united kingdom
ukraine

KOMUNIKAT KOMISJI - Zmiana metody obliczania sankcji finansowych proponowanych przez Komisję w postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej

KOMUNIKAT KOMISJI
Zmiana metody obliczania sankcji finansowych proponowanych przez Komisję w postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej
(C/2025/1481)

1. Wprowadzenie

W świetle Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("TFUE") w przypadku wniesienia przez Komisję sprawy przeciwko państwu członkowskiemu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ("Trybunał") w związku z uchybieniem przez to państwo jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów, Komisja może zwrócić się do Trybunału o nałożenie sankcji finansowych na to państwo członkowskie w dwóch sytuacjach:

- jeżeli państwo członkowskie nie wprowadziło niezbędnych środków zapewniających wykonanie wcześniejszego wyroku Trybunału stwierdzającego naruszenie prawa Unii (art. 260 ust. 2 TFUE) 1 ,

- jeżeli państwo członkowskie uchybiło obowiązkowi poinformowania o środkach podjętych w celu transpozycji dyrektywy przyjętej w ramach procedury ustawodawczej (art. 260 ust. 3 TFUE).

W obydwu przypadkach sankcje nałożone przez Trybunał mogą składać się z kary ryczałtowej, nakładanej w związku z kontynuowaniem uchybienia do czasu wydania wyroku przez Trybunał albo całkowitego wyeliminowania uchybienia, jeśli nastąpi ono wcześniej, oraz dziennej kary pieniężnej, aby skłonić dane państwo członkowskie do możliwie jak najszybszego zaprzestania uchybienia po wydaniu wyroku przez Trybunał. Komisja proponuje Trybunałowi kwotę sankcji finansowych, ale to zadaniem Trybunału jest określić, w ramach przysługujących mu uprawnień do swobodnej oceny 2 , wysokość kary w ten sposób, by była ona, po pierwsze, stosowna do okoliczności sprawy, a po drugie, proporcjonalna do stwierdzonego uchybienia oraz do możliwości płatniczych zainteresowanego państwa członkowskiego 3 .

Możliwość nakładania przez Trybunał sankcji finansowych na państwa członkowskie - oraz możliwość wnoszenia przez Komisję o nałożenie takich sankcji - istnieje od czasu przyjęcia Traktatu z Maastricht z 1992 r. Aby zapewnić przejrzystość i równe traktowanie, Komisja od 1996 r. opublikowała szereg komunikatów, w których przedstawiła politykę i metodykę stosowane przy obliczaniu sankcji finansowych. Komunikat Komisji w sprawie sankcji finansowych w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego opublikowany w 2023 r. 4  (dalej "komunikat z 2023 r.") zmienił i zastąpił wszystkie wcześniejsze komunikaty dotyczące tych kwestii. Dane liczbowe i dane wykorzystane do obliczenia sankcji finansowych zaktualizowano w 2024 r. 5 .

W swoim komunikacie z 2023 r. Komisja wprowadziła metodę obliczania zdolności płatniczej państw członkowskich opartą na produkcie krajowym brutto (PKB) danego państwa członkowskiego (waga wynosząca 2/3) i na liczbie ludności tego państwa (waga wynosząca 1/3).

25 kwietnia 2024 r. Trybunał wydał wyrok w sprawie C-147/23, Komisja/Polska 6 , w którym zbadał m.in. metodę obliczania sankcji finansowych wprowadzoną w komunikacie Komisji z 2023 r.

W wyroku tym Trybunał orzekł, że stosowana przez Komisję "[...] metoda [...] opiera się na założeniu, zgodnie z którym istnieje zależność między liczbą ludności państwa członkowskiego a jego zdolnością płatniczą, co niekoniecznie ma miejsce. W rezultacie uwzględnienie kryterium demograficznego, które wynika ze wspomnianej metody, pociąga za sobą rozłączenie współczynnika »n« z rzeczywistą zdolnością płatniczą danego państwa członkowskiego, mogące prowadzić do ustalenia współczynnika »n«, który niekoniecznie odpowiada tej zdolności [...]. [...] W związku z tym określenie zdolności płatniczej danego państwa członkowskiego nie może obejmować [...] uwzględnienia kryterium demograficznego [...].". 7

W świetle tego niedawnego orzecznictwa konieczna jest zmiana metody obliczania, jaką stosuje Komisja w celu proponowania sankcji finansowych w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W szczególności, zgodnie z wyrokiem Trybunału, przy obliczaniu zdolności płatniczej państw członkowskich i przy obliczaniu współczynnika "n" (sekcja 3.4 komunikatu z 2023 r.) należy opierać się wyłącznie na PKB państw członkowskich. Niniejszy komunikat zastępuje zatem sekcję 3.4 komunikatu z 2023 r., a także załącznik I do tego komunikatu w celu zaktualizowania odpowiednich danych liczbowych o najnowsze dane makroekonomiczne.

2. Zdolność płatnicza państw członkowskich

Kwota okresowej kary pieniężnej musi być proporcjonalna do przewinienia, a zarazem odstraszająca. Działanie odstraszające okresowej kary pieniężnej przejawia się w dwóch aspektach. Kara musi być na tyle wysoka, aby:

- skłonić państwo członkowskie do skorygowania uchybienia (musi zatem być wyższa niż korzyści, jakie to państwo czerpie z uchybienia),

- zniechęcać państwo członkowskie do powtórnego dopuszczenia się tego samego uchybienia.

Wysokość kary, którą można uznać za odstraszającą, będzie różniła się w zależności od zdolności płatniczej państw członkowskich. Wspomniane działanie odstraszające znajduje odzwierciedlenie we współczynniku "n". Współczynnik ten oblicza się jako relację produktu krajowego brutto (PKB) 8  danego państwa członkowskiego do średniej PKB państw członkowskich. Uzyskany rezultat odzwierciedla zdolność płatniczą danego państwa członkowskiego względem zdolności płatniczej pozostałych państw członkowskich:

współczynnik "n" = PKB

PKBśr:

Jak wskazano w sekcji 4.2.2 komunikatu z 2023 r., przy obliczaniu kary ryczałtowej Komisja stosuje ten sam współczynnik "n" co przy obliczaniu okresowej kary pieniężnej.

Współczynniki "n" poszczególnych państw członkowskich przedstawiono w pkt 3 załącznika, a minimalne kary ryczałtowe - w pkt 5 załącznika.

Jak wskazano w sekcji 5 komunikatu z 2023 r., jeżeli Komisja zaproponuje sankcje finansowe wobec Zjednoczonego Królestwa, będzie korzystać z tego samego wzoru co ustanowiony w niniejszym komunikacie wzór służący do określenia zdolności płatniczej państw członkowskich 9 .

3. Data rozpoczęcia stosowania

Komisja będzie stosować zasady i kryteria opisane w niniejszym komunikacie w odniesieniu do wszystkich decyzji o wniesieniu sprawy do Trybunału na podstawie art. 260 TFUE po publikacji niniejszego komunikatu w Dzienniku Urzędowym.

współczynnik "" dla UK = [[

ZAŁĄCZNIK

Dane wykorzystywane do ustalenia wysokości sankcji finansowych proponowanych Trybunałowi

Każdego roku Komisja będzie dokonywała przeglądu danych przedstawionych w niniejszym załączniku i aktualizowała te dane, biorąc pod uwagę publikowane przez Eurostat oficjalne dane na temat zmian poziomu inflacji oraz PKB państw członkowskich.

1. STAWKA RYCZAŁTOWA OKRESOWEJ KARY PIENIĘŻNEJ

Stawkę ryczałtową okresowej kary pieniężnej, o której mowa w sekcji 3.1 niniejszego komunikatu, ustala się na poziomie 3 440 EUR dziennie.

2. STAWKA RYCZAŁTOWA KARY RYCZAŁTOWEJ

Stawkę ryczałtową kary ryczałtowej, o której mowa w sekcji 4.2.2 niniejszego komunikatu, ustala się na poziomie 1 150 EUR dziennie, co odpowiada jednej trzeciej kwoty stawki ryczałtowej okresowych kar pieniężnych.

3. WSPÓŁCZYNNIKI "N"

Wartości współczynników "n", o których mowa w sekcji 1 niniejszego komunikatu, przedstawiają się następująco:

Współczynnik "n" (1)
Belgia 0,94
Bułgaria 0,15
Czechy 0,50
Dania 0,59
Niemcy 6,57
Estonia 0,06
Irlandia 0,80
Grecja 0,35
Hiszpania 2,35
Francja 4,43
Chorwacja 0,12
Włochy 3,34
Cypr 0,05
Łotwa 0,06
Litwa 0,12
Luksemburg 0,12
Węgry 0,31
Malta 0,03
Niderlandy 1,68
Austria 0,74
Polska 1,18
Portugalia 0,42
Rumunia 0,51
Słowenia 0,10
Słowacja 0,19
Finlandia 0,43
Szwecja 0,85
(1) Obliczony na podstawie danych

dotyczących PKB za 2023 r.

pozyskanych 20 stycznia 2025 r.

i zaokrąglonych do drugiego miejsca po przecinku.

4. KARA RYCZAŁTOWA BĘDĄCA WARTOŚCIĄ ODNIESIENIA

Wysokość kary ryczałtowej będącej wartością odniesienia, wykorzystywanej do obliczania minimalnych kar ryczałtowych dla poszczególnych państw członkowskich ustala się na poziomie 3 208 660 EUR.

5. MINIMALNE KARY RYCZAŁTOWE DLA POSZCZEGÓLNYCH PAŃSTW CZŁONKOWSKICH

Wysokość minimalnych kar ryczałtowych odpowiada kwocie kary ryczałtowej będącej wartością odniesienia, pomnożonej przez stosowne współczynniki "n".

Wartości minimalnych kar ryczałtowych 10  przedstawiają się następująco:

Minimalne kary ryczałtowe (EUR)
Belgia 3016000
Bułgaria 481000
Czechy 1 604 000
Dania 1 893 000
Niemcy 21 081 000
Estonia 193000
Irlandia 2 567000
Grecja 1 123 000
Hiszpania 7 540000
Francja 14 214 000
Chorwacja 385 000
Włochy 10 717000
Cypr 160000
Łotwa 193000
Litwa 385 000
Luksemburg 385 000
Węgry 995000
Malta 96 000
Niderlandy 5 391 000
Austria 2 374000
Polska 3 786000
Portugalia 1 348 000
Rumunia 1 636000
Słowenia 321000
Słowacja 610 000
Finlandia 1 380 000
Szwecja 2 727000
1 Lub jeżeli państwo członkowskie nie wprowadziło niezbędnych środków zapewniających wykonanie wyroku stwierdzającego naruszenie decyzji w sprawie pomocy państwa na podstawie art. 108 ust. 2 TFUE.
2 Komunikat Komisji 2023/C 2/01 "Sankcje finansowe w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego" (Dz.U. C 2 z 4.1.2023, s. 1).
3 Komunikat Komisji C/2024/360 "Aktualizacja danych wykorzystywanych do obliczania sankcji finansowych proponowanych Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej przez Komisję w ramach postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego" (Dz.U. C, C/2024/1123, 26.1.2024).
4 Komunikat Komisji 2023/C 2/01 "Sankcje finansowe w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego" (Dz.U. C 2 z 4.1.2023, s. 1).
5 Komunikat Komisji C/2024/360 "Aktualizacja danych wykorzystywanych do obliczania sankcji finansowych proponowanych Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej przez Komisję w ramach postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego" (Dz.U. C, C/2024/1123, 26.1.2024).
6 Wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 25 kwietnia 2024 r., Komisja/Polska (C-147/23 EU:C:2024:346).
7 C-147/23, pkt 84-86 wyroku.
8 Źródło: nominalny PKB - Eurostat. Eurostat regularnie publikuje dane dotyczące PKB poszczególnych państw członkowskich (nama_10_gdp).
9 
10 Obliczonych na podstawie danych dotyczących PKB za 2023 r. pozyskanych 20 stycznia 2025 r. i zaokrąglonych do najbliższego tysiąca.

Zmiany w prawie

Sejm poparł część senackich poprawek do ustawy w sprawie powierzania pracy cudzoziemcom

Nie będzie podwyższenia kar dla pracodawców, przewidzianych w Kodeksie pracy, za wykroczenia przeciwko prawom pracowników. W czwartek Sejm przyjął poprawkę Senatu wykreślającą z ustawy poprawkę Lewicy. Posłowie zgodzili się też na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie tylko na umowę o pracę.

Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Sejm przyjął w czwartek większość poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących, które Senat wprowadził do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Przewiduje ona reformę urzędów pracy, w tym m.in. podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Posłowie wprowadzają zmiany w składce zdrowotnej

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Projekt po raz drugi wróci do komisji sejmowej.

Grażyna J. Leśniak 19.03.2025
Senatorowie nie zgodzili się na podniesienie kar grzywny dla pracodawców

Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.

Grażyna J. Leśniak 13.03.2025
Wyższe kary dla pracodawców zostaną – rząd przeciwny ich usuwaniu z ustawy o cudzoziemcach

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.

Grażyna J. Leśniak 11.03.2025
Rząd zostawił przedsiębiorców na lodzie

Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.

Grażyna J. Leśniak 27.02.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.1481

Rodzaj: Komunikat
Tytuł: KOMUNIKAT KOMISJI - Zmiana metody obliczania sankcji finansowych proponowanych przez Komisję w postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Data aktu: 05/03/2025
Data ogłoszenia: 05/03/2025
Data wejścia w życie: 05/03/2025