united kingdom
ukraine

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 kwietnia 2024 r. zawierające projekt rezolucji nieustawodawczej w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej krajami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony (COM(2023)0791 - C9-0029/2024 - 2023/0464M(NLE))

P9_TA(2024)0207
Umowa o partnerstwie między Unią Europejską a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (rezolucja) Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 kwietnia 2024 r. zawierające projekt rezolucji nieustawodawczej w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej krajami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony (COM(2023)0791 - C9-0029/2024 - 2023/0464M(NLE))
(C/2025/1315)

Parlament Europejski,

- uwzględniając projekt decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, Umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, podpisanej 15 listopada 2023 r. w Samoa (umowy z Samoa) (COM(2023)0791),

- uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 207 ust. 4 akapit pierwszy i art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

- uwzględniając art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

- uwzględniając art. 208 ust. 1 TFUE, a zwłaszcza zapis, który stanowi, że: "przy realizacji polityk, które mogłyby mieć wpływ na kraje rozwijające się, Unia bierze pod uwagę cele współpracy na rzecz rozwoju",

- uwzględniając porozumienie z Georgetown zmienione decyzją nr 1/CX/19 z 7 grudnia 2019 r.,

- uwzględniając wspólną wizję na 2030 r. przyjętą na 6. szczycie Unia Europejska-Unia Afrykańska w lutym 2022 r.,

- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 16 września 2021 r. zatytułowany "Unijna strategia współpracy w regionie Indo-Pacyfiku" (JOIN(2021)0024),

- uwzględniając wyniki szczytu UE-Wspólnota Państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów (CELAC) z lipca 2023 r.,

- uwzględniając Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz cele zrównoważonego rozwoju,

- uwzględniając program działań z Addis Abeby przyjęty na trzeciej Międzynarodowej Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju w lipcu 2015 r.,

- uwzględniając porozumienie przyjęte podczas 21. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP 21) w Paryżu 12 grudnia 2015 r. (porozumienie paryskie),

- uwzględniając wspólne oświadczenie Rady i przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie, Parlamentu Europejskiego i Komisji z 7 czerwca 2017 r. zatytułowane "Nowy europejski konsensus w sprawie rozwoju - Nasz świat, nasza godność, nasza przyszłość" 1 ,

- uwzględniając Międzynarodową Konferencję na temat Ludności i Rozwoju (ICPD), która odbyła się w 1994 r. w Kairze, oraz jej program działania, a także wnioski z jej konferencji przeglądowych i szczytu w Nairobi w 2019 r. (ICPD+25) z okazji 25. rocznicy konferencji w Kairze,

- uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/947 z dnia 9 czerwca 2021 r. ustanawiające Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny wymiar Europy", zmieniające i uchylające decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady nr 466/2014/UE oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 i rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 480/2009 2 ,

- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 1 grudnia 2021 r. pt. "Strategia Global Gateway" (JOIN(2021)0030),

- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 4 października 2022 r. pt. "Plan działania na rzecz młodzieży w ramach działań zewnętrznych UE na lata 2022-2027 - Promowanie znaczącego uczestnictwa i wzmocnienia pozycji młodzieży w ramach działań zewnętrznych UE na rzecz zrównoważonego rozwoju, równości i pokoju" (JOIN(2022)0053),

- uwzględniając komunikat Komisji z 30 listopada 2022 r. pt. "Strategia UE w dziedzinie zdrowia na świecie - Lepsze zdrowie dla wszystkich w zmieniającym się świecie" (COM(2022)0675),

- uwzględniając sprawozdanie na temat zrównoważonego rozwoju na świecie z 2023 r.,

- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z 25 listopada 2020 r. pt. "Trzeci unijny plan działania w sprawie równości płci (GAP III) - Ambitny program na rzecz równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet w działaniach zewnętrznych" (JOIN(2020) 0017) oraz wspólne sprawozdanie śródokresowe z wdrażania unijnego planu działania w sprawie równości płci, opublikowane 20 listopada 2023 r. (JOIN(2023)0036),

- uwzględniając konkluzje Rady z 20 maja 2022 r. w sprawie odnowionego partnerstwa UE z krajami najsłabiej rozwiniętymi,

- uwzględniając oświadczenie przyjęte przez Komitet Monitorujący AKP-UE 9 listopada 2023 r.,

- uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 4 października 2016 r. w sprawie przyszłości stosunków AKP-UE po roku 2020 3 , z dnia 14 czerwca 2018 r. w sprawie zbliżających się negocjacji na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku 4  oraz z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie toczących się negocjacji na temat nowej umowy o partnerstwie między Unią Europejską a grupą państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku 5 ,

- uwzględniając swoje rezolucje: z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie poprawy efektywności rozwoju i skuteczności pomocy 6 , z dnia 15 czerwca 2023 r. w sprawie wdrażania i realizacji celów zrównoważonego rozwoju 7  oraz z dnia 12 grudnia 2023 r. w sprawie wdrożenia Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny wymiar Europy" 8 ,

- uwzględniając rezolucję w sprawie strategicznego znaczenia i wymiaru partnerstwa AKP-UE przyjętą przez Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE w Bukareszcie 20 marca 2019 r.,

- uwzględniając swoją rezolucję ustawodawczą z dnia 10 kwietnia 2024 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady 9 ,

- uwzględniając art. 105 ust. 2 Regulaminu,

- uwzględniając opinię przedstawioną przez Komisję Handlu Międzynarodowego,

- uwzględniając pismo przesłane przez Komisję Spraw Zagranicznych,

- uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju (A9-0159/2024),

A. mając na uwadze, że od parafowania nowej Umowy o partnerstwie między UE a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (OACPS) w kwietniu 2021 r. a jej podpisaniem w Samoa w listopadzie 2023 r. minęło ponad dwa i pół roku;

B. mając na uwadze, że liczne kryzysy, takie jak globalne skutki pandemii COVID-19, wpływ zmiany klimatu i rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie, które pogłębiły kryzys żywnościowy na świecie, wymagają zawierania silniejszych sojuszy i skuteczniejszych partnerstw między równorzędnymi podmiotami, przynoszących wymierne rezultaty, aby lepiej reagować na pojawiające się potrzeby i globalne wyzwania poprzez wspieranie systemów wczesnego ostrzegania w celu szybkiej wymiany informacji i wczesnego działania w zakresie pomocy ratującej życie;

C. mając na uwadze, że długotrwałe partnerstwo między UE a państwami AKP ma ogromne znaczenie ze względu na liczbę krajów, które łączy, i większą rolę, jaką może odgrywać w systemie wielostronnym, znajdującym się obecnie pod presją; mając na uwadze, że ta umowa o partnerstwie łączy ponad połowę państw członkowskich ONZ;

D. mając na uwadze, że UE i państwa AKP muszą dążyć do wzmocnienia partnerstwa w celu osiągnięcia wzajemnie korzystnych wyników w zakresie wspólnych i wzajemnie powiązanych interesów oraz w duchu wspólnej odpowiedzialności, solidarności, wzajemności, wzajemnego szacunku i odpowiedzialności;

E. mając na uwadze, że strategia Global Gateway ma na celu zwiększenie geopolitycznego wpływu UE na arenie światowej poprzez zapewnienie krajom partnerskim oferty opartej na wartościach w ramach Agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i jej celów zrównoważonego rozwoju;

F. mając na uwadze, że art. 208 TFUE wymaga od UE uwzględnienia celów współpracy na rzecz rozwoju we wszystkich realizowanych przez nią wewnętrznych i zewnętrznych strategiach politycznych, które mogą mieć wpływ na kraje rozwijające się;

Cele, zasady i warunki współpracy

1. z dużym zadowoleniem przyjmuje długo oczekiwane podpisanie umowy z Samoa oraz jej nadrzędne cele dotyczące osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju ONZ i przestrzegania porozumienia paryskiego; przypomina, jak ważne jest łączenie sił z państwami AKP w duchu współtworzenia oraz budowanie korzystnych dla wszystkich partnerstw w sześciu priorytetowych obszarach: prawa człowieka, demokracja i sprawowanie rządów, pokój i bezpieczeństwo, rozwój społeczny, zrównoważony, sprzyjający włączeniu społecznemu wzrost i rozwój gospodarczy, zrównoważenie środowiskowe i zmiana klimatu oraz migracja i mobilność; wzywa wszystkie strony do szybkiego podpisania i ratyfikowania tej umowy; przypomina, że kraje, które nie podpiszą umowy, nie będą uczestniczyć w jej organach politycznych i decyzyjnych, a zdolność Europejskiego Banku Inwestycyjnego do realizacji projektów Global Gateway w tych krajach zostanie znacznie osłabiona;

2. podkreśla, że nowa umowa przewiduje wzmocnione, zmodernizowane i ambitniejsze ramy współpracy; ponadto przypomina, że w ostatnich dziesięcioleciach między UE a państwami AKP zbudowano istotne więzi polityczne, gospodarcze i kulturowe;

3. apeluje o szybkie i kompleksowe wdrożenie umowy, ponieważ istnieje pilna potrzeba wzmocnienia współpracy wielostronnej w obliczu rosnącej niestabilności geopolitycznej i konkurencji oraz bezprecedensowych wyzwań globalnych, takich jak liczne konflikty, wzrost nierówności społecznych wewnątrz krajów i między nimi, potrzeba przeciwdziałania zmianie klimatu i utracie różnorodności biologicznej, zwalczanie głodu i eliminacja ubóstwa; podkreśla geopolityczne znaczenie umowy z Samoa i jej celów, do których należy ograniczenie ubóstwa, zrównoważony rozwój oraz promowanie demokracji i praw człowieka; zwraca uwagę na wspólne oświadczenie OACPS i UE na COP 28, opublikowane 30 listopada 2023 r., będące niewątpliwym przykładem współpracy w obszarze wspólnych interesów i priorytetów na wielostronnym forum; wzywa strony, by zacieśniły współpracę na forach organizacji wielostronnych, w pełni wspierały działania Rady Praw Człowieka ONZ i podejmowały wspólne inicjatywy; zachęca państwa członkowskie, by regularnie współpracowały z OACPS na szczeblu ministerialnym; ponownie wyraża zaniepokojenie, że UE traci swój wpływ oraz widoczność na rzecz alternatywnych ofert Chin i Rosji; podkreśla, że ważne jest wzmocnienie przez UE statusu wiarygodnego sojusznika we współpracy na rzecz rozwoju oraz pokazanie, że międzynarodowy system oparty na zasadach może sprostać obecnym i przyszłym wyzwaniom; podkreśla znaczenie nowej umowy w tym kontekście;

4. zdecydowanie popiera zasady ustanowione w rozdziale umowy o partnerstwie zawierającym wspólne przepisy, w szczególności dążenie stron do osiągnięcia celów umowy w duchu wspólnej odpowiedzialności, solidarności, wzajemnego szacunku i rozliczalności; uważa, że jest to zgodne z celem UE, by tworzyć partnerstwa na równych prawach, które przynoszą wzajemnie korzystne rezultaty w sferze wspólnych i powiązanych interesów oraz zgodnie ze wspólnymi wartościami;

5. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że umowa opiera się na szeregu umów międzynarodowych i wskazuje na Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 oraz porozumienie paryskie w sprawie zmiany klimatu jako nadrzędne ramy przewodnie;

6. ponownie podkreśla znaczenie wymiaru parlamentarnego i zgromadzenia parlamentarnego jako forum dla przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego i wyrazicieli różnorodności z czterech kontynentów, a także znaczenie dialogu politycznego jako integralnej części partnerstwa; uważa, że ważne jest, aby dialog polityczny rozwijał się w duchu pełnego szacunku i równości między krajami, i apeluje o skuteczniejsze, systematyczniejsze oraz proaktywne wykorzystywanie dialogu politycznego do zapobiegania kryzysom politycznym; wyraża zadowolenie, że dyplomacja parlamentarna jest uznawana za filar tego partnerstwa oraz że wzmacnia ją ustanowienie trzech regionalnych zgromadzeń, które umożliwią wnikliwe debaty o wspólnych, ważnych dla danego regionu kwestiach;

7. wzywa do skutecznego stosowania przepisów dotyczących reagowania na naruszenia istotnych elementów umowy; przypomina, że UE musi przyjąć bardziej zasadnicze podejście wobec krajów partnerskich, które zmierzają w przeciwnym kierunku, jeśli chodzi o główne wartości i zasady;

8. z zadowoleniem przyjmuje włączenie do umowy odrębnego artykułu poświęconego spójności polityki, która jest potrzebna do zwiększenia skuteczności działań rozwojowych objętych umową; zdecydowanie domaga się, by strony umowy potwierdziły swoją determinację w dążeniu do wyeliminowania ubóstwa zgodnie z art. 208 TFUE;

9. wzywa do zapewnienia spójności i synergii między protokołami regionalnymi do umowy z Samoa a innymi ramami politycznymi regulującymi stosunki UE z regionami Afryki, Karaibów i Pacyfiku; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje fakt, że protokół regionalny dotyczący Afryki konsekwentnie odnosi się do Unii Afrykańskiej (UA); ponadto uważa, że zarówno podejście kontynentalne UE-UA, jak i ramy UE-OACPS wzajemnie się uzupełniają oraz wzmacniają; apeluje o bliskie konsultacje, biorąc pod uwagę, że Komisja ogłosiła zamiar przeprowadzenia przeglądu partnerstwa UE z Afryką w pierwszym kwartale 2024 r.;

10. apeluje o zacieśnienie partnerstwa UE-Karaiby w oparciu o deklarację ze szczytu UE-CELAC z lipca 2023 r.; jest zaniepokojony nasileniem się przemocy, przestępczości zorganizowanej i handlu narkotykami na Karaibach; apeluje o istotne zacieśnienie współpracy między dwoma regionami na mocy tej umowy, aby zwalczać te zagrożenia;

11. podkreśla znaczenie regionu Pacyfiku w świetle konkurencji geostrategicznej; podkreśla, że zachowanie pokoju, stabilności i wolności żeglugi w regionie Pacyfiku w dalszym ciągu ma kluczowe znaczenie dla interesów UE i jej państw członkowskich; podkreśla, że należy połączyć zasoby, aby skutecznie zwiększyć wpływy polityczne UE i potwierdzić, że UE jest wiarygodnym i strategicznym partnerem w regionie Pacyfiku; apeluje o budowanie strategicznych koalicji z państwami Pacyfiku w wielu kwestiach globalnych, zwłaszcza takich jak zmiana klimatu, zarządzanie oceanami, pokój i bezpieczeństwo; zachęca państwa członkowskie, by co roku współpracowały na szczeblu ministerialnym z państwami wyspiarskimi Pacyfiku;

12. wzywa UE i jej państwa członkowskie do wykorzystania regionów najbardziej oddalonych, a także krajów i terytoriów zamorskich do zacieśniania stosunków i wdrażania projektów współpracy z państwami członkowskimi OACPS; apeluje o promowanie uczestnictwa regionów najbardziej oddalonych oraz krajów i terytoriów zamorskich w procesach współpracy regionalnej oraz mechanizmach dialogu przewidzianych w umowie z Samoa;

Priorytety strategiczne

13. uważa, że mimo zmieniającego się kontekstu geopolitycznego niezwykle istotne pozostaje sześć wspólnych priorytetów strategicznych określonych w części ogólnej umowy; podkreśla, że ważne jest, aby zająć się tymi wyzwaniami i szansami w ramach wspólnego podejścia;

14. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do ochrony, propagowania i przestrzegania praw człowieka, podstawowych wolności i zasad demokracji oraz do wzmocnienia praworządności i dobrych rządów, zwłaszcza biorąc pod uwagę trendy nieprzychylne demokracji i dobremu sprawowaniu rządów na świecie oraz utrzymujące się zagrożenia dla praw człowieka w skali globalnej; w tym kontekście przypomina, że zewnętrzne działania UE popierające demokrację muszą zostać dostosowane do nowej rzeczywistości geopolitycznej naznaczonej konkurencyjnymi modelami rządów, aby lepiej zapobiegać pogarszaniu demokratycznych standardów i reagować na to zjawisko; ponadto z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do promowania powszechnych praw człowieka bez dyskryminacji z jakichkolwiek względów; ubolewa jednak, że w umowie nie wspomniano jednoznacznie, że dyskryminacja może wynikać z orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej; wzywa strony umowy, by unikały dyskryminacji ze względu na orientację seksualną oraz przestały kryminalizować i karać osoby LGBTI, w tym stosować karę śmierci;

15. podkreśla potrzebę nadania większego znaczenia tym aspektom umowy, które dotyczą rozwoju ludzkiego i społecznego, w tym poprawy dostępu do wysokiej jakości edukacji i szkoleń zawodowych, aby umożliwić państwom AKP uwolnienie potencjału kapitału ludzkiego osób młodych oraz pobudzanie rozwoju społecznego, wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; ponadto podkreśla potrzebę zwiększenia zasobów na pomoc humanitarną oraz zagwarantowania skutecznych kanałów dostępu do niej;

16. podkreśla, że uruchomienie w państwach AKP nowej strategii UE w dziedzinie zdrowia na świecie, zwłaszcza w odniesieniu do transferu technologii i umiejętności w celu zwiększenia produkcji szczepionek w państwach AKP, należy dostosować do lokalnych potrzeb przy pełnym udziale administracji lokalnych i regionalnych, lokalnych specjalistów i ekspertów, aby zapewnić skuteczną współpracę służącą poprawie jakości opieki zdrowotnej i świadczeń zdrowotnych w państwach AKP;

17. podkreśla, że w świetle nasilającego się braku bezpieczeństwa żywnościowego, niedożywienia i głodu na świecie, które dodatkowo pogłębiła rosyjska wojna napastnicza przeciwko Ukrainie, należy zwrócić szczególną uwagę na przepisy dotyczące bezpieczeństwa żywnościowego i lepszego odżywiania; powtarza, że wsparcie UE w tym obszarze powinno być zgodne z jej zobowiązaniami wynikającymi ze spójności polityki na rzecz rozwoju i powinno przyczyniać się do tworzenia zrównoważonych systemów rolno-spożywczych ze szczególnym uwzględnieniem drobnych producentów rolnych, ponieważ odgrywają oni kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego w wielu państwach AKP, przy czym należy brać pod uwagę specyfikę trzech regionów;

18. z zadowoleniem przyjmuje włączenie do umowy odrębnego artykułu dotyczącego młodzieży i przypomina, że należy zdecydowanie zachęcać młodych ludzi do aktywnego udziału w polityce, która ich dotyczy; podkreśla w związku z tym, że należy wykorzystać w działaniach zewnętrznych możliwości, jakie daje Plan działania na rzecz młodzieży, tak aby zwiększyć realny udział młodzieży i wzmocnić jej pozycję w strategiach działań zewnętrznych UE; podkreśla, że dzieci są najbardziej narażone na przemoc, wyzysk, nadużycia i zaniedbanie; wzywa strony umowy do zwiększenia wysiłków i współpracy mających na celu ochronę podstawowych praw dzieci i ich dobrostanu oraz zapewnienie dostępu do edukacji i wymiaru sprawiedliwości;

19. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że równouprawnienie płci i wzmocnienie pozycji ekonomicznej kobiet uznano za kluczowe czynniki zrównoważonego rozwoju, i podkreśla, że jako takie muszą zajmować pierwszoplanowe miejsce w całym procesie realizacji umowy z Samoa; ponadto z zadowoleniem przyjmuje fakt, że strony zgadzają się przyjąć i udoskonalić obowiązujące prawodawstwo, ramy prawne oraz rozsądną politykę, programy i mechanizmy w celu zapewnienia równego dostępu dziewcząt i kobiet do wszystkich sfer życia, równych szans, równej kontroli oraz pełnego i równego udziału w nich; popiera zobowiązanie do zapewnienia zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nim praw w kontekście deklaracji pekińskiej i pekińskiej platformy działania oraz Programu Działań Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju, a także wyników ich konferencji przeglądowych, zgodnie z celem zrównoważonego rozwoju nr 5; ponownie podkreśla, jak ważne jest utrzymanie i wzmocnienie programów współpracy na rzecz rozwoju uwzględniających aspekt płci, tak aby wypełnić zobowiązania określone w umowie, a w szczególności zwalczać wszelkie formy przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć, np. okaleczanie żeńskich narządów płciowych; apeluje do instytucji UE, by przyspieszyły wdrażanie w państwach AKP trzeciego unijnego planu działania w sprawie równości płci;

20. wzywa Komisję do zadbania o to, by umowa stanowiła podstawę wzmocnienia stosunków gospodarczych między stronami w sposób korzystny dla obu stron, zwiększenia udziału przedsiębiorstw zarówno z UE, jak i OACPS w rynku światowym oraz wzmocnienia roli lokalnych przedsiębiorców, a także małych i średnich przedsiębiorstw; podkreśla, że wzajemne stosunki między UE a OACPS powinny opierać się na wspólnych wartościach, a relacje gospodarcze muszą być rozwijane na zasadzie partnerstwa; zdecydowanie popiera cel, jakim jest mobilizowanie inwestycji, wspieranie handlu i pobudzanie rozwoju sektora prywatnego w celu osiągnięcia trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu i tworzenia godnych miejsc pracy dla wszystkich; podkreśla w tym kontekście, że konieczne będzie ustanowienie silnego powiązania między umową a inicjatywą Global Gateway z udziałem lokalnego społeczeństwa obywatelskiego i podmiotów sektora prywatnego, w szczególności za pośrednictwem platformy dialogu ze społeczeństwem obywatelskim i władzami lokalnymi oraz grupy doradztwa biznesowego Global Gateway, zarówno na etapie wyboru, jak i realizacji projektów Global Gateway w państwach AKP; podkreśla potencjał unijnej inicjatywy Global Gateway; zwraca uwagę na program inwestycyjny UE-Ameryka Łacińska i Karaiby oraz pakiet inwestycyjny UE-Afryka w ramach strategii Global Gateway; podkreśla, że niezbędne są ogromne inwestycje w twardą i miękką infrastrukturę w państwach AKP, zarówno w sektorze cyfrowym, transportowym i sieciach energetycznych, jak i w systemach opieki zdrowotnej, kształcenia i żywności, oraz że inwestycje te należy dostosować do celów zrównoważonego rozwoju; uważa, że inicjatywa Global Gateway może stanowić odpowiedź, a jej celem jest zapewnienie wiarygodnej i atrakcyjnej alternatywy dla krajów partnerskich, która przyniesie trwałe korzyści społecznościom lokalnym;

21. jest zdania, że umowa z Samoa może przyczynić się do wolnego, sprawiedliwego i otwartego handlu umożliwiającego osiągnięcie zrównoważonego wzrostu i rozwoju; podkreśla, że postanowienia umowy dotyczące handlu i inwestycji muszą być dostosowane tak, by przynieść korzyści wszystkim stronom w celu zapewnienia wzajemnie korzystnego partnerstwa na zasadach równości; podkreśla, że umowa z Samoa nie zmieni umów handlowych między UE a krajami OACPS, których partnerstwo w dalszym ciągu będzie się opierało na osobnych umowach i instrumentach handlowych, zwłaszcza na regionalnych umowach o partnerstwie gospodarczym (UPG) i ogólnym systemie preferencji taryfowych; wzywa Komisję do dopilnowania, aby jej wszystkie instrumenty handlowe ukierunkowane na kraje OACPS, takie jak UPG, ogólny system preferencji taryfowych i pomoc na rzecz wymiany handlowej, wzajemnie się wzmacniały oraz były spójne z zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju i jej celem współpracy na rzecz rozwoju, jakim jest eliminacja ubóstwa i przyczynianie się do osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że umowa zawiera rozdział dotyczący współpracy handlowej, w którym potwierdzono zobowiązanie do wdrożenia i wzmocnienia umów o partnerstwie gospodarczym oraz określono wspólne priorytety i dyspozycje; podkreśla, że kluczową rolą umów o partnerstwie gospodarczym między UE a krajami afrykańskimi powinno być promowanie długoterminowego, zrównoważonego rozwoju, ograniczanie ubóstwa oraz pobudzanie integracji regionalnej; uznaje rozbieżne poglądy dotyczące umów o partnerstwie gospodarczym i apeluje do Komisji o uwzględnienie ich poprzez budowanie zaufania i wzajemnego zrozumienia korzyści i obaw związanych z umowami o partnerstwie gospodarczym; ponownie apeluje o przeprowadzenie dogłębnej analizy wpływu umów o partnerstwie gospodarczym na gospodarki lokalne, integrację regionalną i dywersyfikację gospodarczą oraz zgodności tych umów z celami zrównoważonego rozwoju i zasadą spójności polityki na rzecz rozwoju;

22. odnotowuje fakt, że jednym z celów umowy jest wsparcie włączenia państw AKP do gospodarki światowej; podkreśla, że postanowienia nowej umowy o partnerstwie dotyczące handlu powinny przyczyniać się do stymulowania i zwiększania zrównoważonych inwestycji, które przynoszą korzyści lokalnej ludności, tworzą miejsca pracy, wspierają rozwój sektora prywatnego, zwłaszcza MŚP, oraz wzmacniają inkluzywną współpracę gospodarczą i zrównoważoną współpracę handlową; z zadowoleniem przyjmuje zawarte w umowie odniesienia do norm społecznych, środowiskowych i pracowniczych, społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, odpowiedzialnego prowadzenia działalności gospodarczej oraz poszanowania prawa do regulowania; uważa, że należy ustanowić pozytywny związek między handlem, eliminacją ubóstwa, walką z nierównościami i wspieraniem zrównoważonego rozwoju; podkreśla, że przepisy dotyczące zrównoważonego rozwoju powinny być zakorzenione w celach i zobowiązaniach, na które obie strony się zgodziły; przyznaje, że strony umowy mogą różnie interpretować zrównoważony rozwój, i zdaje sobie sprawę z odpowiednich poziomów rozwoju i priorytetów politycznych stron; apeluje do Komisji o utrzymanie pomocy politycznej, finansowej, technicznej i politycznej udzielanej krajom OACPS zgodnie z ich ocenionymi potrzebami, w tym jej afrykańskim partnerom, na rzecz sprawnego wdrożenia Afrykańskiej Kontynentalnej Strefy Wolnego Handlu w celu promowania handlu wewnątrzafrykańskiego;

23. ponawia swój apel do Komisji o wdrożenie środków takich jak zakaz przywozu produktów powiązanych z poważnymi naruszeniami praw człowieka, na przykład pracą przymusową lub najgorszymi formami pracy dzieci; podkreśla, że należy włączyć cel zwalczania pracy przymusowej i pracy dzieci do rozdziałów dotyczących handlu i zrównoważonego rozwoju w umowach handlowych UE;

24. przypomina o zaangażowaniu Parlamentu na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu i z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy handlowe, które przyczyniają się do osiągnięcia jego celów, w tym między innymi mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 i wniosek ustawodawczy dotyczący obowiązkowej analizy due diligence; nalega, by Komisja dokładnie monitorowała wpływ tych inicjatyw na handel między UE a OACPS i obecne środki towarzyszące podejmowane w celu złagodzenia wszelkich krótkotrwałych zakłóceń; jest przekonany, że w dłuższej perspektywie te inicjatywy ustawodawcze przyczynią się do stworzenia odporniejszych i trwalszych globalnych łańcuchów wartości, co przyniesie korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom w UE i OACPS;

25. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do współpracy na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego i dostępu do energii w państwach AKP, zgodnie z Agendą ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 i celami zrównoważonego rozwoju, w szczególności poprzez przyspieszenie postępów w realizacji celu zrównoważonego rozwoju nr 7 i porozumienia paryskiego, z poszanowaniem praw wszystkich, w tym ludności rdzennej, jak określono w Deklaracji ONZ o prawach ludności rdzennej, i społeczności lokalnych; podkreśla, że umowa musi w pełni przyczyniać się do elektryfikacji krajów rozwijających się, aby zagwarantować zaspokojenie podstawowych potrzeb ludności, a także prowadzenie działalności produkcyjnej; podkreśla potrzebę wspierania afrykańskich krajów partnerskich przez wyzwolenie ogromnego niewykorzystanego potencjału energii odnawialnej na tym kontynencie, co może pobudzić wzrost gospodarczy, tworzenie miejsc pracy i rozwój społeczny; z zadowoleniem przyjmuje włączenie do protokołu regionalnego dotyczącego Afryki odrębnego artykułu poświęconego energii; ponadto odnotowuje, że sektor energetyczny uznano za jeden z priorytetów inwestycyjnych w ramach inicjatywy Global Gateway, który należy dostosować do celów zrównoważonego rozwoju;

26. podkreśla pilną potrzebę stawienia czoła globalnym wyzwaniom środowiskowym i skoncentrowania się na skutecznym wdrożeniu porozumienia paryskiego w sprawie zmian klimatu, zwłaszcza przez zacieśnienie współpracy w dziedzinie odporności w obliczu klęsk żywiołowych i przystosowania się do zmiany klimatu oraz wniesienie wkładu do funduszu strat i szkód; zwraca uwagę na wnioski ze sprawozdania Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu z 2022 r., zgodnie z którymi globalne ocieplenie będzie stopniowo osłabiać zdrowie gleby i usługi ekosystemowe oraz zagrażać produktywności żywnościowej w wielu regionach na lądzie i w oceanach; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że umowa z Samoa - w przeciwieństwie do umowy z Kotonu - zawiera o wiele bardziej szczegółowe postanowienia dotyczące zrównoważenia środowiskowego i zmiany klimatu; zauważa, że postanowienia dotyczące zrównoważenia środowiskowego, oceanów, mórz i zasobów morskich, a także zmiany klimatu i klęsk żywiołowych zostały uwzględnione zarówno w rozdziale zawierającym wspólne przepisy, jak i w trzech protokołach regionalnych; wzywa państwa członkowskie UE i OACPS, by wspierały projekty współpracy, których celem jest podjęcie wspólnych wyzwań; kładzie w szczególności nacisk na projekt Wielkiego Zielonego Muru w Afryce oraz na inicjatywę "Niebieski pas" na rzecz światowej sieci współpracy w zakresie morskich obszarów chronionych i zarządzania oceanami;

27. z zadowoleniem przyjmuje uznanie przez obie strony kluczowej roli oceanu dla życia na ziemi, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa żywnościowego, a także zobowiązanie stron do propagowania niebieskiej gospodarki oraz systemowego, zintegrowanego i ambitnego międzynarodowego zarządzania oceanami, zwłaszcza w kontekście trwających globalnych negocjacji; podkreśla, że ważne jest zacieśnienie współpracy między UE a OACPS dotyczącej narastających kluczowych wyzwań związanych z górnictwem podmorskim, zanieczyszczeniem morza (mikrodrobiny plastiku, zanieczyszczenie morza amunicją wojskową itp.), nielegalnymi połowami, przejściem na bardziej zrównoważone zarządzanie zasobami rybnymi oraz obniżeniem emisyjności transportu morskiego;

28. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie stron do zacieśnienia współpracy w dziedzinie migracji i mobilności, w tym do wyeliminowania pierwotnych przyczyn migracji nieuregulowanej i przymusowych wysiedleń, na przykład z powodu konfliktów, niestabilności i skutków zmiany klimatu, a także do ułatwiania legalnych dróg migracji przy pełnym poszanowaniu prawa międzynarodowego i zgodnie z odpowiednimi kompetencjami stron, a także zgodnie z celami Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej - "Globalny wymiar Europy";

29. z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w ramach nowej umowy oczekuje się zacieśnienia współpracy w zakresie pokoju i bezpieczeństwa, gdyż niewątpliwie jest to obszar wspólnego zainteresowania; zauważa, że umowa może pomóc zacieśnić współpracę w nowych obszarach, m.in. w zwalczaniu piractwa, finansowania terroryzmu i cyberprzes- tępczości; apeluje o zintegrowane podejście do konfliktów i kryzysów, łączące na wszystkich etapach działania humanitarne oraz działania na rzecz rozwoju, pokoju i bezpieczeństwa; podkreśla, że należy właściwie wdrożyć podejście oparte na powiązaniu pomocy humanitarnej, rozwoju i pokoju we wszystkich państwach AKP dotkniętych kryzysem i charakteryzujących się niestabilnością; w tym kontekście przypomina o potrzebie jasnych wytycznych politycznych w celu zniwelowania różnic między poszczególnymi obszarami polityki, przy jednoczesnym zapewnieniu poszanowania odrębnego charakteru prawnego i zasad pomocy humanitarnej; przypomina, że trwały rozwój nie jest możliwy bez zagwarantowania pokoju i bezpieczeństwa oraz że bez rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu nie można zapewnić trwałego pokoju i bezpieczeństwa; wyraża zaniepokojenie coraz większymi wpływami i obecnością w Sahelu podmiotów zagranicznych, takich jak prywatne firmy wojskowe lub sponsorowani przez państwa poplecznicy, np. grupa Wagnera, co zagraża bezpieczeństwu i stabilności krajów tego regionu oraz ma głębokie konsekwencje regionalne i międzynarodowe;

Środki współpracy i wdrażania

30. z zadowoleniem przyjmuje ujęcie Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR) w budżecie Unii od 2021 r. zgodnie z długoletnim postulatem Parlamentu; uważa, że umożliwia to lepszą kontrolę demokratyczną oraz większą rozliczalność i widoczność finansowania rozwoju przez UE;

31. podkreśla znaczenie zapewnienia efektywności rozwoju i wyników; uważa, że wdrożenie umowy wymaga znacznej i trwałej mobilizacji zasobów finansowych; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt, iż uznano, że środki współpracy powinny być zróżnicowane i obejmować szereg strategii politycznych i instrumentów ze wszystkich dostępnych źródeł i od wszystkich dostępnych podmiotów, zgodnie z podejściem opartym na powiązaniu między aspektami humanitarnymi, rozwojowymi i pokojowymi; uznaje ważną rolę sektora prywatnego w generowaniu finansowania rozwoju;

32. przypomina, że mobilizacja zasobów krajowych w drodze opodatkowania jest jednym z najważniejszych źródeł dochodów służących finansowaniu zrównoważonego rozwoju; wzywa UE i OACPS do wykazania silnej woli politycznej i determinacji w walce z nielegalnymi przepływami finansowymi, uchylaniem się od opodatkowania i korupcją; podkreśla, że ważne jest wspieranie wysiłków krajów partnerskich AKP służących budowie solidnych systemów mobilizacji zasobów wewnętrznych, aby zapewnić zwiększone krajowe finansowanie rozwoju i uwolnić potencjał rozwoju gospodarczego państw AKP; uznaje, że korupcja w zarządzaniu finansami publicznymi stanowi przeszkodę w mobilizacji zasobów wewnętrznych; popiera zatem konkluzje Rady z 4 maja 2023 r. na temat korupcji jako przeszkody dla rozwoju;

33. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie stron umowy z Samoa do rozwiązania problemu zadłużenia i do pracy na rzecz długookresowej zdolności do obsługi długu, ponieważ stanowi to podstawę osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju;

Zaangażowanie zainteresowanych stron, wymiar parlamentarny i multilateralizm

34. podkreśla znaczenie dyplomacji parlamentarnej dla wzmocnienia dialogu politycznego między UE a członkami OACPS;

35. wzywa do zapewnienia demokratycznej rozliczalności na wszystkich szczeblach umowy;

36. uznaje wkład, jaki Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne OACPS-UE wniosło w przeszłości, oraz rolę, jaką będzie nadal odgrywać w przyszłości; przypomina, że Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne stanowi platformę umożliwiającą członkom wymianę poglądów na temat strategii politycznych i kwestii o wzajemnym znaczeniu dla UE i OACPS;

37. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie trzech zgromadzeń regionalnych, które jeszcze bardziej wzmocnią wymiar parlamentarny i umożliwią dogłębną debatę parlamentarną na temat kwestii o bardziej regionalnym charakterze;

38. z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie do promowania podejścia z udziałem wielu zainteresowanych stron, umożliwiającego aktywne zaangażowanie wielu różnych podmiotów, w tym parlamentów, władz lokalnych, lokalnego społeczeństwa obywatelskiego, kobiet i młodych ludzi, a także sektora prywatnego; wzywa do szybkiego wprowadzenia tego zobowiązania w życie, co będzie wymagało stworzenia otwartego i przejrzystego mechanizmu ustrukturyzowanych konsultacji, tak aby zapewnić skuteczne uczestnictwo zainteresowanych stron;

39. w obliczu kurczącej się przestrzeni działania społeczeństwa obywatelskiego jest jednak zaniepokojony, że strony zobowiązały się do zwiększenia udziału społeczeństwa obywatelskiego tylko "w stosownych przypadkach", co może ograniczać ich skuteczne uczestnictwo; przypomina o potrzebie uznawania i promowania różnorodnych ról i wkładów organizacji społeczeństwa obywatelskiego oraz wzywa UE do zwiększenia udziału podmiotów społeczeństwa obywatelskiego w UE i krajach OACPS we wdrażaniu umowy;

40. z zadowoleniem przyjmuje zawarcie w nowej umowie postanowień dotyczących światowych sojuszy i współpracy międzynarodowej wraz z zobowiązaniem na rzecz międzynarodowego ładu opartego na zasadach oraz na rzecz promowania dialogu międzynarodowego i poszukiwania wielostronnych rozwiązań w celu nadania impulsu globalnym działaniom, propagowania pokoju i rozwoju oraz przyspieszenia postępów w osiąganiu celu zrównoważonego rozwoju nr 17 dotyczącego partnerstw na rzecz celów; wzywa Unię i państwa członkowskie OACPS do wspierania planu działania w ramach Paktu paryskiego na rzecz narodów świata, w szczególności w walce z ubóstwem i w przystosowaniu się do zmiany klimatu;

41. wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych, by w ramach partnerstwa wzmocniły komunikację strategiczną na temat działań podejmowanych przez UE;

°

° °

42. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wiceprzewodniczącemu Komisji / Wysokiemu Przedstawicielowi Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu oraz Radzie Ministrów Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku.

1 Dz.U. C 210 z 30.6.2017, s. 1.
2 Dz.U. L 209 z 14.6.2021, s. 1.
3 Dz.U. C 215 z 19.6.2018, s. 2.
4 Dz.U. C 28 z 27.1.2020, s. 101.
5 Dz.U. C 232 z 16.6.2021, s. 64.
6 Dz.U. C 425 z 20.10.2021, s. 73.
7 Dz.U. C, C/2024/493, 23.1.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/493/oj.
8 Teksty przyjęte, P9_TA(2023)0458.
9 Teksty przyjęte, P9_TA(2024)0206.

Zmiany w prawie

Sejm poparł część senackich poprawek do ustawy w sprawie powierzania pracy cudzoziemcom

Nie będzie podwyższenia kar dla pracodawców, przewidzianych w Kodeksie pracy, za wykroczenia przeciwko prawom pracowników. W czwartek Sejm przyjął poprawkę Senatu wykreślającą z ustawy poprawkę Lewicy. Posłowie zgodzili się też na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie tylko na umowę o pracę.

Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Sejm przyjął w czwartek większość poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących, które Senat wprowadził do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Przewiduje ona reformę urzędów pracy, w tym m.in. podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Posłowie wprowadzają zmiany w składce zdrowotnej

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Projekt po raz drugi wróci do komisji sejmowej.

Grażyna J. Leśniak 19.03.2025
Senatorowie nie zgodzili się na podniesienie kar grzywny dla pracodawców

Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.

Grażyna J. Leśniak 13.03.2025
Wyższe kary dla pracodawców zostaną – rząd przeciwny ich usuwaniu z ustawy o cudzoziemcach

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.

Grażyna J. Leśniak 11.03.2025
Rząd zostawił przedsiębiorców na lodzie

Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.

Grażyna J. Leśniak 27.02.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.1315

Rodzaj: Rezolucja
Tytuł: Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 10 kwietnia 2024 r. zawierające projekt rezolucji nieustawodawczej w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej krajami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony (COM(2023)0791 - C9-0029/2024 - 2023/0464M(NLE))
Data aktu: 10/04/2024
Data ogłoszenia: 13/03/2025