Tryb sprzedaży towarów i świadczenia usług w związku ze zmianą systemu pieniężnego.

INSTRUKCJA
RADY MINISTRÓW
z dnia 28 października 1950 r.
w sprawie trybu sprzedaży towarów i świadczenia usług w związku ze zmianą systemu pieniężnego.

I.

Tryb i zakres sprzedaży towarów i świadczenia usług w niedzielę, dnia 29.X. 1950 r., tj. w przeddzień wprowadzenia nowego pieniądza.

§  1.
1.
Detaliczna sieć handlowa sprzedaży towarów i świadczenia usług handlowych nie wyłączając sklepów spożywczych winna być w dniu 29.X. 1950 r. zamknięta.
2.
Wyjątki od tej zasady zawarte są w §§ 3-5.
§  2.
Zakazuje się sprzedaży w dniu 29.X. 1950 r. napojów alkoholowych z wyjątkiem piwa.
§  3.
1.
W dniu 29.X. 1950 r. winny być otwarte zakłady gastronomiczne położone na terenie miast, normalnie jak w każdy dzień świąteczny. Zakłady te obowiązuje w tym dniu zakaz sprzedaży napojów alkoholowych w jakiejkolwiek formie z wyjątkiem piwa.
2.
Przepis ustępu poprzedzającego ma zastosowanie do wagonów restauracyjnych.
3.
Zakłady gastronomiczne położone w gminach wiejskich winny być w dniu 29.X. 1950 r. zamknięte.
§  4.
W dniu 29.X. 1950 r. winny być otwarte apteki, na które w tym dniu przypada dyżur.
§  5.
W dniu 29.X. 1950 r. winny być otwarte kioski uliczne i kioski w lokalach zamkniętych, jednakże tylko w zakresie sprzedaży gazet i czasopism.
§  6.
Nie będą w dniu 29.X. 1950 r. przyjmowane przez urzędy pocztowo-telegraficzne przesyłki pieniężne.
§  7.
Kto wykracza przeciw postanowieniom §§ 1-5, ścigany będzie wedle obowiązujących przepisów z całą surowością prawa.
§  8.
1.
Kto w dniu 29.X. 1950 r. będąc obowiązany do sprzedaży towarów lub świadczenia usług odmawia ich lub żąda za nie wyższych cen od dotychczas obowiązujących, ścigany będzie wedle obowiązujących przepisów z całą surowością prawa.
2.
Przepis ustępu poprzedzającego odnosi się w szczególności do opłat za wszelkie usługi komunikacyjne (nabycie biletów kolejowych, lotniczych, autobusowych, tramwajowych, trolejbusowych i wodnych środków komunikacji, opłata kursu taksówek i dorożek konnych, opłaty bagażowe i inne), za usługi pocztowe (zakup znaczków pocztowych, nadawanie listów, telegramów i paczek, opłacanie rozmów telefonicznych itp.), za bilety wstępu na wszelkie widowiska i imprezy (teatr, kino, cyrk, imprezy sportowe itp.), oraz za należności hotelowe i pensjonatowe.

II.

Tryb i zakres sprzedaży towarów i świadczenia usług w dniach 30.X. 1950 r. do 5.XI. 1950 r.

§  9.
1.
W okresie od dnia 30.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. włącznie konsumenci mogą nabywać również za banknoty opiewające na złote dotychczasowe następujące artykuły spożywcze i codziennego użytku: mięso, wędliny nietrwałe (kiełbasa zwyczajna, krakowska, serdelowa, parówki i inne wędliny nietrwałe) warzywa, jaja, tłuszcze, mleko, ziemniaki, chleb, sól, owoce, ryby, potrawy i napoje w zakładach gastronomicznych z wyjątkiem napojów alkoholowych (oprócz piwa), lekarstwa, książki, gazety i czasopisma, kwiaty, wianki i świeczki, a także - lecz tylko w kioskach - zapałki i papierosy.
2.
Przy sprzedaży powyższych towarów obowiązują od dnia 30.X. 1950 r. ceny ustalane w nowym pieniądzu. Wobec tego przy nabyciu za banknoty dotychczasowe przyjmowane są one według stosunku 100 złotych dotychczasowych równe 1 złotemu w nowym pieniądzu.
§  10.
Przepis § 9 ust. 2 ma odpowiednie zastosowanie do należności za: gaz, elektryczność, wodę, przejazdy taksówkami i dorożkami, bilety widowiskowe, honoraria lekarskie, dentystyczne, położnicze, pielęgniarskie oraz do opłat sanatoryjnych, szpitalnych, hotelowych i pensjonatowych.
§  11.
Należności za przejazdy w komunikacji miejskiej (tramwaje, autobusy, trolejbusy itp. środki lokomocji miejskiej), podmiejskiej, kolejowej, wodnej i lotniczej, jak również z tytułu opłat bagażowych mogą być opłacane od dnia 30.X. 50 r. godz. 000 do dnia 5.XI. 50 r. godz. 2400 dotychczasowymi banknotami w stosunku przeliczeniowym podanym w § 9 ust. 2, tj. 100 złotych dotychczasowych równe 1 złotemu w nowym pieniądzu.
§  12.
1.
Listy i przesyłki pocztowe nadane po dniu 28.X. 1950 r. mogą być ofrankowywane również dotychczasowymi znaczkami pocztowymi, jednakże w tym wypadku nadawca obowiązany jest nakleić znaczki o wartości trzykrotnie wyższej od przewidzianej w taryfie dotychczasowej.
2.
Inne opłaty pocztowe oraz opłaty telefoniczne i telegraficzne mogą być w okresie od dnia 30.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. uiszczane w dotychczasowym pieniądzu w stosunku przeliczeniowym podanym w § 9 ust. 2, tj. 100 złotych dotychczasowych równe 1 złotemu, w nowym pieniądzu.
3.
W związku z tym sprzedaż znaczków pocztowych, opiewających na złote dotychczasowe, odbywać się będzie po dniu 29.XI. 1950 r. po cenie odpowiednio przeliczonej, a mianowicie w stosunku przeliczeniowym 100 złotych dotychczasowych równe 1 złotemu w nowym pieniądzu.
§  13.
1.
Hurtownie Centrali Spożywczej i powiatowych związków gminnych spółdzielni "Samopomoc Chłopska" mogą w okresie od dnia 30.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. udzielić w wypadku konieczności gospodarczej kredytu towarowego prywatnym piekarniom w wysokości jednokrotnego przydziału mąki. Taki sam kredyt może być udzielony rzeźnikom i masarzom ze strony zakładów mięsnych Centralnego Zarządu Przemysłu Mięsnego w odniesieniu do mięsa i wędlin nietrwałych.
2.
Hurtownie, obsługujące sieć detaliczną, które obowiązane są w okresie od dnia 30.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. dokonywać sprzedaży artykułów określonych w § 8 za dotychczasowe banknoty, winny w tymże okresie przyjmować zapłatę za te towary w dotychczasowych banknotach bez naruszenia jednakże przepisów o obrocie bezgotówkowym.
§  14.
Kto utrudnia przeprowadzenie zmiany systemu pieniężnego przez zamykanie sklepu, ograniczenie sprzedaży, pobieranie wyższych cen od ustalonych obowiązującymi zarządzaniami, bądź przez inne czyny godzące w interes społeczny, ścigany będzie wedle obowiązujących przepisów z całą surowością prawa.
§  15.
1.
Zakłady handlowe (usług handlowych, żywienia zbiorowego) w sieci uspołecznionej winny być w dniu 29.X 1950 r. zlustrowane przez upoważnionych do tego inspektorów. To samo odnosi się do prywatnych zakładów uprawnionych do sprzedaży spirytusu i wyrobów Polskiego Monopolu Spirytusowego. Zakłady, o których mowa wyżej, mogą być otwierane w dniu 30.X. 1950 r. jedynie w tym przypadku, jeżeli zostały one zlustrowane w dniu 29.X. 1950 r.
2.
W wyjątkowych przypadkach lustracja zakładu może się odbyć w dniu 30.X. 1950 r. rano przed jego otwarciem.
§  16.
Prezydia wojewódzkich (m. Warszawy i Łodzi), miejskich, powiatowych oraz gminnych rad narodowych obowiązane są w okresie od dnia 29.X. 1950 r. do dnia 5.XI. 1950 r. roztoczyć szczegółowy nadzór nad prawidłowym i ścisłym wykonywaniem niniejszej instrukcji.
§  17.
Instrukcja niniejsza wchodzi w życie z dniem 29.X. 1950 r.

Zmiany w prawie

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024
Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024
Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024
Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024
Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024
Nowy urlop dla rodziców wcześniaków coraz bliżej - rząd przyjął projekt ustawy

Rada Ministrów przyjęła we wtorek przygotowany w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy wprowadzający nowe uprawnienie – uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających dłuższej hospitalizacji po urodzeniu. Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio do 8 albo do 15 tygodni.

Grażyna J. Leśniak 29.10.2024
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1950.A-117.1453

Rodzaj: Instrukcja
Tytuł: Tryb sprzedaży towarów i świadczenia usług w związku ze zmianą systemu pieniężnego.
Data aktu: 28/10/1950
Data ogłoszenia: 02/11/1950
Data wejścia w życie: 29/10/1950