a także mając na uwadze, co następuje:(1) Jeżeli finansowanie przez państwo spełnia kryteria określone w art. 107 ust. 1 Traktatu, stanowi pomoc państwa i na mocy jego art. 108 ust. 3 należy je zgłosić Komisji. Na mocy art. 109 Traktatu, Rada może jednak określić rodzaje pomocy, które są zwolnione z tego wymogu zgłoszenia. Zgodnie z art. 108 ust. 4 Traktatu Komisja może przyjąć rozporządzenia dotyczące tych kategorii pomocy. W rozporządzeniu (UE) 2015/1588 upoważniono Komisję do uznania, zgodnie z art. 109 Traktatu, że niektóre kategorie pomocy można wyłączyć z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu. Na podstawie tego rozporządzenia Komisja przyjęła rozporządzenie Komisji (UE) nr 702/2014 2 uznające niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, które stosuje się do dnia 31 grudnia 2022 r.
(2) Art. 42 Traktatu stanowi, że reguły konkurencji mają zastosowanie do produkcji produktów rolnych i handlu nimi jedynie w zakresie ustalonym przez Parlament Europejski i Radę. Art. 211 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady 3 stanowi, że - poza określonymi odstępstwami - zasady pomocy państwa mają zastosowanie do pomocy na rzecz produkcji produktów rolnych i handlu nimi. Art. 211 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 stanowi, że zasady pomocy państwa nie mają zastosowania do płatności dokonywanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do środków przewidzianych w tym rozporządzeniu, które są częściowo lub w całości finansowane przez Unię oraz środków określonych w art. 213-218 tego rozporządzenia. Ponadto zgodnie z art. 145 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 4 zasady pomocy państwa nie mają zastosowania do płatności dokonywanych przez państwa członkowskie zgodnie z tym rozporz ądzeniem ani do dodatkowego finansowania krajowego, jeśli wchodzą one w zakres stosowania art. 42 Traktatu. Aby tego rodzaju płatności mające stanowić dodatkowe finansowanie krajowe objęte zakresem art. 42 Traktatu mogły zostać zatwierdzone przez Komisję w ramach planu strategicznego WPR danego państwa członkowskiego, muszą one spełniać kryteria rozporządzenia (UE) 2021/2115. Zasady pomocy państwa mają jednak zastosowanie zarówno do części współfinansowanej z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), jak i do dodatkowego krajowego finansowania środków pozostających poza zakresem art. 42 Traktatu.
(3) Zważywszy, że skutki gospodarcze pomocy są niezależne od tego, czy jest ona częściowo finansowana przez Unię czy też nie i czy jest finansowana przez samo państwo członkowskie, należy utrzymać spójność między polityką Komisji w zakresie kontroli pomocy państwa a wsparciem udzielanym w ramach unijnej wspólnej polityki rolnej i polityki rozwoju obszarów wiejskich.
(4) Zakres stosowania niniejszego rozporządzenia należy zatem dostosować do zakresu stosowania rozporządzenia (UE) 2021/2115 w zakresie środków współfinansowanych przez EFRROW.
(5) Niniejsze rozporządzenie powinno umożliwić większe uproszczenie i powinno zwiększyć przejrzystość i skuteczność oceny i kontroli zgodności z zasadami pomocy państwa na szczeblu krajowym i unijnym, jednocześnie uwzględniając instytucjonalny podział kompetencji między Komisj ę a państwa członkowskie.
(6) Komisja wielokrotnie zastosowała art. 107 i 108 Traktatu do sektorów rolnego i leśnego zgodnie z warunkami określonymi w wytycznych z 2014 r. 5 W ten sposób zdobyła duże doświadczenie w tych dziedzinach w odniesieniu do środków pomocy, które nadal podlegaj ą obowiązkowi zgłaszania pomocy Komisji przez państwa członkowskie. Doświadczenie Komisji pozwoliło jej zatem lepiej określić warunki, na jakich niektóre kategorie pomocy można uznać za zgodne z rynkiem wewnętrznym, i rozszerzyć zakres wyłączeń grupowych przy dalszym jednoczesnym zapewnieniu przejrzystości i proporcjonalno ści pomocy.
(7) Ogólne warunki stosowania niniejszego rozporządzenia powinny opierać się na zestawie wspólnych zasad zapewniających, by pomoc miała wyraźny efekt zachęty, była właściwa i proporcjonalna, była przyznawana z zachowaniem pełnej przejrzystości oraz podlegała mechanizmom kontroli i regularnej oceny, a także by nie zakłócała warunków konkurencji i wymiany handlowej.
(8) Pomoc, która spełnia wszystkie warunki - zarówno ogólne, jak i szczegółowe - ustanowione w niniejszym rozporządzeniu w odniesieniu do odpowiednich kategorii pomocy, powinna być wyłączona z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu. Aby zapewnić skuteczny nadzór i uproszczenie procedur administracyjnych, a jednocześnie nie osłabić monitorowania przez Komisję, wyłączona pomoc (programy pomocy i pomoc indywidualna) powinna zawierać wyraźne odesłanie do niniejszego rozporz ądzenia.
(9) Pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu, nie objęta niniejszym rozporządzeniem, nadal podlega wymogowi zgłoszenia ustanowionemu w art. 108 ust. 3 Traktatu. Niniejsze rozporz ądzenie pozostaje bez uszczerbku dla możliwości zgłaszania przez państwa członkowskie pomocy, której cele odpowiadaj ą celom objętym jego zakresem.
(10) Ponieważ duże programy mają potencjalnie większy wpływ na wymianę handlową i konkurencję, programy pomocy, w ramach których budżet w dowolnym roku lub w ujęciu ogólnym przekracza określony próg wyrażony w formie wartości bezwzględnej, zasadniczo powinny być poddawane ocenie pomocy państwa. Ocena powinna służyć weryfikacji realizacji przyjętych założeń i spełnienia warunków leżących u podstaw zgodności programu, jak również weryfikacji skuteczności środka pomocy w świetle jej uprzednio zdefiniowanych celów i wskaźników ogólnych i szczegółowych oraz wpływu danego programu na konkurencj ę i handel. Aby zapewnić równe traktowanie, ocena pomocy państwa powinna być przeprowadzana według planu oceny zatwierdzonego przez Komisję. Wprawdzie takie plany należy zazwyczaj sporządzać w momencie opracowywania programu i zatwierdzać na czas, tak aby program mógł wejść w życie, jednak nie w każdym przypadku jest to możliwe.
(11) Dlatego, aby nie opóźnić wejścia w życie, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do takich programów przez wstępny okres nie dłuższy niż sześć miesięcy. Komisja może zdecydować o przedłużeniu tego okresu po zatwierdzeniu planu oceny.
(12) W tym celu plan oceny należy zgłosić Komisji w terminie 20 dni roboczych od daty wejścia w życie programu. Komisja może również w drodze wyjątku uznać, że ocena nie jest konieczna zważywszy na specyfikę przypadku. Komisja powinna uzyskać od państwa członkowskiego niezbędne informacje, które umożliwią jej dokonanie ewaluacji planu oceny oraz wystąpić o dodatkowe informacje bez zbędnej zwłoki, umożliwiając państwu członkowskiemu uzupełnienie brakujących informacji, potrzebnych Komisji do podjęcia decyzji.
(13) Z wyjątkiem zmian, które nie wpływają na zgodność programu pomocy na podstawie niniejszego rozporządzenia ani nie wpływają w sposób istotny na treść zatwierdzonego planu oceny, zmiany programów podlegaj ących ocenie należy oceniać z uwzględnieniem wyników takiej oceny oraz wyłączyć z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia. Zmian o charakterze czysto formalnym, zmian administracyjnych lub dokonanych w ramach środków współfinansowanych przez Unię nie należy z zasady traktować jako zmian istotnie wpływających na treść zatwierdzonego planu oceny.
(14) Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy uwarunkowanej pierwszeństwem użycia produktów krajowych w stosunku do produktów przywożonych ani do pomocy na działalność związaną z wywozem. W szczególno ści nie powinno mieć ono zastosowania do pomocy na tworzenie i funkcjonowanie sieci dystrybucyjnej w innym państwie członkowskim lub państwie trzecim. Pomoc na pokrycie kosztów uczestnictwa w targach bądź kosztów badań lub usług doradczych potrzebnych do wprowadzenia nowego lub już istniejącego produktu na nowy rynek w innym państwie członkowskim lub w państwie trzecim nie powinna stanowić pomocy na działalność związaną z wywozem.
(15) Komisja powinna zapewnić, aby zatwierdzona pomoc nie wpływała niekorzystnie na warunki wymiany handlowej w stopniu sprzecznym z interesem ogólnym. Pomoc na rzecz beneficjenta, na którym ciąży dotąd niezrealizowany obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji uznającej pomoc za niezgodną z prawem i z rynkiem wewnętrznym, należy więc wyłączyć z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia. Ważne jest jednak szybkie podjęcie działań w kontekście pomocy w formie rekompensat w sytuacjach zagrożenia i sytuacjach kryzysowych, takiej jak pomoc na naprawienie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe lub agrofagi roślin oraz pomoc na pokrycie kosztów zapobiegania chorobom zwierząt, ich kontroli i zwalczania. Dlatego też w takich sytuacjach wyłączenie z pomocy nie powinno mieć zastosowania. Ponadto, z uwagi na charakter takich programów, w przypadku których nie jest możliwa identyfikacja poszczególnych beneficjentów, nie powinno mieć ono zastosowania do pomocy w ograniczonej wysokości na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw ("MŚP") biorących udział w projektach w zakresie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność ("RLKS") lub w projektach grupy operacyjnej europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa ("EPI").
(16) Pomoc przyznawaną przedsiębiorstwom znajdującym się w trudnej sytuacji należy co do zasady wyłączyć z zakresu stosowania niniejszego rozporządzenia, ponieważ taka pomoc powinna być poddawana ocenie pod kątem zgodności z wytycznymi dotyczącymi pomocy państwa na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw niefinansowych znajdujących się w trudnej sytuacji 6 . Konieczne jest jednak określenie pewnych wyjątków od tej zasady. Po pierwsze, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji w przypadku pomocy na rzecz MŚP biorących udział w projektach RLKS lub projektach grupy operacyjnej EPI lub będących beneficjentami takich projektów, w przypadku gdy bardzo trudno jest zidentyfikować poszczególnych beneficjentów takich programów. Po drugie, powinno ono mieć zastosowanie do takich przedsiębiorstw w przypadku zagrożenia ochrony zdrowia publicznego, tj. w przypadku pomocy na wyrównanie kosztów zwalczania chorób zwierząt oraz pomocy na pokrycie kosztów związanych ze zniszczeniem i wywozem padłych zwierząt gospodarskich. Po trzecie, ze względu na art. 107 ust. 2 lit. b) Traktatu, niniejsze rozporządzenia powinno mieć również zastosowanie do przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji w przypadkach, w których pomoc jest wypłacana na naprawienie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe. Taka sama zasada powinna mieć zastosowanie w przypadkach, w których przyczyną trudnej sytuacji przedsiębiorstwa są szkody spowodowane przez zdarzenia pozostające poza kontrolą zainteresowanego przedsiębiorstwa, a mianowicie niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne z klęską żywiołową, przez choroby zwierząt lub agrofagi roślin, przez zwierzęta chronione, przez pożary lasów, katastrofy w lasach oraz zdarzenia w lasach związane ze zmianą klimatu.
(17) Jeżeli pomoc państwa lub warunki z nią związane, w tym model finansowania środka, jeżeli stanowi on jego nieodłączny element, wiążą się nierozerwalnie z naruszeniem przepisów Unii, pomocy nie można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym. Niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zatem zastosowania do pomocy, która wiąże się nierozerwalnie z naruszeniem przepisów Unii.
(18) Egzekwowanie przepisów dotyczących pomocy państwa zależy w dużym stopniu od współpracy z państwami członkowskimi. Państwa członkowskie powinny zatem podejmować wszystkie środki niezbędne do zapewnienia zgodności z niniejszym rozporządzeniem, w tym zgodności pomocy indywidualnej przyznanej w ramach programów objętych wyłączeniem grupowym.
(19) Ze względu na wysokie ryzyko niekorzystnego wpływu na warunki wymiany handlowej, duże kwoty pomocy udzielonej indywidualnie albo łącznie powinny być oceniane przez Komisj ę w momencie dokonywania zgłoszenia. Dla niektórych kategorii pomocy inwestycyjnej objętych zakresem niniejszego rozporządzenia należy więc określić progi maksymalnych kwot pomocy na poziomie uzależnionym od kategorii pomocy i jej prawdopodobnego wpływu na warunki wymiany handlowej. Każda pomoc przekraczaj ąca takie progi powinna nadal podlegać wymogowi zgłoszenia ustanowionemu w art. 108 ust. 3 Traktatu. Progów określonych w niniejszym rozporządzeniu nie należy obchodzić poprzez sztuczne dzielenie programów pomocy lub projektów pomocy, np. na kilka programów lub projektów pomocy o podobnych cechach, celach lub beneficjentach. Innych kategorii pomocy, w zakresie w jakim spełniają one warunki zgodności oraz nie przekraczają maksymalnej intensywności pomocy lub maksymalnych kwot pomocy określonych w niniejszym rozporządzeniu, nie należy uznawać za niosące wysokie ryzyko niekorzystnego wpływu na warunki wymiany handlowej.
(20) W trosce o przejrzystość, równe traktowanie i możliwość skutecznego monitorowania niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie jedynie do pomocy, w przypadku której można dokładnie obliczyć ex ante ekwiwalent dotacji brutto bez konieczności przeprowadzania oceny ryzyka ("pomoc przejrzysta").
(21) W odniesieniu do niektórych szczególnych instrumentów pomocy, takich jak pożyczki, gwarancje, środki podatkowe oraz, w szczególności, zaliczki zwrotne, w niniejszym rozporządzeniu należy określić warunki, na których można je uznać za przejrzyste. Pomoc w formie gwarancji należy uznać za przejrzystą, jeżeli ekwiwalent dotacji brutto obliczono na podstawie "bezpiecznych stawek" określonych w odniesieniu do danego rodzaju przedsiębiorstwa. Pomoc należy uznać za przejrzystą również, jeżeli przed wdrożeniem środka metoda używana do obliczenia intensywności pomocy w formie gwarancji państwa została zgłoszona Komisji i zatwierdzona przez nią zgodnie z obwieszczeniem w sprawie gwarancji 7 . Do celów niniejszego rozporządzenia pomocy w formie środków finansowania ryzyka i zastrzyków kapitałowych nie należy uważać za pomoc przejrzystą.
(22) Pomoc, która w innych okolicznościach wchodziłaby w zakres niniejszego rozporządzenia, ale nie jest przejrzysta, należy w każdym przypadku zgłaszać Komisji. Zgłoszenia pomocy nieprzejrzystej powinny być oceniane przez Komisję w szczególności w świetle kryteriów określonych w wytycznych na 2023 r. 8 lub w innych odpowiednich zasadach ramowych, wytycznych, komunikatach i zawiadomieniach.
(23) Aby mieć pewność, że pomoc jest niezbędna i zachęca do dalszego rozwoju działalności lub projektów, niniejsze rozporządzenie nie powinno mieć zastosowania do pomocy na działalność lub projekty, które beneficjent podjąłby lub realizował również bez tej pomocy. Żadna pomoc na działalność już podjętą lub projekty już realizowane przez beneficjenta nie powinna być przyznawana z mocą wsteczną. Pomoc powinna być zwolniona z wymogu zgłoszenia przewidzianego w art. 108 ust. 3 Traktatu zgodnie z niniejszym rozporządzeniem jedynie w przypadkach, gdy dana działalność lub prace nad projektem objętym pomocą mają się rozpocząć po złożeniu przez beneficjenta pisemnego wniosku o przyznanie pomocy.
(24) W przypadku jakiejkolwiek pomocy ad hoc objętej niniejszym rozporządzeniem, przyznanej dużemu przedsiębiorstwu, państwo członkowskie, oprócz uwzględnienia warunków dotyczących efektu zachęty obowiązujących w przypadku MŚP, powinno również zapewnić, aby beneficjent sporządził, w formie dokumentu wewnętrznego, analizę wykonalności projektu lub działań objętych pomocą w przypadku otrzymania pomocy oraz bez niej. Państwo członkowskie powinno sprawdzić także, czy wspomniany dokument potwierdza istotne zwiększenie zakresu projektu lub działania, istotne zwiększenie całkowitej kwoty, jaką beneficjent przeznacza na projekt lub działanie objęte pomocą, lub też znaczące przyspieszenie realizacji przedmiotowego projektu lub działania. Dowód na występowanie efektu zachęty powinien też stanowić fakt, że w przypadku braku pomocy dany projekt inwestycyjny lub działanie nie zostałyby zrealizowane jako takie na danym obszarze wiejskim.
(25) Automatyczne programy pomocy w formie korzyści podatkowych powinny nadal podlegać szczególnemu warunkowi dotyczącemu efektu zachęty, jako że pomoc związana z tymi programami pomocy jest przyznawana w ramach innych procedur niż w przypadku pozostałych kategorii pomocy. Ten szczególny warunek oznacza, że te programy pomocy powinny być przyjmowane przed rozpoczęciem działań lub prac związanych ze wspieranym projektem lub wspieraną działalnością. Warunek ten nie ma jednak zastosowania w przypadku kolejnych wersji programu pomocy fiskalnej pod warunkiem że dana działalność była już objęta poprzednimi programami pomocy fiskalnej w formie korzyści podatkowych. Zasadniczym momentem oceny efektu zachęty kolejnych wersji programów pomocy jest moment określenia środka podatkowego w ramach pierwszego programu.
(26) W odniesieniu do sieci obszarów Natura 2000 9 w przypadku rolnictwa celem jest zapewnienie efektywności środowiskowej oraz skuteczności przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze rolnym. Pomoc na hektar powinna być zgodna z przepisami Unii oraz przepisami krajowymi zainteresowanych państw członkowskich dotyczącymi ochrony środowiska, wypełniania zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych, w tym stanu ochrony różnorodności biologicznej gatunków i siedlisk oraz zwiększania użyteczności publicznej obszaru Natura 2000.
(27) W odniesieniu do: pomocy na scalanie gruntów, pomocy na działania informacyjne w sektorach rolnym i leśnym polegającej na udostępnianiu informacji nieokreślonej liczbie beneficjentów, pomocy na działania promocyjne w formie publikacji mających na celu podniesienie świadomości szerokiego grona odbiorców na temat produktów rolnych, pomocy na naprawienie szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawiska klimatyczne porównywalne z klęską żywiołową i inne niekorzystne zjawiska klimatyczne, pomocy na wyrównanie kosztów zapobiegania chorobom zwierząt i agrofagom roślin, ich kontroli i zwalczania oraz strat poniesionych w wyniku tych chorób zwierząt lub spowodowanych przez te agrofagi roślin, pomocy na pokrycie kosztów związanych z wywozem i zniszczeniem padłych zwierząt gospodarskich, pomocy na naprawienie szkód wyrządzonych przez zwierzęta chronione, pomocy na niwelowanie niedogodności związanych z obszarami Natura 2000, pomocy na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną, pomocy na naprawienie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe i pomocy na inwestycje na rzecz zachowania dziedzictwa kulturalnego i naturalnego w gospodarstwach rolnych i w lasach, pomocy na odtwarzanie zniszczonych lasów, pomocy na udział rolników w systemach jakości bawełny i środków spożywczych oraz pomocy na rzecz przedsiębiorstw biorących udział w projektach RLKS i projektach grupy operacyjnej EPI lub będących beneficjentami takich projektów - jeżeli zostały spełnione szczególne warunki ustanowione w niniejszym rozporządzeniu, wymóg występowania efektu zachęty nie powinien mieć zastosowania lub należy uznać, że został spełniony.
(28) Aby pomoc była proporcjonalna i ograniczona do niezbędnej kwoty, należy w miarę możliwości określić maksymalne kwoty pomocy w postaci poziomów intensywności pomocy w stosunku do zestawu kosztów kwalifiko- walnych. Aby zapewnić proporcjonalno ść pomocy, w przypadku gdy nie można ustalić maksymalnej intensywności pomocy, ponieważ nie można wyodrębnić kosztów kwalifikowalnych, lub w celu udostępnienia prostszych instrumentów w odniesieniu do małych kwot, należy określić maksymalne kwoty pomocy wyrażone w wartościach nominalnych. Intensywność pomocy i maksymalne kwoty należy ustalić na poziomie, który ogranicza do minimum zakłócenia konkurencji w sektorze objętym pomocą, a który równocześnie odpowiednio uwzględnienia cel ułatwiania rozwoju działalności gospodarczej beneficjentów w sektorze rolnym, na obszarach wiejskich lub w sektorze leśnym. W celu zapewnienia spójności z interwencjami na rzecz rozwoju obszarów wiejskich finansowanymi przez Unię pułapy te należy zharmonizowa ć z pułapami określonymi w rozporządzeniu (UE) 2021/2115, w zakresie, w jakim jest to zgodne z zasadami pomocy państwa wynikającymi ze stosowania art. 107 ust. 3 lit. c) Traktatu.
(29) Przy obliczaniu intensywności pomocy należy uwzględniać wyłącznie koszty kwalifikowalne. W ramach niniejszego rozporządzenia nie należy wyłączać pomocy, która przekracza odpowiednią intensywność pomocy w wyniku uwzględnienia kosztów niekwalifikowalnych. Wyodrębnienie kosztów kwalifikowalnych powinno być poparte jasną, szczegółową i aktualną dokumentacj ą. Obliczenia powinny opierać się na kwotach przed potrąceniem podatków lub innych opłat. Wartość pomocy płatnej w kilku ratach powinna być dyskontowana do jej wartości w dniu przyznania pomocy. Także wartość kosztów kwalifikowalnych powinna być dyskontowana do ich wartości w dniu przyznania pomocy. Jako stopę procentową stosowaną do dyskontowania oraz stopę procentową stosowaną do obliczania kwoty pomocy w przypadku pomocy udzielanej w innej formie niż dotacja należy stosować odpowiednio stopę dyskontową oraz stopę referencyjną mającą zastosowanie w dniu przyznania pomocy zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych 10 . W przypadku gdy pomoc przyznawana jest w formie innej niż dotacja, kwotę pomocy należy wyrażać jako ekwiwalent dotacji brutto. W przypadku, kiedy pomoc przyznaje się w postaci korzyści podatkowych, raty pomocy powinny być dyskontowane na podstawie stóp dyskontowych obowiązujących w dniach, w których poszczególne korzyści podatkowe stają się skuteczne. Należy propagować stosowanie pomocy w formie zaliczek zwrotnych, gdyż takie instrumenty podziału ryzyka sprzyjają zwiększeniu efektu zachęty pomocy. Dlatego też należy wprowadzić przepis stanowiący, że w przypadku udzielenia pomocy w formie zaliczek zwrotnych można zwiększyć obowiązujące poziomy intensywności pomocy ustanowione w niniejszym rozporządzeniu.
(30) W przypadku korzyści podatkowych dotyczących podatków należnych w przyszłości obowiązująca stopa dyskontowa oraz dokładna wysokość transz pomocy mogą nie być znane z wyprzedzeniem. W takich przypadkach państwa członkowskie powinny z góry określić pułap zdyskontowanej wartości pomocy, przestrzegając obowiązującego poziomu intensywno ści pomocy. Następnie, kiedy znana już jest kwota transzy pomocy na dany dzień, można przeprowadzić dyskontowanie na podstawie stopy dyskontowej mającej wówczas zastosowanie. Ogólną kwotę ustalonego pułapu należy pomniejszyć o zdyskontowaną wartość każdej transzy pomocy ("kwota ograniczona pułapem").
(31) Aby ustalić, czy przestrzegane są progi pomocy indywidualnej powoduj ące obowiązek zgłoszenia oraz maksymalne poziomy intensywności pomocy lub maksymalne kwoty pomocy określone w niniejszym rozporządzeniu, należy uwzględnić łączną kwotę pomocy państwa na wspieraną działalność lub projekt. W niniejszym rozporządzeniu należy również określić, w jakich okolicznościach możliwe jest kumulowanie pomocy różnych kategorii. Dopuszczone jest kumulowanie pomocy wyłączonej z wymogu zgłoszenia na mocy niniejszego rozporządzenia oraz wszelkiej innej, zgodnej z rynkiem wewnętrznym pomocy wyłączonej na mocy innego rozporządzenia lub zatwierdzonej przez Komisję, o ile takie środki pomocy dotyczą różnych, możliwych do wyodrębnienia kosztów kwalifiko walnych. W przypadku gdy różne źródła pomocy dotyczą tych samych - pokrywających się częściowo lub w całości - możliwych do wyodrębnienia kosztów kwalifikowalnych, kumulacja powinna być dopuszczalna do wysokości najwyższej intensywności pomocy lub kwoty pomocy mającej zastosowanie w odniesieniu do tej pomocy na mocy niniejszego rozporządzenia. W niniejszym rozporz ądzeniu należy również określić specjalne przepisy dotyczące kumulacji pomocy - z możliwymi do wyodrębnienia kosztami kwalifikowalnymi lub bez nich - oraz kumulacji z pomocą de minimis. Pomoc de minimis nie jest zazwyczaj przyznawana na szczególne możliwe do wyodrębnienia koszty kwalifikowalne ani nie jest z takimi kosztami związana. W takich przypadkach należy zapewnić możliwość swobodnej kumulacji pomocy de minimis z pomocą państwa wyłączoną na mocy niniejszego rozporządzenia. Natomiast w przypadkach, gdy pomoc de minimis przyznawana jest na te same identyfikowalne koszty kwalifikowalne co pomoc państwa wyłączona na mocy niniejszego rozporz ądzenia, kumulacja powinna być dozwolona jedynie do wysokości maksymalnej intensywno ści pomocy, jak określono w rozdziale III niniejszego rozporządzenia.
(32) Finansowanie unijne zarządzane centralnie przez instytucje, agencje, wspólne przedsięwzięcia lub inne organy unijne, które nie jest bezpośrednio ani pośrednio kontrolowane przez państwa członkowskie, nie stanowi pomocy państwa. W przypadku łączenia takiego finansowania unijnego z pomocą państwa, do określenia, czy przestrzegane są progi powoduj ące obowiązek zgłoszenia i maksymalne poziomy intensywności pomocy, należy uwzględniać wyłącznie pomoc państwa, pod warunkiem że łączna kwota finansowania publicznego przyznanego w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych nie przekracza najkorzystniejszej stopy finansowania określonej w mających zastosowanie przepisach prawa Unii.
(33) Pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu jest co do zasady zakazana. Na podstawie art. 107 ust. 2 i 3 Traktatu Komisja odpowiednio zezwala jednak lub może zezwolić, pod pewnymi warunkami, państwom członkowskim na przyznanie pomocy państwa. Ważne jest zatem, aby wszystkie strony mogły sprawdzić, czy pomoc została przyznana zgodnie z obowiązującymi przepisami. Przejrzystość pomocy państwa jest zatem niezbędna do właściwego stosowania postanowień Traktatu i prowadzi do zwiększenia zgodności z zasadami i odpowiedzialno ści, umożliwia wzajemną ocenę oraz efektywniejsze wykorzystanie wydatków publicznych. Aby zapewnić przejrzysto ść, państwa członkowskie powinny być zobowiązane do utworzenia kompleksowych stron internetowych dotyczących pomocy państwa, na szczeblu regionalnym lub krajowym, zawierających skrócone informacje na temat każdego środka pomocy wyłączonego na mocy niniejszego rozporządzenia. Obowiązek ten powinien być warunkiem zgodności pomocy indywidualnej z rynkiem wewnętrznym. Zgodnie ze standardową praktyką w zakresie publikowania informacji określoną w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1024 11 należy używać standardowego formatu, który pozwala na wyszukiwanie, pobieranie i łatwe publikowanie informacji w internecie. Linki do stron internetowych wszystkich państw członkowskich dotyczących pomocy państwa powinny być publikowane na stronie internetowej Komisji. Zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2015/1588 skrócone informacje na temat każdego środka pomocy wyłączonego na mocy niniejszego rozporządzenia powinny być publikowane na stronie internetowej Komisji.
(34) W odniesieniu do publikowania informacji o przyznaniu pomocy indywidualnej należy ustanowić progi, powyżej których publikację można - uwzględniając zakres pomocy - uznać za proporcjonalną. Z doświadczenia Komisji wynika, że w latach 2014-2019, przy progu powodującym obowiązek publikacji ustalonym na poziomie 60 000 EUR w przypadku produkcji podstawowej produktów rolnych, około 30 % przyznanej pomocy podlegało obowiązkowi publikacji. W związku z tym, aby zwiększyć skuteczno ść wymogów dotyczących przejrzystości oraz ponieważ średnią kwotę pomocy inwestycyjnej w sektorze produkcji podstawowej przyznanej w latach 2014-2019 szacuje się na około 17 000 EUR, w przypadku produkcji podstawowej produktów rolnych należy obniżyć próg powoduj ący obowiązek publikacji do 10 000 EUR.
(35) W celu zagwarantowania skutecznego monitorowania należy zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia (UE) 2015/1588 ustanowić standardowy format, w którym państwa członkowskie powinny dostarczać Komisji zestawienie informacji, w każdym przypadku, kiedy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem wdrażany jest program pomocy lub przyznawana jest pomoc indywidualna poza jakimkolwiek programem pomocy. Należy ponadto, zgodnie z art. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 794/2004 12 i art. 3 ust. 4 rozporządzenia (UE) 2015/1588, ustanowić przepisy dotyczące dorocznych sprawozdań, które państwa członkowskie mają przedkładać Komisji w sprawie pomocy wyłączonej z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, w tym szczególnych wymogów dla niektórych kategorii pomocy.
(36) Biorąc pod uwagę powszechną dostępność niezbędnej technologii, zestawienia informacji oraz sprawozdania roczne powinny mieć formę elektroniczną i należy je przekazać Komisji.
(37) Ze względu na okres przedawnienia windykacji pomocy ustanowiony w art. 17 rozporządzenia (UE) 2015/1589 zgodnie z art. 3 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2015/1588 należy ustanowić przepisy dotyczące rejestrów, które państwa członkowskie powinny prowadzić w odniesieniu do pomocy wyłączonej na mocy niniejszego rozporządzenia z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu.
(38) W celu zwiększenia skuteczności warunków zgodności określonych w niniejszym rozporządzeniu Komisja powinna mieć możliwość wycofania przywileju wyłączenia grupowego w stosunku do przyszłych środków pomocy w przypadku niespełnienia wspomnianych wymogów. W przypadkach gdy niezgodność z niniejszym rozporządzeniem dotyczy tylko ograniczonej grupy środków lub określonych organów, Komisja powinna mieć możliwość ograniczenia wycofania przywileju wyłączenia grupowego do niektórych rodzajów pomocy, niektórych beneficjentów lub środków pomocy przyjmowanych przez niektóre organy. Takie ukierunkowane wycofanie powinno stanowić proporcjonalny środek naprawczy bezpośrednio związany ze stwierdzonymi niezgodno ściami z niniejszym rozporządzeniem. Pomoc niezgłoszona i niespełniająca wszystkich warunków zwolnienia z wymogu zgłoszenia stanowi pomoc niezgodn ą z prawem, którą Komisja zbada w ramach odpowiedniej procedury określonej w rozporządzeniu (UE) 2015/1589 w odniesieniu do pomocy niezgłoszonej. W przypadku niespełnienia warunków określonych w rozdziale II przywilej wyłączenia grupowego w odniesieniu do przyszłych środków pomocy zostaje wycofany bez względu na fakt, że w przeszłości środki zgodne z wymogami niniejszego rozporządzenia podlegały wyłączeniu grupowemu.
(39) MŚP odgrywają decydującą rolę w tworzeniu miejsc pracy, a w ujęciu bardziej ogólnym są również czynnikiem stabilności społecznej i rozwoju gospodarczego. Rozwój MŚP mogą jednak ograniczać niedoskonałości rynku, powodujące pewne typowe problemy. MŚP mają często trudności z uzyskaniem kapitału lub kredytów z uwagi na niechęć do ryzyka niektórych rynków finansowych oraz ograniczone zabezpieczenia, jakie te MŚP mogą zaoferować. Ograniczone zasoby mogą również ograniczyć ich dostęp do informacji dotyczących w szczególno ści nowych technologii i potencjalnych rynków. Aby ułatwić rozwój działalności gospodarczej MŚP, w ramach niniejszego rozporządzenia należy zatem wyłączyć niektóre rodzaje pomocy na rzecz MŚP z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu.
(40) Aby wyeliminować różnice, które mogłyby spowodować zakłócenia konkurencji, oraz aby ułatwić koordynację różnych krajowych i unijnych inicjatyw dotyczących MŚP, a także ze względu na przejrzystość administracyjną i pewność prawa, definicja MŚP stosowana na potrzeby niniejszego rozporządzenia powinna opierać się na definicjach określonych w zaleceniu Komisji 2003/361/WE 13 .
(41) Aby zagwarantować spójność ze wspólną polityką rolną oraz uprościć przepisy w oparciu o doświadczenie zdobyte przez Komisję podczas stosowania wytycznych z 2014 r., z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu należy wyłączyć różne kategorie pomocy na rzecz przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorach rolnym i leśnym bez uszczerbku dla stosowania wszelkich obowiązujących przepisów prawa materialnego.
(42) Należy również uznać, że rolnictwo i leśnictwo są sektorami szczególnie narażonymi na niekorzystne zjawiska klimatyczne, choroby zwierząt, agrofagi roślin oraz szkody spowodowane przez zwierzęta chronione. Doświadczenie pokazuje, że sektory te są bardziej podatne na takie zdarzenia, a rolnicy i leśnicy ponoszą w ich wyniku znaczne szkody. Środki pomocy na wyrównanie takich szkód uznaje się zatem za odpowiednie narzędzie pomagające przedsiębiorstwom w naprawieniu takich szkód, a tym samym w utrzymaniu działalności gospodarczej. W ten sposób zapewniaj ą one rozwój działalności gospodarczej i spełnianie przez ekosystemy ich funkcji środowiskowych w rolnictwie i leśnictwie.
(43) W sektorze rolnym wyłączenia powinny mieć zastosowanie do pomocy dla MŚP na inwestycje w produkcję, przetwarzanie i wprowadzanie do obrotu produktów rolnych, scalanie gruntów, przenoszenie budynków gospodarskich, rozpoczęcie działalności gospodarczej, młodych rolników i małych gospodarstw rolnych, grup producentów, pomocy na rzecz systemów jakości, transferu wiedzy i działań informacyjnych, usług doradczych, działań promocyjnych, usług zastępowania rolników, a także zarządzania ryzykiem i sytuacjami kryzysowymi związanymi z niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi, chorobami zwierząt i agrofagami roślin, pomocy na naprawienie szkód wyrządzonych przez zwierzęta chronione, pomocy na opłacenie składek ubezpieczeniowych, na wkład finansowy na rzecz funduszy ubezpieczeń wzajemnych, na zachowanie zasobów genetycznych, na rzecz dobrostanu zwierząt oraz na współpracę. Wyłączenia powinny mieć również zastosowanie do przedsiębiorstw dowolnej wielkości, jeżeli chodzi o pomoc na ochronę środowiska w rolnictwie, pomoc na inwestycje na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego i naturalnego znajduj ącego się w gospodarstwach rolnych i w lasach, pomoc na naprawienie szkód spowodowanych przez klęski żywiołowe w sektorze rolnym, a także pomoc na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną w sektorach rolnym i leśnym oraz pomoc na rzecz leśnictwa.
(44) Wyłączenia powinny mieć zastosowanie do pomocy na rzecz leśnictwa oraz określonej działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich objętej współfinansowaniem jako interwencje na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW, jak również do pomocy na transfer wiedzy i działalność informacyjną, działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną, w tym poprzez wykorzystanie unijnych danych i usług satelitarnych i scalania gruntów.
(45) Ze względu na ryzyko zakłóceń konkurencji wynikaj ące z ukierunkowanej pomocy inwestycyjnej w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych, pomoc inwestycyjna wyłączona z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu nie powinna ograniczać się do określonego produktu rolnego. Warunek ten nie powinien stanowić przeszkody dla wyłączenia przez państwa członkowskie niektórych produktów rolnych z zakresu danej pomocy, w przypadkach gdy nie można znaleźć normalnych rynków zbytu lub w przypadkach gdy na rynku wewnętrznym występuje nadwyżka mocy produkcyjnych. Dodatkowo pomoc na niektóre rodzaje inwestycji powinna z definicji nie kwalifikować się do wyłączenia na mocy niniejszego rozporządzenia z wymogu zgłoszenia ustanowionego w art. 108 ust. 3 Traktatu.
(46) Aby odpowiednio wyważyć potrzebę zminimalizowania zakłóceń konkurencji oraz propagowania efektywności energetycznej i zasobooszcz ędności, w przypadkach inwestycji w gospodarstwach rolnych związanych z produkcją podstawową produktów rolnych pomocy można udzielać jedynie na inwestycje powiązane z wytwarzaniem w gospodarstwach biopaliw lub energii ze źródeł odnawialnych i to wyłącznie w przypadkach, gdy produkcja taka nie przekracza średniego rocznego zużycia paliwa lub energii w danym gospodarstwie. W takich przypadkach pomoc na biopaliwa powinna być objęta niniejszym rozporządzeniem tylko w takim zakresie, w jakim jest ona przyznawana na zrównoważone biopaliwa zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 14 .
(47) Aby zachęcić do przechodzenia na produkcję bardziej zaawansowanych form biopaliw, jak przewidziano w horyzontalnych zasadach pomocy państwa w sprawie energii i ochrony środowiska, pomoc na rzecz biopaliw produkowanych z roślin spożywczych powinna być wyłączona z zakresu niniejszego rozporządzenia w przypadku pomocy na inwestycje związane z przetwarzaniem produktów rolnych.
(48) Przepisy rozporządzenia (UE) 2015/1588 zapewniają Komisji możliwość uznania, na mocy odpowiednich przepisów, określonych kategorii pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym, jeżeli Komisja dysponuje odpowiednim doświadczeniem pozwalającym jej wyznaczyć ogólne kryteria zgodności. Biorąc pod uwagę doświadczenia zgromadzone w latach 2014-2021 w zakresie przeprowadzania oceny zgodności różnych rodzajów pomocy państwa w świetle wytycznych z 2014 r., Komisja może obecnie korzystać z przysługujących jej uprawnień do wyłączenia z wymogu zgłaszania pomocy państwa na podstawowe usługi i infrastrukturę na obszarach wiejskich współfinansowanej z EFRROW, na współpracę, na środki na rzecz przeciwdziałania szkodom i naprawienia szkód wyrządzonych przez zwierzęta chronione, na zachowanie zasobów genetycznych w rolnictwie, na zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt, na niwelowanie niedogodności związanych z obszarami Natura 2000, na zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne oraz na rolnictwo ekologiczne.
(49) Ponadto, jeżeli chodzi o sektor leśny, Komisja może - na podstawie swoich doświadczeń związanych z wdrażaniem wytycznych z 2014 r. - wyłączyć z wymogu zgłoszenia działania finansowane wyłącznie ze środków krajowych, bez uszczerbku dla możliwości stosowania jakichkolwiek obowiązujących przepisów prawa materialnego.
(50) W latach 2014-2020 i w związku ze stosowaniem wytycznych z 2014 r. Komisja zatwierdziła 52 programy pomocy dotyczące odszkodowa ń za szkody w sektorze rolnym spowodowane przez zwierzęta chronione. W przypadku wystąpienia szkód spowodowanych przez zwierzęta chronione organy przyznające pomoc muszą podjąć pilne działania, aby jak najszybciej przywrócić środki produkcji i działalność gospodarczą w celu zapewnienia dotkniętym przedsiębiorstwom możliwości dalszego prowadzenia działalności, gwarantując tym samym rozwój działalności gospodarczej. Doświadczenia Komisji wskazują, że tego rodzaju pomoc zazwyczaj nie powoduje żadnego znaczącego zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym z uwagi na jej odszkodowawczy charakter i jasne kryteria zgodności z rynkiem wewnętrznym. Dlatego też należy wyłączyć tę pomoc z wymogu zgłoszenia pomocy państwa.
(51) MŚP prowadzące działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych powinny dysponowa ć dostępem do pomocy na celu naprawienie szkód wyrządzonych przez zwierzęta chronione. Warunki wyłączenia pomocy na naprawienie szkód wyrządzonych przez zwierzęta chronione powinny być zgodne z ustalonymi praktykami dotyczącymi innej pomocy wyrównawczej takiej jak pomoc na wyrównanie strat poniesionych wskutek utraty zwierząt lub zniszczenia roślin na podstawie ich wartości rynkowej, pomoc na pokrycie kosztów weterynaryjnych lub kosztów pracy oraz pomoc na pokrycie szkód materialnych wynikających z uszkodzenia sprzętu gospodarskiego, maszyn rolniczych oraz budynków gospodarskich i zapasów.
(52) W latach 2014-2020 i w związku ze stosowaniem wytycznych z 2014 r. Komisja zatwierdziła cztery programy pomocy dotyczące zachowania zasobów genetycznych w rolnictwie. Z doświadczenia Komisji wynika, że tego rodzaju pomoc zazwyczaj nie prowadzi do żadnego znaczącego zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym, a jednocześnie przyczynia się do osiągnięcia celu polityki publicznej, jakim jest ochrona różnorodności biologicznej. Dlatego też należy wyłączyć tę pomoc z wymogu zgłoszenia pomocy państwa.
(53) Pomoc na określone zrównowa żone praktyki rolnicze, taka jak pomoc na zobowiązania związane z dobrostanem zwierząt, zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne oraz zobowiązania z tytułu rolnictwa ekologicznego, obarczona jest jedynie ograniczonym ryzykiem zakłócenia konkurencji. Aby lepiej reagować na obserwowany w społeczeństwie popyt na wysokiej jakości żywność produkowaną w zrównoważony sposób, Komisja powinna móc wyłączyć takie środki pomocy z wymogu zgłoszenia pomocy państwa.
(54) Jednocześnie w ramach takich środków należy określić maksymalne kwoty pomocy na jednostkę na podstawie doświadczenia zdobytego w kontekście wytycznych z 2014 r. W przypadku około 64 % wszystkich środków związanych z zobowiązaniami rolno-środowiskowo-klimatycznymi (które stanowią największą część środków związanych z dobrowolnymi zobowiązaniami) zgłoszonych od lipca 2014 r. do marca 2020 r. przekroczono maksymalne kwoty na hektar, i w rezultacie takie środki objęto szczegółową analizą w celu ustalenia, czy były one uzasadnione. Przy obecnej inflacji i cenach nakładów tendencja ta prawdopodobnie się utrzyma. Maksymalne kwoty na jednostkę ustalone w wytycznych z 2014 r. uznaje się zatem za odpowiednie progi na potrzeby objętych wyłączeniem grupowym środków związanych z dobrowolnymi zobowiązaniami na rzecz środowiska, klimatu lub dobrostanu zwierząt.
(55) W latach 2014-2020 i w związku ze stosowaniem wytycznych z 2014 r. Komisja zatwierdziła 21 programów pomocy na zobowiązania dotyczące dobrostanu zwierząt na mocy wytycznych z 2014 r. Doświadczenia Komisji wskazują, że tego rodzaju pomoc zazwyczaj nie powoduje żadnego znaczącego zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym z uwagi na jej odszkodowawczy charakter i jasne kryteria zgodności z rynkiem wewnętrznym. Dlatego też należy wyłączyć tę pomoc z wymogu zgłoszenia pomocy państwa.
(56) Komisja zastosowała art. 107 i 108 Traktatu do pomocy na niwelowanie niedogodności związanych z obszarami Natura 2000 w sektorze rolnym, do pomocy na zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne oraz do pomocy na rzecz rolnictwa ekologicznego w ramach wytycznych z 2014 r. W latach 2014-2020 Komisja zatwierdziła 10 programów pomocy związanych z obszarami Natura 2000 w rolnictwie, 65 programów pomocy na zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne oraz 5 programów pomocy na rzecz rolnictwa ekologicznego. Z doświadczenia Komisji wynika, że tego rodzaju pomoc - zwłaszcza poniżej określonych progów - zazwyczaj nie prowadzi do żadnego znaczącego zakłócenia konkurencji, a jednocześnie przyczynia się do osiągnięcia celu polityki publicznej, jakim jest ochrona środowiska. Dlatego też Komisja powinna skorzystać z kompetencji przyznanych jej rozporządzeniem (UE) 2015/1588 w odniesieniu do pomocy na niwelowanie niedogodności związanych z obszarami Natura 2000 w sektorze rolnym, pomocy na zobowiązania rolno-środowiskowo-klima- tyczne oraz do pomocy na rzecz rolnictwa ekologicznego.
(57) Wyłączenie pomocy na niwelowanie niedogodności związanych z obszarami Natura 2000 w sektorze rolnym, pomocy na zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne oraz pomocy na rzecz rolnictwa ekologicznego powinno mieć zastosowanie wyłącznie do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych.
(58) Projekty finansowane w ramach europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa (EPI) skutkują wprowadzaniem innowacji w sektorze rolnym i na obszarach wiejskich. Pomoc państwa przyznawana przedsiębiorstwom uczestniczącym w realizacji projektów grupy operacyjnej EPI objętych art. 127 rozporządzenia (UE) 2021/2115 ma niewielki wpływ na konkurencję, w szczególności ze względu na pozytywną rolę, jaką odgrywa w dzieleniu się wiedzą, zwłaszcza w przypadku społeczności lokalnych i rolniczych, oraz fakt, że ma często zbiorowy charakter i dość małą skalę. Projekty te to projekty o charakterze zintegrowanym. Są to zwykle projekty wielopodmiotowe i wielosektorowe, co może prowadzić do pewnych trudności w ich kwalifikacji w świetle zasad pomocy państwa. Ze względu na lokalny charakter poszczególnych projektów grupy operacyjnej EPI, wybieranych na podstawie wieloletniej strategii rozwoju lokalnego określonej i realizowanej w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego oraz ich ukierunkowanie na cele leżące w interesie społeczności, społeczeństwa, środowiska i klimatu, niniejsze rozporządzenie powinno odnosić się do pewnych trudności, jakie występują w przypadku projektów grupy operacyjnej EPI, aby ułatwić zapewnienie ich zgodności z zasadami pomocy państwa.
(59) Z uwagi na ograniczony wpływ, jaki mają na handel i konkurencj ę małe kwoty pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom będącym beneficjentami, bezpośrednio lub pośrednio, projektów grupy operacyjnej EPI, należy określić proste zasady obowiązujące w przypadkach, w których łączna kwota pomocy na jeden projekt nie przekracza określonego pułapu.
(60) Komisja zastosowała art. 107 i 108 Traktatu do przedsiębiorstw prowadzących działalność w sektorze leśnym w wielu decyzjach, w szczególności w kontekście wytycznych z 2014 r. W latach 2014-2020 Komisja zatwierdziła zgodnie z tymi wytycznymi ponad 200 programów pomocy na rzecz sektora leśnego. Doświadczenia Komisji wskazują, że środki pomocy na rzecz leśnictwa nie spowodowały żadnego znaczącego zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym z uwagi na istnienie jasnych kryteriów zgodności. W świetle tych doświadczeń oraz na potrzeby uproszczenia i ekonomii procesowej powinno się zatem umożliwić wyłączenie środków pomocy na rzecz sektora leśnego z obowiązku ich zgłoszenia niezależnie od tego, czy są finansowane z EFRROW, czy też nie. Dlatego też Komisja powinna skorzystać z kompetencji przyznanych jej rozporządzeniem (UE) 2015/1588 w odniesieniu do następujących kategorii pomocy: pomoc na zalesianie i tworzenie terenów zalesionych; pomoc na systemy rolno-leśne; pomoc na zapobieganie zniszczeniom lasów wskutek pożarów lasów, klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych porównywalnych z klęską żywiołową, innych niekorzystnych zjawisk klimatycznych, inwazji agrofagów roślin i katastrof oraz na odtwarzanie zniszczonych lasów; pomoc na inwestycje zwiększające odporność ekosystemów leśnych i ich wartość dla środowiskowa; pomoc na niekorzystne warunki specyficzne dla obszaru w związku z określonymi obowiązkowymi wymogami ustanowionymi w art. 3 dyrektywy Rady 92/43/EWG i art. 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE 15 ; pomoc na usługi leśno-środowiskowo-klimatyczne oraz ochronę lasów; pomoc na inwestycje w infrastrukturę związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem sektora leśnego; pomoc na inwestycje w technologie w dziedzinie leśnictwa oraz w przetwarzanie, transport i wprowadzanie do obrotu produktów leśnych; pomoc na zachowanie zasobów genetycznych w leśnictwie, pomoc na rozpoczęcie działalności dla grup i organizacji producentów w sektorze leśnym, pomoc na scalanie gruntów leśnych oraz pomoc na współpracę w sektorze leśnym.
(61) Aby zachęcić do podejmowania inicjatyw grupowych w sektorze leśnictwa, Komisja zastosowała art. 107 i 108 Traktatu do pomocy na rozpoczęcie działalności przez grupy i organizacje producentów w sektorze leśnym. W latach 2014-2020 Komisja zatwierdziła tego rodzaju pomoc w pięciu przypadkach. W sektorze rolnym taka pomoc była już wyłączona z obowiązku zgłoszenia zgodnie z przepisami rozporządzenia (UE) nr 702/2014. Dlatego też należy wyłączyć pomoc na rozpoczęcie działalności przez grupy i organizacje producentów w sektorze leśnym z wymogu zgłoszenia pomocy państwa.
(62) Dywersyfikacja gospodarcza i tworzenie nowych rodzajów działalności gospodarczej, w tym działalności w zakresie biogospodarki o obiegu zamkniętym, mają kluczowe znaczenie dla rozwoju i konkurencyjno ści obszarów wiejskich i dla MŚP, które stanowią fundament gospodarki wiejskiej w Unii. W rozporządzeniu (UE) 2021/2115 przewidziano środki na rzecz rozwoju działalności pozarolniczej na obszarach wiejskich służące zwiększaniu zatrudnienia, tworzeniu wysokiej jakości miejsc pracy na obszarach wiejskich, utrzymaniu już istniejących miejsc pracy, ograniczeniu sezonowych wahań zatrudnienia, rozwoju sektorów nierolniczych poza sektorem rolnym i przetwórstwem spożywczym, sprzyjając jednocześnie integracji przedsiębiorstw i powstawaniu lokalnych powiązań między sektorami.
(63) Aby zagwarantować spójność z rozporządzeniem (UE) 2021/2115 oraz doprowadzić do uproszczenia przepisów dotyczących zezwoleń na udzielenie pomocy państwa w zakresie współfinansowanej części i dodatkowego finansowania krajowego planów strategicznych WPR, wymóg zgłoszenia pomocy nie powinien mieć zastosowania do różnych kategorii pomocy na rzecz MŚP działających na obszarach wiejskich, uwzględniając pomoc na podstawowe usługi i infrastrukturę, pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej, pomoc na współpracę, pomoc na przystępowanie rolników do systemów jakości w zakresie bawełny i środków spożywczych oraz pomoc na działania informacyjne i promocyjne dotyczące środków spożywczych objętych systemem jakości. Takie środki pomocy powinny być identyczne z bazowymi interwencjami na rzecz rozwoju obszarów wiejskich; wyłączona pomoc powinna być przyznawana wyłącznie na podstawie planu strategicznego WPR danego państwa członkowskiego i być z nimi zgodna.
(64) W szeregu przypadków Komisja zastosowała art. 107 i 108 Traktatu do pomocy na podstawowe usługi i infrastrukturę na obszarach wiejskich oraz na współpracę na obszarach wiejskich, w szczególno ści w kontekście wytycznych z 2014 r. W latach 2014-2020 Komisja zatwierdziła 27 programów pomocy na podstawowe usługi i infrastrukturę na obszarach wiejskich oraz 28 programów pomocy na współpracę na obszarach wiejskich. Doświadczenia Komisji wskazują, że środki pomocy na rzecz obszarów wiejskich nie spowodowa ły żadnego znaczącego zakłócenia konkurencji na rynku wewnętrznym z uwagi na istnienie jasnych kryteriów zgodności oraz że pomoc ta przyczyniła się do dywersyfikacji gospodarczej i wniosła wkład w tworzenie nowych rodzajów działalności gospodarczej. Dlatego też należy wyłączyć środki pomocy na podstawowe usługi i infrastrukturę na obszarach wiejskich oraz pomoc na współpracę na obszarach wiejskich z wymogu zgłoszenia pomocy państwa.
(65) Pomoc na podstawowe usługi i infrastrukturę na obszarach wiejskich oraz pomoc na współpracę na obszarach wiejskich powinny jednak zostać wyłączone z wymogu zgłoszenia wyłącznie wówczas, gdy stanowią jeden z elementów planu strategicznego WPR zatwierdzonego przez Komisj ę w kontekście rozporządzenia (UE) 2021/2115.
(66) Pomoc państwa przyznawana MŚP uczestniczącym w realizacji projektów na rzecz rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność ("RLKS"), o których mowa w art. 31 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 16 , wyznaczonych jako projekty LEADER w ramach rozporządzenia (UE) 2021/2115 ma niewielki wpływ na konkurencję, w szczególności ze względu na pozytywną rolę, jaką odgrywa w dzieleniu się wiedzą, zwłaszcza w przypadku społeczności lokalnych i rolniczych, oraz fakt, że ma często zbiorowy charakter i dość małą skalę. Projekty te to projekty o charakterze zintegrowanym, wielopodmiotowym i wielosektorowym, co może prowadzić do pewnych trudności w ich kwalifikacji w świetle prawa dotyczącego pomocy państwa. Ze względu na lokalny charakter poszczególnych projektów RLKS, wybieranych na podstawie wieloletniej strategii rozwoju lokalnego określonej i realizowanej w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego oraz ich ukierunkowania na cele leżące w interesie społeczności, społeczeństwa, środowiska i klimatu, niniejsze rozporządzenie powinno odnosić się do pewnych trudności, jakie występują w przypadku projektów RLKS, aby ułatwić zapewnienie ich zgodności z zasadami pomocy państwa. Definicja MŚP nie obejmuje gmin ze względu na ich charakter (fundusze państwowe). Gminy odgrywają jednak często ważną rolę w organizacji i wykonaniu projektów RLKS. Dlatego też powinna również istnieć możliwość objęcia wyłączeniem grupowym pomocy dla gmin udzielanej w kontekście projektów RLKS prowadzonych na rzecz jednego z celów określonych w art. 1 rozporządzenia (UE) 2015/1588.
(67) Z uwagi na ograniczony wpływ, jaki mają na handel i konkurencję małe kwoty pomocy przyznawanej MŚP będącym beneficjentami, bezpośrednio lub pośrednio, projektów RLKS, należy określić proste zasady obowiązujące w przypadkach, w których łączna kwota pomocy na jeden projekt nie przekracza określonego pułapu. Powinno to mieć zastosowanie także do gmin będących beneficjentami, bezpośrednio lub pośrednio, projektów RLKS prowadzonych na rzecz jednego z celów określonych w art. 1 rozporządzenia (UE) 2015/1588.
(68) W przypadku kilku kategorii pomocy, takich jak: pomoc na badania naukowe, transfer wiedzy i działalność informacyjną, w tym przy wykorzystaniu unijnych danych i usług satelitarnych, pomoc na usługi doradcze, pomoc na usługi zastępowania rolników, pomoc na działania promocyjne, pomoc na zapobieganie chorobom zwierząt i agrofagom roślin oraz ich zwalczanie, pomoc przyznawana jest ostatecznym beneficjentom pośrednio, w naturze, w formie subsydiowanych usług. W takich przypadkach pomoc objęta wyłączeniem powinna być wypłacana podmiotom świadczącym dane usługi lub prowadzącym daną działalność.
(69) Zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2015/1588 należy dokonywać okresowego przeglądu polityki w zakresie pomocy państwa. Dlatego też okres stosowania niniejszego rozporządzenia powinien być ograniczony. Należy zatem ustanowić przepisy przejściowe, w tym przepisy w sprawie okresu dostosowawczego po zakończeniu okresu obowiązywania niniejszego rozporz ądzenia w odniesieniu do programów pomocy objętych wyłączeniem. Zasady te powinny dać państwom członkowskim czas na dostosowanie się do nowych zasad,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
