P7_TC1-COD(2013)0119(Dz.U.UE C z dnia 24 marca 2017 r.)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a w szczególności jego art. 21 ust. 2 i art. 114 ust. 1,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 1 ,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 2 , a także mając na uwadze, co następuje:
(1) Unia wyznaczyła sobie cel polegający na utrzymaniu i rozwijaniu obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości bez wewnętrznych granic, w którym zapewniony jest swobodny przepływ osób. Unia wyznaczyła sobie również cel polegający na ustanowieniu i zapewnieniu funkcjonowania rynku wewnętrznego. Aby obywatele i spółki lub inne przedsiębiorstwa UE mogły korzystać z przysługującego im prawa do swobodnego przepływu w ramach rynku wewnętrznego, Unia powinna przyjąć konkretne środki upraszczające istniejące formalności administracyjne związane z transgranicznym przyjmowaniem określonych dokumentów urzędowych.
(2) Legalizacja i apostille są formalnościami administracyjnymi, których dopełnienie jest obecnie konieczne, aby można było zastosować dokument urzędowy wydany w jednym państwie członkowskim do celów urzędowych w innym państwie członkowskim.
(3) Legalizacja i apostille to przestarzałe i nieproporcjonalne mechanizmy ustalania autentyczności dokumentów urzędowych. Należy wprowadzić prostsze ramy. Jednocześnie powinien być dostępny skuteczniejszy mechanizm współpracy administracyjnej między państwami członkowskimi w przypadkach uzasadnionych wątpliwości co do autentyczności dokumentu urzędowego. Mechanizm taki powinien wzmacniać wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi w obrębie rynku wewnętrznego.
(4) Kwestię uwierzytelniania weryfikacji prawdziwości dokumentów urzędowych w kontaktach między państwami członkowskimi regulują różne międzynarodowe konwencje i umowy. Wspomniane konwencje i umowy zawarto przed ustanowieniem współpracy sądowej na szczeblu unijnym oraz przed przyjęciem sektorowych przepisów unijnego prawa, które regulują kwestię transgranicznego przyjmowania określonych dokumentów urzędowych. Wymogi nakładane tymi przepisami mogą być obciążające dla obywateli i spółek lub innych przedsiębiorstw oraz nie zapewniają zadowalających rozwiązań ułatwiających przyjmowanie dokumentów urzędowych w kontaktach między państwami członkowskimi. [Popr. 1]
(5) Zakres niniejszego rozporządzenia powinien obejmować określone dokumenty urzędowe sporządzone przez organy państw członkowskich i posiadające formalną wartość dowodową w odniesieniu do narodzin, zgonu, imienia i nazwiska, związku małżeńskiego lub zarejestrowanego związku partnerskiego, pochodzenia dziecka, adopcji, miejsca pobytu, obywatelstwa, narodowości, nieruchomości, statusu prawnego i reprezentacji spółki lub innego przedsiębiorstwa, praw własności intelektualnej i braku wpisu w rejestrze karnym. Uproszczenie przyjmowania tych kategorii dokumentów urzędowych w kontaktach między państwami członkowskimi powinno przynieść wymierne korzyści obywatelom Unii oraz spółkom lub innym przedsiębiorstwom UE. Ze względu na ich odmienny charakter prawny dokumenty sporządzone przez podmioty prywatne powinny być wyłączone z zakresu rozporządzenia. Podobnie dokumenty sporządzone przez organy państw trzecich powinny znaleźć się poza zakresem niniejszego rozporządzenia. Zakres niniejszego rozporządzenia nie powinien obejmować dokumentów, które zawierają porozumienie między dwiema stronami lub ich większą liczbą. [Popr. 2]
(6) Celem niniejszego rozporządzenia nie jest zmiana Niniejsze rozporządzenie nie zmienia prawa materialnego państw członkowskich dotyczącego narodzin, zgonu, imienia i nazwiska, związku małżeńskiego, zarejestrowanego związku partnerskiego, pochodzenia dziecka, adopcji, miejsca pobytu, obywatelstwa lub narodowości, nieruchomości, statusu prawnego spółki lub innego przedsiębiorstwa, praw własności intelektualnej czy braku wpisu w rejestrze karnym różnorodnych faktów prawnych i statusu prawnego osób fizycznych lub prawnych. Należy wykluczyć dokumenty, które zawierają porozumienie między dwiema stronami lub ich większą liczbą. [Popr. 3]
(7) W celu promowania swobodnego przepływu obywateli i spółek lub innych przedsiębiorstw na terytorium Unii należy zwolnić określone kategorie dokumentów urzędowych z wszelkich form legalizacji lub podobnych formalności apostille.
(8) Należy uprościć również inne formalności związane z transgranicznym przepływem dokumentów urzędowych, mianowicie wymóg przedstawiania kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem i tłumaczeń uwierzytelnionych, w celu dalszego ułatwienia przyjmowania dokumentów urzędowych w kontaktach między państwami członkowskimi.
(9) Aby zapewnić pewność prawa w Unii, należy ustanowić odpowiednie środki ochrony w celu zapobiegania nadużyciom i podrabianiu dokumentów urzędowych znajdujących się w obiegu między państwami członkowskimi.
[Popr. 4]
(10) W celu umożliwienia szybkiej i bezpiecznej transgranicznej wymiany informacji oraz ułatwienia wzajemnej pomocy należy ustanowić w niniejszym rozporządzeniu współpracę administracyjną między organami wyznaczonymi przez państwa członkowskie. Podstawą takiej współpracy administracyjnej powinien być system wymiany informacji na rynku wewnętrznym ("IMI"), ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1024/ 2012 3 .
(11) Należy zmienić zatem rozporządzenie (UE) nr 1024/2012, aby dodać niniejsze rozporządzenie do wykazu przepisów wdrażanych za pomocą systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym.
(12) Organy państwa członkowskiego, w którym przedstawiono dokument urzędowy lub jego kopię poświadczoną za zgodność z oryginałem, powinny mieć - w razie uzasadnionych wątpliwości co do autentyczności tych dokumentów - możliwość wystosowania wniosków o udzielenie informacji do odpowiednich organów państwa członkowskiego, w którym wydano takie dokumenty, korzystając bezpośrednio z systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym, albo kontaktując się z organem centralnym swojego państwa członkowskiego. Taką samą możliwość powinny mieć podmioty upoważnione na mocy ustawy lub decyzji administracyjnej do wykonywania funkcji publicznych. Organy, do których skierowano wniosek, powinny udzielić odpowiedzi w jak najkrótszym czasie, w żadnym wypadku nieprzekraczającym jednego miesiąca. Jeżeli odpowiedź organów, do których skierowano wniosek, nie potwierdza autentyczności dokumentu urzędowego lub jego kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem, wnioskujący organ nie powinien być zobowiązany do przyjęcia takich dokumentów.
(13) Organy powinny czerpać korzyści z dostępnych funkcji IMI, takich jak zapewnienie wielojęzycznego systemu komunikacji, stosowanie wstępnie przetłumaczonych i standardowych pytań i odpowiedzi, a także z repozytorium wzorów dokumentów urzędowych stosowanych na rynku wewnętrznym.
(14) Organy centralne państw członkowskich powinny udzielać pomocy w odniesieniu do wniosków o udzielenie informacji, w szczególności w zakresie przesyłania i otrzymywania takich wniosków oraz dostarczania wszelkich niezbędnych informacji w związku z takimi wnioskami.
(15) Organy centralne powinny podjąć wszelkie inne środki konieczne do ułatwienia stosowania niniejszego rozporządzenia, w szczególności do wymiany najlepszych praktyk w zakresie przyjmowania dokumentów urzędowych w kontaktach między państwami członkowskimi, do zapewniania i regularnego aktualizowania najlepszych praktyk w zakresie zapobiegania nadużywaniu dokumentów urzędowych oraz w zakresie promowania stosowania elektronicznych wersji dokumentów urzędowych. Powinny one również ustanowić wzory krajowych dokumentów urzędowych za pomocą repozytorium w systemie wymiany informacji na rynku wewnętrznym. W tym celu należy skorzystać z europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych ustanowionej decyzją Rady 2001/470/WE 4 .
(15a) Możliwie jak najprędzej Komisja powinna rozpocząć tłumaczenie standardowych sformułowań zawartych w dokumentach urzędowych stosowanych wspólnie przez państwa członkowskie, aby w większym stopniu ułatwić ich trasgraniczny przepływ. Takie tłumaczenia powinny następnie zostać udostępnione zarówno społeczeństwu, jak i organom w celu uniknięcia nieporozumień i ułatwienia komunikacji, na wzór bazy danych PRADO mającej już zastosowanie do dowodów tożsamości. W wielu przypadkach przyspieszą one korzystanie z systemu IMI do celów komunikacji między organami centralnymi w przypadkach wystąpienia wątpliwości. [Popr. 5]
(16) Należy ustanowić wielojęzyczne formularze standardowe UE we wszystkich językach urzędowych Unii dla dokumentów urzędowych dotyczących narodzin, zgonu, związku małżeńskiego, zarejestrowanego związku partnerskiego oraz różnorodnych faktów prawnych i statusu prawnego i reprezentacji spółki lub innego przedsiębiorstwa osób fizycznych lub prawnych w celu uniknięcia konieczności przedstawiania tłumaczeń przez obywateli Unii oraz spółki lub inne przedsiębiorstwa UE w sytuacjach, w których w przeciwnym razie byłoby to od nich wymagane. [Popr. 6]
(17) Wielojęzyczne formularze standardowe UE należy wydawać na wniosek obywateli i spółek lub innych przedsiębiorstw uprawnionych do otrzymania równorzędnych dokumentów urzędowych obowiązujących w wydającym państwie członkowskim wydającego państwa członkowskiego, jako poświadczenie danych faktów i czynności prawnych, o których jest w nich mowa, i na takich samych warunkach. Formularze standardowe powinny mieć taką samą wartość dowodową jak równorzędne dokumenty urzędowe sporządzone przez organy wydającego państwa członkowskiego, w związku z czym wybór między nimi a równorzędnymi dokumentami krajowymi należy w każdym indywidualnym przypadku do obywateli Unii oraz spółek lub innych przedsiębiorstw UE. Wielojęzyczne formularze standardowe UE nie powinny powodować skutków prawnych, jeżeli chodzi o uznawanie ich treści w państwach członkowskich, w których zostaną przedstawione. Komisja powinna opracować szczegółowe wytyczne dotyczące ich stosowania, nawiązując w tym celu współpracę z organami centralnymi. [Popr. 7]
(18) Aby umożliwić zastosowanie nowoczesnych technologii komunikacyjnych, Komisja powinna opracować elektroniczne wersje wielojęzycznych formularzy standardowych UE lub inne formaty odpowiednie do wymiany drogą elektroniczną.
(19) Należy wyjaśnić związek między niniejszym rozporządzeniem a obowiązującym prawem unijnym. W tym względzie niniejsze rozporządzenie nie powinno naruszać stosowania prawa unijnego, które zawiera przepisy dotyczące legalizacji, podobnej formalności apostille lub innych formalności, lecz powinno je uzupełniać. Niniejsze rozporządzenie nie powinno również naruszać stosowania prawa unijnego dotyczącego podpisów elektronicznych i identyfikacji elektronicznej. Ponadto niniejsze rozporządzenie nie powinno naruszać stosowania innych systemów współpracy administracyjnej ustanowionych prawem unijnym, które przewidują wymianę informacji między państwami członkowskimi w określonych dziedzinach. Niniejsze rozporządzenie można stosować w synergii z innymi takimi systemami.
(20) Spójność z celami ogólnymi niniejszego rozporządzenia wymaga, aby w stosunkach między państwami członkowskimi miało ono pierwszeństwo przed dwustronnymi lub wielostronnymi konwencjami, których państwa członkowskie są stroną i które dotyczą kwestii objętych rozporządzeniem.
(21) Aby ułatwić stosowanie niniejszego rozporządzenia, państwa członkowskie powinny przekazać Komisji szczegółowe dane kontaktowe swoich organów centralnych. Informacje te należy udostępnić opinii publicznej, w szczególności za pośrednictwem europejskiej sieci sądowej w sprawach cywilnych i handlowych.
(21a) Ponieważ instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii, a także Szkoły Europejskie coraz częściej pełnią również bezpośrednio funkcje administracyjne, w odniesieniu do sporządzania i przyjmowania dokumentów urzędowych należy je traktować na równi z organami państw członkowskich. [Popr. 8]
(22) Niniejsze rozporządzenie nie narusza praw podstawowych i przestrzega zasad uznanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawa do ochrony danych osobowych (art. 8), prawa do zawarcia związku małżeńskiego i prawa do założenia rodziny (art. 9), wolności wyboru zawodu i prawa do podejmowania pracy (art. 15), wolności prowadzenia działalności gospodarczej (art. 16) oraz swobody przemieszczania się i pobytu (art. 45). Niniejsze rozporządzenie należy stosować zgodnie z tymi prawami i zasadami.
(23) Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 5 reguluje przetwarzanie danych osobowych przeprowadzane w państwach członkowskich w kontekście niniejszego rozporządzenia oraz pod nadzorem niezależnych organów publicznych wyznaczonych przez państwa członkowskie. Każda wymiana lub każde przekazanie informacji i dokumentów przez organy państw członkowskich powinny przebiegać zgodnie z dyrektywą 95/46/WE. Ponadto takie wymiany i przekazania powinny służyć szczególnemu celowi polegającemu na weryfikacji autentyczności dokumentów urzędowych przez organy za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym i wyłącznie w zakresie ich kompetencji w każdym indywidualnym przypadku.
(24) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać w wystarczającym stopniu osiągnięte przez państwa członkowskie, mogą natomiast zostać w większym stopniu osiągnięte na poziomie unijnym, Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co niezbędne dla osiągnięcia tego celu,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Sporządzono w...
W imieniu Parlamentu Europejskiego |
Przewodniczący |
W imieniu Rady |
Przewodniczący |