Akty Prawne
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej - Seria C
Dz.U.UE.C.2017.378.200

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie zatrudnienia i społecznych aspektów działań i roli trojki (EBC, Komisja i MFW) w odniesieniu do objętych programem państw członkowskich strefy euro (2014/2007(INI)).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie zatrudnienia i społecznych aspektów działań i roli trojki (EBC, Komisja i MFW) w odniesieniu do objętych programem państw członkowskich strefy euro (2014/2007(INI))

(2017/C 378/22)

(Dz.U.UE C z dnia 9 listopada 2017 r.)

Parlament Europejski,

mając na uwadze, że bezprecedensowy kryzys gospodarczy i finansowy, który obnażył niestabilność finansów publicznych w niektórych państwach członkowskich, a także środki w ramach programów dostosowań gospodarczych przyjęte w odpowiedzi na sytuację w Grecji (maj 2010 r. i marzec 2012 r.), Irlandii (grudzień 2010 r.), Portugalii (maj 2011 r.) i na Cyprze (czerwiec 2013 r.) miały bezpośredni i pośredni wpływ na poziom zatrudnienia i warunki życia wielu ludzi; mając na uwadze, że wszystkie programy, chociaż zostały formalnie podpisane przez Komisję, zostały opracowane wspólnie przez MFW, Eurogrupę, Europejski Bank Centralny (EBC), Komisję i państwa członkowskie, które miały otrzymać pomoc, podobnie jak wspólnie zostały ustalone zapisane w nich warunki;

mając na uwadze, że art. 151 TFUE stanowi, iż działanie podejmowane przez UE i jej państwa członkowskie musi być spójne z podstawowymi prawami socjalnymi ustanowionymi w Europejskiej karcie społecznej z 1961 r. i we Wspólnotowej karcie socjalnych praw podstawowych pracowników z 1989 r. w celu poprawy między innymi dialogu społecznego; mając na uwadze, że art. 152 TFUE stanowi, że: "Unia uznaje i wspiera rolę partnerów społecznych na swoim poziomie, uwzględniając różnorodność systemów krajowych. Ułatwia ona dialog między nimi, szanując ich autonomię";

mając na uwadze, że w art. 36 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej nałożono na Unię obowiązek uznawania i poszanowania dostępu "do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, przewidziany w ustawodawstwach i praktykach krajowych, zgodnie z Traktatami, w celu wspierania spójności społecznej i terytorialnej Unii"; mając na uwadze, że art. 14 TFUE stanowi, że "zważywszy na miejsce, jakie usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym zajmują wśród wspólnych wartości Unii, jak również ich znaczenie we wspieraniu jej spójności społecznej i terytorialnej, Unia i Państwa Członkowskie, każde w granicach swych kompetencji i w granicach stosowania Traktatów, zapewniają, aby te usługi funkcjonowały na podstawie zasad i na warunkach, w szczególności gospodarczych i finansowych, które pozwolą im wypełniać ich zadania"; mając na uwadze, że w art. 345 TFUE przewidziano, że Traktaty "nie przesądzają w niczym zasad prawa własności w państwach członkowskich"; a także mając na uwadze, że protokół nr 26 w sprawie usług świadczonych w interesie ogólnym zawiera szczegółowe odniesienie do wspólnych wartości Unii w kontekście usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym;

mając na uwadze, że art. 6 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) stanowi, że: "Unia uznaje prawa, wolności i zasady określone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej z 7 grudnia 2000 roku [...], która ma taką samą moc prawną jak Traktaty", a także mając na uwadze, że w ust. 2 i 3 tego artykułu przewidziano przystąpienie do europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności i że ustępy te stanowią, iż prawa te są częścią prawa Unii jako zasady ogólne prawa;

mając na uwadze, że w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej przewidziano między innymi prawo do rokowań i działań zbiorowych (art. 28), ochronę w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy (art. 30), należyte i sprawiedliwe warunki pracy (art. 31), uznanie i poszanowanie prawa do świadczeń z zabezpieczenia społecznego oraz do usług społecznych, a także - w celu "zwalczania wykluczenia społecznego i ubóstwa" - prawo do zapewnienia "godnej egzystencji wszystkim osobom pozbawionym wystarczających środków" (art. 34), prawo dostępu do profilaktycznej opieki zdrowotnej i prawo do korzystania z leczenia (art. 35) oraz uznanie i poszanowanie prawa dostępu do usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (art. 36);

mając na uwadze, że strategia "Europa 2020" zaproponowana przez Komisję dnia 3 marca 2010 r. i zatwierdzona przez Radę Europejską w dniu 17 czerwca 2010 r. zawiera, wśród pięciu głównych celów, które mają zostać osiągnięte do 2020 r., następujące dążenia: zatrudnienie kobiet i mężczyzn w wieku 20-64 lat na poziomie 75 %; ograniczenie wczesnego kończenia nauki do poziomu poniżej 10 % i zwiększenie odsetka osób w wieku 30-34 lat z wyższym wykształceniem lub równoważnym wykształceniem do co najmniej 40 %; ograniczenie ubóstwa poprzez wydobycie co najmniej 20 mln osób z sytuacji zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym;

mając na uwadze, że w swojej rezolucji z dnia 21 listopada 2013 r. Parlament z zadowoleniem przyjął komunikat Komisji z dnia 2 października 2013 r. pt. "Wzmocnienie społecznego wymiaru unii gospodarczej i walutowej" i wniosek dotyczący ustanowienia tabeli wyników kluczowych wskaźników zatrudnienia i wskaźników socjalnych, uzupełniającej procedurę dotyczącą zakłóceń równowagi makroekonomicznej i wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu, jako krok ku społecznemu wymiarowi UGW; podkreśla, że rzeczone wskaźniki powinny być wystarczające do oddania pełnego i przejrzystego obrazu zatrudnienia i sytuacji społecznej państw członkowskich; mając na uwadze, że w rezolucji podkreślono potrzebę dopilnowania, aby tego rodzaju monitorowanie miało na celu ograniczenie społecznych różnic między państwami członkowskimi oraz wspieranie konwergencji społecznej o wysokich standardach i postępu społecznego;

ubolewa, że Parlament był zupełnie marginalizowany na wszystkich etapach programów: etapie przygotowawczym, etapie opracowywania mandatów i etapie monitorowania wpływu wyników programów i powiązanych środków; stwierdza, że nawet jeżeli taka współpraca z Parlamentem Europejskim nie była obowiązkowa ze względu na brak podstawy prawnej, brak instytucji europejskich, a także europejskich mechanizmów finansowych oznaczał, że programy musiały być tworzone prowizorycznie, co doprowadziło do zawarcia porozumień finansowych i instytucjonalnych poza metodą wspólnotową; w tym samym kontekście zauważa, że EBC podjął decyzje niewchodzące w zakres jego kompetencji; przypomina, że Komisja odgrywa rolę strażnika Traktatów oraz że rola ta powinna być zawsze respektowana; uważa, że tylko instytucje prawdziwie rozliczalne demokratycznie powinny kierować politycznym procesem opracowywania i wdrażania programów dostosowawczych w krajach doświadczających poważnych trudności finansowych;

ubolewa, że programy te zostały opracowane bez wystarczających środków oceny ich następstw w postaci oceny skutków lub koordynacji z Komitetem Zatrudnienia, Komitetem Ochrony Socjalnej, Radą ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumentów (Rada EPSCO) lub komisarzem ds. zatrudnienia i spraw społecznych; wyraża również ubolewanie w związku z tym, że nie skonsultowano się z MOP oraz że pomimo ważnych skutków społecznych nie przeprowadzono konsultacji z organami doradczymi ustanowionymi na mocy Traktatu, a zwłaszcza z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym (EKES) i Komitetem Regionów;

ubolewa, że warunki narzucone w zamian za pomoc finansową zagroziły celom społecznym UE z kilku powodów:

stwierdza, że niezwykle silny kryzys gospodarczy i finansowy oraz polityka dostosowań w omawianych czterech krajach doprowadziły do wzrostu bezrobocia i wskaźników redukcji zatrudnienia, a także liczby osób długotrwale bezrobotnych, a w niektórych przypadkach skutkowały pogorszeniem warunków pracy; zaznacza, że wskaźniki zatrudnienia mają zasadnicze znaczenie dla stabilności systemów ochrony socjalnej i systemów emerytalnych, a także dla osiągnięcia celów społecznych i celów związanych z zatrudnieniem określonych w strategii "Europa 2020";

stwierdza, że nie spełniono oczekiwań związanych z przywróceniem wzrostu i tworzeniem miejsc pracy za pomocą wewnętrznej dewaluacji mającej na celu przywrócenie konkurencyjności; podkreśla, że niespełnienie tych oczekiwań odzwierciedla tendencję do niedoszacowania strukturalnego charakteru kryzysu i znaczenia utrzymania popytu wewnętrznego, inwestycji i wsparcia gospodarki realnej za pomocą kredytu; podkreśla procykliczny charakter polityki oszczędnościowej oraz brak towarzyszących jej zindywidualizowanych zmian lub reform strukturalnych, w których zwrócono by szczególną uwagę na słabsze grupy społeczne, tak aby osiągnąć wzrost, któremu towarzyszyłyby spójność społeczna i zatrudnienie;

stwierdza, że pogorszenie warunków i spadek liczby MŚP to jedna z głównych przyczyn redukcji zatrudnienia i największe zagrożenie dla przyszłego ożywienia; stwierdza, że polityka dostosowań nie uwzględnia strategicznych sektorów, które należy wziąć pod uwagę, aby zagwarantować przyszły wzrost i spójność społeczną; stwierdza, że doprowadziło to do likwidacji wielu miejsc pracy w strategicznych sektorach takich jak badania, rozwój i innowacje; zaznacza, że omawiane cztery kraje muszą podjąć wysiłki zmierzające do stworzenia sprzyjających warunków potrzebnych przedsiębiorstwom, a zwłaszcza MŚP, do rozwoju stabilnej działalności w perspektywie długoterminowej; zaznacza, że w sektorze publicznym zlikwidowano wiele miejsc pracy w podstawowych sektorach takich jak zdrowie, edukacja i publiczne usługi społeczne;

ubolewa, że największy poziom bezrobocia odnotowuje się wśród młodzieży, a sytuacja jest szczególnie poważna w krajach takich jak Grecja (gdzie stopa bezrobocia przekracza 50 %), Portugalia i Irlandia (gdzie stopa bezrobocia przekroczyła 30 % w 2012 r.) oraz Cypr (gdzie wynosi ona około 26,4 %); stwierdza, że dane te utrzymują się pięć lat po rozpoczęciu kryzysu; ubolewa, że nawet gdy młode osoby znajdą pracę, większość z nich - średnio 43 %, w porównaniu z 13 % wśród dorosłych pracowników - pracuje w niepewnych warunkach lub w niepełnym wymiarze godzin, co utrudnia im uniezależnienie się od swoich rodzin i prowadzi do utraty innowacyjności i zasobów eksperckich, co ma wpływ na wzrost i produkcję;

10.

stwierdza, że najsłabsze grupy na rynku pracy - osoby długotrwale bezrobotne, kobiety, pracownicy migrujący i osoby niepełnosprawne - najbardziej odczuły skutki bezrobocia, w tych grupach odnotowuje się też wyższe poziomy bezrobocia niż średnia krajowa; zwraca uwagę na poważny wzrost długotrwałego bezrobocia kobiet i starszych pracowników oraz dodatkowe trudności, z którymi pracownicy ci będą musieli się zmierzyć, kiedy będą próbować powrócić na rynek pracy, gdy dojdzie wreszcie do ożywienia gospodarczego; podkreśla, że pracownicy ci potrzebują ukierunkowanych środków;

11.

ostrzega, że w przypadku braku przedsięwzięcia środków naprawczych wspomniane ogromne różnice, zwłaszcza w przypadku młodszego pokolenia, w perspektywie długookresowej mogą doprowadzić do strukturalnego wypaczenia rynku pracy w omawianych czterech krajach, ograniczyć w nich zdolność do poprawy koniunktury, wywołać niezamierzone migracje, które dodatkowo nasilą efekt obecnego drenażu mózgów, i zwiększyć utrzymujące się różnice między państwami członkowskimi zapewniającymi miejsca pracy a tymi, które zapewniają tanią siłę roboczą; ubolewa, że negatywny rozwój sytuacji ekonomicznej i społecznej jest jedną z podstawowych motywacji młodych ludzi do migracji i korzystania z ich prawa do swobodnego przemieszczania się;

12.

wyraża zaniepokojenie w związku z tym, że w niektórych przypadkach i sektorach wraz likwidacją miejsc pracy pogorszyła się również ich jakość, wzrosła natomiast częstotliwość niepewnych form zatrudnienia, a podstawowe standardy pracy uległy pogorszeniu; podkreśla, że państwa członkowskie muszą podejmować ukierunkowane działania w celu walki z coraz częstszymi przypadkami wymuszonej pracy w niepełnym wymiarze godzin i zawierania umów na czas określony, bezpłatnych stażów i praktyk zawodowych oraz fikcyjnej pracy na własny rachunek, a także działalności szarej strefy gospodarki; stwierdza ponadto, że nawet jeżeli ustalanie wynagrodzeń nie wchodzi w zakres kompetencji UE, programy miały wpływ na wynagrodzenia minimalne: w Irlandii trzeba było obniżyć wynagrodzenie minimalne o blisko 12 % (decyzja została jednak później zmieniona), a w Grecji zadekretowano radykalne cięcie o 22 %;

13.

przypomina, że w strategii "Europa 2020" trafnie stwierdzono, iż dane, które należy obserwować, to wskaźnik zatrudnienia informujący o dostępności zasobów ludzkich i finansowych niezbędnych do zapewnienia stabilności naszego modelu gospodarczego i społecznego; domaga się, aby nie mylić spowolnienia wzrostu bezrobocia z przywracaniem zlikwidowanych miejsc pracy, ponieważ nie uwzględnia się wzrostu emigracji; zauważa, że spadek zatrudnienia w przemyśle stanowił problem jeszcze przed uruchomieniem programów; podkreśla, że potrzeba większej liczby miejsc pracy o lepszej jakości; przypomina, że w ciągu ostatnich czterech lat w omawianych czterech krajach zlikwidowano 2 mln miejsc pracy, tj. 15 % miejsc pracy istniejących w 2009 r.; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że ostatnie dane pokazują niewielki wzrost zatrudnienia w Irlandii, na Cyprze i w Portugalii;

Ubóstwo i wykluczenie społeczne

14.

wyraża zaniepokojenie w związku z tym, że wśród warunków udzielenia pomocy finansowej przewidzianych w programach znajdują się zalecenia przeprowadzenia konkretnych cięć rzeczywistych wydatków socjalnych w podstawowych obszarach, takich jak emerytury, usługi podstawowe, opieka zdrowotna i, w niektórych przypadkach, produkty farmaceutyczne do podstawowej ochrony osób najbardziej narażonych na zagrożenia, a także ochrona środowiska, zamiast zaleceń zapewniających rządom krajowym większą swobodę w podejmowaniu decyzji dotyczących tego, w jakich dziedzinach zastosować oszczędności; obawia się, że środki te będą miały największy wpływ na walkę z ubóstwem, zwłaszcza z ubóstwem dzieci; ponownie stwierdza, że walka z ubóstwem, a zwłaszcza z ubóstwem dzieci, nadal powinna być celem do osiągnięcia przez państwa członkowskie, a polityka fiskalna i polityka konsolidacji budżetowej nie powinny tego celu podważać;

15.

wyraża zaniepokojenie faktem, że w trakcie opracowywania i realizacji programów dostosowań gospodarczych nie zwrócono należytej uwagi na wpływ polityki finansowej na zatrudnienie i skutki społeczne, a także że - w przypadku Grecji - realizowany scenariusz oparto na błędnym założeniu dotyczącym mnożnika finansowego, skutkiem czego nie podjęto w porę działań w celu ochrony najsłabszych przed ubóstwem, ubóstwem pracujących oraz wykluczeniem społecznym; wzywa Komisję, aby uwzględniła również wskaźniki socjalne przy renegocjowaniu programów dostosowań gospodarczych i zastępowaniu środków zalecanych każdemu państwu członkowskiemu w celu zapewnienia niezbędnych warunków do wzrostu i pełnej zgodności z podstawowymi zasadami i wartościami społecznymi UE;

17.

podkreśla, że w niektórych przypadkach powstają nowe formy ubóstwa klasy średniej i pracującej, gdzie problemy ze spłatą kredytów hipotecznych i wysokie ceny energii powodują ubóstwo energetyczne i zwiększają liczbę eksmisji i egzekucji; wyraża zaniepokojenie w związku z potwierdzonym wzrostem poziomu bezdomności i wykluczenia mieszkaniowego; przypomina, że stanowi to naruszenie praw podstawowych; zaleca państwom członkowskim i ich władzom lokalnym, aby określiły neutralną politykę mieszkaniową sprzyjającą powstawaniu lokali socjalnych i mieszkań przystępnych cenowo w celu rozwiązania problemu niezamieszkanych lokali oraz aby wdrożyły skuteczne polityki zapobiegawcze w celu zmniejszenia liczby eksmisji;

19.

stwierdza, że organizacje społeczne i międzynarodowe ostrzegały przed wpływem nowej skali wynagrodzeń oraz nowego systemu szeregowania i zwalniania w sektorze publicznym na różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn; stwierdza, że MOP wyraziła zaniepokojenie nieproporcjonalnym wpływem nowych elastycznych form zatrudnienia na wynagrodzenie kobiet; stwierdza ponadto, że MOP zwróciła się do rządów o monitorowanie wpływu polityki oszczędnościowej na wynagrodzenie mężczyzn i kobiet w sektorze prywatnym; stwierdza z zaniepokojeniem, że zróżnicowanie wynagrodzenia ze względu na płeć przestało się zmniejszać w krajach objętych środkami dostosowawczymi, gdzie różnice są większe niż średnia UE; podtrzymuje stanowisko, że w państwach członkowskich objętych środkami dostosowawczymi należy zwrócić większą uwagę na nierówności pod względem wynagrodzenia i spadek wskaźnika zatrudnienia kobiet;

20.

stwierdza, że z danych Eurostatu, Komisji i różnych innych badań wynika, że w niektórych przypadkach między 2008 a 2012 r. wzrosła nierówność w dystrybucji dochodów, a cięcia świadczeń socjalnych i zasiłków dla bezrobotnych, podobnie jak obniżenie wynagrodzeń w wyniku reform strukturalnych, przekładają się na wzrost poziomu ubóstwa; stwierdza ponadto, że w sprawozdaniu Komisji stwierdzono względnie wysoki poziom ubóstwa pracujących wynikający z obniżenia lub zamrożenia niskich wynagrodzeń minimalnych;

21.

ubolewa, że w większości przypadków liczba osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym wzrosła; stwierdza ponadto, że statystyki te nie ujawniają o wiele gorszej rzeczywistości, a mianowicie że przy spadku PKB na mieszkańca spada również próg ubóstwa, co oznacza, że obecnie osoby, które do niedawna uznawano za żyjące w ubóstwie, nie uznaje się za należące do tej kategorii; zaznacza, że spadek PKB, ogromne ograniczenie inwestycji publicznych i prywatnych oraz ograniczenie inwestycji w badania i rozwój w państwach wdrażających programy dostosowawcze i doświadczających kryzysu budżetowego prowadzą do obniżenia potencjalnego PKB i generują długotrwałe ubóstwo;

23.

ubolewa, że co najmniej w przypadku Grecji, Irlandii i Portugalii programy obejmowały szereg szczegółowych zaleceń dotyczących reformy systemu opieki zdrowotnej i cięć wydatków, które miały wpływ na jakość i powszechną dostępność usług społecznych, zwłaszcza w zakresie opieki zdrowotnej i społecznej, pomimo że art. 168 ust. 7 TFUE stanowi, że UE będzie szanować kompetencje państw członkowskich; wyraża niepokój w związku z tym, że w niektórych przypadkach doprowadziło to do tego, że szereg osób nie posiada ubezpieczenia zdrowotnego lub dostępu do ochrony socjalnej, co przekłada się na wzrost ryzyka skrajnego ubóstwa i wykluczenia społecznego, a świadczy o tym rosnąca liczba osób bezdomnych i pozbawionych środków do życia, które nie mają dostępu do podstawowych towarów i usług;

24.

wyraża ubolewanie z powodu braku ukierunkowanego podejścia do wykrywania niewydajności systemów opieki zdrowotnej i decyzji o przekrojowych cięciach w budżetach opieki zdrowotnej; ostrzega, że wprowadzenie współpłatności mogłoby spowodować, że pacjenci będą zwlekać z korzystaniem z usług opieki, oraz mogłoby doprowadzić do nałożenia obciążeń finansowych na gospodarstwa domowe; ostrzega, że obniżenie wynagrodzeń pracowników służby zdrowia mogłoby wywrzeć negatywny wpływ na bezpieczeństwo pacjentów i spowodować migrację pracowników służby zdrowia;

26.

przypomina, że Rada Europy potępiła już cięcia w greckim publicznym systemie emerytalnym, uznając je za naruszenie art. 12 Europejskiej karty społecznej z 1961 r. i art. 4 protokołu do tejże karty, stwierdzając, że "fakt, iż zakwestionowane przepisy prawa krajowego stanowią próbę dostosowania się do wymogów wynikających z innych zobowiązań prawnych, nie wyłącza ich z zakresu zastosowania karty" 12 ; stwierdza, że ta doktryna utrzymania systemu emerytalnego na dostatecznym poziomie umożliwiającym emerytom godne życie ma z zasady zastosowanie we wszystkich czterech krajach i powinna zostać uwzględniona;

Wczesne kończenie nauki

33.

wyraża ubolewanie, że - głównie ze względu na cięcia w finansach publicznych - jakość systemów edukacji nie odzwierciedla tej pozytywnej tendencji, co prowadzi do pogłębienia problemów młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się (młodzieży NEET) oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami; stwierdza, że takie środki mogłyby mieć praktyczne przełożenie na jakość edukacji oraz na dostępne zasoby materialne i ludzkie, liczebność klas, programy nauczania i koncentrację szkół;

Dialog społeczny

34.

podkreśla, że na początkowym etapie opracowywania programów należało skonsultować się z partnerami społecznymi na szczeblu krajowym lub zaangażować ich w ten proces; ubolewa, że programy opracowane dla omawianych czterech krajów w niektórych przypadkach umożliwiają przedsiębiorstwom odstępowanie od układów zbiorowych i przegląd branżowych porozumień płacowych, co ma bezpośrednie konsekwencje dla struktury i wartości układów zbiorowych określonych w odpowiednich konstytucjach krajowych; stwierdza, że Komitet Ekspertów MOP wezwał do przywrócenia dialogu społecznego; potępia podważenie zasady reprezentacji związkowej, co podaje w wątpliwość automatyczne odnawianie układów zbiorowych, które w niektórych krajach ma duże znaczenie, czego skutkiem jest znaczny spadek liczby obowiązujących układów zbiorowych; potępia obniżenie minimalnych wynagrodzeń oraz zamrożenie nominalnych minimalnych wynagrodzeń; podkreśla, że sytuacja ta jest wynikiem ograniczonych reform strukturalnych obejmujących jedynie deregulację stosunku pracy i cięcia płac, co jest sprzeczne z ogólnymi celami UE i polityką wynikającą ze strategii "Europa 2020";

Zalecenia

36.

wzywa Komisję do wykonania szczegółowej analizy społecznych i gospodarczych skutków kryzysu gospodarczego i finansowego oraz programów dostosowawczych zrealizowanych w celu jego zażegnania w omawianych czterech krajach, aby zapewnić dokładne zrozumienie krótkoterminowych i długoterminowych skutków dla systemów ochrony socjalnej i zatrudnienia oraz europejskiego społecznego dorobku prawnego, ze szczególnym uwzględnieniem zwalczania ubóstwa, utrzymania dobrego dialogu społecznego i równowagi między elastycznością a bezpieczeństwem w stosunkach pracy; wzywa Komisję do konsultacji z organami doradczymi, z Komitetem Zatrudnienia i Komitetem Ochrony Socjalnej podczas wykonywania analizy; proponuje, aby zwrócić się do EKES-u o przygotowanie specjalnego sprawozdania;

37.

wzywa Komisję do zwrócenia się do MOP i Rady Europy o sporządzenie sprawozdań w sprawie ewentualnych środków naprawczych i zachęt potrzebnych do poprawy sytuacji społecznej w tych krajach, ich finansowaniu i stabilności finansów publicznych oraz służących zapewnieniu pełnej zgodności z Europejską kartą społeczną i protokołem do niej, a także z podstawowymi konwencjami MOP i jej konwencją nr 94, ponieważ kryzys gospodarczy i finansowy oraz budżetowe środki dostosowawcze i reformy strukturalne narzucone przez trojkę wpłynęły na obowiązki wynikające z tych instrumentów;

38.

wzywa UE, aby biorąc pod uwagę wyrzeczenia tych krajów, po przeprowadzeniu oceny zapewniła wsparcie, włącznie z odpowiednimi środkami finansowymi w razie potrzeby, działaniom służącym przywróceniu standardów opieki socjalnej, zwalczaniu ubóstwa, wsparciu usług edukacyjnych, w szczególności tych ukierunkowanych na dzieci o specjalnych potrzebach i osoby niepełnosprawne, oraz przywróceniu dialogu społecznego w ramach planu naprawy społecznej; wzywa Komisję, EBC i Eurogrupę do przeglądu i rewizji wprowadzonych środków nadzwyczajnych tam, gdzie to stosowne, i możliwie jak najszybciej;

40.

wzywa trojkę i zainteresowane państwa członkowskie do jak najszybszego zakończenia programów oraz do wprowadzenia mechanizmów zarządzania kryzysowego umożliwiających wszystkim instytucjom UE, w tym Parlamentowi, osiąganie celów społecznych i prowadzenie polityki zgodnie z Traktatami, porozumieniami europejskich partnerów społecznych oraz z innymi zobowiązaniami międzynarodowymi (konwencje MOP, Europejska karta społeczna i europejska konwencja praw człowieka), przy czym dotyczy to również indywidualnych i zbiorowych praw tych, którzy są najbardziej zagrożeni wykluczeniem społecznym; apeluje o większą przejrzystość oraz odpowiedzialność polityczną w procesie opracowywania i realizacji programów dostosowawczych;

41.

wzywa Komisję i Radę do zwrócenia uwagi w równym stopniu na zakłócenia równowagi społecznej - i skorygowanie ich - i na zakłócenia równowagi makroekonomicznej, a także do dopilnowania, aby środki dostosowawcze służyły zapewnieniu sprawiedliwości społecznej i umożliwiały równowagę między wzrostem gospodarczym a zatrudnieniem, wdrażanie reform strukturalnych i konsolidację budżetową; wzywa obie instytucje do priorytetowego potraktowania tworzenia miejsc pracy i wsparcia przedsiębiorczości, a w tym celu - do postawienia Rady EPSCO i jej priorytetów na równi z ECOFIN-em i Eurogrupą, a także - za każdym razem gdy okaże się to konieczne - do zwoływania posiedzeń ministrów pracy i spraw społecznych Eurogrupy przed szczytami euro;

43.

zaleca, aby po upływie najtrudniejszego okresu kryzysu finansowego państwa objęte programami wraz z instytucjami UE wprowadziły plan przywracania miejsc pracy w celu odbudowy ich gospodarek w stopniu umożliwiającym przywrócenie sytuacji społecznej z okresu poprzedzającego program, ponieważ jest to konieczne do konsolidacji ich dostosowania makroekonomicznego i zrównoważenia zakłóceń równowagi w ich sektorach publicznych, takich jak zadłużenie i deficyt; podkreśla, że należy wprowadzić plany przywracania miejsc pracy, które uwzględniają:

45.

zaleca, aby przyszłe reformy rynku pracy państw członkowskich uwzględniały kryteria modelu elastycznego rynku pracy i bezpieczeństwa socjalnego (flexicurity) w celu pobudzenia konkurencyjności przedsiębiorstw, o czym mowa w strategii "Europa 2020", z uwzględnieniem innych elementów, takich jak koszty energii, nieuczciwa konkurencja, dumping socjalny, sprawiedliwy i wydajny system finansowy, polityka budżetowa sprzyjająca wzrostowi i zatrudnieniu, oraz ogólnie wszystkie aspekty, które pomagają w rozwoju gospodarki realnej i przedsiębiorczości; wzywa Komisję do przeprowadzenia ocen skutków społecznych przed wymuszeniem znaczących reform w krajach objętych programem oraz do rozważenia efektów mnożnikowych tych środków, takich jak wpływ na ubóstwo, wykluczenie społeczne, wskaźniki przestępczości i ksenofobia;

48.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o skonsultowanie się ze społeczeństwem obywatelskim, organizacjami pacjentów i organami zawodowymi w sprawie przyszłych środków dotyczących opieki zdrowotnej w programach dostosowawczych oraz o wykorzystanie Komitetu Ochrony Socjalnej w celu dopilnowania, aby reformy spowodowały zwiększenie wydajności systemów i zasobów, nie narażając najsłabszych grup oraz najważniejszej ochrony socjalnej, co dotyczy również zakupu i stosowania leków, najbardziej podstawowych potrzeb i uwzględnienia pracowników służby zdrowia;

o o

1 http://www.coe.int/T/DGHL/Monitoring/SocialCharter/NewsCOEPortal/CC76-80Merits_en.asp.

2 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0401.

3 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0328.

4 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0246.

5 Dz.U. C 249 E z 30.8.2013, s. 4.

6 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0447.

7 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0515.

8 Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0430.

9 Dz.U. C 153 E z 31.5.2013, s. 57.

10 Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0419.

11 Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0266.

12 Europejski Komitet Praw Społecznych, decyzja w sprawie okoliczności faktycznych, 7 grudnia 2012 r., skarga nr 78/2012, s. 10.

Zmiany w prawie

Stosunek prezydenta Dudy do wolnej Wigilii "uległ zawieszeniu"

Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.

kk/pap 12.12.2024

ZUS: Renta wdowia - wnioski od stycznia 2025 r.

Od Nowego Roku będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią, która dotyczy ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Renta wdowia jest przeznaczona dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym małżonku. Aby móc ją pobierać, należy jednak spełnić określone warunki.

Grażyna J. Leśniak 20.11.2024

Zmiany w składce zdrowotnej od 1 stycznia 2026 r. Rząd przedstawił założenia

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Będzie też dodatkowa składka w wysokości 4,9 proc. od nadwyżki ponad 1,5-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a liniowcy stracą możliwość rozliczenia zapłaconych składek w podatku dochodowym.

Grażyna J. Leśniak 18.11.2024

Prezydent podpisał nowelę ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności

Usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność (RLKS) przewiduje ustawa z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jak poinformowała w czwartek Kancelaria Prezydenta, Andrzej Duda podpisał ją w środę, 13 listopada. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Grażyna J. Leśniak 14.11.2024

Do poprawki nie tylko emerytury czerwcowe, ale i wcześniejsze

Problem osób, które w latach 2009-2019 przeszły na emeryturę w czerwcu, przez co - na skutek niekorzystnych zasad waloryzacji - ich świadczenia były nawet o kilkaset złotych niższe od tych, jakie otrzymywały te, które przeszły na emeryturę w kwietniu lub w maju, w końcu zostanie rozwiązany. Emerytura lub renta rodzinna ma - na ich wniosek złożony do ZUS - podlegać ponownemu ustaleniu wysokości. Zdaniem prawników to dobra regulacja, ale równie ważna i paląca jest sprawa wcześniejszych emerytur. Obie powinny zostać załatwione.

Grażyna J. Leśniak 06.11.2024

Bez konsultacji społecznych nie będzie nowego prawa

Już od jutra rządowi trudniej będzie, przy tworzeniu nowego prawa, omijać proces konsultacji publicznych, wykorzystując w tym celu projekty poselskie. W czwartek, 31 października, wchodzą w życie zmienione przepisy regulaminu Sejmu, które nakazują marszałkowi Sejmu kierowanie projektów poselskich do konsultacji publicznych i wymagają sporządzenia do nich oceny skutków regulacji. Każdy obywatel będzie mógł odtąd zgłosić własne uwagi do projektów poselskich, korzystając z Systemu Informacyjnego Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 30.10.2024

Identyfikator:	Dz.U.UE.C.2017.378.200
Rodzaj:	Rezolucja
Tytuł:	Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie zatrudnienia i społecznych aspektów działań i roli trojki (EBC, Komisja i MFW) w odniesieniu do objętych programem państw członkowskich strefy euro (2014/2007(INI)).
Data aktu:	13/03/2014
Data ogłoszenia:	09/11/2017

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie zatrudnienia i społecznych aspektów działań i roli trojki (EBC, Komisja i MFW) w odniesieniu do objętych programem państw członkowskich strefy euro (2014/2007(INI)).

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie zatrudnienia i społecznych aspektów działań i roli trojki (EBC, Komisja i MFW) w odniesieniu do objętych programem państw członkowskich strefy euro (2014/2007(INI))

Zmiany w prawie

Dz.U.UE.C.2017.378.200