PARLAMENT EUROPEJSKI,- uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2020,
- uwzględniając art. 100 Regulaminu i załącznik V do Regulaminu,
- uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A9-0101/2022),
A. mając na uwadze, że zgodnie z zestawieniem dochodów i wydatków 1 ostateczny budżet Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (zwanego dalej "Urzędem") na rok budżetowy 2020 wyniósł 28 386 398 EUR, co stanowi wzrost o 4,60 % w porównaniu z rokiem 2019; mając na uwadze, że Urząd jest finansowany z wkładu Unii (10 489 363 EUR, czyli 36,59 %) i z wkładów krajowych organów nadzoru państw członkowskich (17 491 035 EUR, czyli 61,63 %);
B. mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu dotyczącym rocznego sprawozdania finansowego Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych za rok budżetowy 2020 (zwanym dalej "sprawozdaniem Trybunału") Trybunał Obrachunkowy (zwany dalej "Trybunałem") stwierdza, iż uzyskał wystarczającą pewność, że roczne sprawozdanie finansowe Urzędu jest wiarygodne oraz że transakcje leżące u jego podstaw są legalne i prawidłowe;
Zarządzanie budżetem i finansami
1. zauważa z uznaniem, że wysiłki związane z monitorowaniem budżetu w ciągu roku budżetowego 2020 doprowadziły do osiągnięcia wskaźnika wykonania budżetu na poziomie 100 %, podobnie jak w roku 2019; zwraca uwagę, że wskaźnik wykonania w odniesieniu do środków na płatności wyniósł 82,80 %, co oznacza spadek o 2,83 % w porównaniu z rokiem 2019;
2. przyjmuje do wiadomości uwagę Trybunału, że Urząd nie zastosował odsetek za zwłokę, o których mowa w rozporządzeniu finansowym, do wpłaconych z opóźnieniem przez właściwe organy krajowe wkładów szeregu państw członkowskich i państw EFTA za 2020 r.; Trybunał ustalił, że kwota zaległych odsetek z tego tytułu wynosi 9 952 EUR; zauważa, że po konsultacji z Komisją Urząd postanowił zastosować odsetki za zwłokę oraz że poinformował o tym fakcie właściwe organy krajowe w przesłanych im pismach dotyczących ich wkładów za 2021 r.; z zadowoleniem przyjmuje działania naprawcze podjęte przez Urząd w tym względzie;
Wyniki
3. odnotowuje, że Urząd stosuje niektóre kluczowe wskaźniki skuteczności działania do oceny wartości dodanej wynikającej z jego działalności oraz inne środki służące usprawnieniu zarządzania budżetem; zauważa z uznaniem, że mimo trudności, jakich nastręczał kryzys związany z COVID-19, osiągnięto niemal wszystkie cele budżetowe (z wyjątkiem jednego), a także docenia nakład pracy Urzędu w zakresie zarządzania kryzysowego, prowadzonej równolegle z realizacją normalnego programu prac;
4. zwraca uwagę, że Urząd terminowo dostarczył 295 produktów i usług, czyli 88 % ogółu, 26 produktów i usług z nieznacznym opóźnieniem, a 13 nie zostało dostarczonych, głównie w wyniku nadania wyższego priorytetu pilniejszym potrzebom wynikającym z kryzysu związanego z COVID-19;
5. docenia nakład pracy Urzędu w ramach zarządzania kryzysowego podczas pandemii COVID-19, która pochłonęła środki zarówno na obostrzenia wewnętrzne, np. wprowadzenie pracy zdalnej, jak i na zarządzanie kryzysowe, w związku z jego kluczowymi procesami operacyjnymi i rolą nadzorczą;
6. podkreśla ważną rolę Urzędu w aktywnym przyczynianiu się do opracowania unijnych ram regulacyjnych i praktycznych na rzecz zrównoważonego rozwoju, które są niezbędne do spełnienia ambicji politycznych i przestrzegania pilnego harmonogramu Europejskiego Zielonego Ładu; odnotowuje w związku z tym udzielenie Urzędowi mandatu przez Komisję w celu zbadania adekwatności systemu nadzoru ostrożnościowego przewidzianego w dyrektywie Wypłacalność II w zakresie ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego oraz oceny obecnej adekwatności dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2341 2 w sprawie instytucji pracowniczych programów emerytalnych (dyrektywa IORP II) w perspektywie długoterminowej; podkreśla, że mandat Urzędu w zakresie zrównoważonego rozwoju obejmuje również przyczynianie się do ochrony odporności systemu finansowego na zagrożenia fizyczne (takie jak klęski żywiołowe); z zadowoleniem przyjmuje działalność Urzędu dotyczącą zarządzania zagrożeniami dla zrównoważonego rozwoju w 2020 r., na przykład przez analizy wrażliwości, dokumenty do dyskusji, sprawozdania, warsztaty i konsultacje;
Polityka kadrowa
7. zauważa ponowny wybór dyrektora wykonawczego Urzędu na drugą pięcioletnią kadencję 29 września 2020 r.;
8. zwraca uwagę, że 31 grudnia 2020 r. plan zatrudnienia zrealizowano w 100 % - przyjęto 127 pracowników na czas określony, podczas gdy budżet Unii przewidywał 127 stanowisk dla tej kategorii pracowników (w porównaniu ze 115 stanowiskami zatwierdzonymi w 2019 r.); zauważa, że ponadto Urząd zatrudnił w 2020 r. 29 pracowników kontraktowych oraz 19 oddelegowanych ekspertów krajowych (w porównaniu z zatwierdzonymi stanowiskami w liczbie odpowiednio 39 i 27);
9. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Urząd, pracując zdalnie, prowadził również zdalną rekrutację, niezmiennie kładąc nacisk na odpowiedni profil personelu, by zapewnić nieprzerwaną realizację swojego mandatu, oraz że Urząd stale integrował nowych pracowników w ciągu roku, organizując dla nich konkretne szkolenia wprowadzające i udzielając im niezbędnego wsparcia, gdy zaczynali zdalną pracę w Urzędzie;
10. przyjmuje do wiadomości, że kierownictwo najwyższego szczebla Urzędu składa się z sześciu mężczyzn (75 %) i dwóch kobiet (25 %), zarząd z czterech mężczyzn (57,1 %) i trzech kobiet (42,9 %), a personel ogółem z 81 mężczyzn (48,5 %) i 86 kobiet (51,5 %); ubolewa nad brakiem równowagi płci na szczeblu kadry kierowniczej wyższego szczebla i zwraca się do Urzędu o zapewnienie w przyszłości równowagi płci na stanowiskach kierowniczych;
11. zauważa, że w Urzędzie miała miejsce reorganizacja wewnętrzna, mająca na celu wzmocnienie jego roli nadzorczej dzięki przesunięciu niektórych zespołów do innych departamentów oraz przeniesieniu kilku zespołów do jednostek w departamencie procesów nadzorczych i departamencie nadzoru;
Zamówienia publiczne
12. na podstawie sprawozdania Trybunału odnotowuje, iż 19 maja 2020 r. Urząd zawarł umowę na realizację szkoleń stacjonarnych, o szacunkowej wartości maksymalnej 1 050 000 EUR; przyjmuje do wiadomości uwagę Trybunału, że pomimo rozwijającego się wówczas kryzysu związanego z COVID-19 i obowiązujących ograniczeń co do liczby osób obecnych podczas tego typu wydarzeń Urząd podpisał wspomnianą umowę, a następnie, w sierpniu 2020 r., aneks do umowy obejmujący nowe pozycje, takie jak realizacja szkoleń online; zauważa, że te szkolenia online miały stałe ceny, wyższe niż ceny szkoleń stacjonarnych uzgodnione pierwotnie w umowie; zmiany te stanowią nowe warunki umowne, które mogłyby przyciągnąć dodatkowych oferentów, bez ograniczeń geograficznych narzuconych przez formułę stacjonarną, którzy zaoferowaliby bardziej konkurencyjne ceny, gdyby uwzględniono je w tej procedurze przetargowej od początku; przyjmuje do wiadomości wniosek Trybunału, zgodnie z którym zakres procedury przetargowej znacznie rozszerzono, a aneks do umowy przewidywał istotne zmiany, co stanowi naruszenie art. 72 ust. 4 lit. a) i c) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE 3 , co spowodowało, że Trybunał uznał wspomniany aneks do umowy za nieważny, a wszystkie dokonane w 2020 r. płatności w kwocie 3 850 EUR przed naliczeniem VAT za nienależne; z zadowoleniem przyjmuje działania naprawcze podjęte przez Urząd w tym względzie;
Zapobieganie konfliktom interesów i zarządzanie nimi oraz przejrzystość
13. zauważa, że w sprawozdaniu Urzędu zawarto zapis, iż wszyscy członkowie i zastępcy członków organów zarządzających mają przed przyjęciem do tych organów obowiązek podpisania deklaracji intencji i deklaracji interesów oraz że po ich przyjęciu deklaracje te należy odnawiać co pół roku, a Urząd posiada procedury mające na celu identyfikację, rozwiązywanie i ograniczanie wszelkich potencjalnych i rzeczywistych konfliktów interesów członków oraz ich zastępców; zauważa, że obydwie wspomniane wyżej deklaracje są bezzwłocznie publikowane na stronie internetowej Urzędu dla zachowania przejrzystości oraz że na stronie internetowej Urzędu widnieje jednoznaczna informacja, iż członkowie bądź zastępcy członków Rady Organów Nadzoru pełnią również funkcje członków lub zastępców członków zarządu; z zadowoleniem przyjmuje fakt publikowania przez Urząd na jego stronie internetowej CV członków i ich zastępców;
Kontrola wewnętrzna
14. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Urząd wdrożył wszystkie krytyczne i bardzo istotne zalecenia Służby Audytu Wewnętrznego Komisji oraz że ściśle monitoruje wdrażanie pozostałych zaleceń;
15. przyjmuje do wiadomości uwagę Trybunału, iż Urząd nie posiada systemu kontroli ex ante ani ex post, by móc sprawdzać, czy kwoty kosztów zrefundowanych organom krajowym za oddelegowanych ekspertów krajowych oraz kwoty, o które te organy wnioskują, są zgodne z wcześniejszymi ustaleniami; zauważa w związku z tym, że w 2020 r. Urząd zrefundował wynagrodzenie brutto dwóch oddelegowanych ekspertów krajowych z dwóch różnych organów krajowych za pełen okres ich oddelegowania w kwotach 71 875 EUR i 74 880 EUR, wypłaconych z góry odpowiednim organom krajowym bez odpowiedniej weryfikacji poprawności refundowanych kwot, co naraziło Urząd na ryzyko refundacji kosztów personelu oddelegowanych ekspertów krajowych obliczonych na podstawie błędnych kosztów bądź też nieterminowego uchwycenia lub wdrożenia dalszych zmian kosztów personelu; z zadowoleniem przyjmuje reakcję Urzędu na uwagi Trybunału, tj. wzmożenie kontroli zawieranych w przyszłości umów z oddelegowanymi ekspertami krajowymi;
16. zauważa, że Urząd przeprowadził roczną ocenę ram kontroli wewnętrznej i stwierdził, że wszystkie elementy i zasady są realizowane i funkcjonują zgodnie z założeniami, choć należy wprowadzić szereg ulepszeń; przypomina ustalenie Trybunału co do kwot kosztów refundowanych organom krajowym za oddelegowanych ekspertów krajowych oraz kosztów, o które te organy wnioskują, oraz zauważa, że wspomniane ustalenie Trybunału, przyjęte przez Urząd, stanowi potencjalne niedociągnięcie zasady kontroli wewnętrznej nr 10 (Wybór i rozwój działań kontrolnych mających na celu ograniczanie ryzyka) oraz zasady nr 12 (Wdrażanie działań kontrolnych w ramach strategii i procedur), co potencjalnie stawia pod znakiem zapytania funkcjonowanie elementu kontroli wewnętrznej nr 3 (Działania kontrolne); przypomina również ustalenie Trybunału dotyczące zamówień publicznych, które także stanowi potencjalne niedociągnięcie tych zasad kontroli wewnętrznej; wzywa Urząd do wyjaśnienia organowi udzielającemu absolutorium, jak uwzględniono niedociągnięcia zidentyfikowane przez Trybunał w ocenie kontroli wewnętrznej Urzędu oraz dlaczego mimo to stwierdzono, że wszystkie elementy i zasady funkcjonują zgodnie z założeniami;
Reakcja na COVID-19 i ciągłość działania
17. zauważa, że Urząd zastosował wobec personelu, gości i członków zarządu różne środki mające na celu spowolnienie rozprzestrzeniania się wirusa wywołującego COVID-19 i zagwarantowanie ciągłości działania; odnotowuje też w szczególności, że cały personel Urzędu, jego organy zarządzające i grupy robocze kontynuowały pracę w trybie zdalnym, korzystając z istniejących rozwiązań automatyzacji przepływu pracy; zwraca uwagę, że Urząd zgłosił oszczędności budżetowe w kwocie około 1 000 000 EUR, powstałe głównie w wyniku zawieszenia podróży personelu i organizacji spotkań pracowników, zarządu i Rady Organów Nadzoru wyłącznie w trybie zdalnym;
Inne uwagi
18. zauważa, że w 2020 r. Agencja udostępniła noty informacyjne dla ogółu społeczeństwa, publikowane na jej stronie internetowej i w mediach społecznościowych, zawierające informacje o tym, czego konsumenci mogą oczekiwać od swoich zakładów ubezpieczeń w kontekście kryzysu związanego z COVID-19 i o co powinni zadbać w kontekście wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii;
19. z zadowoleniem przyjmuje stałą współpracę Urzędu z innymi agencjami w dziedzinie technologii informacyjnych; odnotowuje wprowadzenie SYSPER we wrześniu 2020 r., prace nad internetowym narzędziem do głosowania na posiedzeniach zarządu w oparciu o oprogramowanie już wybrane przez inne agencje oraz wspólnie wynegocjowane wdrożenie kilku ważnych inicjatyw w dziedzinie bezpieczeństwa; zwraca się do Urzędu, by przedstawił sprawozdanie z postępów w planowaniu wspólnego centrum monitorowania bezpieczeństwa z Europejskim Urzędem Nadzoru Bankowego oraz planowania wspólnej przestrzeni komunikacji i współpracy dla europejskich urzędów nadzoru i wszystkich zainteresowanych stron;
20. w odniesieniu do innych uwag towarzyszących decyzji w sprawie absolutorium, które mają charakter przekrojowy, odsyła do swojej rezolucji z dnia 4 maja 2022 r. 4 w sprawie wyników, zarządzania finansami i kontroli agencji.
