Zakładając bezpłatne konto, uzyskasz:uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 292,
(1) Panel ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym (CONTAM) Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przyjął w 2020 r. ocenę ryzyka dotyczącą glikoalkaloidów w paszy i żywności, w szczególności w ziemniakach i produktach otrzymywanych z ziemniaków(1).
(2) U ludzi ostre skutki toksyczne glikoalkaloidów występujących w ziemniakach (a-solanina i a-czakonina) obejmują objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty i biegunka. W odniesieniu do tych skutków panel CONTAM określił najniższy poziom, przy którym obserwuje się szkodliwe zmiany (LOAEL), wynoszący 1 mg glikoalka- loidów występujących w ziemniakach/kg masy ciała dziennie jako punkt odniesienia dla charakterystyki ryzyka w następstwie ostrego narażenia. Margines narażenia (MOE) wyższy niż 10 wskazuje, że nie ma zagrożenia dla zdrowia. Ten MOE wynoszący 10 uwzględnia ekstrapolację od LOAEL do poziomu, przy którym nie obserwuje się szkodliwych zmian (NOAEL), (współczynnik 3) oraz zmienność międzyosobniczą w zakresie toksykodynamiki (współczynnik 3,2). Fakt, że szacunki dotyczące ostrego narażenia w niektórych scenariuszach narażenia dały w rezultacie MOE poniżej 10, wskazuje na zagrożenie dla zdrowia.
(3) Według zalecenia panelu CONTAM należy zgromadzić większą ilość danych na temat występowania glikoalkaloi- dów i ich aglikonów w odmianach ziemniaków dostępnych na rynku, w nowych odmianach ziemniaków będących wynikiem doświadczeń hodowlanych oraz w przetworzonych produktach z ziemniaków, w tym w żywności dla niemowląt.
(4) Dobre praktyki rolnicze, dobre warunki przechowywania i transportu oraz dobre praktyki produkcyjne mogą ograniczyć obecność glikoalkaloidów w ziemniakach i przetworzonych produktach z ziemniaków. Należy jednak zgromadzić więcej informacji na temat czynników, które prowadzą do stosunkowo wysokiego poziomu glikoalkaloidów w ziemniakach i przetworzonych produktach z ziemniaków, aby móc określić środki, jakie należy przedsięwziąć w celu uniknięcia lub ograniczenia obecności glikoalkaloidów w tych środkach spożywczych. W miarę możliwości należy przeanalizować, zwłaszcza w przetworzonych produktach z ziemniaków, również produkty rozkładu p- i y- solaninę i czakoninę oraz aglikon solanidynę, z uwagi na to, że związki te mają taką samą toksyczność jak a-solanina i a-czakonina.
(5) Wyniki monitorowania glikoalkaloidów muszą być wiarygodne i porównywalne. Należy zatem zapewnić instrukcje dotyczące ich ekstrakcji, jak również wymogi dotyczące ich analizy. Ponieważ obecność glikoalkaloidów w nieobra- nych ziemniakach jest wyższa niż w ziemniakach obranych, a w małych ziemniakach wyższa niż w większych ziemniakach, ważne jest, aby przy zgłaszaniu danych o występowaniu podawać informacje na temat tych czynników.
(6) Aby doradzać, kiedy właściwe byłoby określenie czynników prowadzących do stosunkowo wysokiego poziomu gli- koalkaloidów, należy ustalić wartość orientacyjną dla ziemniaków. Należy również uzyskać więcej informacji na temat wpływu przetwarzania na poziom glikoalkaloidów.
(1) Panel EFSA CONTAM (panel EFSA ds. zanieczyszczeń w łańcuchu żywnościowym), 2020. Opinia naukowa - Ocena ryzyka dotycząca glikoalkaloidów w paszy i żywności, w szczególności w ziemniakach i produktach otrzymywanych z ziemniaków. Dziennik EFSA 2020; 18(8):6222, 190 s., https://doi.org/10.2903/j.efsa.2020.6222.
(7) W związku z tym należy zalecić monitorowanie glikoalkaloidów w ziemniakach i produktach z ziemniaków oraz określenie czynników powodujących ich wysoki poziom, a także zgromadzić więcej informacji na temat wpływu przetwarzania na poziom glikoalkaloidów,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ZALECENIE:
1) Państwa członkowskie, przy aktywnym udziale podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze, powinny monitorować glikoalkaloidy a-solaninę i a-czakoninę w ziemniakach i produktach z ziemniaków. W miarę możliwości należy również objąć analizą produkty rozkładu p- i y- solaninę i czakoninę oraz aglikon solanidynę, w szczególności w przetworzonych produktach z ziemniaków.
2) Aby zapobiec rozkładowi enzymatycznemu a-czakoniny, w szczególności podczas analizowania surowych ziemniaków (nieobranych/obranych), należy dodawać do ziemniaków 1-procentowy roztwór kwasu mrówkowego w metanolu w stosunku 1:2 (objętość do masy), gdy są one miksowane i homogenizowane przed ekstrakcją i oczyszczaniem. Zalecanymi metodami analizy są chromatografia cieczowa z detekcją w ultrafiolecie z matrycą fotodiodową (LC-UV-DAD) lub chromatografia cieczowa połączona ze spektrometrią masową (LC-MS). Można stosować inne metody analizy, pod warunkiem że dostępne są dowody świadczące o tym, że dają one wiarygodne wyniki w odniesieniu do poszczególnych glikoalkaloidów. Granica oznaczalności dla oznaczenia każdego glikoalkaloidu powinna optymalnie wynosić około 1 mg/kg i nie może być wyższa niż 5 mg/kg.
3) Państwa członkowskie, przy aktywnym udziale podmiotów prowadzących przedsiębiorstwa spożywcze, powinny przeprowadzić badania w celu określenia czynników prowadzących do poziomów przekraczających orientacyjny poziom 100 mg/kg dla sumy a-solaniny i a-czakoniny w ziemniakach i przetworzonych produktach z ziemniaków.
4) Państwa członkowskie i podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze powinny do dnia 30 czerwca każdego roku przekazywać EFSA dane za poprzedni rok w celu ich zestawienia w jednej bazie danych zgodnie z wymogami określonymi w wytycznych EFSA w sprawie standardu opisu próbek (SOP) dla żywności i paszy oraz dodatkowymi szczegółowymi wymogami EFSA w zakresie sprawozdawczości(2). Ważne jest, aby w przypadku ziemniaków i przetworzonych produktów z ziemniaków podać odmianę i wielkość ziemniaków (średnią masę ziemniaków, zwłaszcza w przypadku ziemniaków nieobranych), poinformować, czy dane dotyczą ziemniaków wczesnych czy ziemniaków przechowywanych (tj. dojrzałych lub przechowywanych przez dłuższy okres), wskazać miejsce pobrania próbek (u producenta, w sprzedaży hurtowej, w sprzedaży detalicznej) oraz podać, czy ziemniaki były obrane, czy nie(3).
| W imieniu Komisji | |
| Stella KYRIAKIDES | |
| Członek Komisji |
(3) Badania wpływu obierania na zawartość glikoalkaloidów należy przeprowadzić, używając obieraczki (do ziemniaków).
Z początkiem kwietnia na liście refundacyjnej znajdzie się 29 nowych leków, z czego 7 stosowanych w chorobach rzadkich. Znalazły się na niej m.in. terapia dla dzieci od drugiego roku życia chorych na mukowiscydozę i szczepionki dla seniorów na półpaśca i RSV. Ogólnie na liście znajdzie się 10 nowych terapii onkologicznych i 19 z innych kategorii.
01.04.2025
1 kwietnia br. nowelizacja ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej wchodzi w życie. Wprowadza ona zmiany w zakresie terminów pierwszej kwalifikacji podmiotów leczniczych na poszczególne poziomy zabezpieczenia opieki onkologicznej Krajowej Sieci Onkologicznej oraz wdrażania elementów KSO. Wcześniej wejście w życie większości elementów reformy przesunięto o ponad rok.
01.04.2025
Nie będzie podwyższenia kar dla pracodawców, przewidzianych w Kodeksie pracy, za wykroczenia przeciwko prawom pracowników. W czwartek Sejm przyjął poprawkę Senatu wykreślającą z ustawy poprawkę Lewicy. Posłowie zgodzili się też na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie tylko na umowę o pracę.
20.03.2025
Sejm przyjął w czwartek większość poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących, które Senat wprowadził do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Przewiduje ona reformę urzędów pracy, w tym m.in. podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.
20.03.2025
Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Projekt po raz drugi wróci do komisji sejmowej.
19.03.2025
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
13.03.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2022.108.66 |
| Rodzaj: | Zalecenie |
| Tytuł: | Zalecenie 2022/561 w sprawie monitorowania obecności glikoalkaloidów w ziemniakach i produktach otrzymywanych z ziemniaków |
| Data aktu: | 06/04/2022 |
| Data ogłoszenia: | 07/04/2022 |
| Data wejścia w życie: | 06/04/2022 |
