a także mając na uwadze, co następuje:(1) Trudna sytuacja zakładów ubezpieczeń może mieć poważne reperkusje dla gospodarki i dobrobytu społecznego państw członkowskich, jeżeli prowadzi do zakłócenia ochrony zapewnianej ubezpieczającym, beneficjentom lub osobom poszkodowanym. Rola, jaką zakłady reasekuracji pełnią w gospodarce, ich wzajemne powiązania z zakładami ubezpieczeń prowadzącymi bezpośrednią działalność ubezpieczeniową i w szerszej perspektywie z rynkami finansowymi, a także stosunkowa koncentracja rynku reasekuracji wymagają odpowiednich ram w celu radzenia sobie w uporządkowany sposób z ich trudną sytuacją lub upadłością. Należy zatem zająć się kwestią działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zarówno w odniesieniu do zakładów ubezpieczeń prowadzących bezpośrednią działalność ubezpieczeniową, jak i zakładów reasekuracji, z uwzględnieniem ich odnośnej specyfiki.
(2) Globalny kryzys finansowy z 2008 r. uwydatnił słabe punkty sektora finansowego i jego wzajemne powiązania. Okazało się, że przyczyny trudnej sytuacji i upadłości są związane między innymi z ewolucją rynków finansowych oraz z wewnętrznym charakterem działalności ubezpieczeniowej lub reasekuracyjnej. W tym względzie jako główne źródła obaw zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji wskazuje się często ryzyka ubezpieczeniowe, tj. niewystarczające rezerwy na pokrycie roszczeń, błędną wycenę, tj. niedoszacowane składki, niewłaściwe zarządzanie aktywami i zobowiązaniami oraz straty inwestycyjne. W tym kontekście w przypadku kilku zakładów ubezpieczeń wykorzystano pieniądze podatników do przywrócenia dobrej kondycji finansowej, która uległa pogorszeniu. Mimo że dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE 3 miała na celu wzmocnienie systemu finansowego w Unii oraz odporności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, nie wyeliminowała całkowicie możliwości upadłości takich zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Znaczne wahania rynkowe i długo utrzymujące się niskie poziomy stóp procentowych mogą być szczególnie szkodliwe dla rentowności i sytuacji w zakresie wypłacalności zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Wrażliwość zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji na zmiany sytuacji rynkowej i gospodarczej wymaga zatem szczególnej ostrożności i odpowiednich ram, aby można było radzić sobie, także w sposób prewencyjny, z potencjalnym pogorszeniem sytuacji finansowej takich zakładów. Niektóre niedawne przypadki upadłości i zagrożenia upadłością, w szczególności o charakterze transgranicznym, ujawniły słabości obecnych ram, którymi należy się zająć w celu odpowiedniego zorganizowania uporządkowanego wyjścia z rynku zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji.
(3) Prowadzone przez zakłady ubezpieczeń lub zakłady reasekuracji działania, operacje lub świadczone przez nie usługi, których nie można łatwo zastąpić w rozsądnych ramach czasowych lub po rozsądnych kosztach dla ubezpieczających, beneficjentów lub osób poszkodowanych, muszą być postrzegane jako funkcje krytyczne, których ciągłość należy zapewnić. Takie działania, usługi lub operacje mogą być krytyczne na poziomie unijnym, krajowym lub regionalnym. Ciągłość ochrony ubezpieczeniowej lub reasekuracyjnej jest często lepszym rozwiązaniem niż likwidacja jednostki będącej na progu upadłości, ponieważ taka ciągłość zapewnia najkorzystniejszy wynik dla ubezpieczających, beneficjentów czy osób poszkodowanych. Dlatego kluczowe znaczenie ma zapewnienie dostępności odpowiednich instrumentów, aby zapobiec upadłości, a w przypadku gdy upadłość nastąpi, zminimalizować negatywne skutki dzięki zachowaniu ciągłości tych funkcji krytycznych.
(4) Zapewnienie skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji będących na progu upadłości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji w Unii jest jednym z kluczowych elementów na drodze do ukończenia budowy rynku wewnętrznego. Upadłość takich zakładów ma wpływ nie tylko na ubezpieczających i zapewne na gospodarkę realną i stabilność finansową rynków, na których te zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji bezpośrednio prowadzą działalność, ale także na zaufanie do wewnętrznego rynku ubezpieczeń. Ukończenie budowy rynku wewnętrznego usług finansowych wzmocniło wzajemne oddziaływanie między poszczególnymi krajowymi systemami finansowymi. Zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji prowadzą działalność na rynkach finansowych w celu zarządzania swoim portfelem inwestycyjnym oraz ryzykami związanymi z prowadzoną działalnością. W tym kontekście brak zdolności państw członkowskich do zajęcia się kwestią upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji oraz do przeprowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji takiego zakładu w sposób przewidywalny i zharmonizowany, który skutecznie zapobiegałby szerszym szkodom systemowym, może osłabić stabilność rynków finansowych, a w konsekwencji również rynku wewnętrznego w obszarze usług finansowych.
(5) Globalny kryzys finansowy z 2008 r. uwypuklił potrzebę opracowania odpowiednich ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji z myślą o zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji. Na poziomie międzynarodowym Rada Stabilności Finansowej opublikowała w październiku 2011 r. i zaktualizowała w październiku 2014 r. dokument zatytułowany "Key Attributes of Effective Resolution Regimes for Financial Institutions" (Kluczowe atrybuty skutecznych systemów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji finansowych) obejmujący kwestie dotyczące restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji każdego zakładu ubezpieczeń, którego upadłość mogłaby mieć znaczenie systemowe lub krytyczne. W czerwcu 2016 r. Rada Stabilności Finansowej wydała uzupełniające wskazówki dotyczące opracowywania skutecznych strategii i planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla ubezpieczycieli o znaczeniu systemowym. Jednocześnie w listopadzie 2019 r. Międzynarodowe Stowarzyszenie Organów Nadzoru Ubezpieczeniowego przyjęło "Podstawowe zasady ubezpieczeń" dla wszystkich zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, "wspólne ramy dla grup ubezpieczeniowych prowadzących działalność międzynarodową" określające szczegółowo normy dotyczące planowania naprawy prewencyjnej oraz działań, jakie organy powinny zgodnie z oczekiwaniami podjąć wobec zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji, które miałyby wyjść z rynku i zostać objęte restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją. Dokumenty te należy uwzględnić przy ustanawianiu ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji będących na progu upadłości.
(6) Działalność wielu zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji wykracza poza granice narodowe. Brak koordynacji i współpracy między organami publicznymi w zakresie przygotowania na trudną sytuację lub upadłość zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji prowadzących działalność transgraniczną oraz zarządzania taką sytuacją lub upadłością może podważyć wzajemne zaufanie państw członkowskich, przynieść nieoptymalny rezultat dla ubezpieczających, beneficjentów i osób poszkodowanych oraz wpłynąć na wiarygodność wewnętrznego rynku ubezpieczeń.
(7) Obecnie na poziomie Unii nie ma zharmonizowanych procedur skoordynowanej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji. W państwach członkowskich można natomiast zaobserwować znaczne różnice materialne i proceduralne między krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi regulującymi upadłość zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Ponadto procedury upadłościowe stosowane w odniesieniu do przedsiębiorstw mogą nie zawsze być odpowiednie dla zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji, ponieważ nie zawsze zapewniają odpowiednie zachowanie ciągłości funkcji krytycznych dla korzyści ubezpieczających, beneficjentów i osób poszkodowanych, a także dla gospodarki realnej lub stabilności finansowej jako całości.
(8) Konieczne jest zapewnienie ciągłości funkcji krytycznych zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji będących na progu upadłości lub zagrożonych upadłością przy jednoczesnym zminimalizowaniu wpływu upadłości takiego zakładu na gospodarkę lub system finansowy. Należy zatem ustanowić ramy zapewniające organom wiarygodny zestaw narzędzi umożliwiający wystarczająco wczesną i szybką interwencję w przypadku zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji będących na progu upadłości lub zagrożonych upadłością. Ramy te powinny zapewniać, by w pierwszej kolejności straty ponosili akcjonariusze oraz by wierzyciele ponosili straty po akcjonariuszach, pod warunkiem że żaden wierzyciel nie poniesie większej straty niż ta, którą poniósłby, gdyby zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji zostały zlikwidowane w ramach standardowego postępowania upadłościowego, zgodnie z zasadą mówiącą, że wierzyciele nie powinni znaleźć się w gorszej sytuacji w porównaniu do sytuacji, w której zastosowano standardowe postępowanie upadłościowe (zwaną dalej "zasadą niepogarszania sytuacji wierzycieli"). Aby zapewnić dokładne odzwierciedlenie sposobu traktowania, któremu poddani zostaliby zaangażowani akcjonariusze, ubezpieczający, beneficjenci, osoby występujące z roszczeniem i inni wierzyciele, gdyby zakład objęty restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją został objęty standardowym postępowaniem upadłościowym, należy wziąć pod uwagę wszystkie istotne zdarzenia, które zostałyby wywołane przez wszczęcie standardowego postępowania upadłościowego lub przed takim wszczęciem, a także wszelkie istotne zdarzenia związane z wszczęciem takiego postępowania, w tym zdarzenia związane z ochroną osób poszkodowanych na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE 4 w odniesieniu do szkód wynikających z wypadków w razie niewypłacalności zakładu ubezpieczeń.
(9) W oparciu o dyrektywę 2009/138/WE ramy, które należy ustanowić, powinny umożliwiać organom zapewnienie ciągłości ochrony ubezpieczeniowej ubezpieczających, beneficjentów i osób poszkodowanych, przenoszenie w stosownych przypadkach działalności o zdolności do niezakłóconej kontynuacji i portfeli zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji oraz podział strat w sposób uczciwy i przewidywalny. Cele te powinny pomóc zapobiec niepotrzebnym stratom lub trudnościom społecznym, które dotykają ubezpieczających, beneficjentów i osoby poszkodowane, złagodzić negatywny wpływ na gospodarkę realną, zminimalizować negatywne skutki dla rynków finansowych i zminimalizować koszty ponoszone przez podatników.
(10) Przegląd dyrektywy 2009/138/WE, w szczególności wprowadzenie wymogów kapitałowych w większym stopniu uwzględniających ryzyko, wzmocnionego nadzoru, zwiększonego monitorowania płynności i lepszych narzędzi polityk makroostrożnościowych, powinien dodatkowo obniżyć prawdopodobieństwo upadłości zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji oraz zwiększyć odporność tych zakładów na zaburzenia ekonomiczne, czy to spowodowane zaburzeniami systemowymi, czy zdarzeniami dotyczącymi poszczególnych zakładów. Niemniej jednak, pomimo należytych i solidnych ram ostrożnościowych, nie można całkowicie wykluczyć trudnej sytuacji finansowej. Państwa członkowskie powinny być zatem przygotowane i posiadać odpowiednie instrumenty naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, aby radzić sobie w sytuacjach obejmujących zarówno kryzysy systemowe, jak i upadłość poszczególnych zakładów. Instrumenty takie powinny obejmować mechanizmy umożliwiające organom skuteczne postępowanie z zakładami będącymi na progu upadłości lub zagrożonymi upadłością. Korzystanie z takich instrumentów i wykonywanie takich uprawnień powinno uwzględniać okoliczności, w których następuje upadłość.
(11) Niektóre państwa członkowskie wprowadziły już wymogi dotyczące planowania naprawy prewencyjnej oraz mechanizmy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji znajdujących się na progu upadłości. Brak wspólnych warunków, uprawnień i procedur dotyczących naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji w całej Unii może stanowić jednak przeszkodę w sprawnym funkcjonowaniu rynku wewnętrznego oraz utrudniać współpracę między organami krajowymi podczas postępowania ze znajdującymi się w trudnej sytuacji lub na progu upadłości transgranicznymi grupami jednostek. Dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy różne podejścia sprawiają, że organy krajowe nie dysponują takim samym stopniem kontroli lub takimi samymi możliwościami przeprowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji. Te różnice w systemach naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji mogą mieć wpływ na równe warunki działania i potencjalnie przyczynić się do zakłócenia konkurencji pomiędzy zakładami. Należy wyeliminować tę przeszkodę oraz przyjąć odpowiednie przepisy zapewniające brak utrudnień w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego. W tym celu zasady regulujące systemy naprawy prewencyjnej oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji powinny podlegać wspólnym minimalnym przepisom harmonizacyjnym. Aby zapewnić spójność z istniejącymi przepisami Unii w dziedzinie usług ubezpieczeniowych, system naprawy prewencyjnej oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien mieć zastosowanie do zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji, które podlegają wymogom ostrożnościowym określonym w dyrektywie 2009/138/WE.
(12) Upadłość podmiotu powiązanego z grupą może w bardzo krótkim czasie wpłynąć na wypłacalność i operacje całej grupy. Konieczne jest zatem ustanowienie wymogów w zakresie grupowego planowania naprawy prewencyjnej oraz grupowego planowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Ponadto organy powinny dysponować skutecznymi środkami działania w odniesieniu do tych podmiotów, aby móc nakładać działania naprawcze uwzględniające dobrą kondycję finansową wszystkich podmiotów powiązanych, zająć się przeszkodami dla możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w kontekście grupy i ustanowić spójny program restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla grupy jako całości, w szczególności w kontekście transgranicznym. Wymogi w zakresie planowania naprawy prewencyjnej, planowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a także system restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem mieć zastosowanie również do jednostek dominujących, spółek holdingowych oraz innych podmiotów powiązanych, w tym oddziałów zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji mających siedzibę poza Unią.
(13) W celu zapewnienia sprawnego przebiegu planowania naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a także rzeczywistej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji będących częścią konglomeratu finansowego lub grup ubezpieczeniowych, które same są konglomeratami finansowymi lub są częścią konglomeratów finansowych, oraz w celu zmniejszenia obciążenia administracyjnego, należy ustanowić obowiązki w zakresie wymiany informacji między organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków a organami nadzoru oraz przyznać organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków status obserwatora w kolegium ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń w odniesieniu do grupy ubezpieczeniowej, która jest konglomeratem finansowym lub jego częścią, zgodnie z dyrektywą 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 , i odwrotnie.
(14) Dzięki nowym przepisom wprowadzonym niniejszą dyrektywą organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków będą posiadały każdy własne ramy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, które są dostosowane do specyfiki sektorów ubezpieczeń i reasekuracji, a także sektora bankowego. Ramy czasowe restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w kontekście ubezpieczeniowym i reasekuracyjnym różnią się od restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w kontekście bankowym. Aby zapobiec panice bankowej, Jednolita Rada ds. Restrukturyzacji i Uporządkowanej Likwidacji oraz krajowe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków zazwyczaj muszą działać szybko. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji często mają natomiast więcej czasu na znalezienie odpowiednich rozwiązań, które są najbardziej korzystne dla ubezpieczających. W sektorze ubezpieczeń i reasekuracji prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia podobnego do paniki bankowej jest mniejsze, a konsekwencje takiego zdarzenia byłyby inne niż w sektorze bankowym.
(15) Ramy legislacyjne w obu sektorach stworzyły niezależne uprawnienia decyzyjne dla odnośnych organów. W związku z tym organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków powinny działać na równych zasadach. Do celów wykonywania zadań w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji niezwykle ważne jest, aby organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków wzajemnie się informowały i współpracowały w dobrej wierze. Wymogi dotyczące wymiany informacji określone w niniejszej dyrektywie powinny ułatwiać tę współpracę. W związku z tym organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków, podobnie jak odnośne organy nadzoru ds. ubezpieczeń i reasekuracji oraz organy nadzoru bankowego powinny niezwłocznie wymieniać się informacjami uznanymi za niezbędne do wykonywania ich odnośnych zadań.
(16) W celu zapewnienia, aby organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji były informowane i konsultowane na wystarczająco wczesnym etapie procesu oraz w ustrukturyzowanym trybie umożliwiającym im wykonywanie ich uprawnień w sposób przemyślany i spójny, organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków powinny być wzajemnie zapraszane w charakterze obserwatorów do swoich odnośnych kolegiów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Jest to szczególnie ważne w kontekście planowania naprawy prewencyjnej oraz planowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a także do celów oceny, czy warunki uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zostały spełnione, i wreszcie w kontekście podejmowania działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do co najmniej jednego podmiotu będącego częścią konglomeratów finansowych. Aby wykorzystać zdobyte doświadczenia, Komisja powinna dokonać przeglądu odpowiednich przepisów niniejszej dyrektywy w terminie pięciu lat od dnia jej wejścia w życie.
(17) Konieczne jest zapewnienie adekwatności i skuteczności ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przy jednoczesnym unikaniu nadmiernego obciążenia administracyjnego oraz kosztów dla zakładów i organów. Wdrażanie takich ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinno zatem być proporcjonalne do charakteru, skali i złożoności danej jednostki oraz jej działalności i usług. Ponadto należy wziąć pod uwagę różnice między naprawą z jednej strony a restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją z drugiej strony. Jeżeli chodzi o zakres wymogów w zakresie planowania naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, organy powinny określić na podstawie zestawów kryteriów opartych na analizie ryzyka, które jednostki podlegają pełnym, a które uproszczonym wymogom w zakresie planowania. Aby wzmocnić zaufanie do jednolitego rynku ubezpieczeń i reasekuracji oraz wspierać równe warunki działania, należy osiągnąć minimalny stopień gotowości poprzez określenie minimalnego poziomu zasięgu rynkowego dla rynku ubezpieczeń na życie i reasekuracji w zakresie ubezpieczeń na życie oraz dla rynku ubezpieczeń innych niż ubezpieczenia na życie oraz reasekuracji takich ubezpieczeń. Jeżeli chodzi o zakres wymogów w zakresie planowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, organy powinny określić, w odniesieniu do których jednostek - w porównaniu z innymi jednostkami objętymi ich kompetencjami - bardziej prawdopodobne jest, że działanie w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji byłoby w interesie publicznym w przypadku upadłości, lub określić, które jednostki pełnią funkcje krytyczne.
(18) Z tego samego powodu, w stosownych przypadkach, organy powinny stosować inne lub ograniczone wymogi w zakresie planowania naprawy prewencyjnej oraz planowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a także wymogi informacyjne w zależności od danej jednostki i wymagać aktualizacji z mniejszą częstotliwością. Stosując takie uproszczone obowiązki, organy powinny brać pod uwagę charakter, wielkość, złożoność i substytucyjność działalności jednostki, jej strukturę akcjonariatu i formę prawną, jej profil ryzyka oraz stopień wzajemnych powiązań z innymi podmiotami objętymi regulacją lub z systemem finansowym w ogóle. Organy powinny także brać pod uwagę, czy upadłość i późniejsza likwidacja zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji w ramach standardowego postępowania upadłościowego miałyby znaczący negatywny wpływ na ubezpieczających, rynki finansowe, inne jednostki lub szerzej rozumianą gospodarkę. Organy powinny co roku składać Europejskiemu Urzędowi Nadzoru (Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych) (EIOPA), ustanowionemu rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1094/2010 6 , sprawozdania ze stosowania takich uproszczonych obowiązków.
(19) Aby zapewnić zorganizowany proces restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz aby uniknąć konfliktów interesów, państwa członkowskie powinny wyznaczyć organy administracji publicznej lub organy, którym powierzono uprawnienia w zakresie administracji publicznej, do wykonywania funkcji i zadań związanych z ramami na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Państwa członkowskie powinny zapewnić, by tym organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przydzielono odpowiednie zasoby. W przypadku gdy państwo członkowskie wyznacza organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji pełniący inne funkcje, należy wprowadzić odpowiednie uzgodnienia strukturalne w celu oddzielenia tych funkcji od funkcji związanych z restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją oraz w celu zapewnienia niezależności operacyjnej. Takie rozdzielenie nie powinno uniemożliwiać komórce ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dostępu do wszelkich informacji wymaganych do wykonywania jej obowiązków wynikających z ram na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub współpracy między różnymi organami zaangażowanymi w stosowanie tych ram.
(20) Ze względu na potencjalne skutki upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji dla ubezpieczających, systemu finansowego i gospodarki danego państwa członkowskiego oraz w świetle ewentualnej potrzeby wykorzystania środków publicznych w celu podejmowania działań w odpowiedzi na taką upadłość ministerstwa finansów lub inne właściwe ministerstwa państw członkowskich powinny już na wczesnym etapie być ściśle zaangażowane w proces zarządzania kryzysowego oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(21) Jest sprawą kluczową, aby grupy lub, w stosownych przypadkach, poszczególne jednostki przygotowywały i regularnie aktualizowały plany naprawy prewencyjnej określające działania, które te grupy lub jednostki mają podjąć w celu przywrócenia ich sytuacji finansowej po znacznym pogorszeniu tej sytuacji, które mogłoby stanowić zagrożenie dla ich zdolności do niezakłóconej kontynuacji działalności. Zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji powinny zatem określić zestaw wskaźników ilościowych i jakościowych, które powodowałyby uruchomienie działań naprawczych przewidzianych w takich planach naprawy prewencyjnej. Takie wskaźniki powinny pomóc zakładom ubezpieczeń i zakładom reasekuracji w podejmowaniu działań naprawczych w najlepszym interesie ich ubezpieczających zgodnie z systemami zarządzania ryzykiem obowiązującymi w tych zakładach i nie powinny prowadzić do ustanowienia nowych regulacyjnych wymogów ostrożnościowych. Niniejsza dyrektywa nie powinna zatem uniemożliwiać zakładom uwzględnienia w ich planach naprawy prewencyjnej ani wymagać od zakładów uwzględnienia w ich planach naprawy prewencyjnej punktów pogorszenia pozycji kapitałowej, które poprzedzałyby niezgodność z kapitałowym wymogiem wypłacalności określonym w tytule I rozdział VI sekcja 4 dyrektywy 2009/138/WE. Plany naprawy prewencyjnej obejmujące wszystkie istotne podmioty prawne w grupie powinny być szczegółowe i opierać się na realistycznych założeniach mających zastosowanie w ramach szeregu wiarygodnych, pesymistycznych scenariuszy. Te plany naprawy prewencyjnej powinny stanowić integralną część systemu zarządzania jednostki. Istniejące narzędzia mogą być wzięte pod uwagę przy sporządzaniu takich planów naprawy prewencyjnej, w tym własnej oceny ryzyka i wypłacalności, planów awaryjnych lub planów zarządzania ryzykiem płynności. Wymóg sporządzenia planu naprawy prewencyjnej powinien być jednak stosowany proporcjonalnie i pozostawać bez uszczerbku dla opracowania i przedłożenia realistycznego planu naprawy zgodnie z wymogami art. 138 ust. 2 dyrektywy 2009/138/WE. W stosownych przypadkach elementy planu naprawy prewencyjnej mogłyby posłużyć jako wkład lub podstawa do opracowania planu naprawy wymaganego na mocy art. 138 ust. 2 dyrektywy 2009/138/WE.
(22) Niezbędne jest zapewnienie odpowiedniego stopnia gotowości na wypadek sytuacji kryzysowych. Jednostki dominujące najwyższego szczebla lub indywidualne zakłady ubezpieczeń lub zakłady reasekuracji powinny być zatem zobowiązane do przedstawienia organom nadzoru swoich planów naprawy prewencyjnej w celu przeprowadzenia pełnej oceny, w tym oceny, czy plany te są kompleksowe i czy mogłyby realnie przywrócić zdolność do niezakłóconej kontynuacji działalności jednostki lub grupy w odpowiednim czasie, nawet w okresach dotkliwych zaburzeń finansowych. W przypadku gdy jednostka przedstawia plan naprawy prewencyjnej, który nie jest odpowiedni, organy nadzoru powinny być uprawnione do zażądania od jednostki przedsięwzięcia środków niezbędnych do usunięcia istotnych niedociągnięć planu.
(23) Planowanie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji jest jednym z podstawowych elementów procesu skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem dysponować wszystkimi informacjami niezbędnymi do określenia funkcji krytycznych i zapewnienia ich ciągłości. Zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji mają uprzywilejowaną wiedzę na temat własnego funkcjonowania i wszelkich wynikających z niego problemów, w związku z czym organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny sporządzać plany restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji na podstawie między innymi informacji dostarczonych przez zainteresowane zakłady. Aby uniknąć niepotrzebnych obciążeń administracyjnych, organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny przede wszystkim uzyskiwać niezbędne informacje od organów nadzoru.
(24) Małe i niezłożone zakłady nie powinny być zobowiązane do sporządzania odrębnych planów naprawy prewencyjnej ani nie powinny podlegać obowiązkowi planowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, chyba że taki zakład stanowi szczególne ryzyko na szczeblu krajowym lub regionalnym.
(25) W celu przewidzenia możliwej interakcji między działaniami naprawczymi i środkami restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zwiększenia gotowości grup na wypadek sytuacji kryzysowej oraz możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji grup, wszelkie traktowanie grupowe w zakresie planowania naprawy prewencyjnej oraz planowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinno mieć zastosowanie do wszystkich podmiotów powiązanych podlegających nadzorowi nad grupą. Plany naprawy prewencyjnej oraz plany restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny uwzględniać strukturę finansową, techniczną i biznesową danej grupy oraz stopień jej wzajemnych powiązań wewnętrznych.
(26) Grupowe plany naprawy prewencyjnej oraz grupowe plany restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być przygotowywane dla całej grupy i należy w nich określić środki w odniesieniu zarówno do jednostki dominującej najwyższego szczebla, jak i poszczególnych jednostek zależnych, które są częścią tej grupy. Zakres, w jakim jednostki zależne uwzględnia się w grupowych planach naprawy prewencyjnej oraz planach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, powinien być jednak proporcjonalny do ich znaczenia dla grupy i ubezpieczających, gospodarki realnej i systemu finansowego w państwach członkowskich, w których te jednostki zależne prowadzą działalność. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji państw członkowskich, w których grupa posiada jednostki zależne, powinny być zaangażowane w sporządzanie wszelkich planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Zainteresowane organy, działające w ramach kolegiów organów nadzoru lub kolegiów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, powinny dołożyć wszelkich starań, aby wypracować wspólną decyzję w sprawie oceny i przyjęcia tych planów. Brak wspólnej decyzji w ramach kolegiów organów nadzoru lub kolegiów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji nie powinien jednak mieć wpływu na odpowiednią gotowość na wypadek sytuacji kryzysowej. W takich przypadkach każdy organ nadzoru odpowiedzialny za jednostkę zależną powinien móc zażądać planu naprawy prewencyjnej dla jednostek zależnych podlegających jego jurysdykcji i dokonania własnej oceny planu naprawy prewencyjnej. Z tych samych powodów każdy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji odpowiedzialny za jednostkę zależną powinien, w odniesieniu do jednostek zależnych podlegających jego jurysdykcji, sporządzić i aktualizować plan restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Sporządzanie indywidualnych planów naprawy prewencyjnej oraz indywidualnych planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla jednostek będących częścią grupy powinno pozostać wyjątkiem, być należycie uzasadnione i odbywać się przy zastosowaniu tych samych standardów, które stosuje się do porównywalnych jednostek w zainteresowanym państwie członkowskim. W przypadku przygotowywania indywidualnych planów naprawy prewencyjnej oraz indywidualnych planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla jednostek należących do grupy, zainteresowane organy powinny dążyć do osiągnięcia, w możliwym zakresie, spójności z planami naprawy prewencyjnej oraz planami restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dla reszty grupy.
(27) Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, które nie sprzeciwiają się wspólnej decyzji, mogą we własnym gronie wypracować wspólną decyzję dotyczącą grupowego planu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a także w sprawie wskazania istotnych przeszkód i, w razie potrzeby, oceny środków zaproponowanych przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla oraz środków wymaganych przez te organy w celu zajęcia się tymi przeszkodami lub ich usunięcia.
(28) Aby wszystkie zainteresowane organy były w pełni i stale informowane, organy nadzoru powinny przekazywać zainteresowanym organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wszelkie plany naprawy prewencyjnej oraz wszelkie zmiany w tych planach, a organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny przekazywać zainteresowanym organom nadzoru wszelkie plany restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz wszelkie zmiany w tych planach.
(29) Na podstawie oceny możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny mieć uprawnienia do nałożenia, bezpośrednio albo pośrednio za pośrednictwem organu nadzoru, wymogu, aby zakłady ubezpieczeń lub zakłady reasekuracji zmieniły swoją strukturę i organizację. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny również mieć możliwość podjęcia niezbędnych, ale proporcjonalnych środków w celu ograniczenia lub usunięcia wszelkich istotnych przeszkód w stosowaniu instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zapewnienia możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zainteresowanych podmiotów. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny oceniać możliwość przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji na poziomie tych zakładów, w przypadku gdy oczekuje się - zgodnie z grupowym planem restrukturyzacji i uporządkowanejlikwidacji - podjęcia działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Zdolność organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji do zażądania wprowadzenia zmian w strukturze i organizacji zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji lub do wprowadzenia środków w celu ograniczenia lub usunięcia wszelkich istotnych przeszkód w stosowaniu instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zapewnienia możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zainteresowanych zakładów nie powinna wykraczać poza to, co jest konieczne do uproszczenia struktury i działalności danego zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji w celu poprawy możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji takiego zakładu.
(30) Wdrożenie działań określonych w planie naprawy prewencyjnej lub planie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji mogłoby mieć wpływ na personel zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji. Plany te powinny zatem zawierać, w stosownych przypadkach, procedury dotyczące informowania przedstawicieli pracowników w trakcie całego procesu naprawy i restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i konsultowania się z nimi. Procedury te powinny uwzględniać układy zbiorowe, inne ustalenia przewidziane przez partnerów społecznych oraz prawo krajowe i unijne dotyczące udziału związków zawodowych i przedstawicieli pracowników w procesach restrukturyzacji przedsiębiorstw.
(31) Skuteczna naprawa oraz restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji lub podmiotów powiązanych działających w całej Unii wymagają współpracy organów nadzoru i organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w ramach kolegiów organów nadzoru i kolegiów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji na wszystkich etapach procesu, od przygotowania planów naprawy prewencyjnej oraz planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji do faktycznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładu. W przypadku gdy organy nie zgadzają się z decyzjami, które mają zostać podjęte w odniesieniu do grup i jednostek EIOPA powinna, w ostateczności, pełnić rolę mediatora.
(32) W fazie naprawy i w fazie prewencyjnej akcjonariusze powinni zachować pełną odpowiedzialność i kontrolę nad zakładem ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji. Nie powinni zachować takiej odpowiedzialności, kiedy jednostka zostanie już objęta restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją. Ramy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem przewidywać terminowe objęcie restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, tj. zanim zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji staną się niewypłacalne w zakresie bilansu lub przepływu środków pieniężnych, zanim cały kapitał własny zostanie całkowicie utracony lub zanim zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji nie będą w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań płatniczych w terminie ich wymagalności. Restrukturyzację i uporządkowaną likwidację należy wszcząć, gdy organ nadzoru, po konsultacji z organem ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, lub organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, po konsultacji z organem nadzoru, stwierdzą, że zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji są na progu upadłości lub są zagrożone upadłością, a środki alternatywne nie zapobiegłyby takiej upadłości w rozsądnym terminie. Zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji powinny być uznane za będące na progu upadłości lub zagrożone upadłością w każdej z następujących okoliczności: (i) gdy zakład narusza minimalny wymóg kapitałowy lub istnieje prawdopodobieństwo naruszenia tego wymogu określonego w tytule I rozdział VI sekcja 5 dyrektywy 2009/138/WE i gdy nie ma racjonalnej perspektywy przywrócenia zgodności; (ii) gdy zakład przestał spełniać warunki uzyskania zezwolenia lub poważnie narusza swoje zobowiązania prawne wynikające z przepisów ustawowych i wykonawczych, którym podlega, lub gdy istnieje prawdopodobieństwo, że w najbliższej przyszłości zakład poważnie naruszy swoje zobowiązania prawne wynikające z przepisów ustawowych i wykonawczych, którym podlega, w sposób uzasadniający cofnięcie zezwolenia; (iii) gdy wartość aktywów zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji jest niższa od wartości ich zobowiązań lub istnieją obiektywne przesłanki pozwalające stwierdzić, że w najbliższej przyszłości wartość aktywów zakładu będzie niższa od wartości jego zobowiązań; (iv) gdy zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji nie są lub prawdopodobnie nie będą w stanie w najbliższej przyszłości spłacić swoich długów lub innych zobowiązań, w tym dokonać płatności na rzecz ubezpieczających lub beneficjentów w terminie ich wymagalności; lub (v) gdy zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji wymagają nadzwyczajnego publicznego wsparcia finansowego.
(33) Aby zapewnić jasne rozgraniczenie obowiązków między organami nadzoru a organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, należy sprecyzować, że po podjęciu przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, to ten organ staje się ostatecznie odpowiedzialny za skuteczne wdrożenie takiego działania. Od tego momentu organ nadzoru powinien zatem powstrzymać się od przyjmowania jakichkolwiek środków w odniesieniu do zakładu objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją bez uprzedniej zgody organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Podobnie organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien być uprawniony do zakończenia - w kontekście działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji - wszelkich środków podjętych przez organ nadzoru w przypadku, gdy dalsze stosowanie tego środka utrudniłoby stosowanie instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(34) Stosowanie instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz korzystanie z uprawnień w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji może zakłócać prawa akcjonariuszy oraz wierzycieli zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. W szczególności uprawnienie organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji do przeniesienia akcji lub całości bądź części aktywów zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji na rzecz prywatnego nabywcy bez zgody akcjonariuszy wpływa na prawa własności akcjonariuszy. Ponadto na równe traktowanie wierzycieli mogą wpłynąć uprawnienia do podjęcia decyzji dotyczącej tego, które zobowiązania należy przenieść z jednostki będącej na progu upadłości w celu zapewnienia ciągłości świadczenia usług i uniknięcia niekorzystnych skutków dla ubezpieczających, beneficjentów, osób poszkodowanych oraz gospodarki realnej lub stabilności finansowej jako całości. Wszelkie instrumenty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być zatem stosowane wyłącznie w odniesieniu do tych zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji, które są na progu upadłości lub są zagrożone upadłością, i tylko wtedy, gdy jest to konieczne i proporcjonalne do osiągnięcia celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w interesie ogólnym, z należytym uwzględnieniem celu, jakim jest ochrona zbiorowego interesu ubezpieczających, beneficjentów i osób występujących z roszczeniem. Indywidualny interes konkretnej osoby lub grupy nie powinien przeważać nad ogólną równowagą zbiorowego interesu ubezpieczających, beneficjentów i osób występujących z roszczeniem w kontekście danego zakładu.
(35) W szczególności instrumenty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji należy stosować tylko wówczas, gdy zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji nie mogą zostać zlikwidowane w ramach standardowego postępowania upadłościowego bez nadmiernego uszczerbku dla ochrony ubezpieczających, beneficjentów i osób występujących z roszczeniem, bez destabilizacji systemu finansowego lub uniemożliwienia szybkiego przeniesienia i kontynuacji funkcji krytycznych, a także gdy nie istnieje racjonalna perspektywa ewentualnego alternatywnego rozwiązania prywatnego, w tym ewentualnego podwyższenia kapitału przez dotychczasowych akcjonariuszy lub dowolną osobę trzecią, które wystarczyłoby do przywrócenia zdolność do niezakłóconej kontynuacji działalności w podmiocie w pełnym zakresie bez wywierania wpływu na roszczenia ubezpieczeniowe lub reasekuracyjne. Przy ustalaniu, czy zastosowanie instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji jest konieczne w interesie publicznym, należy brać pod uwagę ubezpieczeniowe systemy gwarancyjne mające zastosowanie do zakładu, który spełnia warunki wszczęcia postępowania upadłościowego lub restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Wszelkie ingerencje w prawa akcjonariuszy i wierzycieli wynikające z działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być zgodne z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej (dalej "Karta"). W szczególności jeżeli wierzyciele należący do tej samej kategorii są traktowani w inny sposób w kontekście działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, takie rozróżnienia powinny być uzasadnione interesem publicznym oraz proporcjonalne do uwzględnianych ryzyk; działanie takie nie powinno być też dyskryminujące ani bezpośrednio, ani pośrednio ze względu na przynależność państwową.
(36) Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny dysponować pewnym stopniem elastyczności, aby zrównoważyć cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, uwzględniając, stosownie do sytuacji, charakter i okoliczności każdego przypadku.
(37) Realizując cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny ocenić, który sposób jest najbardziej odpowiedni do potrzeb zminimalizowania kosztów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Ograniczenie do minimum korzystania z nadzwyczajnego publicznego wsparcia finansowego jest jednym z celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, ale wykorzystanie takiego wsparcia również stanowi koszt restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Minimalizacji kosztów nie należy jednak uznawać za odrębny cel restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, lecz raczej za zasadę, którą organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny się kierować przy podejmowaniu decyzji co do tego, w jaki sposób najlepiej osiągnąć cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(38) Stosując instrumenty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz korzystając z uprawnień w zakresie prowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny podjąć wszelkie stosowne środki w celu zapewnienia, aby działanie w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji było podejmowane zgodnie z zasadą, że działanie takie ma wpływ na roszczenia ubezpieczeniowe i reasekuracyjne po tym, gdy akcjonariusze i pozostali wierzyciele ponieśli swoją część strat. Ponadto organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zapewnić, aby koszty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji były ograniczone do minimum oraz by wierzyciele należący do tej samej kategorii byli traktowani w sposób uczciwy.
(39) Umorzenie lub konwersja instrumentów kapitałowych, instrumentów dłużnych i innych zobowiązań kwalifikowalnych powinny przewidywać wewnętrzny mechanizm pokrywania strat. Mechanizm ten, w połączeniu z instrumentami transferowymi mającymi na celu utrzymanie ciągłości ochrony ubezpieczeniowej na korzyść ubezpieczających, beneficjentów i osób poszkodowanych, powinien umożliwić osiągnięcie celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz w znacznym stopniu ograniczyć wpływ upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji na ubezpieczających. Mogą jednak wystąpić skrajne przypadki, w których restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji mogą wymagać interwencji szczególnych systemów krajowych, w szczególności ubezpieczeniowego systemu gwarancyjnego lub funduszu na cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, aby zapewnić dodatkowe zasoby na pokrycie strat i restrukturyzację lub, w ostateczności, na nadzwyczajne finansowanie publiczne. Zabezpieczenia niezbędne do ochrony wierzycieli powinny również odzwierciedlać istnienie takich szczególnych systemów krajowych, które z kolei muszą być zgodne z unijnymi ramami pomocy państwa. Instrument umorzenia lub konwersji powinien być stosowany przed skorzystaniem z jakiegokolwiek nadzwyczajnego publicznego wsparcia finansowego.
(40) Ingerencja w prawa własności nie powinna być nieproporcjonalna. Zaangażowani akcjonariusze, ubezpieczający, beneficjenci, osoby występujące z roszczeniem, a także inni wierzyciele zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji nie powinni zatem ponosić większych strat niż straty, które ponieśliby, gdyby zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji zostały zlikwidowane w chwili podejmowania decyzji o restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Ta zasada niepogarszania sytuacji wierzycieli odzwierciedla podstawowe prawo własności chronione przez art. 17 Karty. Prawo to powinno być chronione w ramach administracyjnej procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji poprzez zapewnienie, aby żaden zaangażowany akcjonariusz, ubezpieczający, beneficjent, osoba występująca z roszczeniem ani inny wierzyciel nie znaleźli się w gorszej sytuacji niż w przypadku standardowego postępowania upadłościowego. Wycena traktowania, jakie w takim przypadku otrzymaliby ubezpieczający, beneficjenci i osoby poszkodowane, powinna obejmować wszelkie płatności, które ubezpieczający, beneficjenci i osoby poszkodowane otrzymaliby z ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych, w stosownych przypadkach, oraz od organów odszkodowawczych na mocy dyrektywy 2009/103/WE. W przypadku częściowego przeniesienia aktywów i zobowiązań zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją do prywatnego nabywcy lub do zakładu pomostowego, pozostała część zakładu objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją powinna zostać zlikwidowana w ramach standardowego postępowania upadłościowego. Akcjonariusze i wierzyciele, którzy pozostają w zakładzie ubezpieczeń lub zakładzie reasekuracji w trakcie postępowania likwidacyjnego, powinni być uprawnieni do otrzymania kwoty zapłaty lub odszkodowania z tytułu swoich roszczeń w postępowaniu likwidacyjnym, która nie może być mniejsza niż kwota, którą odzyskaliby, gdyby cały zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji zostały zlikwidowane w ramach standardowego postępowania upadłościowego.
(41) W celu ochrony praw akcjonariuszy i wierzycieli, w tym ubezpieczających, beneficjentów i osób występujących z roszczeniem, konieczne jest ustanowienie jasnych obowiązków dotyczących wyceny aktywów i zobowiązań zakładu objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją oraz dotyczących wyceny traktowania, jakie otrzymaliby akcjonariusze i wierzyciele, w tym ubezpieczający, beneficjenci i osoby występujące z roszczeniem, gdyby zakład został zlikwidowany w ramach standardowego postępowania upadłościowego. Konieczne jest zatem ustanowienie wymogu, by przed podjęciem jakiegokolwiek działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dokonano uczciwej i realistycznej wyceny aktywów i zobowiązań zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji. Od takiej wyceny powinno przysługiwać prawo do odwołania. Ze względu na charakter działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz jego ścisły związek z wyceną, takie odwołanie powinno być jednak możliwe jedynie w przypadku, gdy jest ono jednocześnie skierowane przeciwko decyzji w sprawie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Ponadto konieczne jest wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym po zastosowaniu instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dokonuje się porównania między traktowaniem, jakie akcjonariusze i wierzyciele, w tym ubezpieczający, beneficjenci i osoby występujące z roszczeniem, faktycznie otrzymali, a traktowaniem, jakie otrzymaliby w ramach standardowego postępowania upadłościowego. W odniesieniu do tego porównania ex post powinno przysługiwać prawo do odwołania niezależnie od decyzji w sprawie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Akcjonariusze i wierzyciele, którzy otrzymali kwotę niższą niż ta, którą otrzymaliby w ramach standardowego postępowania upadłościowego, powinni być uprawnieni do wypłaty różnicy.
(42) W przypadku podjęcia działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ubezpieczający mogliby zachowywać część lub całość korzyści przewidzianych w ich umowach i niekoniecznie musieliby zawierać nową umowę ubezpieczenia. W przypadku likwidacji zakładu w ramach standardowego postępowania upadłościowego zmiana umowy mogłaby się wiązać z kosztami odtworzenia dla ubezpieczających. Zwłaszcza w przypadku długoterminowych umów ubezpieczenia warunki rynkowe i cechy charakterystyczne samych ubezpieczających, a także dodatkowe koszty, takie jak opłaty brokerskie i końcowe, mogłyby prowadzić do znacznych kosztów dla ubezpieczających, którzy musieliby zastąpić swoje umowy. Szacując takie koszty odtworzenia w kontekście zasady niepogarszania sytuacji wierzycieli, należy założyć, że zawarcie nowej umowy ubezpieczenia przy zapewnieniu porównywalnej ochrony dostępnej na rynku po dominujących stawkach rynkowych następuje w rozsądnym terminie od daty podjęcia działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(43) Ważne jest, aby straty były ujmowane w chwili ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji. Wycena aktywów i zobowiązań będącego na progu upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji powinna być oparta na uczciwych, ostrożnych i realistycznych założeniach w chwili zastosowania instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. W procesie wyceny sytuacja finansowa zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji nie powinna jednak wpływać na wartość zobowiązań. Wyceny do celów informowania o wyborze i opracowywaniu działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być spójne z mającymi zastosowanie ostrożnościowymi ramami regulacyjnymi, ale w kontekście restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji można by wprowadzić ukierunkowane zmiany w zasadach leżących u podstaw tych ram, w szczególności w przypadku, gdy założenie, że zakład będzie kontynuował działalność, nie jest spełnione. W wyjątkowo pilnych przypadkach organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny mieć możliwość przeprowadzenia szybkiej wyceny aktywów lub zobowiązań zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości. Wycena ta powinna mieć charakter tymczasowy i powinna obowiązywać do czasu dokonania niezależnej wyceny. EIOPA powinna ustanowić zestaw zasad, które mają być stosowane w toku takich wycen, oraz - stosownie do sytuacji - powinna umożliwiać organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz niezależnym rzeczoznawcom zastosowanie różnych szczegółowych metodyk.
(44) Podejmując działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny uwzględnić i stosować środki przewidziane w planach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, chyba że według oceny organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz przy uwzględnieniu okoliczności danej sprawy cele restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zostaną osiągnięte skuteczniej w wyniku podjęcia działań nieprzewidzianych w planach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(45) Instrumenty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być opracowane z myślą o przeciwdziałaniu szerokiej palecie w znacznej mierze nieprzewidywalnych scenariuszy i odpowiednie do tego celu, przy uwzględnieniu, że może wystąpić różnica między kryzysową sytuacją jednego zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji a szerszym kryzysem systemowym. Instrumenty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem obejmować każdy z tych scenariuszy, w tym zastosowanie wygaszania portfela przy zachowaniu wypłacalności wobec jednostki objętej restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją aż do zakończenia jej działalności, zbycie działalności lub akcji jednostki objętej restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, ustanowienie zakładu pomostowego, wydzielenie aktywów i zobowiązań z portfeli o obniżonej jakości lub zagrożonych jednostki będącej na progu upadłości oraz umorzenie lub konwersję instrumentów kapitałowych i innych zobowiązań kwalifikowalnych zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będącego na progu upadłości.
(46) W szczególnych przypadkach, gdy niektóre podmioty powiązane świadczą usługi na rzecz zakładu objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, które mają zasadnicze znaczenie dla zapewnienia ciągłości ochrony ubezpieczeniowej, organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien być uprawniony do zapewnienia, aby towary i usługi dostarczane przez takiego dostawcę usług podstawowych były nadal dostarczane w przypadku, gdy jego sytuacja finansowa pogorszy się w wyniku upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji w ramach tej samej grupy, a skorzystanie z takiego uprawnienia jest niezbędne do zachowania ciągłości ochrony ubezpieczeniowej zapewnianej przez inne podmioty powiązane. Uprawnienia te mogą obejmować wykonywanie uprawnień w zakresie prowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zastosowanie wobec dostawcy usług podstawowych instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(47) Jeżeli instrumenty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wykorzystano do przeniesienia portfeli ubezpieczeń do podmiotu stabilnego finansowo, takiego jak nabywca z sektora prywatnego lub zakład pomostowy, pozostała część jednostki powinna zostać zlikwidowana w stosownym terminie. Termin ten należy wyznaczyć z uwzględnieniem konieczności świadczenia przez będące na progu upadłości zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji usług lub wsparcia, aby umożliwić nabywcy z sektora prywatnego lub zakładowi pomostowemu prowadzenie działalności lub świadczenie usług nabytych w wyniku tego przeniesienia.
(48) W każdym państwie członkowskim należy ustanowić mechanizmy finansowania w celu wypłaty odszkodowań ubezpieczającym, beneficjentom i osobom występującym z roszczeniem w odniesieniu do zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, które uzyskały zezwolenie w tym państwie członkowskim. Mechanizmy finansowania powinny być dostępne w celu zaspokojenia roszczeń akcjonariuszy i innych wierzycieli zgodnie z zasadą niepogarszania sytuacji wierzycieli, jeżeli jest to konieczne, aby uniknąć zależności od środków publicznych. Roszczenia te powinny być obliczane zgodnie z hierarchią wierzycieli w standardowym postępowaniu upadłościowym, aby uniemożliwić uzyskanie przez akcjonariuszy lub innych wierzycieli odszkodowania, zanim pełne odszkodowanie zostanie wypłacone ubezpieczającym, beneficjentom lub osobom występującym z roszczeniem. Chociaż należy unikać bezpośredniego pokrywania strat zakładu ubezpieczeń, powinna istnieć możliwość wykorzystania - w ostateczności - takich mechanizmów finansowania do finansowania innych kosztów związanych z zastosowaniem instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, w zakresie niezbędnym do osiągnięcia celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz pod warunkiem pełnego poszanowania zasad restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość podjęcia decyzji, że mechanizmy finansowania mogą być wykorzystywane do pokrywania strat ubezpieczających, beneficjentów i osób występujących z roszczeniem. W takim przypadku zakład będący na progu upadłości opuściłby rynek, a całość lub część portfeli umów ubezpieczenia zostałaby przeniesiona w ramach instrumentu zbycia działalności lub do zakładu pomostowego, lub też utrzymana w zakładzie objętym restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, jeżeli zostanie on objęty wygaszaniem portfela przy zachowaniu wypłacalności. W każdym przypadku odnośne roszczenia akcjonariuszy powinny zostać umorzone, zanim do pokrycia strat będzie można wykorzystać mechanizmy finansowania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Uznając różnorodność rynków ubezpieczeń, należy zapewnić państwom członkowskim pewną elastyczność w odniesieniu do konkretnych mechanizmów finansowania zewnętrznego, o ile zapewniona jest dostępność wystarczającej płynności, aby zagwarantować odszkodowania w rozsądnym terminie. Państwo członkowskie powinno nałożyć obowiązek w zakresie wkładów wyłącznie na zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, które uzyskały zezwolenie w tym państwie członkowskim, i na unijne oddziały zakładu z państwa trzeciego, które mają siedzibę na jego terytorium.
(49) Instrument zbycia działalności powinien umożliwiać organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dokonanie sprzedaży zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji lub części ich działalności jednemu nabywcy lub większej liczbie nabywców bez zgody akcjonariuszy. Stosując instrument zbycia działalności, organy powinny poczynić przygotowania na potrzeby wystąpienia z ofertą sprzedaży danego zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji lub części ich działalności w ramach otwartej, przejrzystej i niedyskryminującej procedury, mając na celu osiągnięcie jak najwyższej ceny sprzedaży. Jeżeli z uwagi na pilny charakter sprawy taka procedura jest niemożliwa, organy powinny podjąć działania w celu zaradzenia szkodliwym skutkom dla konkurencji i na rynku wewnętrznym.
(50) Wszelkie wpływy netto z przeniesienia aktywów lub zobowiązań zakładu objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją przy zastosowaniu instrumentu zbycia działalności powinny przysługiwać zakładowi pozostałemu w trakcie postępowania likwidacyjnego. Wszelkie wpływy netto z przeniesienia akcji lub innych instrumentów właścicielskich wyemitowanych przez zakład objęty restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją przy zastosowaniu instrumentu zbycia działalności powinny przysługiwać właścicielom tych akcji lub innych instrumentów właścicielskich, pod warunkiem że ubezpieczający i inni wierzyciele otrzymają odszkodowanie w pierwszej kolejności, o ile ich roszczenia zostały umorzone bez uzyskania pełnego odszkodowania. Wpływy powinny być obliczane jako wartość netto po odliczeniu kosztów, które powstały na skutek upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji oraz w efekcie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(51) Informacje dotyczące oferowania na sprzedaż będącego na progu upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji oraz negocjacji z potencjalnymi nabywcami przed zastosowaniem instrumentu zbycia działalności mogą stanowić informacje szczególnie chronione i stwarzać ryzyko dla zaufania do rynku ubezpieczeń. Istotne jest zatem zapewnienie możliwości opóźnienia publicznego ujawnienia takich informacji, wymaganego na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 7 , na okres niezbędny na zaplanowanie i organizację restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji danego zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji.
(52) Zakład pomostowy jest zakładem ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji będącym w całości lub w części własnością co najmniej jednego organu publicznego lub znajdującym się pod kontrolą organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Głównym celem zakładu pomostowego jest zapewnienie ciągłości świadczenia funkcji krytycznych na rzecz ubezpieczających będącego na progu upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji. Zakład pomostowy powinien być zatem zarządzany tak jak podmiot mający zdolność do niezakłóconej kontynuacji działalności przy założeniu kontynuowania działalności i powinien wznowić działalność na normalnych zasadach rynkowych, gdy tylko zaistnieją odpowiednie warunki, lub też powinien zostać poddany likwidacji w przypadku gdy nie ma on zdolność do niezakłóconej kontynuacji działalności.
(53) Instrument wydzielenia aktywów i zobowiązań powinien umożliwiać organom przeniesienie aktywów, praw lub zobowiązań zakładu objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją do odrębnego podmiotu w celu usunięcia i likwidacji takich aktywów, praw lub zobowiązań oraz zarządzania nimi. Instrument wydzielenia aktywów i zobowiązań, którego głównym celem jest ułatwienie przeniesienia portfela, powinien być stosowany wyłącznie w połączeniu z innymi instrumentami, aby zapobiec uzyskaniu przez będące na progu upadłości zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji nieuzasadnionej przewagi konkurencyjnej.
(54) Skuteczny system restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien zapewniać możliwość restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji w sposób minimalizujący negatywny wpływ upadłości na ubezpieczających, podatników, gospodarkę realną i stabilność finansową. Instrument umorzenia lub konwersji powinien zapewniać, aby przed zaistnieniem wpływu na roszczenia ubezpieczeniowe i reasekuracyjne akcjonariusze i wierzyciele będących na progu upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji ponieśli straty w pierwszej kolejności oraz ponieśli odpowiednią część kosztów wynikających z upadłości zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji niezwłocznie po tym, jak zostanie wykonane uprawnienie w zakresie prowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Instrument umorzenia lub konwersji powinien zatem stanowić dla akcjonariuszy i wierzycieli zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji oraz, do pewnego stopnia, ubezpieczających większą zachętę do monitorowania kondycji zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji w zwykłych warunkach.
(55) Ważne jest zapewnienie organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji niezbędnej elastyczności w rozmaitych okolicznościach w celu zastosowania wygaszania portfela przy zachowaniu wypłacalności wobec jednostki objętej restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją, przeniesienia jej aktywów, praw i zobowiązań w najlepszych warunkach dla ubezpieczających lub w celu alokacji pozostałych strat. Należy zatem ustanowić, że organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny mieć możliwość stosowania instrumentu umorzenia lub konwersji zarówno w przypadku, gdy celem jest restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości jako jednostki, w odniesieniu do której stosuje się wygaszanie portfela przy zachowaniu wypłacalności, jak i w przypadku przeniesienia krytycznych usług ubezpieczeniowych, podczas gdy pozostała część zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji przestaje prowadzić działalność i zostaje zlikwidowana. W tym kontekście uzasadniona może być restrukturyzacja zobowiązań ubezpieczeniowych w celu zapewnienia ciągłości istotnej części ochrony ubezpieczeniowej i jeżeli zostanie to uznane za leżące w najlepszym interesie ubezpieczających.
(56) Jeżeli istnieje realistyczna perspektywa przywrócenia zdolności do niezakłóconej kontynuacji działalności jednostki, a ubezpieczający nie ponoszą żadnych strat w procesie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, instrument umorzenia lub konwersji można byłoby wykorzystać w celu przywrócenia jednostki objętej restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją do stanu przedsiębiorstwa kontynuującego działalność. W takim przypadku restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji poprzez umorzenie lub konwersję powinna towarzyszyć zmiana kierownictwa, chyba że utrzymanie kierownictwa jest stosowne i niezbędne do osiągnięcia celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(57) Nie należy stosować instrumentu umorzenia lub konwersji w stosunku do roszczeń, które są zabezpieczone różnymi formami zabezpieczeń lub gwarancji, ponieważ takie umorzenie lub konwersja mogłyby być nieskuteczne lub ze względu na potencjalny negatywny wpływ takiego umorzenia lub konwersji na stabilność finansową. Aby jednak zapewnić skuteczność instrumentu umorzenia lub konwersji i osiągnięcie celów, którym służy, pożądane jest, by instrument ten mógł być stosowany wobec możliwie jak najszerszego zakresu zobowiązań niezabezpieczonych zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości. Z zakresu stosowania instrumentu umorzenia lub konwersji należy jednak wyłączyć niektóre rodzaje zobowiązań niezabezpieczonych. Aby zapewnić ciągłość funkcji krytycznych, instrumentu umorzenia lub konwersji nie należy zatem stosować wobec niektórych zobowiązań względem pracowników zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości ani wobec roszczeń handlowych dotyczących towarów i usług o kluczowym znaczeniu dla bieżącego funkcjonowania zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji. W celu uznania uprawnień emerytalnych i kwot emerytalnych należnych funduszom emerytalnym i ich członkom instrumentu umorzenia lub konwersji nie należy stosować do zobowiązań zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości z tytułu programu emerytalnego. Aby ograniczyć ryzyko systemowego efektu domina, instrumentu umorzenia lub konwersji nie należy stosować do zobowiązań wynikających z udziału w systemach płatności, których rezydualny termin zapadalności wynosi mniej niż siedem dni, ani do zobowiązań wobec zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji, instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, z wyłączeniem podmiotów należących do tej samej grupy, których pierwotny termin zapadalności wynosi mniej niż siedem dni.
(58) Jednym z głównych celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji jest ochrona zbiorowego interesu ubezpieczających, beneficjentów i osób występujących z roszczeniem. Roszczenia ubezpieczeniowe i reasekuracyjne powinny zatem podlegać stosowaniu instrumentu umorzenia lub konwersji wyłącznie w ostateczności, a organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny dokładnie rozważyć konsekwencje ewentualnego umorzenia roszczeń ubezpieczeniowych z tytułu umów ubezpieczenia posiadanych przez osoby fizyczne, a także mikroprzedsiębiorstwa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa.
(59) Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny mieć możliwość całkowitego lub częściowego wyłączenia zobowiązań w pewnych okolicznościach, w przypadku gdy nie jest możliwe umorzenie lub konwersja takich zobowiązań w rozsądnych ramach czasowych, gdy takie wyłączenie jest absolutnie niezbędne i proporcjonalne w stosunku do osiągnięcia celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub gdy zastosowanie instrumentu umorzenia lub konwersji spowodowałoby takie obniżenie wartości, że straty poniesione przez innych wierzycieli byłyby wyższe niż gdyby zobowiązań tych nie wyłączono. W przypadku zastosowania takich wyłączeń poziom umorzenia lub konwersji zastosowany do pozostałych zobowiązań kwalifikowalnych może zostać podniesiony, by uwzględnić takie wyłączenia z zastrzeżeniem poszanowania zasady niepogarszania sytuacji wierzycieli. Jednocześnie państwa członkowskie nie powinny być zobowiązane do finansowania restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ze swojego budżetu ogólnego.
(60) Stosując instrument umorzenia lub konwersji wobec umów ubezpieczenia, organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny uwzględnić fakt, że obowiązkowe minimalne poziomy ochrony na mocy mającego zastosowanie prawa zostają spełnione po restrukturyzacji umowy. Nie powinno to uniemożliwiać organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji stosowania instrumentu umorzenia lub konwersji do roszczeń ubezpieczeniowych powstałych przed datą działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(61) Co do zasady organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny stosować instrument umorzenia lub konwersji w sposób zapewniający jednakowe traktowanie wierzycieli oraz ustawową kolejność zaspokojenia roszczeń zgodnie z mającym zastosowanie prawem dotyczącym niewypłacalności. Straty powinny być zatem w pierwszej kolejności pokrywane z instrumentów kapitału regulacyjnego i powinny być przypisywane akcjonariuszom albo poprzez umorzenie lub przeniesienie akcji, albo poprzez znaczne rozwodnienie akcji. Jeżeli to nie wystarcza, należy poddać konwersji lub umorzeniu dług podporządkowany. Konwersja lub umorzenie zobowiązań uprzywilejowanych powinny nastąpić dopiero wtedy, gdy dokonano całkowitej konwersji lub całkowitego umorzenia długu podporządkowanego. Zaskarżenie obniżenia kwoty głównej instrumentu lub zobowiązania lub ich konwersji wynikających z wykonania uprawnień do umorzenia lub konwersji powinno być możliwe wyłącznie na mocy prawa państwa członkowskiego organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, który wykonał uprawnienia do umorzenia lub konwersji.
(62) Wyłączenia zobowiązań, m.in. w przypadku systemów płatniczych i rozliczeniowych, pracowników lub wierzycieli handlowych, lub pierwszeństwo zaspokojenia roszczeń, powinny mieć zastosowanie na równi w państwach trzecich i w Unii. Aby zapewnić możliwość umorzenia lub konwersji zobowiązań w państwach trzecich, należy ustanowić, że w postanowieniach umownych podlegających prawu państw trzecich uznaje się tę możliwość. Nie należy wymagać takich warunków umownych w odniesieniu do zobowiązań wyłączonych z zastosowania instrumentu umorzenia lub konwersji lub jeżeli prawo państwa trzeciego lub wiążąca umowa zawarta z tym państwem trzecim umożliwiają organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji danego państwa członkowskiego zastosowanie instrumentu umorzenia lub konwersji.
(63) Akcjonariusze i wierzyciele powinni uczestniczyć w niezbędnym zakresie w mechanizmie alokacji strat jednostki będącej na progu upadłości. Państwa członkowskie powinny zatem zapewnić, aby instrumenty kapitałowe w Tier I, Tier II i Tier III w pełni pokrywały straty w momencie utraty zdolności do niezakłóconej kontynuacji działalności przez emitujące je zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji. W związku z tym organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być zobowiązane do całkowitego umorzenia tych instrumentów lub ich konwersji, w stosownych przypadkach, na instrumenty w Tier I w momencie utraty zdolności do niezakłóconej kontynuacji działalności i przed podjęciem wszelkich działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. W tym celu moment utraty zdolności do niezakłóconej kontynuacji działalności należy rozumieć jako moment, w którym odnośny organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji stwierdza, że zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji spełniają warunki uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, albo moment, w którym odnośny organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji podejmuje decyzję, że zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji utraciłyby zdolność do niezakłóconej kontynuacji działalności, gdyby te instrumenty kapitałowe nie zostały umorzone lub nie zostały poddane konwersji. Wymogi te powinny być uwzględnione w warunkach dotyczących danego instrumentu oraz we wszelkich prospektach emisyjnych lub dokumentach ofertowych publikowanych lub składanych w związku z tymi instrumentami.
(64) W celu zapewnienia skutecznego przeprowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanejlikwidacji powinny posiadać wszystkie niezbędne uprawnienia, które - w różnych konfiguracjach - mogą być wykonywane przy stosowaniu instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Uprawnienia te powinny obejmować uprawnienia do przeniesienia akcji, aktywów, praw lub zobowiązań zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości do innego podmiotu, w tym innej jednostki lub zakładu pomostowego, uprawnienia do obniżenia wartości lub umorzenia akcji oraz umorzenia lub konwersji zobowiązań zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości, uprawnienia do zmiany kierownictwa oraz do nałożenia tymczasowego moratorium na spłatę roszczeń. Niezbędne jest przyznanie uprawnień pomocniczych, w tym prawa do zażądania dalszego świadczenia usług podstawowych od innych części grupy.
(65) Nie jest konieczne określanie szczegółowych środków, za pomocą których organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny przeprowadzić interwencję w zakładzie ubezpieczeń lub zakładzie reasekuracji będących na progu upadłości. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny mieć wybór między przejęciem kontroli w drodze bezpośredniej interwencji w danym zakładzie ubezpieczeń lub zakładzie reasekuracji a przejęciem kontroli w drodze zarządzenia. Organy te powinny podjąć decyzję w zależności od okoliczności danego przypadku.
(66) Konieczne jest ustanowienie wymogów proceduralnych służących zapewnieniu odpowiedniego zgłaszania i podawania do wiadomości publicznej informacji o działaniach w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Informacje otrzymywane w trakcie procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przez organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz pracujących dla nich ekspertów mogą jednak obejmować informacje szczególnie chronione, dlatego przed upublicznieniem decyzji o restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji informacje te powinny podlegać skutecznym uregulowaniom dotyczącym poufności. Należy założyć, że wszelkie informacje udzielone na potrzeby decyzji przed jej podjęciem - czy to w kwestii spełnienia warunków uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, czy też w sprawie zastosowania określonego instrumentu lub działania w toku procedury - mają wpływ na interes publiczny i prywatny, którego dane działanie dotyczy. W związku z tym należy zapewnić odpowiednie mechanizmy zachowania poufności odnośnych informacji, takich jak treść i szczegóły planów naprawy i planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz wyniki ewentualnych ocen przeprowadzanych w tym kontekście.
(67) Nie należy uniemożliwiać wymiany informacji między organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji a organami podatkowymi. Taka wymiana informacji powinna być zgodna z prawem krajowym, a w przypadku gdy informacje pochodzą z innego państwa członkowskiego, powinny być one przedmiotem wymiany wyłącznie za wyraźną zgodą odpowiedniego organu, od którego pochodzą.
(68) Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny posiadać uprawnienia pomocnicze w celu zapewnienia skuteczności przeniesienia akcji lub instrumentów dłużnych oraz aktywów, praw i zobowiązań na nabywcę będącego osobą trzecią lub na zakład pomostowy. Aby ułatwić przenoszenie roszczeń ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych bez wpływu na ogólny profil ryzyka powiązanego portfela oraz powiązanych rezerw technicznoubezpieczeniowych i wymogów kapitałowych, należy w szczególności zachować korzyści gospodarcze wynikające z umów reasekuracji. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem mieć zdolność do przenoszenia roszczeń ubezpieczeniowych lub reasekuracyjnych wraz z odpowiednimi prawami związanymi z reasekuracją. Zdolność ta powinna również obejmować prawo do pozbawienia osób trzecich praw do przenoszonych instrumentów lub aktywów, prawo do egzekwowania umów i prawo do zapewnienia ciągłości uzgodnień z odbiorcą przenoszonych aktywów i akcji. Nie powinno być również naruszone prawo strony do wypowiedzenia umowy z jednostką objętą restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją lub z jej podmiotem powiązanym z przyczyn innych niż restrukturyzacja lub uporządkowana likwidacja zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości. Ponadto organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny mieć uprawnienia pomocnicze do nałożenia na pozostałą część zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji, które są likwidowane w ramach standardowego postępowania upadłościowego, wymogu świadczenia usług, które są niezbędne, by umożliwić prowadzenie działalności jednostce, do której zostały przeniesione aktywa lub akcje w wyniku zastosowania instrumentu zbycia działalności lub instrumentu zakładu pomostowego.
(69) Zgodnie z art. 47 Karty każdy, kogo prawa i wolności zagwarantowane przez prawo Unii zostały naruszone, ma prawo do skutecznego środka prawnego przed sądem. Od decyzji podjętych przez organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinno zatem przysługiwać odwołanie.
(70) Środki w zakresie zarządzania kryzysowego wprowadzane przez organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji mogą wymagać złożonych ocen gospodarczych i dużej uznaniowości. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji dysponują w szczególności wiedzą fachową potrzebną do przeprowadzenia takich ocen oraz do określenia odpowiedniego sposobu skorzystania z zakresu uznania. Dlatego należy zapewnić, by kompleksowe oceny gospodarcze przeprowadzane w tym kontekście przez organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji stanowiły dla krajowych sądów podstawę przeglądu danych środków w zakresie zarządzania kryzysowego. Jednak złożony charakter tych ocen nie powinien uniemożliwiać krajowym sądom badania, czy dowody, na których oparł się organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, są faktycznie dokładne, rzetelne i spójne, czy dowody te obejmują wszystkie odpowiednie informacje, które należy wziąć pod uwagę w celu oceny złożonej sytuacji, i czy są w stanie uzasadnić wyciągnięte na ich podstawie wnioski.
(71) W celu radzenia sobie w pilnych sytuacjach konieczne jest ustanowienie, że złożenie wniosku o odwołanie nie prowadzi do automatycznego zawieszenia skutków zaskarżonej decyzji i że decyzja organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji jest egzekwowalna ze skutkiem natychmiastowym przy domniemaniu, że zawieszenie jej wykonania byłoby sprzeczne z interesem publicznym.
(72) Konieczna jest ochrona osób trzecich, które nabyły w dobrej wierze aktywa, prawa i zobowiązania zakładu objętego restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją w wyniku wykonania przez organy uprawnień w zakresie prowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Równie konieczne jest zapewnienie stabilności rynków finansowych. Prawo do odwołania od decyzji dotyczącej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji nie powinno zatem mieć wpływu na żadne przyjęte później akty administracyjne ani transakcje zawarte na podstawie unieważnionej decyzji. W takich przypadkach środki prawne przysługujące w odniesieniu do decyzji obarczonej wadą powinny być ograniczone do przyznania odszkodowania z tytułu szkód poniesionych przez zainteresowane osoby.
(73) Z uwagi na poważne ryzyka dla stabilności finansowej w odnośnym państwie członkowskim i w Unii może zaistnieć konieczność pilnego wprowadzenia środków w zakresie zarządzania kryzysowego. Każda procedura na mocy prawa krajowego dotycząca wniosku o uprzednie zatwierdzenie sądowe środka w zakresie zarządzania kryzysowego oraz rozpatrzenie takiego wniosku przez sąd powinny zatem przebiegać szybko. Państwa członkowskie powinny zapewnić, by odnośny organ mógł podjąć decyzję niezwłocznie po zatwierdzeniu przez sąd. Możliwość ta powinna pozostawać bez uszczerbku dla prawa zainteresowanych stron do złożenia do sądu wniosku o wstrzymanie decyzji. Aby nie opóźniać nadmiernie wykonania decyzji dotyczącej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, taką możliwość należy jednak przyznać jedynie na ograniczony czas po zastosowaniu przez organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji środka w zakresie zarządzania kryzysowego.
(74) W celu zapewnienia efektywności restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a także w celu uniknięcia konfliktów jurysdykcji nie należy wszczynać ani kontynuować standardowego postępowania upadłościowego w odniesieniu do zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości w czasie, gdy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wykonuje swoje uprawnienia w zakresie prowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub stosuje instrumenty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, chyba że odbywa się to z inicjatywy organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub za jego zgodą. Należy zatem ustanowić, że pewne zobowiązania umowne mogą zostać zawieszone na ograniczony okres, aby umożliwić organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zastosowanie instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Możliwość ta nie powinna jednak mieć zastosowania do zobowiązań w odniesieniu do systemów wskazanych przez państwo członkowskie zgodnie z dyrektywą 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 8 , w tym kontrahentów centralnych. Dyrektywa 98/26/WE zmniejsza ryzyko związane z udziałem w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych, w szczególności zmniejszając zakłócenia w razie upadłości uczestnika takiego systemu. Należy zapewnić dalsze stosowanie tych zabezpieczeń w sytuacjach kryzysowych oraz zachowanie odpowiedniej pewności dla operatorów systemów płatności i rozrachunku papierów wartościowych oraz innych uczestników rynku. Środka w zakresie zapobiegania kryzysom ani środka w zakresie zarządzania kryzysowego nie należy zatem uznawać jako takiego za postępowanie upadłościowe w rozumieniu dyrektywy 98/26/WE, pod warunkiem że istotne zobowiązania wynikające z odnośnych umów są nadal wykonywane.
(75) Konieczne jest zapewnienie, aby w sytuacji przenoszenia aktywów i zobowiązań na rzecz nabywcy z sektora prywatnego lub zakładu pomostowego organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji miały odpowiedni czas na ustalenie, które umowy należy przenieść. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem mieć możliwość ograniczenia praw kontrahentów do zamknięcia, przyspieszenia wykonania lub wypowiedzenia w innej formie umów finansowych przed dokonaniem tego przeniesienia. Takie ograniczenia powinny umożliwiać organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji uzyskanie rzeczywistego obrazu bilansu zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości, bez zmian wartości i zakresu, jakie pociągnęłoby za sobą masowe wykonanie praw do wypowiedzenia umowy, oraz powinny pomóc w uniknięciu doprowadzenia do niestabilności na rynku. Należy jednak ograniczyć do niezbędnego minimum ingerencję w prawa kontrahentów wynikające z umowy. Wszelkie ograniczenia praw do wypowiedzenia umowy wprowadzone przez organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem mieć zastosowanie jedynie w odniesieniu do środków w zakresie zarządzania kryzysowego lub zdarzeń bezpośrednio związanych z zastosowaniem takich środków. Prawa do wypowiedzenia umowy wynikające z wszelkich innych przypadków niewykonania zobowiązania, w tym z tytułu niewpłacenia lub nieuzupełnienia depozytów zabezpieczających, powinny zatem zostać zachowane.
(76) Konieczne jest utrzymanie zgodnych z prawem uzgodnień rynku kapitałowego w przypadku przeniesienia niektórych, lecz nie wszystkich, aktywów, praw i zobowiązań zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości. Należy zatem ustanowić zabezpieczenia, aby zapobiec dzieleniu powiązanych zobowiązań lub powiązanych praw i umów, w tym umów z tym samym kontrahentem objętych uzgodnieniami dotyczącymi zabezpieczeń, uzgodnieniami dotyczącymi zabezpieczeń finansowych polegającymi na przeniesieniu tytułu, uzgodnieniami dotyczącymi potrącenia, uzgodnieniami dotyczącymi kompensowania sald na zamknięcie oraz uzgodnieniami dotyczącymi finansowania strukturyzowanego. Jeżeli stosowane są powyższe zabezpieczenia, organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być zobowiązane przenieść wszystkie umowy powiązane w ramach chronionego uzgodnienia lub pozostawić je wszystkie w pozostałej części zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji będących na progu upadłości. Zabezpieczenia te powinny zapewniać brak wpływu na sposób ujmowania w kapitale regulacyjnym ekspozycji podlegających uzgodnieniu dotyczącemu kompensowania sald na potrzeby dyrektywy 2009/138/WE.
(77) W celu zapewnienia stabilności finansowej zakładowi ubezpieczeń lub zakładowi reasekuracji należy wprowadzić moratorium na prawa wykupu przysługujące ubezpieczającym. Takie moratorium i wynikająca z niego stabilność finansowa dla danej jednostki powinny zapewnić organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji wystarczająco dużo czasu na wycenę tych jednostek i ocenienie, które instrumenty restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji należy zastosować. Takie moratorium powinno również zapewnić równe traktowanie ubezpieczających, a tym samym zapobiegać potencjalnym niekorzystnym skutkom finansowym dla ubezpieczających, którzy nie byliby jednymi z pierwszych wykupujących polisę. Ponieważ jednym z celów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji jest kontynuacja ochrony ubezpieczeniowej, ubezpieczający powinni nadal dokonywać wszelkich obowiązkowych płatności na podstawie odnośnych umów ubezpieczenia lub reasekuracji, w tym w przypadku płatności z tytułu umowy renty.
(78) Zapewnienie organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji takich samych instrumentów i uprawnień w zakresie restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji ułatwi skoordynowane działania w przypadku upadłości grupy transgranicznej. Konieczne są jednak dalsze działania wspierające współpracę i zapobiegające podejmowaniu fragmentarycznych działań krajowych. W celu uzgodnienia grupowego programu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji podmiotów powiązanych organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem mieć obowiązek wzajemnego konsultowania się i współpracy w ramach kolegiów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Aby zapewnić forum na potrzeby dyskusji i wypracowania takiego uzgodnienia, należy ustanowić kolegia ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji na bazie istniejących kolegiów organów nadzoru poprzez włączenie organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz zaangażowanie właściwych ministerstw, EIOPA i, w stosownych przypadkach, organów odpowiedzialnych za ubezpieczeniowe systemy gwarancyjne. Kolegia ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji nie powinny być organami decyzyjnymi, lecz forami ułatwiającymi podejmowanie decyzji przez organy krajowe, natomiast podejmowanie wspólnych decyzji powinno leżeć w gestii odnośnych organów krajowych.
(79) W następstwie zmian regulacyjnych w odpowiedzi na globalny kryzys finansowy, doświadczeń zdobytych od czasu tego kryzysu oraz stosowania niniejszej dyrektywy Komisja, po konsultacji z EIOPA, powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oceniające stosowność minimalnych wspólnych standardów dla ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych w Unii. Sprawozdanie powinno co najmniej: oceniać aktualną sytuację w zakresie ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych w państwach członkowskich (poziom ochrony, rodzaje objętych ubezpieczeń, czynniki uruchamiające); omawiać warianty polityki, w tym poszczególne warianty polityki, takie jak korzystanie z ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych w celu kontynuowania lub likwidacji umów ubezpieczenia, z należytym uwzględnieniem różnic w produktach ubezpieczeniowych w różnych państwach członkowskich; oceniać konieczność wprowadzenia minimalnego poziomu bazowego dla ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych w całej Unii i, w stosownych przypadkach, przedstawić w zarysie kroki niezbędne do jego wprowadzenia. W stosownych przypadkach sprawozdaniu powinien towarzyszyć wniosek ustawodawczy.
(80) W przypadku restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji grup transgranicznych należy zachować równowagę między, z jednej strony, potrzebą stosowania procedur uwzględniających krytyczny charakter sytuacji i umożliwiających znalezienie efektywnych, uczciwych i terminowych rozwiązań dla całej grupy oraz, z drugiej strony, koniecznością ochrony ubezpieczających, gospodarki realnej i stabilności finansowej we wszystkich państwach członkowskich, w których grupa prowadzi działalność. Poszczególne organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem dzielić się swoimi opiniami na forum kolegium ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, a wszelkie działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji proponowane przez grupowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być opracowywane i omawiane przez różne organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w kontekście grupowych planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Kolegia ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny również uwzględniać opinie organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji z wszystkich państw członkowskich, w których grupa prowadzi działalność, tak by w miarę możliwości ułatwić szybkie podjęcie wspólnych decyzji.
(81) W przypadku działań w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji podejmowanych przez grupowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji należy zawsze uwzględniać ich wpływ na ubezpieczających, gospodarkę realną i stabilność finansową w państwach członkowskich, w których grupa prowadzi działalność. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w państwie członkowskim, w którym siedzibę ma jednostka zależna, powinny zatem mieć możliwość wyrażenia sprzeciwu - w ostateczności i w należycie uzasadnionych przypadkach - wobec decyzji grupowego organu ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, jeżeli te organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji są zdania, że działania i środki w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji nie są odpowiednie albo ze względu na konieczność ochrony ubezpieczających, gospodarki realnej i stabilności finansowej w tym państwie członkowskim, albo ze względu na zobowiązania, jakim podlegają porównywalne jednostki w tym państwie członkowskim.
(82) Grupowe programy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny ułatwiać skoordynowaną restrukturyzację i uporządkowaną likwidację, co najprawdopodobniej powinno przynieść najlepsze rezultaty dla wszystkich jednostek należących do grupy. Grupowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien zatem proponować grupowe programy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i przedkładać je kolegium ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, które nie zgadzają się z grupowym programem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub postanawiają podjąć niezależne działanie w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, powinny wyjaśnić grupowemu organowi ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i innym organom ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji objętym grupowym programem restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powody swojej niezgody i powiadomić o nich, wraz ze szczegółowymi informacjami na temat ewentualnego niezależnego działania w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, jakie zamierzają podjąć. Każdy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji decydujący się na odstępstwo od grupowego programu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien należycie rozważyć potencjalne skutki takiego odstępstwa dla ubezpieczających, gospodarki realnej i stabilności finansowej w państwach członkowskich, w których zlokalizowane są pozostałe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, oraz potencjalne skutki takiego odstępstwa dla innych części grupy.
(83) Aby zapewnić skoordynowane działanie na poziomie grupy, organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny być zachęcane do stosowania w ramach grupowego programu restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji tego samego instrumentu w odniesieniu do podmiotów należących do grupy, które spełniają warunki uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Grupowe organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zatem mieć uprawnienia do zastosowania instrumentu zakładu pomostowego na poziomie grupy w celu ustabilizowania całej grupy oraz do przeniesienia do zakładu pomostowego praw własności do jednostek zależnych w celu późniejszej sprzedaży tych jednostek zależnych, jako pakiet albo pojedynczo, kiedy warunki rynkowe będą odpowiednie. Ponadto grupowy organ ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinien mieć uprawnienia do zastosowania instrumentu umorzenia lub konwersji na poziomie jednostki dominującej.
(84) Skuteczna restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji oraz grup prowadzących działalność w skali międzynarodowej wymaga współpracy między organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji państw członkowskich i analogicznymi organami państw trzecich. W tym celu, jeżeli jest to uzasadnione daną sytuacją, EIOPA powinna być uprawniona do opracowywania i zawierania niewiążących ramowych porozumień o współpracy z organami z państw trzecich zgodnie z art. 33 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010. Z tego samego powodu organom krajowym należy zezwolić na zawieranie porozumień dwustronnych z organami z państw trzecich zgodnych z ramowymi porozumieniami EIOPA o współpracy. Opracowanie takich porozumień dwustronnych powinno zapewnić skuteczne planowanie, podejmowanie decyzji i koordynację działań w stosunku do takich zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji prowadzących działalność w skali międzynarodowej. Aby stworzyć równe warunki działania, takie porozumienia dwustronne powinny mieć charakter wzajemny, przy czym organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny wzajemnie uznawać i egzekwować swoje procedury, chyba że zastosowanie ma jakikolwiek wyjątek, który umożliwia odrzucenie uznania procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w państwie trzecim.
(85) Współpraca między organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinna mieć miejsce zarówno w odniesieniu do jednostek zależnych należących do grup z siedzibą w Unii lub w państwie trzecim, jak i w odniesieniu do oddziałów zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji z siedzibą w Unii lub w państwie trzecim. Jednostki zależne należące do grup z siedzibą w państwie trzecim są jednostkami z siedzibą w Unii, a tym samym w pełni podlegają prawu Unii, w tym stosowaniu wszelkich instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Konieczne jest jednak, by państwa członkowskie zachowały prawo do podejmowania działań w odniesieniu do oddziałów zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, które mają siedzibę zarządu w państwie trzecim, jeżeli uznanie procedur restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w państwie trzecim oraz ich zastosowanie w odniesieniu do oddziału stanowiłoby zagrożenie dla gospodarki realnej lub stabilności finansowej w Unii lub jeżeli ubezpieczający z Unii nie byliby traktowani na równi z ubezpieczającymi z państwa trzeciego. W takich okolicznościach państwa członkowskie powinny mieć prawo odmówić, po konsultacjach z krajowymi organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, uznania procedur restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w państwie trzecim.
(86) Wdrożenie niniejszej dyrektywy nie powinno uniemożliwiać krajowym ubezpieczeniowym systemom gwarancyjnym współistnienia z ramami naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, niezależnie od źródła finansowania krajowych ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych. Stosowanie instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz uprawnień w zakresie prowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji nie powinno uniemożliwiać ubezpieczającym, beneficjentom i innym osobom występującym z roszczeniem otrzymania odszkodowania za pośrednictwem tych krajowych ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych.
(87) EIOPA powinna promować konwergencję praktyk organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przez wydawanie wytycznych zgodnie z art. 16 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010. W szczególności EIOPA powinna określić wszystkie następujące elementy:
a) dalsze szczegółowe informacje na temat kryteriów dotyczących stosowania uproszczonych obowiązków w odniesieniu do niektórych zakładów;
b) zbiór scenariuszy dotyczących planów naprawy prewencyjnej oraz minimalny wykaz wskaźników jakościowych i ilościowych;
c) kryteria identyfikacji funkcji krytycznych;
d) dalsze kwestie i kryteria na potrzeby oceny możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
e) szczegółowe informacje na temat środków mających na celu zajęcie się przeszkodami dla możliwości przeprowadzenia skutecznej restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji lub usunięcie tych przeszkód, a także okoliczności, w jakich można zastosować poszczególne środki; oraz
f) sposób udostępniania informacji w formie skrótowej lub zbiorczej na potrzeby wymogów w zakresie poufności.
(88) Standardy techniczne w dziedzinie usług finansowych powinny ułatwiać spójną harmonizację oraz adekwatną ochronę ubezpieczających, inwestorów i konsumentów w całej Unii. Efektywne i właściwe byłoby powierzenie EIOPA, jako organowi dysponującemu wysoce specjalistyczną wiedzą fachową, opracowania projektów regulacyjnych i wykonawczych standardów technicznych, które nie wymagają podejmowania decyzji politycznych, w celu przedłożenia Komisji.
(89) W przypadkach określonych w niniejszej dyrektywie Komisja powinna przyjąć - w drodze aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE - projekty regulacyjnych standardów technicznych opracowane przez EIOPA zgodnie z art. 10-14 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 w celu określenia następujących elementów:
a) kryteriów poddania zakładu planowaniu naprawy prewencyjnej, metod stosowanych przy określaniu udziałów w rynku do celów planowania naprawy oraz informacji, które należy ująć w planach naprawy prewencyjnej;
b) treści planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz treści grupowych planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji;
c) różnych elementów wyceny, w tym okoliczności, w jakich dana osoba jest uważana za niezależną do celów przeprowadzenia wyceny, metodyk oceny wartości aktywów i zobowiązań w kontekście restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji, wyodrębnienia różnych wycen, metodyki obliczania bufora z tytułu dodatkowych strat, który należy uwzględnić w wycenach wstępnych, metodyk i zasad dotyczących wyceny zobowiązań wynikających z instrumentów pochodnych oraz metodyki przeprowadzania wyceny różnicy w sposobie traktowania;
d) treści warunków umownych, które mają być zawarte w umowach finansowych podlegających prawu państwa trzeciego;
e) funkcjonowania operacyjnego kolegiów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. W przypadkach określonych w niniejszej dyrektywie Komisja powinna przyjąć - w drodze aktów wykonawczych zgodnie z art. 291 TFUE - projekty wykonawczych standardów technicznych opracowane przez EIOPA zgodnie z art. 15 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010 w celu określenia procedur, treści i minimalnego zestawu standardowych formularzy i wzorów na potrzeby przedstawiania informacji do celów planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz współpracy ze strony zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji.
(90) Dyrektywa 2004/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 9 , dyrektywa 2007/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 10 oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 11 zawierają przepisy dotyczące ochrony akcjonariuszy i wierzycieli jednostek, które są objęte zakresem stosowania tych dyrektyw. W sytuacji gdy organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji muszą działać szybko, przepisy te mogą utrudniać skuteczne działanie w ramach restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz skuteczne stosowanie instrumentów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz wykonywanie uprawnień w zakresie prowadzenia restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji przez organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Odstępstwa przewidziane w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE 12 oraz rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/23 13 należy zatem rozszerzyć na działania podejmowane w kontekście restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Aby zagwarantować zainteresowanym stronom jak największą pewność prawa, odstępstwa takie powinny być zdefiniowane jasno i mieć wąski zakres oraz powinny być stosowane wyłącznie w interesie publicznym, jeżeli spełnione są warunki uruchomienia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(91) Aby umożliwić wszystkim zainteresowanym organom odpowiednią wymianę informacji i dostęp do informacji, należy zapewnić, by organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji były reprezentowane na wszystkich stosownych forach oraz by EIOPA korzystała z wiedzy fachowej niezbędnej do wykonywania zadań związanych z naprawą oraz restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji. Należy zatem zmienić rozporządzenie (UE) nr 1094/2010 w celu wyznaczenia organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji jako właściwych organów, o których mowa w tym rozporządzeniu. Tego rodzaju zrównanie organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz właściwych organów jest zgodne z zadaniami powierzonymi EIOPA na podstawie art. 25 rozporządzenia (UE) nr 1094/2010, którymi są przyczynianie się do opracowywania i koordynowania planów naprawy oraz planów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji oraz aktywne uczestniczenie w tych działaniach.
(92) Konieczne jest zapewnienie, aby zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, podmioty faktycznie kontrolujące ich działalność oraz ich organy administrujące, zarządzające lub nadzorcze wypełniały swoje obowiązki związane z restrukturyzacją i uporządkowaną likwidacją takich jednostek. Równie konieczne jest zapewnienie, aby te jednostki, podmioty faktycznie kontrolujące ich działalność oraz ich organy administrujące, zarządzające lub nadzorcze były podobnie traktowane w całej Unii. Państwa członkowskie powinny być zatem zobowiązane do działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do kontrahentów centralnych oraz zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1095/2010, (UE) nr 648/2012, (UE) nr 600/2014, (UE) nr 806/2014 i (UE) 2015/2365 oraz dyrektywy 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2007/36/WE, 2014/59/UE i (UE) 2017/1132 (Dz.U. L 22 z 22.1.2021, s. 1). określenia kar administracyjnych i innych środków administracyjnych, które są skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Takie kary administracyjne i inne środki administracyjne powinny spełniać określone podstawowe wymogi w odniesieniu do adresatów, kryteriów, które należy uwzględniać przy stosowaniu kary administracyjnej lub innego środka administracyjnego, podawania informacji o karach administracyjnych lub innych środkach administracyjnych do wiadomości publicznej, zasadniczych uprawnień do nakładania kar i środków, jak również wysokości grzywien administracyjnych. Z zastrzeżeniem ścisłej tajemnicy zawodowej EIOPA powinna prowadzić centralną bazę danych wszystkich kar administracyjnych lub innych środków administracyjnych i informacji o wniesionych odwołaniach zgłoszonych jej przez organy nadzoru oraz organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji.
(93) Państwa członkowskie nie powinny być zobowiązane do ustanawiania przepisów dotyczących kar administracyjnych ani innych środków administracyjnych za naruszenia przepisów niniejszej dyrektywy, które to naruszenia podlegają krajowemu prawu karnemu. Jednak utrzymanie sankcji karnych zamiast kar administracyjnych lub innych środków administracyjnych za naruszenia nie powinno ograniczyć ani w żaden inny sposób naruszyć zdolności organów ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i organów nadzoru do współpracy z organami ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji i organami nadzoru w innych państwach członkowskich oraz ich zdolności do udostępniania i wymiany w terminowy sposób informacji z tymi organami, w tym po skierowaniu odnośnego naruszenia do właściwych organów sądowych w ramach postępowania karnego.
(94) Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie harmonizacja zasad i procedur restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast z uwagi na skutki upadłości dowolnej jednostki dla całej Unii możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na szczeblu unijnym, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym samym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co niezbędne do osiągnięcia tego celu.
(95) Podejmując decyzje lub działania na podstawie niniejszej dyrektywy, organy nadzoru i organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji powinny zawsze zwracać należytą uwagę na skutki swoich decyzji i działań dla ubezpieczających, gospodarki realnej i stabilności finansowej w innych państwach członkowskich oraz powinny rozważyć znaczenie wszelkich jednostek zależnych lub działalności transgranicznej dla ubezpieczających, sektora finansowego i gospodarki państwa członkowskiego, w którym taka jednostka zależna ma siedzibę lub w którym prowadzona jest taka działalność, nawet jeżeli odnośna jednostka zależna lub działalność transgraniczna mają mniejsze znaczenie dla grupy.
(96) W terminie pięciu lat po wejściu w życie niniejszej dyrektywy Komisja, w oparciu o zdobyte doświadczenia, po konsultacji z EIOPA, powinna dokonać bardziej szczegółowej oceny i przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, koncentrując się na wybranych aspektach stosowania niniejszej dyrektywy,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
