[Odesłanie prejudycjalne - Artykuł 99 regulaminu postępowania przed Trybunałem - Artykuł 19 ust. 1 akapit drugi TUE - Artykuł 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej - Zwalczanie korupcji - Ochrona interesów finansowych Unii - Artykuł 325 ust. 1 TFUE - Konwencja OIF - Decyzja 2006/928/WE - Postępowania karne - Wyroki Curtea Constitutionala (trybunału konstytucyjnego, Rumunia) dotyczące ukształtowania składów orzekających w sprawach dotyczących ciężkiej korupcji - Obowiązek rygorystycznego stosowania przez sędziów krajowych orzeczeń Curtea Constitutionala (trybunału konstytucyjnego) - Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów w razie niezastosowania się do tych orzeczeń - Prawo odstąpienia od stosowania orzeczeń Curtea Constitutionala (trybunału konstytucyjnego) niezgodnych z prawem Unii - Zasada pierwszeństwa prawa Unii]Język postępowania: rumuński
(2023/C 104/09)
(Dz.U.UE C z dnia 20 marca 2023 r.)
Sąd odsyłający
Inalta Curte de Casatie §i Justitie
Strony w postępowaniu głównym w sprawie karnej
FX, CS, ND (C-859/19), BR, CS, DT, EU, FV, GW (C-926/19), CD, CLD, GLO, §DC, PVV (C-929/19)
Przy udziale: Parchetul de pe langà Inalta Curte de Casatie §i Justitie - Directia Nationalà Anticoruptie (C-859/19, C-926/19 et C-929/19), Parchetul de pe langà Inalta Curte de Casatie §i Justitie - Directia de Investigare a Infractiunilor de Criminalitate Organizatà si Terorism - Structura Centrala (C-926/19), Parchetul de pe langà Inalta Curte de Casatie §i Justitie - Sectia pentru Investigarea Infractiunilor din Justitie (C-926/19), Agentia Nationalà de Administrare Fiscalà (C-926/19 i C-929/19), HX (C-926/19), IY (C-926/19), SC Uranus Junior 2003 SRL (C-926/19), SC Complexul Energetic Oltenia SA (C-929/19)
Sentencja
1) Artykuł 325 ust. 1 TFUE w związku z art. 2 Konwencji, sporządzonej na podstawie artykułu K.3 Traktatu o Unii Europejskiej, o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, podpisanej w Brukseli w dniu 26 lipca 1995 r., jak również decyzję Komisji 2006/928/WE z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie ustanowienia mechanizmu współpracy i weryfikacji postępów Rumunii w realizacji określonych założeń w zakresie reformy systemu sądownictwa oraz walki z korupcją
należy interpretować w ten sposób, że:
stoją one na przeszkodzie uregulowaniu lub praktyce krajowej, które sprawiają, że wyroki dotyczące korupcji i nadużyć finansowych związanych z podatkiem od wartości dodanej, które nie zostały wydane w pierwszej instancji przez składy orzekające złożone z sędziów wyspecjalizowanych w tej dziedzinie lub, w postępowaniu apelacyjnym, przez składy orzekające, których wszyscy członkowie zostali wyłonieni w drodze losowania, są bezwzględnie nieważne, skutkiem czego dane sprawy dotyczące korupcji i nadużyć finansowych związanych z podatkiem od wartości dodanej muszą, w stosownym przypadku wskutek wniesienia skargi nadzwyczajnej o uchylenie prawomocnego orzeczenia, zostać rozpoznane w pierwszej lub w drugiej instancji, jeżeli stosowanie tego uregulowania lub tej praktyki krajowej może prowadzić do systemowego ryzyka bezkarności czynów stanowiących poważne przestępstwa nadużyć finansowych naruszających interesy finansowe Unii lub generalnie korupcji. Obowiązek zapewnienia, aby tego rodzaju przestępstwa podlegały skutecznym i odstraszającym sankcjom, nie zwalnia sądu odsyłającego z konieczności zbadania poszanowania praw podstawowych zagwarantowanych w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Wymogi wynikające z tego art. 47 akapit drugi zdanie pierwsze nie stanowią przeszkody dla niestosowania tego rodzaju uregulowania lub praktyki krajowej, jeżeli takie uregulowanie lub taka praktyka mogą prowadzić do powstania tego rodzaju systemowego ryzyka bezkarności.
2) Artykuł 2 i art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, jak również decyzję 2006/928
należy interpretować w ten sposób, że:
nie stoją one na przeszkodzie uregulowaniu lub praktyce krajowej, które sprawiają, że orzeczenia krajowego sądu konstytucyjnego wiążą sądy powszechne, pod warunkiem że prawo krajowe zawiera gwarancje niezależności owego sądu konstytucyjnego, w szczególności od władz ustawodawczej i wykonawczej, takie jak wymagane na gruncie powyższych postanowień i przepisów. Natomiast wspomniane postanowienia traktatu UE i rzeczoną decyzję należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które sprawia, że każde niezastosowanie się do orzeczenia krajowego sądu konstytucyjnego przez sędziów krajowych sądów powszechnych może spowodować wszczęcie wobec nich postępowania dyscyplinarnego.
3) Zasadę pierwszeństwa prawa Unii należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie uregulowaniu lub praktyce krajowej, które sprawiają, że krajowe sądy powszechne są związane orzeczeniami krajowego sądu konstytucyjnego i nie mogą, pod rygorem popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, odstąpić, z mocy własnych uprawnień, od stosowania orzecznictwa wynikającego z tych orzeczeń, nawet jeżeli uważają one, w świetle wyroku Trybunału, że orzecznictwo to jest sprzeczne z art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, art. 325 ust. 1 TFUE lub decyzją 2006/928.
