(Dz.U.UE C z dnia 10 stycznia 2025 r.)
Sprawozdawca: Cillian LOHAN
| Doradczynie i doradcy | Agnieszka SZNYK (z ramienia sprawozdawcy) |
| Decyzja Zgromadzenia Planarnego | 18.1.2024 |
| Podstawa prawna | Art. 52 ust. 2 regulaminu wewnętrznego |
| Sekcja odpowiedzialna | Sekcja Rolnictwa, Rozwoju Wsi i Środowiska Naturalnego |
| Data przyjęcia przez sekcję | 2.10.2024 |
| Data przyjęcia na sesji plenarnej | 23.10.2024 |
| Sesja plenarna nr | 591 |
| Wynik głosowania (za/przeciw/ wstrzymało się) | 192/2/3 |
1. Wnioski i zalecenia
1.1. Potrzebna jest spójność z Europejskim Zielonym Ładem, zobowiązaniami w zakresie zrównoważonego rozwoju, gospodarką o obiegu zamkniętym oraz szerszymi celami w zakresie klimatu i różnorodności biologicznej. Solidna biogospodarka uzupełni postępy poczynione w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym i umożliwi konkurencyjny wzrost, który będzie uwzględniał ograniczenia planety i będzie spójny ze zrównoważonym rozwojem.
1.2. Szansę, by UE stała się światowym liderem, należy wykorzystać w oparciu o bardzo ambitną i spójną strategię dotyczącą biogospodarki. Należy zwiększyć liczbę dobrze płatnych, trwałych miejsc pracy, w tym w regionach wiejskich i oddalonych. Istniejącą technologię można wykorzystywać do wprowadzania na rynek pilnie potrzebnych produktów i usług wspierających innowacje, wspieranych przez silny i wzajemnie powiązany pakiet legislacyjny dotyczący obiegu zamkniętego.
1.3. UE potrzebuje jasnej definicji biogospodarki, aby wyraźnie podkreślić jej związek z gospodarką o obiegu zamkniętym oraz jej potencjał jako narzędzia służącego osiągnięciu zrównoważonego rozwoju.
2. Uwagi ogólne
2.1. Biogospodarkę należy rozwijać z myślą o strategicznej autonomii i z należytym uwzględnieniem konkurencyjności, tak jak określił to wcześniej Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny 1 . Konkurencyjność powinna zapewniać wspieranie przedsiębiorstw, badań naukowych i innowacji w celu utrzymania wysokich standardów UE. Nie należy wykorzystywać niższych standardów i ambicji obecnych poza UE do usprawiedliwiania równania w dół.
2.2. Powodzenie inicjatyw w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym w przekształcaniu modeli biznesowych i przynoszeniu korzyści konsumentom należy wykorzystywać jako model czynienia postępów we włączaniu biogospodarki do głównego nurtu polityki. Należy wykorzystać zdobyte doświadczenia, a także położyć większy nacisk na społeczne aspekty nowego modelu gospodarczego.
2.3. Zasadnicze znaczenie będzie miało stworzenie wsparcia finansowego dla innowacyjnych liderów w sektorze przedsiębiorstw, aby zagwarantować, że wcześni użytkownicy nie znajdą się w niekorzystnej sytuacji, zwłaszcza w kontekście zapewnienia konkurencyjności UE.
2.4. Aby osiągnąć wzajemne uczenie się i wymianę wiedzy, należy wykorzystać europejską platformę zainteresowanych stron gospodarki o obiegu zamkniętym (ECESP) wraz z jej silną siecią, a w jej grupą koordynacyjną. Centrum wiedzy ECESP można wykorzystywać do gromadzenia i udostępniania informacji oraz wiedzy fachowej na temat biogospodarki 2 .
2.5. Czerpiąc z udanych prac unijnych ambasadorów młodzieży ds. biogospodarki, zalecamy utworzenie stałej, partycypacyjnej platformy lub sieci reprezentującej młodych ludzi w ramach biogospodarki, a także włączanie młodych ludzi, jako zainteresowane strony, w proces decyzyjny.
2.6. Biogospodarka powinna być spójna z zasadami obiegu zamkniętego, zwłaszcza z zasadą wykorzystania kaskadowego. Należy zachęcać do projektowania pod kątem obiegu zamkniętego w odniesieniu do produktów biogospodarki, a także do innowacji. Trzeba eliminować lub minimalizować odpady i odzyskiwać je, a nakłady energii powinny być oparte na obiegu zamkniętym, z myślą o wpisywaniu się w naturalne cykle.
2.7. Biogospodarka jest strategicznym wyborem wymagającym inwestycji, edukacji i przystosowania się. Silny instrument partnerskiego uczenia się powinien umożliwiać podmiotom zaangażowanym w biogospodarkę uczenie się od siebie nawzajem i opracowanie iteracyjnego modelu uczenia się, który zapewni łatwy dostęp do finansowania i funduszy. Należy uwzględnić tego rodzaju edukację również w programach nauczania dla młodych ludzi w szkołach i w szkoleniach zawodowych.
2.8. W oparciu o wcześniejsze badania naukowe i inwestycje należy udostępnić specjalne finansowanie badań naukowych i innowacji, aby zmaksymalizować możliwości biogospodarki. Pomoże to w określeniu symbiozy przemysłowej i podkreśleniu możliwości korzyści społecznych przy jednoczesnym uwzględnieniu ograniczeń planety.
2.9. W niektórych działaniach związanych z użytkowaniem gruntów z uwzględnieniem materiałów biologicznych wykorzystuje się substancje zanieczyszczające i praktyki degradujące gleby, a także prowadzi działania, w wyniku których powstaje większa ilość odpadów. Te działania związane z użytkowaniem gruntów nie stają się automatycznie elementem biogospodarki w kontekście unijnej strategii dotyczącej biogospodarki.
2.10. Inicjatywę BIOEAST można wykorzystać jako model współpracy w tym sektorze. Europa Środkowa i Wschodnia, w tym wiele krajów kandydujących, odgrywa ważną rolę w wykorzystywaniu biomasy.
3. Spójność polityki, w tym cele zrównoważonego rozwoju
3.1. Istotne jest, aby inicjatywy w określonych dziedzinach polityki, takie jak unijna strategia dotycząca biogospodarki, były spójne z innymi politykami związanymi z Europejskim Zielonym Ładem, porozumieniem paryskim, gospodarką o obiegu zamkniętym i Agendą na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030. Inne istotne inicjatywy obejmują unijne ramy certyfikacji pochłaniania dwutlenku węgla, unijne rozporządzenie o odbudowie zasobów przyrodniczych oraz wstępne porozumienie w sprawie opakowań, opakowań z biopochodnych tworzyw sztucznych i dokumentacji związanej z żywnością. Wraz z planowanym aktem w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym i aktem w sprawie biotechnologii można by opracować plan działania w zakresie biogospodarki. Może to zagwarantować, że unijna biogospodarka aktywnie przyczyniłaby się do realizacji celów w zakresie klimatu i różnorodności biologicznej.
3.2. Ważne jest opracowanie uzgodnionej definicji wyjaśniającej, że biogospodarka jest narzędziem realizacji zrównoważonego rozwoju. W tym sensie definicja musi łączyć biogospodarkę z aspektami środowiskowymi, społecznymi i gospodarczymi jako wspólnymi i równorzędnymi priorytetami, zachowując jednocześnie spójność z definicjami stosowanymi przez grupę G-20 3 i Organizację Narodów Zjednoczonych. Może to zapewnić spójne strategie we wszystkich państwach członkowskich i regionach.
3.3. Biogospodarkę należy postrzegać jako powiązaną z gospodarką o obiegu zamkniętym. Gospodarka o obiegu zamkniętym zapewnia podejście systemowe do zrównoważonego zarządzania przepływami materiałów. Podejście to opiera się na ekoprojekcie i sprzyja ponownemu użyciu i ponownemu obiegowi surowców. Biogospodarka skupia się na tych samych zasadach, ale ma zastosowanie do przepływów biologicznych.
3.4. Biogospodarka musi być spójna z Niebieskim Ładem. Mapowanie wykorzystania zasobów jest wymagane w przypadku obliczania objętości wody na produkt. Aby zapewnić spójność polityki, potrzebne są wyraźne powiązania z ekoprojektem i ze strategią w zakresie chemikaliów. Powiązania te odzwierciedlałyby zdrowie ekosystemów i ludzi.
3.5. Konkurencyjność należy rozpatrywać w kontekście wcześniej uzgodnionych stanowisk EKES-u, podkreślając, że nie powinna ona być pretekstem do równania w dół pod względem standardów ekologicznych i społecznych. Należy ją zawsze analizować w kontekście spójności z naszymi zobowiązaniami do realizacji celów zrównoważonego rozwoju. Kwestia ta jest przedmiotem szczególnej uwagi w kontekście niedawnego sprawozdania Draghiego 4 .
4. Technologia i użytkowanie gruntów
4.1. Duże znaczenie dla biogospodarki ma aspekt zaawansowanej technologii. Obejmuje to postęp technologiczny i innowacje służące opracowaniu biokomponentów do produktów, by zastąpić obecne produkty bazujące na paliwach kopalnych lub w inny sposób niezrównoważone.
4.2. Choć narzędzia cyfrowe i technologiczne są siłą napędową efektywności biogospodarki, to nie powinny stać się celem samym w sobie. Celem jest bowiem przejście na gospodarkę opartą na biomasie i skuteczne wykorzystanie naturalnych procesów biologicznych do poprawy zrównoważonego charakteru naszego modelu gospodarczego, w oparciu o zasady i podejścia związane z obiegiem zamkniętym.
4.3. Biogospodarka ma na celu sprawiedliwą transformację, z poszanowaniem tradycyjnych praktyk i rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Jest to szczególnie ważne w sektorze rolno-spożywczym, w którym istnieje wiele przykładów małych i średnich gospodarstw rodzinnych stosujących tradycyjne praktyki regeneracyjne do produkcji wysokiej jakości żywności o wysokiej wartości, bez konieczności stosowania zaawansowanych technologii lub cyfryzacji. W dążeniu do większego wykorzystania zaawansowanych technologii nie należy zapominać o tym aspekcie. Należy wspierać rozwiązania oparte na zasobach przyrody w dziedzinie żywności i środowiska.
4.4. Rolnictwo miejskie, w połączeniu ze wspieraną technologicznie wymianą danych, może skrócić łańcuchy dostaw, a powiązanie z giełdami żywności o obiegu zamkniętym może rozwiązać problem marnotrawienia żywności, łącząc obieg zamknięty z biogospodarką. Możliwości te należy stworzyć we współpracy ze społecznościami miejskimi.
4.5. Można zwiększyć wykorzystanie naturalnych systemów do tworzenia pochłaniaczy dwutlenku węgla, a także zachęcać do ich wykorzystywania. Bioróżnorodne lasy zarządzane w ramach użytkowania ciągłego lasu (CCF), co jest typowe dla wielu państw członkowskich UE, przynosi liczne korzyści z punktu widzenia różnych aspektów zrównoważonego rozwoju. Wiele gospodarstw już jest zarządzanych w sposób wykorzystujący przyrodę do sekwestracji dwutlenku węgla, na przykład stosując praktyki regeneracyjne zwiększające składowanie dwutlenku węgla w glebie oraz tworząc i chroniąc siedliska żywopłotów jako granice pól. Praktyki te umożliwiają osiągnięcie celów w zakresie klimatu i zrównoważonego rozwoju. Należy je uznać i nagradzać w ramach strategii dotyczącej biogospodarki. Technologia mechanicznego usuwania dwutlenku węgla, choć technicznie wykonalna, jest nadal wątpliwa ze względu na jej komercyjną zasadność.
5. Aspekt społeczny
5.1. Jeżeli weźmie się pod uwagę osoby zaangażowane w przedsiębiorstwa powiązane z biogospodarką i korzyści, jakie gospodarka ta przynosi społecznościom, ma ona także dodatkowy wymiar społeczny.
5.2. Jeśli chodzi o strategię na rzecz obszarów wiejskich oraz rozwój i wspieranie obszarów wiejskich, przybrzeżnych i oddalonych, w ramach biogospodarki istnieją możliwości tworzenia dobrze płatnych i zrównoważonych miejsc pracy, a także powstania szans, szkoleń i korzyści społecznych, przy starannym rozwoju biogospodarki spójnej z obiegiem zamkniętym i zrównoważonym rozwojem.
5.3. Sprawozdanie ze strategicznego dialogu na temat rolnictwa 5 daje szansę na włączenie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym - za pośrednictwem biogospodarki - w proces tworzenia odpornego systemu żywnościowego w UE. Należy określić wsparcie i finansowanie wykraczające poza wspólną politykę rolną (WPR), aby zmaksymalizować możliwości i zapewnić kompleksowe wsparcie rolnikom pragnącym dokonać transformacji.
5.4. Strategia dotycząca biogospodarki jest szansą na stworzenie wizji obszarów wiejskich w Europie, przy uwzględnieniu dobrostanu osób mieszkających na tych terenach i nadaniu priorytetowego charakteru uzupełniającym zasadom obiegu zamkniętego, które promują krótsze łańcuchy dostaw, naprawę i ponowne wykorzystanie. W strategii tej należy nakreślić środki wspierające upodmiotowienie młodych ludzi, by mogli oni w sposób transformacyjny zmieniać rzeczywistość w ramach kształtowania przyszłości biogospodarki.
5.5. Szersze korzyści społeczne obejmują poprawę zdrowia i dobrostanu społeczności, związane z tym oszczędności budżetowe w zapewnianiu opieki zdrowotnej oraz rewitalizację obszarów wiejskich. Należy przeprowadzić badania mające na celu zapewnienie uczciwego i sprawiedliwego wdrażania praktyk w zakresie biogospodarki, jednocześnie podkreślając powstałe szanse i realistycznie postrzegając wyzwania.
Bruksela, dnia 23 października 2024 r.
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025
Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025
Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025
Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025
Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025
Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.109 |
| Rodzaj: | Opinia |
| Tytuł: | Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Wzajemne dostosowanie gospodarki o obiegu zamkniętym i biogospodarki na szczeblu unijnym i krajowym (opinia z inicjatywy własnej) |
| Data aktu: | 10/01/2025 |
| Data ogłoszenia: | 10/01/2025 |