PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) za rok budżetowy 2020,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0102/2022),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Wymiarów Sprawiedliwości w Sprawach Karnych (Eurojust) (zwanej dalej "Agencją") jej ostateczny budżet na rok budżetowy 2020 wyniósł 41 700 000 EUR, co stanowi wzrost o 7,05 % w porównaniu z 2019 r.; mając na uwadze, że budżet Agencji pochodzi niemal wyłącznie z budżetu Unii;
B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Agencji za rok budżetowy 2020 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Agencji jest wiarygodne oraz że operacje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. zauważa z zadowoleniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2020 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu w wysokości 99,99 %, co oznacza wzrost o 0,11 % w porównaniu z rokiem 2019; zauważa, że wskaźnik wykonania w odniesieniu do środków na płatności wyniósł 58,07 %, co oznacza spadek o 5,54 % w porównaniu z 2019 r.;
Wydajność
2. podkreśla zasadniczą rolę Agencji we wspieraniu i koordynowaniu prac krajowych organów sądowych prowadzących dochodzenia i ścigających poważną zorganizowaną przestępczość transgraniczną;
3. podkreśla stały wzrost całkowitej liczby spraw wspieranych przez Agencję w ciągu ostatnich pięciu lat i podkreśla nowy trend, zgodnie z którym sprawy kierowane do Agencji stają się coraz bardziej złożone i wymagają wsparcia przez dłuższy okres;
4. wyraża zadowolenie, że Agencja powołała grupę dyskusyjną prokuratorów i sędziów śledczych zajmujących się zwalczaniem przemytu migrantów, skupiającą praktyków specjalizujących się w tej dziedzinie oraz wszystkie podmioty w łańcuchu bezpieczeństwa i wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych w celu dalszego wzmocnienia walki z przemytem migrantów;
5. z zadowoleniem przyjmuje dalszą współpracę operacyjną z Fronteksem; przyjmuje z zadowoleniem negocjacje w sprawie porozumienia roboczego regulującego przyszłe stosunki między Fronteksem a Agencją;
6. z zadowoleniem przyjmuje współpracę między Agencją a eu-LISA w kontekście rozporządzenia (UE) 2019/816 2 ;
7. zauważa, że Agencja stosuje kluczowe wskaźniki skuteczności działania, aby ocenić wartość dodaną jej działań oraz poprawić zarządzanie budżetem, takie jak liczba sprawozdań/analiz bezpośrednio pomocnych w sprawach, liczba spraw przekazanych przez państwa członkowskie oraz przyjęcie odpowiednich ustaleń roboczych z Prokuraturą Europejską w sprawach operacyjnych; odnotowuje, że w rocznym planie prac na 2020 r. Agencja określiła 50 kluczowych wskaźników skuteczności działania, co oznacza spadek liczby tych wskaźników o 44 % w porównaniu z rocznym planem prac na 2019 r.; zauważa, że nie licząc kluczowych wskaźników skuteczności działania, na które wpływ miała pandemia COVID-19, Agencja osiągnęła cele w przypadku 22 z 30 wskaźników (73 % w porównaniu z 71 % w 2019 r.);
8. zauważa, że wsparcie udzielone przez Agencję państwom członkowskim, Norwegii i Islandii, we współpracy z Radą i Europejską Siecią Sądową, odegrało ważną rolę w gromadzeniu i rozpowszechnianiu informacji na temat praktycznych i prawnych aspektów związanych z pandemią COVID-19; zauważa, że w kwietniu 2020 r. Agencja opublikowała wytyczne dotyczące wsparcia operacyjnego w czasie pandemii COVID-19 obejmujące środki awaryjne wdrożone w celu zapewnienia ciągłej pomocy operacyjnej dla biur krajowych i organów krajowych;
9. zauważa, że Agencja nadal zacieśniała współpracę operacyjną i odnotowała wzrost liczby spraw przekazanych jej przez prokuratorów łącznikowych - 291 nowych spraw w 2020 r., co stanowi wzrost o 17 % w porównaniu z 2019 r.; docenia fakt, że Agencja zacieśniła współpracę operacyjną ze swoimi partnerami i państwami trzecimi poprzez powołanie prokuratorów łącznikowych z Serbii, Gruzji i Albanii oraz wskutek wzrostu liczby wspólnych spraw o 4 %; z zadowoleniem zauważa, że w związku z dołączeniem Uzbekistanu, Sri Lanki, Meksyku i Kosowa sieć punktów kontaktowych Agencji powiększyła się do 55 krajów; cieszy się, że Agencja zacieśniła współpracę w sprawach karnych między Unią a jej południowymi krajami partnerskimi (Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, Liban, Libia, Maroko, Palestyna i Tunezja), zostając gospodarzem nowej fazy programu "EuroMed Justice";
10. zauważa, że w 2020 r. prokuratorzy z całej Unii i spoza niej zwrócili się do Agencji o pomoc w 8 799 dochodzeniach transgranicznych, co stanowi wzrost o 13 % w porównaniu z 2019 r., oraz że 4 200 z tych dochodzeń to nowe sprawy wszczęte w 2020 r., przy czym 164 z nich dotyczyło pandemii COVID-19; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2020 r. Agencja zapewniła wsparcie prawne, finansowe i operacyjne 268 wspólnym zespołom dochodzeniowo-śledczym i pomogła w wykonaniu 1 284 europejskich nakazów aresztowania;
11. podkreśla fakt, że Agencja aktywnie uczestniczyła w posiedzeniach Stałego Komitetu Współpracy Operacyjnej w zakresie Bezpieczeństwa Wewnętrznego i w związanych z nimi działaniach oraz poszerzyła gamę wyników w priorytetowych obszarach przestępczości; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja wzmocniła współpracę strategiczną z partnerami w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości dzięki ścisłej współpracy z agencjami działającymi w obszarze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (WSiSW), przewodnicząc sieci agencji WSiSW i kontynuując poszukiwanie możliwości współdziałania z sieciami sądowymi;
12. z zadowoleniem przyjmuje ścisłą współpracę z Unią i partnerami międzynarodowymi, w tym z Komisją, OLAF i innymi agencjami WSiSW; podkreśla postępy we współpracy między Agencją a Prokuraturą Europejską i z zadowoleniem przyjmuje negocjacje w sprawie porozumienia roboczego regulującego ich przyszłe stosunki; z zadowoleniem przyjmuje udział Agencji w unijnej platformie na rzecz praw ofiar;
Polityka kadrowa
13. zwraca uwagę, że na dzień 31 grudnia 2020 r. plan zatrudnienia wdrożono w 99 % - przyjęto 204 pracowników zatrudnionych na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 207 stanowisk w tej kategorii pracowników (w porównaniu z 208 stanowiskami przewidzianymi w 2019 r.); zauważa ponadto, że w 2020 r. Agencja zatrudniała 16,2 pracowników kontraktowych (w porównaniu z 16 stanowiskami przewidzianymi w 2020 r.) i 16,5 oddelegowanych ekspertów krajowych na 21 stanowisk (w ekwiwalencie pełnego czasu pracy - EPC);
14. podkreśla, że Agencja powinna posiadać odpowiednie zasoby ludzkie i finansowe, także z myślą o rozszerzeniu jej działalności;
15. cieszy się z równowagi płci osiągniętej w Agencji w 2020 r. wśród kadr kierowniczych wyższego i średniego szczebla, które liczą 5 mężczyzn i 5 kobiet, natomiast z zaniepokojeniem zauważa brak równowagi płci w zarządzie Agencji, w którym zasiada 17 mężczyzn (65,4 %) i 9 kobiet (34,6 %), oraz fakt, że ogół personelu to 71 mężczyzn (32 %) i 152 kobiety (68 %); apeluje do Agencji, by w przyszłości zapewniła równowagę płci wśród personelu; zwraca się do Komisji i państw członkowskich, by mianując kandydatów na członków zarządu Agencji, miały na uwadze znaczenie zapewnienia równowagi płci;
16. z zadowoleniem odnotowuje istniejące środki i aktualnie wdrażane działania Agencji mające zapobiegać molestowaniu; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2020 r. Agencja zaoferowała całemu personelowi szkolenia przypominające na temat mobbingu i molestowania seksualnego oraz dodatkowe szkolenie dla zaufanych doradców i kierowników w zakresie zarządzania konfliktami i ich rozwiązywania;
17. zauważa, że w 2019 r. Agencja początkowo zgłosiła, że bada dwa domniemane przypadki molestowania w Agencji; zwraca uwagę, że Agencja skorygowała tę liczbę, ponieważ jedna z tych dwóch spraw rozpoczęła się w 2018 r., kiedy to pracownik złożył wniosek o pomoc dotyczący molestowania ze strony bezpośredniego przełożonego, co doprowadziło do wszczęcia postępowania administracyjnego, w którym uznano tę skargę za bezpodstawną, a postępowanie to zamknięto w marcu 2019 r.; odnotowuje, że pracowników, których dotyczyła ta sprawa, umieszczono w różnych jednostkach organizacyjnych i nie podjęto żadnych dalszych działań, gdyż od decyzji o zamknięciu postępowania nie wniesiono odwołania, oraz że sprawę tę zamknięto w listopadzie 2020 r.; zauważa, że drugą sprawę wszczęto w 2019 r. w odniesieniu do innego kierownika, a zamknięto ją w listopadzie 2020 r. bez konieczności podejmowania dalszych działań oraz że w lutym 2021 r. skarżący wniósł odwołanie od decyzji o zamknięciu sprawy;
18. zauważa, że w 2020 r. Agencja zatrudniła w drodze zewnętrznych procedur rekrutacji 16 pracowników na czas określony i pracowników kontraktowych; zwraca uwagę, że dwóch pracowników zatrudniono w celu skompensowania skutków zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin, które w ciągu roku wynosiło średnio 3,9 EPC, zgodnie z art. 38 ust. 2 rozporządzenia delegowanego (UE) 2019/715 3 ; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja odwołała się do tej możliwości, aby pozwolić swoim pracownikom na pracę w niepełnym wymiarze godzin;
Zamówienia
19. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału w skontrolowanych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, które przeprowadziła Agencja, wykryto szereg uchybień; zwraca uwagę, że w jednym przypadku, w którym Agencja podpisała umowę ramową z jedynym wykonawcą, Trybunał stwierdził, że zastosowanie tego rodzaju umowy ramowej nie było właściwe ze względu na charakter wymaganych usług (leasing pojazdów), ponieważ odnośny rynek podlega częstym wahaniom cen; przyjmuje do wiadomości uwagę Trybunału, że Agencja powinna była zastosować umowę ramową oraz ponownie poddać zamówienie procedurze konkurencyjnej w trosce o to, aby niezbędne usługi zostały nabyte w sposób jak najbardziej ekonomiczny; odnotowuje odpowiedź Agencji na tę uwagę oraz jej zobowiązanie do przygotowywania solidniejszej dokumentacji ex ante, której celem będzie wyjaśnianie powodów zastosowania danej procedury udzielania zamówień; wzywa Agencję do dołożenia wszelkich starań, by w przyszłości uniknąć tego rodzaju uchybień;
20. zauważa, że zgodnie ze sprawozdaniem Trybunału w innym przypadku Agencja udzieliła konkretnego zamówienia, w którym ceny odbiegały od cenników załączonych do pierwotnej umowy ramowej dotyczącej kryminalistyki cyfrowej i reagowania na incydenty; odnotowuje, że Agencja zatwierdziła fakturę i dokonała płatności na rzecz wykonawcy, nie zwracając uwagi na rozbieżności w stawce godzinowej, co świadczy o tym, że nie sprawdzono, czy konkretne zamówienie i zafakturowana kwota odpowiadają faktycznym warunkom umowy o gwarantowanym poziomie usług; zauważa, że Trybunał uznaje nadpłaconą kwotę (3 600 EUR) za nieprawidłową; wzywa Agencję do dokonania oceny tego uchybienia w kontroli i do wykluczenia systemowego problemu w procedurach płatności oraz do poinformowania organu udzielającego absolutorium o wynikach oceny i podjętych działaniach;
21. odnotowuje w odniesieniu do postępowań o udzielenie zamówienia, że w 2020 r. udzielono 31 zamówień o łącznej wartości 8 265 812 EUR; zauważa ponadto, że Agencja dąży do uwzględniania zielonych zamówień publicznych we wszystkich swoich procedurach przetargowych;
22. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja zastosowała się do uwagi Trybunału z 2018 r. dotyczącej stosowania negocjacyjnej procedury udzielania zamówień publicznych, które uznano za nieuzasadnione;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
23. przyjmuje do wiadomości środki przyjęte przez Agencję i aktualnie wdrażane przez nią działania służące zapewnieniu przejrzystości, a także zapobieganiu konfliktom interesów i zarządzaniu nimi; zauważa, że zarząd przyjął decyzję 2020-07 z dnia 15 czerwca 2020 r. w sprawie zaktualizowanej strategii zwalczania nadużyć, w której podkreślono potrzebę upowszechnienia wiedzy na temat wewnętrznych zasad Agencji dotyczących etyki i konfliktów interesów; zauważa, że w styczniu 2019 r. kolegium Agencji zmieniło wytyczne Agencji dotyczące informowania o nieprawidłowościach oraz że przegląd tych wytycznych jest w toku; zauważa, że decyzją kolegium 2020-09 z dnia 15 grudnia 2020 r. przyjęto kodeks etyki dla członków kolegium i zarządu;
24. ubolewa nad faktem, że ani życiorysy członków kadry kierowniczej wyższego szczebla, ani zewnętrznych i wewnętrznych ekspertów Agencji nie są opublikowane na jej stronie internetowej; apeluje do Agencji, by bezzwłocznie opublikowała te życiorysy; zauważa, że decyzją dyrektora administracyjnego AD 2020-44 Agencja przyjęła zaktualizowaną standardową procedurę operacyjną dotyczącą zarządzania konfliktami interesów oraz że w 2020 r. nie zgłoszono żadnego konfliktu interesów;
25. zauważa, że zgodnie z art. 16 ust. 3 lit. b) rozporządzenia (UE) 2018/1727 4 dnia 15 czerwca 2020 r. zarząd przyjął strategię zwalczania nadużyć finansowych, która obejmuje plan działania na 2020 r., aktualizując poprzedni plan działania z dnia 6 listopada 2018 r.; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że o aktualizacji strategii zwalczania nadużyć finansowych powiadomiono wszystkie osoby funkcyjne oraz że można się z nią zapoznać wraz z innymi materiałami na temat zwalczania nadużyć finansowych na portalu poświęconym tej tematyce w intranecie Agencji;
26. wzywa Agencję do podjęcia działań, by zapewnić pełną zgodność z unijnymi zasadami przejrzystości, a także z prawami podstawowymi i standardami ochrony danych;
Kontrola wewnętrzna
27. z zadowoleniem przyjmuje przeprowadzoną przez Agencję ocenę jej systemu kontroli wewnętrznej, w której to ocenie stwierdzono, że wdrażane są wszystkie zasady i elementy kontroli wewnętrznej i że funkcjonują one skutecznie; wzywa Agencję do należytego odzwierciedlenia ustaleń Trybunału w jej rocznej ocenie, w szczególności uwagi dotyczącej braku kontroli ex ante cen uzgodnionych w zamówieniach oraz zafakturowanych stawek, co może stanowić problem systemowy;
28. zauważa, że według stanu na początek 2020 r. Agencji pozostawało do wdrożenia dziewięć zaleceń wynikających z audytu przeprowadzonego przez Służbę Audytu Wewnętrznego (IAS) - dwa dotyczące zarządzania działaniami z przeprowadzonego w 2016 r. audytu dotyczącego monitorowania i sprawozdawczości oraz podstawowych elementów wiarygodności, jak również siedem zaleceń z przeprowadzonego w 2019 r. audytu dotyczącego współpracy z Europolem; zwraca uwagę, że w 2020 r. Agencja osiągnęła znaczne postępy we wdrażaniu wspomnianych dwóch zaleceń oczekujących na realizację od 2016 r. oraz pięciu z siedmiu zaleceń z audytu dotyczącego współpracy z Europolem; wzywa Agencję do zakończenia wdrażania wszystkich zaleceń;
29. zauważa, że ograniczony przegląd wdrażania nowych ram prawnych obejmował aspekty związane z planowaniem, zarządzaniem, zarządzaniem ryzykiem i ogólnymi środkami zgodności przyjętymi przez Agencję w odniesieniu do nowo przyjętych rozporządzeń (UE) 2018/1727 i (UE) 2017/1939 5 ; zwraca uwagę, że wstępne badanie przeprowadzono w ramach spotkań online w czerwcu 2020 r., a następnie we wrześniu 2020 r. odbyły się prace na miejscu; odnotowuje, że sprawozdanie z audytu zawierało dwa zalecenia; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w lutym 2021 r. Agencja przedłożyła plan działania dotyczący tych dwóch zaleceń, i zachęca Agencję do wdrożenia uzgodnionych działań;
30. zauważa, że ograniczony przegląd wdrażania nowych ram kontroli wewnętrznej w Agencji rozpoczął się w kwietniu 2020 r., a prace na miejscu do jego celów przeprowadzono w lutym 2021 r.; odnotowuje, że w 2020 r. Agencja przedstawiła przegląd głównych wydarzeń wewnętrznych i zewnętrznych, które mogły mieć wpływ na jej prace;
Reakcja na COVID-19 i ciągłość działania
31. zauważa, że Agencja zareagowała na pandemię COVID-19 uruchomieniem swojego planu ciągłości działania, że utworzono zespół ds. ciągłości działania oraz że na podstawie zaleceń tego zespołu dyrektor administracyjny przyjął środki mające na celu przeciwdziałanie potencjalnemu wpływowi pandemii COVID-19 na personel i procesy operacyjne Agencji; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja utrzymała pełną ciągłość operacyjną podczas kryzysu związanego z COVID-19; podkreśla rolę koordynacyjną, jaką Agencja odegrała w gromadzeniu i rozpowszechnianiu informacji na temat najważniejszych praktycznych i prawnych aspektów współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, wynikających z pandemii COVID-19, a także w dostarczaniu informacji na temat wpływu środków krajowych podejmowanych w tym kontekście; zwraca uwagę, że od pracowników oczekiwano telepracy, chyba że ich zadania wymagały fizycznej obecności w siedzibie Agencji, oraz że Agencja zachęcała do stosowania elastycznego podejścia do organizacji pracy, z uwzględnieniem rozbieżnych potrzeb personelu; odnotowuje, że przy ocenie narzędzi informatycznych uwzględniono kwestie ochrony danych oraz że wprowadzono oprogramowanie do bezpiecznej telepracy i bezpiecznego przeprowadzania wideokonferencji;
Inne uwagi
32. zachęca do modernizacji budynków, aby spełniały normy zerowej emisji, szczególnie dzięki zainstalowaniu paneli fotowoltaicznych na wszystkich budynkach należących do Agencji;
33. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja powołała specjalny zespół ds. monitorowania rejestrów bezpieczeństwa i reagowania na potencjalne cyberincydenty oraz że Agencja przeprowadziła ocenę ryzyka w odniesieniu do wszystkich nowych rozwiązań ICT, zarówno wdrożonych na miejscu, jak i zewnętrznych, jak również że przeprowadzono testy penetracyjne wszystkich nowych systemów (na miejscu) połączonych z internetem; zauważa, że Agencja posiada specjalny zbiór przepisów dostosowanych do decyzji 2013/488/UE 6 , a także dysponuje szeregiem dodatkowych strategii i procedur dotyczących ochrony informacji jawnych oraz urządzeniami przetwarzającymi takie informacje; z zadowoleniem przyjmuje działania, które Agencja podjęła w kwestii swojego cyberbezpieczeństwa, zwłaszcza w świetle przetwarzanych przez nią informacji szczególnie chronionych, i wzywa Agencję do utrzymania odpowiedniego poziomu ochrony przed zagrożeniami cyberbezpieczeństwa, uwzględniającego zidentyfikowane ryzyko;
34. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Agencja uczestniczy w programie cyfrowego wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych oraz chce odgrywać główną rolę w programie cyfryzacji współpracy operacyjnej wymiarów sprawiedliwości we wszystkich instytucjach, organach i jednostkach organizacyjnych Unii oraz w państwach członkowskich;
35. zauważa z uznaniem, że Agencja wzmocniła swoje zdolności w zakresie komunikacji zewnętrznej, uruchamiając nową stronę internetową, goszcząc na platformach wideo w mediach społecznościowych i organizując wirtualny dzień otwarty;
36. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 4 maja 2022 r. 7 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
