (do gazogeneratorów) luzem III " 6 - 8 " III
108 kości różne luzem V " 12 - 14 " V
109 kreda w kawałkach luzem III " 6-8 " III
kreda mielona beczki, worki II " 3 - 5 " II
kreda mielona luzem V " 12 - 14 " V
110 kręgi betonowe kanalizacyjne luzem III " 6 - 8 " III
111 książki wszelkie skrzynie III " 6 - 8 " III
książki wszelkie paczki IV " 9 - II " IV
książki wszelkie bez opakowania V " 12 - 14 " V
książki szkolne skrzynie III " 6 - 8 " III
112 kukurydza w ziarnach worki II "3 - 5 " II
kukurydza w ziarnach luzem III " 6 - 8 " III
kukurydza w kłosach luzem III " 6 - 8 " III
113 kufry (skrzynki) luzem IV " 9 - 11 " IV
L.
114 lampy różne skrzynie IV str. 9 - 11 tab. IV
115 len bele III " 6 - 8 " III
116 linoleum rulony III " 6 - 8 " III
117 liny stalowe szpule, kręgi, zwoje III " 6 - 8 " III
118 lignina skrzynie III " 6 - 8 " III
lignina paczki IV " 9 - 11 " IV
119 listwy w paczkach luzem III " 6 - 8 " III
120 liście tytoniowe toboły, skrzynie, bele III " 6 - 8 " III
121 lód luzem IV " 9 - 11 " IV
Ł.
122 łyko lipowe wiązki IV str. 9 - 11 tab. IV
123 łożyska skrzynia III " 6 - 8 " III
M.
124 makaron skrzynie III str. 6 - 8 tab. III
makaron wory IV " 9 - 11 " IV
125 makuchy luzem IV " 9 - 11 " IV
126 makulatura (papier) bele, wory III " 6 - 8 " III
makulatura (papier) luzem V " 12 - 14 " V
127 manufaktura bele, toboły, wiązki, kawałki III " 6 - 8 " III
manufaktura paczki IV " 9 - 11 " IV
manufaktura luzem V " 12 - 14 " V
128 marmur w kawałkach i bryłach luzem IV " 9 - 11 " IV
129 masa drzewna luzem III " 6 - 8 " III
130 masło beczki II " 3 - 5 " II
masło skrzynie III " 6 - 8 " III
131 maszyny, maszynki, części maszyn skrzynie III " 6 - 8 " III
maszyny, maszynki, części maszyn bez opakowania V " 12 - 14 " V
132 materace sprężynowe luzem III " 6 - 8 " III
133 maty słomiane luzem IV " 9 - 11 " IV
134 mąka zbożowa i wszelka techniczna beczki, worki II " 3 - 5 " II
mąka zbożowa i wszelka techniczna skrzynie III " 6 - 8 " III
135 meble drewniane bez opakowania V " 12 - 14 " V
136 mech wory III " 6 - 8 " III
mech luzem IV " 9 - 11" IV
137 metale różne (bloki, łupy) luzem IV " 9 - 11 " IV
138 miedź w arkuszach luzem III " 6 - 8 " III
139 mięso różne w ćwierciach luzem IV " 9 - 11 " IV
mięso różne w ćwierciach beczki II " 3 - 5 " II
140 mika skrzynie III " 6 - 8 " III
141 miód beczki II " 3 - 5 " II
miód kadzie III " 6 - 8 " III
miód beczułki III " 6 - 8 " III
142 mleko bańki III " 6-8 " III
mleko w butelkach skrzynie otwarte IV " 9 - 11 " IV
143 mydło płynne beczki II " 3 - 5 " II
mydło w kawałkach skrzynie III " 6 - 8 " III
mydło w kawałkach bez opakowania V " 12 - 14 " V
N.
144 nakrycia głowy skrzynie III str. 6 - 8 tab. III
nakrycia głowy pudła III " 6 - 8 " III
145 narzędzia: ślusarskie, stolarskie i inne skrzynie III " 6 - 8 " III
146 nasiona różne (oprócz zbożowych) worki II " 3 - 5 " II
147 nawozy sztuczne, gnój luzem IV " 9 - 11 " IV
148 nici skrzynie III " 6 - 8 " III
nici wiązki i motki IV " 9 - 11 " IV
149 nierogacizna luzem IV " 9 - 11 " IV
150 nikiel skrzynie III " 6 - 8 " III
O.
151 obrzynki drzewa luzem IV str. 9 - 11 tab. IV
obrzynki tkanin wory, bele III " 6 - 8 " III
obrzynki skóry wory III " 6 - 8 " III
obrzynki gumy wory III " 6 - 8 " III
obrzynki gumy luzem IV " 9 - 11 " IV
obrzynki metali luzem IV " 9 - 11 " IV
152 obuwie różne skrzynie, kosze III " 6 - 8 " III
obuwie różne luzem V " 12 - 14 " V
153 ogórki solone beczki II " 3 - 5 " II
ogórki solone beczułki III " 6 - 8 " III
154 olej roślinny i techniczny beczki II " 3 - 5 " II
olej roślinny i techniczny beczułki, bańki III " 6 - 8 " III
olej roślinny i techniczny w balonach kosze IV " 9 - 11 " IV
155 ołówki skrzynie III " 6 - 8 " III
156 ołów sztaby IV " 9 - 11 " IV
157 opakowania: 1. balony metalowe luzem II " 3 - 5 " II
2. bańki do mleka luzem III " 6 - 8 " III
3. beczki drewniane luzem III " 6 - 8 " III
4. beczki żelazne luzem II " 3 - 5 " II
5. beczułki drewniane luzem III " 6 - 8 " III
6. bębny metalowe luzem III " 6 - 8 " III
7. blaszanki do konserw luzem V " 12 - 14 " V
8. kadzie drewniane luzem IV " 9 - 11 " IV
9. kosze luzem IV " 9 - 11 " IV
10. łubianki luzem V " 12 - 14 " V
11. pudełka kartonowe luzem V " 12 - 14 "V
12. skrzynie luzem IV " 9 - 11 " IV
13. worki paczki, wiązki III " 6 - 8 " III
158 opiłki metalowe skrzynie III " 6 - 8 " III
opiłki metalowe luzem IV " 9 - 11 " IV
159 opony samochodowe luzem III str. 6 - 8 tab. III
160 oprawy żelazne i żelbetonowe luzem IV " 9 - 11 " IV
161 orzechy różne worki II " 3 - 5 " II
162 otręby worki II " 3 - 5 " II
otręby luzem IV " 9 - 11 " IV
163 owies worki II " 3 - 5 " II
owies luzem II " 3 - 5 " II
164 owoce konserwowe beczki II " 3 - 5 " H
owoce świeże worki II " 3 - 5 " II
owoce świeże kosze, skrzynie III " 6 - 8 " III
165 owoce świeże klatki IV " 9 - 11 " IV
owoce świeże luzem IV " 9 - 11 " IV
owoce suche i suszone worki II " 3 - 5 " II
owoce suche i suszone kosze III " 6 - 8 " III
owoce suche i suszone skrzynie III " 6 - 8 " III
P.
166 pakuły konopne bele III str. 6 - 8 tab. III
pakuły konopne luzem IV " 9 - 11 " IV
167 papier role II " 3 - 5 " II
papier bele III " 6 - 8 " III
papier skrzynie III " 6 - 8 " III
papier wiązki IV " 9 - 11 " IV
168 papa role III " 6 - 8 " III
169 papierosy kartony IV " 9 - 11 " IV
170 parafina beczki II " 3 - 5 " II
parafina worki, skrzynie III " 6 - 8 " III
parafina luzem IV " 9 - 11 " IV
171 pasy do napędu kręgi, toboły, skrzynie III " 6 - 8 " III
172 patefony skrzynie III " 6 - 8 " III
173 piasek luzem I " 1 - 2 " I
174 pieprz ziarnisty i mielony worki II " 3 - 5 " II
pieprz ziarnisty i mielony skrzynie III " 6 - 8 " III
175 pierze bele III " 6 - 8 " III
pierze worki III " 6 - 8 " III
176 piryt luzem III " 6 - 8 " III
177 płaskownik żelazny w kręgach luzem II " 3 - 5 " II
178 płyny różne beczki żelazne i drewniane II " 3 - 5 " II
płyny różne beczułki III " 6 - 8 " III
płyny różne w balonach kosze IV " 9 - 11 " IV
płyny różne w balonach bez opakowania V " 12 - 14 " V
płyny różne w butelkach skrzynie i skrzynie otwarte IV " 9 - 11 " IV
płyny różne łatwopalne i żrące beczki IV " 9 - 11 " IV
płyny różne łatwopalne i żrące w balonach kosze V " 12 - 14 " V
179 podkłady różne luzem III " 6 - 8 " III
180 popiół luzem III " 6 - 8 " III
181 pumeks worki II " 3 - 5 " II
pumeks luzem III " 6 - 8 " III
182 posadzka w paczkach luzem III " 6 - 8 " III
183 przewodnik elektr. skrzynie III " 6 - 8 " III
przewodnik elektr. zwoje i kłębki IV " 9 - 11 " IV
184 przędza różna bele i skrzynie III " 6 - 8 " III
przędza na szpul. wory III " 6 - 8 " III
185 przybory biurowe skrzynie III " 6 - 8 " III
186 ptactwo bite różne kosze i skrzynie III " 6 - 8 " III
ptactwo bite różne luzem V " 12 - 14 " V
187 puch toboły i bele III " 6 - 8 " III
188 pustaki stropowe luzem IV " 9 - 11 " IV
R.
189 rogoże bele III str. 6 - 8 tab. III
rogoże wiązki, paczki IV " 9 - 11 " IV
190 rowery klatki IV " 9 - 11 " IV
191 rozsada kosze IV " 9 - 11 " IV
192 rtęć balony IV " 9 - 11 " IV
193 ruberoid rulony III " 6 - 8 " III
194 ruda różna luzem III " 6 - 8 " III
195 rury metalowe do 4 m długości luzem III " 6 - 8 " III
rury metalowe ponad 4 m długości luzem IV " 9 - 11 " IV
rury kamionkowe luzem IV " 9 - 11 " IV
196 ryby beczki II " 3 - 5 "II
ryby kosze III " 6 - 8 "III
ryby luzem IV " 9 - 11 " IV
S.
197 skóry różne skrzynie, toboły III str. 6 - 8 tab. III
198 siano nieprasowane luzem V " 12 - 14 " V
siano prasowane bele III " 6 - 8 " III
199 silniki elektryczne skrzynie III " 6 - 8 " III
200 sienniki różne luzem III " 6 - 8 " III
201 słoma prasowana bele III " 6 - 8 " III
słoma nieprasowana luzem V " 12 - 14 " V
202 słupy betonowe luzem IV " 9 - 11 " IV
203 słoneczniki główki luzem IV " 9 - 11 " IV
słoneczniki nasiona worki II " 3 - 5 " II
204 słód worki II " 3 - 5 " II
205 śmiecie ze śmietników i dołów luzem IV " 9 - 11 " IV
206 śnieg świeży luzem IV " 9 - 11 " IV
śnieg zleżały luzem III " 6 - 8 " III
207 sól różna beczki, worki II " 3 - 5 " II
sól różna luzem IV " 9 - 11 " IV
208 soda worki II " 3 - 5 " II
209 śrót worki II " 3-5 " II
210 śróta piwna sucha worki II " 3 - 5 " II
śróta piwna sucha luzem III " 6 - 8 " III
211 starzyzna różna bele, toboły III " 6 - 8 " 111
212 stłuczki różne (szkła, fajansu itp.) luzem IV " 9 - 11 " IV
213 świece skrzynie III " 6 - 8 " III
214 szafy metalowe ogniotrwałe o ciężarze do 150 kg luzem V " 12 - 14 " V
215 szczecina toboły, skrzynie III " 6 - 8 " III
216 szkło do lamp skrzynie IV " 9 - 11 " IV
217 szkło okienne i lustrzane skrzynie IV " 9 - 11 " IV
218 szlaka różna luzem III " 6 - 8 " III
219 szmaty różne worki, toboły III " 6 - 8 " III
220 szpik i słonina beczki II " 3 - 5 " II
szpik i słonina skrzynie III " 6 - 8 " III
szpik i słonina luzem IV " 9 - 11 " IV
221 szpule drewniane luzem IV " 9 - 11 " IV
szpule drewniane worki, skrzynie III " 6 - 8 " III
szpule papierowe luzem IV " 9 - 11 " IV
szpule papierowe worki, skrzynie III " 6 - 8 " III
222 szynki wieprzowe beczki II " 3 - 5 " II
szynki wieprzowe skrzynie III " 6 - 8 " III
szynki wieprzowe luzem IV " 9 - 11 " IV
223 szyny normalnotorowe luzem V "12 - 14 " V
szyny wąskotorowe luzem IV " 9 - 11 " IV
T.
224 tablice marmurowe skrzynie III str. 6 - 8 tab. III
tablice marmurowe bez opakowania IV " 9 - 11 " IV
225 tablice szyfrowe skrzynie III " 6 - 8 " III
226 tapety różne bele IV " 9 - 11 " IV
227 tektura luzem IV " 9 - 11 " IV
228 tkaniny różne bele III " 6 - 8 " III
tkaniny różne skrzynie III " 6 - 8 " III
tkaniny różne kupony (paczki) IV " 9 - 11 " IV
229 tłuszcze zwierzęce i techniczne beczki, beczułki II " 3 - 5 " II
tłuszcze zwierzęce skrzynki III " 6 - 8 " III
230 torf w brykietach luzem IV " 9 - 11 " IV
torf suchy w kawałkach luzem IV " 9 - 11 " IV
torf mokry luzem IV " 9 - 11 " IV
torf w proszku luzem V " 12 - 14 " V
231 trociny drzewne wory II " 3 - 5 " II
trociny drzewne luzem IV "9 - 11 " IV
232 trzcina budowlana wiązki III " 6 - 8 " III
233 tytoń w łodygach luzem V " 12 - 14 " V
tytoń w liściach bele III " 6 - 8 " III
U.
234 ubrania gotowe paczki IV str. 9 - 11 tab. IV
W.
235 wagi dziesiętne i setne luzem IV str. 9 - 11 tab. IV
236 wanny żelazne i żeliwne luzem IV " 9 - 11 " IV
237 wanny fajansowe luzem V " 12 - 14 " V
238 wapno beczki II " 3 - 5 " II
wapno worki II " 3 - 5 " II
wapno ciastowate luzem IV " 9 - 11 " IV
239 wapno w proszku luzem V " 12 - 14 " V
240 warzywa różne worki II " 3 - 5 " II
warzywa różne kosze III " 6 - 8 " III
241 wata różna bele III str. 6 - 8 tab. III
242 watolina paczki IV " 9 - 11 " IV
243 wełna prasowana bele III " 6 - 8 " III
wełna nieprasowana worki IV " 9 - 11 " IV
244 węgiel kamienny luzem III " 6 - 8 " III
węgiel drzewny worki IV " 9 - 11 " IV
245 wiadra klatki III " 6 - 8 " III
246 wióry drzewne worki III " 6 - 8 " III
wióry drzewne luzem V " 12 - 14 " V
wióry metalowe luzem V " 12 - 14 " V
247 włosie różne bele III " 6 - 8 " III
248 wojłok bele III " 6 - 8 " III
249 wosk beczki, worki II " 3 - 5 " II
wosk skrzynie III " 6 - 8 " III
250 wózki dziecinne luzem V " 12 - 14 " V
251 wyroby aluminiowe skrzynki III " 6 - 8 " III
wyroby aluminiowe bez opakowania V " 12 - 14 " V
252 wyroby azbestowe skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby azbestowe luzem IV " 9 - 11 " IV
253 wyroby bednarskie luzem IV " 9 - 11 " IV
254 wyroby z brązu skrzynie III " 6 - 8 " III
255 wyroby blaszane bez opakowania IV " 9 - 11 " IV
256 wyroby cukiernicze beczki III " 6 - 8 " III
wyroby cukiernicze blaszanki IV " 9 - 11 " IV
wyroby cukiernicze pudełka V "12 - 14 " V
wyroby cukiernicze w szklanych słojach i w pudełkach skrzynki IV str. 9 - 11 tab. IV
257 wyroby cynowe luzem III " 6 - 8 " III
258 wyroby z drzewa worki II " 3 - 5 " II
wyroby z drzewa skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby z drzewa luzem IV " 9 - 11 " IV
259 wyroby dziewiarskie skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby dziewiarskie paczki IV " 9 - 11 " IV
260 wyroby futerkowe skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby futerkowe wiązki IV " 9 - 11 " IV
261 wyroby filcowe paczki IV " 9 - 11 " IV
262 wyroby garncarskie bez opakowania V " 12 - 14 " V
263 wyroby gipsowe skrzynie IV " 9 - 11 " IV
wyroby gipsowe bez opakowania V " 12 - 14 " V
264 wyroby gumowe skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby gumowe luzem IV " 9 - 11 " IV
265 wyroby jedwabne i wełniane skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby jedwabne i wełniane bele III " 6 - 8 " III
wyroby jedwabne i wełniane paczki IV " 9 - 11 " IV
266 wyroby wiklinowe luzem IV " 9 - 11 " IV
267 wyroby kamieniarskie skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby kamieniarskie bez opakowania IV " 9 - 11 " IV
268 wyroby konopne bele (skrzynie) III " 6 - 8 " III
269 wyroby korkowe wory III " 6 - 8 " III
wyroby korkowe skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby korkowe luzem IV " 9 - 11 " IV
270 wyroby z masy plastycznej skrzynie III " 6 - 8 " III
271 wyroby mączne skrzynki III " 6 - 8 " III
272 wyroby metalowe w opakowaniu III " 6 - 8 " III
wyroby metalowe skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby metalowe bez opakowania IV " 9 - 11 " IV
273 wyroby mleczarskie beczki II " 3 - 5 " II
wyroby mleczarskie bańki, butle, kadzie III " 6 - 8 " III
wyroby mleczarskie w szklanych naczyniach skrzynki otwarte IV " 9 - 11 " IV
wyroby mleczarskie w szklanych naczyniach bez opakowania V " 12 - 14 " V
274 wyroby perfumeryjne skrzynie III " 6 - 8 " III
275 wyroby porcelanowe i fajansowe skrzynie IV " 9 - 11 " IV
276 wyroby powroźnicze bez opakowania III " 6 - 8 " III
277 wyroby rogowe skrzynie III " 6 - 8 " III
278 wyroby rymarskie bele III " 6 - 8 " III
wyroby rymarskie skrzynie III " 6 - 8 " II
wyroby rymarskie luzem IV " 9 - 11 " IV
279 wyroby skórzane skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby skórzane bez opakowania IV " 9 - 11 " IV
280 wyroby szczotkarskie skrzynie III " 6 - 8 " III
wyroby szczotkarskie wiązki IV " 9 - 11 " IV
wyroby szczotkarskie luzem V " 12 - 14 " V
281 wyroby tytoniowe skrzynie III " 6 - 8 " III
282 wyroby żelazo-betonowe luzem III " 6 - 8 " III
283 wytłoczyny luzem IV " 9 - 11 " IV
Z.
284 zabawki skrzynie III str. 6 - 8 tab. III
zabawki pudełka IV " 9 - 11 " IV
zabawki bez opakowania V " 12 - 14 " V
285 zapałki skrzynie III str. 6 - 8 tab. III
286 zbiorniki metalowe luzem III " 6 - 8 " III
zbiorniki drewniane luzem III " 6 - 8 III
287 ziarno zbożowe oprócz prosa worki II " 3 - 5 " II
ziarno zbożowe luzem III " 6 - 8 " III
288 ziemia sucha luzem I " 1 - 2 " I
ziemia zleżała, mokra, zmarznięta luzem II " 3 - 5 " II
ziemia inspektowa luzem II " 3 - 5 " II
ziemia inspektowa skrzynki III " 6 - 8 " III
289 złom żelazny i inny luzem V " 12 - 14 " V
Ż.
290 żarówki elektryczne skrzynie IV str. 9 - 11 tab. IV
291 żelatyna worki II " 3 - 5 " II
292 żelazo gatunkowe dachowe wiązki, paczki III " 6 - 8 " III
żelazo gatunkowe kotłowe bez opakowania IV " 9 - 11 " IV
293 żeliwo w blokach luzem III " 6 - 8 " III
294 żołędzie worki II " 3 - 5 " II
295 żwir luzem III " 6 - 8 " III

UZUPEŁNIENIE WYKAZU ŁADUNKÓW UCIĄŻLIWYCH I SZKODLIWYCH DLA ZDROWIA

Lp. Nazwa towaru Rodzaj opakowania Wysokość dopłaty za uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia
1 Asfalt luzem 10% właściwej stawki
2 Benzyna etylizowana beczki 20% właściwej stawki
3 Brykiety luzem 10% właściwej stawki
4 Glina szamotowa w proszku luzem 10% właściwej stawki
5 Gruz (śmiecie) budowlany suchy luzem 10% właściwej stawki
6 Grysy kamienne luzem 10% właściwej stawki
7 Grysy smołowane luzem 10% właściwej stawki
8 Gudron luzem 10% właściwej stawki
9 Miał kamienny luzem 20% właściwej stawki
10 Miał węglowy luzem 10% właściwej stawki
11 Wapno ciastowate luzem 10% właściwej stawki
12 Nawozy sztuczne fosforowe luzem 20% właściwej stawki
13 Podkłady kolejowe normalne i pod rozjezdnice - nasycane luzem 10% właściwej stawki
14 Słupy drewniane do linii napowietrznych - nasycane luzem 10% właściwej stawki
15 Smoła pogazowa beczki 10% właściwej stawki
16 Soda kaustyczna worki 10% właściwej stawki
17 Sól glauberska luzem 10% właściwej stawki
18 Szlaka świeża luzem 10% właściwej sławki
19 Torf suchy luzem 10% właściwej stawki
20 Wapno w proszku i w bryłach luzem 20% właściwej stawki
21 Wata szklana luzem i bele 20% właściwej stawki
22 Wełna żużlowa luzem 10% właściwej stawki
23 Ziarno zbożowe luzem 10% właściwej stawki
24 Cement luzem 20% właściwej stawki
25 Cement worki 10% właściwej stawki
26 Gips luzem 20% właściwej stawki
27 Gips worki 10% właściwej stawki
28 Wapno worki 10% właściwej stawki
29 Papa smołowcowa rolki 10% właściwej stawki

ZMIANA KATEGORII ŁADUNKÓW W ALFABETYCZNYM WYKAZIE ŁADUNKÓW

Lp. Nazwa towaru Rodzaj opakowania Kategoria
dotychczasowa nowa
1 Cement worki II III
2 Ceglany tłuczeń luzem III IV
3 Chemikalia worki II III
4 Podokienniki (parapety) kamienne, mozaikowe i żelbetowe luzem III IV
5 Deseczki skrzyniowe luzem IV V
6 Farby różne worki II III
7 Glina i ziemia gliniasta luzem III IV
8 Koks luzem III IV
9 Kreda mielona worki II III
10 Nakrycia głowy (kapelusze) kartony III IV
11 Nawozy sztuczne luzem IV V
12 Otręby luzem IV V
worki II III
13 Owies luzem i worki II III
14 Piasek luzem I II
15 Szkło okienne i lustrzane o wadze ponad 80 kg skrzynie IV V
16 Szlaka różna luzem III IV
17 Wapno worki II III
18 Wyroby bednarskie luzem IV V
19 Wyroby skórzane luzem IV V
20 Ziemia sucha luzem I II
21 Popiół luzem III IV
22 Śmiecie ze śmietników i dołów luzem IV V
23 Soda worki II III

UZUPEŁNIENIE ALFABETYCZNEGO WYKAZU ŁADUNKÓW

Lp. Nazwa towaru Rodzaj opakowania Kategoria ładunku
1 Aluminium w sztabach, blokach itp. luzem III
2 Aparatura elektryczna pomiarowa i elektryczna ciężka skrzynie i luzem V
3 Belki i słupy stalowe i żelbetowe do 4 m długości luzem IV
ponad 4 m długości luzem V
4 Bloki z betonu lekkiego (siporex) luzem IV
5 Brezent bele, worki III
6 Bębny puste po kablu luzem IV
7 Cegła budowlana pełna luzem III
8 Cegła dziurawka, sitkówka, trocinówka, wapienno-piaskowa, termolitowa, szamotowa luzem IV
9 Chrust luzem IV
10 Cykoria skrzynie III
11 Dermatyna rulony III
12 Druty ślizgowe (troleje) na bębnach luzem III
13 Dywany różne bele, role III
14 Fajans luzem i skrzynie IV
15 Gilzy i tutki do papierosów kartony V
16 Gryka (ziarno) worki III
17 Grysy kamienne luzem III
18 Grysy smołowane luzem V
19 Izolatory skrzynie IV
20 Kamień łamany i bloki kamienne o wadze do 500 kg luzem IV
21 Kamienne elementy profilowane, polerowane i rzeźby o wadze do 500 kg luzem V
22 Kamienny miał luzem V
23 Klinkier cementowy luzem IV
24 Kostka brukowiec luzem III
25 Krawężniki-oporniki luzem III
26 Maty trzcinowe luzem IV
27 Krawężniki uliczne luzem IV
28 Mąka w workach 100kg worki IV
29 Motocykle klatki IV
30 Mufy (głowice) kablowe luzem IV
31 Osprzęt do instalacji teletechnicznych, oświetleniowych, pomiarowych, sygnalizacyjnych, wysokiego i niskiego napięcia skrzynie

luzem

IV

V

32 Ozdoby choinkowe kartony, pudełka V
33 Piece kaflowe i kuchenki luzem V
34 Płyty betonowe i kamienne oraz terakota, lastrico, ksylolit luzem IV
35 Płyty eternitowe luzem IV
36 Płyty kamienno-betonowe (trylinki) luzem III
37 Płyty spilśnione luzem IV
38 Płyty wiórkowo-cementowe (suprema) luzem III
39 Płytki glazurowe paczki IV
luzem V
40 Podkłady kolejowe: normalne luzem III
pod rozjezdnice luzem IV
41 Proso (ziarno) worki III
42 Proszek do prania paczki IV
43 Przedmioty gospodarstwa domowego luzem V
44 Ptactwo bite skrzynie III
45 Pustaki ścienne luzem IV
46 Rowery luzem V
47 Rury izolacyjne do instalacji elektrycznych (Bergmana) wiązki IV
luzem V
48 Rury cementowe luzem IV
49 Rury kamionkowe kanalizacyjne luzem V
50 Sadze worki IV
51 Siatka druciana rulony III
52 Skóry surowe mokre wiązki i luzem IV
53 Skóry surowe suche wiązki III
54 Skóry wyprawione role i luzem IV
55 Słupy drewniane dla linii napowietrznych luzem III
66 Smoła beczki IV
67 Stal zbrojeniowa: do 4 m długości luzem III
ponad 4 m długości luzem IV
58 Stolarka budowlana - gotowe elementy luzem V
59 Szafy ogniotrwałe od 150 do 300 kg luzem V
60 Szlam luzem IV
61 Szyszki luzem IV
62 Tłuczeń kamienny i ceglany luzem IV
63 Wapno palone w bryłach luzem V
64 Wata szklana luzem V
65 Wełna żużlowa luzem V
66 Węgiel brunatny luzem III
67 Węgiel drzewny luzem V
68 Węgiel kamienny - grysik luzem III
69 Węgiel kamienny - inne asortymenty oraz brykiety luzem IV
70 Węglowy- miał i muł luzem IV
71 Wiklina wiązki IV
72 Włókno sztuczne bele III
73 Żużel luzem IV
74 Żużel granulowany luzem V
75 Szkło piankowe paczki V

WYKAZ ŁADUNKÓW WYMAGAJĄCYCH ZWIĘKSZONEJ PRACOCHŁONNOŚCI (ŁADUNKI WYBITNIE PRZESTRZENNE LUB ROZDROBNIONE)

Lp. Nazwa towaru Rodzaj opakowania
1 Butelki i balony szklane próżne luzem
2 Instrumenty muzyczne w pokrowcach i futerałach luzem
3 Jagody i owoce łubianki i klatki otwarte
4 Kokony jedwabników worki
5 Maty słomiane i trzcinowe luzem
6 Meble w obrocie handlowym luzem
7 Mech, szyszki i chrust luzem
6 Próżne opakowania, jak: łubianki, kosze, skrzynki drewniane, pudła, kartony luzem
9 Pierze i puch worki, bele
10 Przedmioty gospodarstwa domowego - drobne luzem
11 Rowery luzem
12 Siano nie prasowane luzem
13 Słoma nie prasowana luzem
14 Trociny drzewne luzem
15 Tytoń w łodygach luzem
16 Wióry drzewne luzem
17 Wózki dziecinne luzem
18 Wyroby wiklinowe luzem
19 Żelatyna worki
* Z dniem 7 marca 1958 r. w stosunku do pracowników, do których odnoszą się przepisy § 4, 5, 6, 9 uchwały Rady Ministrów nr 50 z dnia 7 marca 1958 r. w sprawie płac w przedsiębiorstwach budowlano-montażowych (M.P.58.20.125), nin. uchwała traci moc obowiązującą, zgodnie z § 15 ust. 2 pkt 6 przywołanej uchwały.
1 Załącznik:

-zmieniony przez § 1 uchwały nr 706 z dnia 13 listopada 1956 r. (M.P.56.100.1158) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 1 października 1956 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 3 uchwały nr 706 z dnia 13 listopada 1956 r. (M.P.56.100.1158) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 29 grudnia 1956 r.

*)W pozycji tej ujęto normę na cegłę jako średnią. Należy rozpracować tabelkę norm na poszczególne asortymenty cegły i we wszystkich relacjach ruchu ładunku.

Zmiany w prawie

Nowe podstawy programowe dla kilku zawodów szkolnictwa branżowego

Od września zmienią się podstawy programowe kształcenia w zawodach: elektromechanik pojazdów samochodowych oraz technik pojazdów samochodowych, operator obrabiarek skrawających i technik weterynarii. Określona też została podstawa programowa kształcenia w nowym zawodzie technik elektromobilności.

Agnieszka Matłacz 08.07.2024
Kary za wykroczenia i przestępstwa skarbowe rosną od lipca po raz drugi w tym roku

41 mln 281 tys. 920 złotych może od lipca wynieść maksymalna kara za przestępstwo skarbowe. Najniższa grzywna za wykroczenie wynosi natomiast 430 złotych. Wzrost kar ma związek z podwyższeniem wysokości minimalnego wynagrodzenia. Od lipca 2024 roku wynosi ono 4300 złotych.

Krzysztof Koślicki 01.07.2024
Przepisy o głosowaniu korespondencyjnym bez poprawek Senatu

W środę Senat nie zgłosił poprawek do noweli kodeksu wyborczego, która umożliwia głosowanie korespondencyjne wszystkim obywatelom zarówno w kraju, jak i za granicą. 54 senatorów było za, a 30 przeciw. Ustawa trafi teraz do prezydenta. Poprzedniego dnia takie rozwiązanie rekomendowały jednomyślnie senackie komisje Praw Człowieka i Praworządności, Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Ustawodawcza.

Grażyna J. Leśniak 26.06.2024
Rząd zmienia przepisy o układach zbiorowych pracy

Katalog spraw regulowanych w układzie zbiorowym pracy będzie otwarty i będzie mógł obejmować sprawy dotyczące w szczególności wymiaru i norm czasu pracy, systemów i rozkładów czasu pracy, pracy w godzinach nadliczbowych, wymiaru urlopu wypoczynkowego, warunków wynagradzania czy organizacji pracy. Do uzgodnień międzyresortowych trafił dziś projekt zupełnie nowej ustawy o układach zbiorowych pracy i porozumieniach zbiorowych. Jego autorzy zakładają, że nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku.

Grażyna J. Leśniak 25.06.2024
Nowe zasady przeprowadzania kontroli w pomocy społecznej

Dziś (piątek, 21 czerwca) weszły w życie nowe przepisy dotyczące przeprowadzania kontroli w pomocy społecznej. Dotyczą m.in. rozszerzenia nadzoru nad realizacją zaleceń pokontrolnych i objęcia procedurą kontrolną mieszkań treningowych i wspomaganych.

Robert Horbaczewski 21.06.2024
Nowelizacja kodeksu pracy o substancjach reprotoksycznych wejdzie w życie pod koniec czerwca

W dniu 14 czerwca opublikowana została nowelizacja kodeksu pracy dotycząca ochrony pracowników przed substancjami reprotoksycznymi, które są szkodliwe m.in. dla płodności i funkcji seksualnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów.

Grażyna J. Leśniak 17.06.2024