Kopalnie zlikwiduje przedsiębiorstwo górnicze, a nie specjalna spółka

Kontynuowanie procesu stopniowego wygaszania działalności podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny – to główny cel opublikowanego w czwartek, 9 stycznia 2025 r., projektu nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (tzw. ustawy górniczej). Zaangażowane w proces likwidacji mają zostać przedsiębiorstwa górnicze.

Jak tłumaczy w uzasadnieniu do projektu Ministerstwo Przemysłu, podstawowym założeniem zmian jest likwidacja poszczególnych zakładów górniczych przez przedsiębiorców górniczych, do których te zakłady należą. Do tej pory zakłady przeznaczone do likwidacji (w ostatnim czasie kopalnie Makoszowy i Centrum) były przekazywane do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. (SRK S.A.) w celu przeprowadzenia procesu likwidacji i zagospodarowania pozostałego majątku.

- Celem takiego rozwiązania jest zaangażowanie w poszczególnych zakładach górniczych w proces likwidacji, w tym w wykonywanie robót likwidacyjnych, w jak najszerszym zakresie załogi własnej zakładu – czytamy w uzasadnieniu.

Dotacje dla przedsiębiorstw górniczych, a nie SRK

Projektodawca zwraca uwagę, że w aktualnym stanie prawnym nie ma już możliwości przekazywania zakładów górniczych do SRK S.A. celem przeprowadzenia procesu likwidacji i zagospodarowania majątku ani finansowania tych działań ze środków publicznych.

Konsekwencją nowego podejścia będzie m.in. umożliwienie uzyskania przez przedsiębiorstwo górnicze dotacji budżetowej na przeprowadzenie likwidacji.

- Zgodnie z tym, co zostało już wspomniane, w obecnym stanie prawnym, stosownie do art. 8 ust. 1 i 2 ustawy, taką dotację może otrzymać jedynie SRK S.A. – podkreśla resort przemysłu 

Likwidacja kopalń a umowa społeczna

Projektodawca przypomina, że 28 maja 2021 r. w Katowicach, strona rządowa, strona związków zawodowych, gminy górnicze oraz przedsiębiorstwa górnicze zawarły umowę społeczną. Zgodnie z dołączonym do niej harmonogramem, do końca 2049 r. stopniowo zlikwidowanych ma zostać 12 kopalń.

Czytaj także: MAP: Umowa społeczna podstawą rozmów z Komisją Europejską o górnictwie

- Celem projektowanych przepisów jest również realizacja pkt VI umowy społecznej w części dotyczącej świadczeń dla pracowników likwidowanych zakładów górniczych (urlopy górnicze, urlopy dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla i odprawy pieniężne) w odniesieniu do pracowników podziemnych zakładów górniczych nieprzekazanych do tej pory do SRK S.A. – informuje uzasadnienie do projektu. I dalej: - Celem przepisów przyznających świadczenia pracownikom jest zminimalizowanie negatywnych skutków społecznych kontynuowania procesu stopniowej likwidacji zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny energetyczny.

Projekt realizuje tez postulat zgłaszany m.in. przez samorządy, rozszerzając katalog podmiotów, na rzecz których przedsiębiorstwa górnicze mogą dokonywać darowizny mienia, na wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, inne samorządowe osoby prawne, państwowe osoby prawne oraz spółki zarządzające specjalną strefą ekonomiczną.

Projektodawca przypomina również: - Z uwagi na zmiany w polityce klimatycznej Unii Europejskiej, w tym odchodzenie od węgla kamiennego jako surowca służącego do produkcji energii elektrycznej i ciepła, oczywistym stała się konieczność stopniowego wygaszania funkcjonujących jeszcze w Polsce podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny energetyczny. Przy czym, należy stwierdzić, że proces wygaszania działalności podziemnych kopalń węgla jest prowadzony w Polsce z różnym nasileniem już od lat 90 XX wieku.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.