W świetle Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ("TFUE") w przypadku wniesienia przez Komisję sprawy przeciwko państwu członkowskiemu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ("Trybunał") w związku z uchybieniem przez to państwo jednemu z zobowiązań, które na nim ciążą na mocy Traktatów, Komisja może zwrócić się do Trybunału o nałożenie sankcji finansowych na to państwo członkowskie w dwóch sytuacjach:
- jeżeli państwo członkowskie nie wprowadziło niezbędnych środków zapewniających wykonanie wcześniejszego wyroku Trybunału stwierdzającego naruszenie prawa Unii (art. 260 ust. 2 TFUE) 1 ,
- jeżeli państwo członkowskie uchybiło obowiązkowi poinformowania o środkach podjętych w celu transpozycji dyrektywy przyjętej w ramach procedury ustawodawczej (art. 260 ust. 3 TFUE).
W obydwu przypadkach sankcje nałożone przez Trybunał mogą składać się z kary ryczałtowej, nakładanej w związku z kontynuowaniem uchybienia do czasu wydania wyroku przez Trybunał albo całkowitego wyeliminowania uchybienia, jeśli nastąpi ono wcześniej, oraz dziennej kary pieniężnej, aby skłonić dane państwo członkowskie do możliwie jak najszybszego zaprzestania uchybienia po wydaniu wyroku przez Trybunał. Komisja proponuje Trybunałowi kwotę sankcji finansowych, ale to zadaniem Trybunału jest określić, w ramach przysługujących mu uprawnień do swobodnej oceny 2 , wysokość kary w ten sposób, by była ona, po pierwsze, stosowna do okoliczności sprawy, a po drugie, proporcjonalna do stwierdzonego uchybienia oraz do możliwości płatniczych zainteresowanego państwa członkowskiego 3 .
Możliwość nakładania przez Trybunał sankcji finansowych na państwa członkowskie - oraz możliwość wnoszenia przez Komisję o nałożenie takich sankcji - istnieje od czasu przyjęcia Traktatu z Maastricht z 1992 r. Aby zapewnić przejrzystość i równe traktowanie, Komisja od 1996 r. opublikowała szereg komunikatów, w których przedstawiła politykę i metodykę stosowane przy obliczaniu sankcji finansowych. Komunikat Komisji w sprawie sankcji finansowych w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego opublikowany w 2023 r. 4 (dalej "komunikat z 2023 r.") zmienił i zastąpił wszystkie wcześniejsze komunikaty dotyczące tych kwestii. Dane liczbowe i dane wykorzystane do obliczenia sankcji finansowych zaktualizowano w 2024 r. 5 .
W swoim komunikacie z 2023 r. Komisja wprowadziła metodę obliczania zdolności płatniczej państw członkowskich opartą na produkcie krajowym brutto (PKB) danego państwa członkowskiego (waga wynosząca 2/3) i na liczbie ludności tego państwa (waga wynosząca 1/3).
25 kwietnia 2024 r. Trybunał wydał wyrok w sprawie C-147/23, Komisja/Polska 6 , w którym zbadał m.in. metodę obliczania sankcji finansowych wprowadzoną w komunikacie Komisji z 2023 r.
W wyroku tym Trybunał orzekł, że stosowana przez Komisję "[...] metoda [...] opiera się na założeniu, zgodnie z którym istnieje zależność między liczbą ludności państwa członkowskiego a jego zdolnością płatniczą, co niekoniecznie ma miejsce. W rezultacie uwzględnienie kryterium demograficznego, które wynika ze wspomnianej metody, pociąga za sobą rozłączenie współczynnika »n« z rzeczywistą zdolnością płatniczą danego państwa członkowskiego, mogące prowadzić do ustalenia współczynnika »n«, który niekoniecznie odpowiada tej zdolności [...]. [...] W związku z tym określenie zdolności płatniczej danego państwa członkowskiego nie może obejmować [...] uwzględnienia kryterium demograficznego [...].". 7
W świetle tego niedawnego orzecznictwa konieczna jest zmiana metody obliczania, jaką stosuje Komisja w celu proponowania sankcji finansowych w postępowaniu w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W szczególności, zgodnie z wyrokiem Trybunału, przy obliczaniu zdolności płatniczej państw członkowskich i przy obliczaniu współczynnika "n" (sekcja 3.4 komunikatu z 2023 r.) należy opierać się wyłącznie na PKB państw członkowskich. Niniejszy komunikat zastępuje zatem sekcję 3.4 komunikatu z 2023 r., a także załącznik I do tego komunikatu w celu zaktualizowania odpowiednich danych liczbowych o najnowsze dane makroekonomiczne.
2. Zdolność płatnicza państw członkowskich
Kwota okresowej kary pieniężnej musi być proporcjonalna do przewinienia, a zarazem odstraszająca. Działanie odstraszające okresowej kary pieniężnej przejawia się w dwóch aspektach. Kara musi być na tyle wysoka, aby:
- skłonić państwo członkowskie do skorygowania uchybienia (musi zatem być wyższa niż korzyści, jakie to państwo czerpie z uchybienia),
- zniechęcać państwo członkowskie do powtórnego dopuszczenia się tego samego uchybienia.
Wysokość kary, którą można uznać za odstraszającą, będzie różniła się w zależności od zdolności płatniczej państw członkowskich. Wspomniane działanie odstraszające znajduje odzwierciedlenie we współczynniku "n". Współczynnik ten oblicza się jako relację produktu krajowego brutto (PKB) 8 danego państwa członkowskiego do średniej PKB państw członkowskich. Uzyskany rezultat odzwierciedla zdolność płatniczą danego państwa członkowskiego względem zdolności płatniczej pozostałych państw członkowskich:
współczynnik "n" = PKB
PKBśr:
Jak wskazano w sekcji 4.2.2 komunikatu z 2023 r., przy obliczaniu kary ryczałtowej Komisja stosuje ten sam współczynnik "n" co przy obliczaniu okresowej kary pieniężnej.
Współczynniki "n" poszczególnych państw członkowskich przedstawiono w pkt 3 załącznika, a minimalne kary ryczałtowe - w pkt 5 załącznika.
Jak wskazano w sekcji 5 komunikatu z 2023 r., jeżeli Komisja zaproponuje sankcje finansowe wobec Zjednoczonego Królestwa, będzie korzystać z tego samego wzoru co ustanowiony w niniejszym komunikacie wzór służący do określenia zdolności płatniczej państw członkowskich 9 .
3. Data rozpoczęcia stosowania
Komisja będzie stosować zasady i kryteria opisane w niniejszym komunikacie w odniesieniu do wszystkich decyzji o wniesieniu sprawy do Trybunału na podstawie art. 260 TFUE po publikacji niniejszego komunikatu w Dzienniku Urzędowym.
współczynnik "" dla UK = [[
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1481 |
| Rodzaj: | Komunikat |
| Tytuł: | KOMUNIKAT KOMISJI - Zmiana metody obliczania sankcji finansowych proponowanych przez Komisję w postępowaniach w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej |
| Data aktu: | 05/03/2025 |
| Data ogłoszenia: | 05/03/2025 |
| Data wejścia w życie: | 05/03/2025 |